Piwnica w domu: cena, opinie, aranżacja, zalety i wady piwnicy

Budowanie domu z piwnicą nie jest aktualnie zbyt powszechne, a to głównie z powodów oszczędnościowych. Nie da się ukryć, że dom bez piwnicy okazuje się znacznie bardziej ekonomicznym rozwiązaniem, jednak niekiedy budowa piwnicy będzie lepszym rozwiązaniem.

Kiedy warto zdecydować się na dom podpiwniczony i jakie ewentualne zalety ma piwnica w domu? W tym artykule postaramy się przyjrzeć tej kwestii. Decyzję o podpiwniczeniu domu należy podjąć już na etapie projektu.

Kiedyś piwnica była w zasadzie koniecznością ze względu na możliwość przechowywania w niej żywności, czy opału na zimę. Obecnie, jeżeli ktoś decyduje się na podpiwniczenie, wykorzystuje piwnicę raczej jako dodatkowe pomieszczenie gospodarcze. Zdecydowanie rzadziej wykorzystuje się piwnicę jako kotłownię, ponieważ nowoczesne metody ogrzewania nie zmuszają do wygospodarowania dużej ilości miejsca na kotły i przechowywanie opału.

Częściej, zatem, piwnica będzie służyć domownikom jako:

• pralnia,
• siłownia,
• miejsce rozrywki, gdzie wstawi się stół bilardowy, ewentualnie urządzi kino domowe.

Innymi słowy piwniczka będzie dodatkową powierzchnią użytkową domu.

Dom z piwnicą, czy bez piwnicy?

Dom podpiwniczony ma swoje wymagania, więc należy dobrze przemyśleć ekonomiczność, ale i sensowność tego typu inwestycji. Na pewno nie wolno działać pochopnie, w końcu nie wszystko, co nam się podoba musi być możliwe w realizacji.

Piwnica a poziom wód gruntowych

W kontekście podpiwniczenia kluczową kwestią nie tyle są koszty całej inwestycji, co poziom wód gruntowych i to od niego zależy zarówno możliwość, jak i sensowność budowania domu z piwnicą.

Zbyt wysoki poziom wód gruntowy, kiedy znajdowałby się powyżej poziomu planowanej podłogi, stanowi raczej przeszkodę dla podpiwniczenia.

Istnieje wtedy duże ryzyko przedostawania się wody do wnętrza domu i to nawet w przypadku niezwykłej dbałości o wykonanie izolacji, aczkolwiek niektórzy inwestorzy decydują się na takie rozwiązanie.

Przy mało korzystnych warunkach gruntowo-wodnych koszt wykonania jak najlepszej jakości izolacji przeciwwodnej może okazać się wyższy od pozostałych wydatków związanych z pracami przy wykonaniu podpiwniczenia.

Jedno jest pewne – sprawdzenie poziomu wód gruntowych jest konieczne, jeżeli ktoś planuje dom podpiwniczony.

Bryła domu

Druga kwestia, o której trzeba pomyśleć zanim zdecydujemy się na piwnice dotyczy wyglądu bryły domu.

Jeżeli w planach będzie wyjątkowo rozłożysta bryła domu parterowego, to dodatkowe zwiększenie powierzchni techniczno-użytkowej domu o piwnicę nie ma w zasadzie racjonalnego uzasadnienia. Miejsca powinno wystarczyć na parterze.

Izolacja piwnicy od gruntu

Nowoczesne budownictwo znacznie różni się pod względem technologicznym w stosunku do tego, co stosowano jeszcze kilkanaście lat temu.

Wtedy nie tylko był zwyczaj, ale i konkretne wymagania techniczne, aby podłogę parteru wynosić dość wysoko ponad poziom gruntu przy budynku.

Taki podwyższony parter niejako wymagał szukania pomysłu, jak wykorzystać powstałą pod nim przestrzeń i to był jeden z koronnych argumentów za powstaniem piwnicy.

Jednak nowoczesne rozwiązania techniczne w zakresie wykonywania izolacji przeciwwilgociowej i cieplnej oraz wykorzystanie odpowiednich materiałów sprawia, że nie ma konieczności budowania piwnicy jako elementu izolacyjnego, ponieważ spokojnie zabezpieczy się dolne ściany przed działaniem wody.

Co ważne, dotyczy to również materiałów budowlanych charakteryzujących się dużym stopniem higroskopijności, jak pustaki z ceramiki porowatej bądź beton komórkowy.

W ten sposób można obniżyć poziom parteru w zasadzie do minimum.

Wielkość działki

Piwnica bywa najbardziej optymalnym rozwiązaniem w przypadku działek niewielkich rozmiarów, kiedy nie ma w zasadzie żadnych możliwości, aby rozbudować bryłę budynku w poziomie.

W takiej sytuacji konieczne jest zwiększenie liczby kondygnacji o kondygnację podziemną, czyli piwnice.

W związku z tym, że parter będzie zajęty przez salon, kuchnię, łazienkę lub WC, hol oraz często gabinet, to może po prostu nie starczyć miejsca na pomieszczenia gospodarcze i techniczne.

Budowa piwnicy może być wtedy bardzo opłacalna, a niekiedy wręcz nieodzowna, aby wygospodarować wystarczająco dużo miejsca na:

• pralnię,
• spiżarnię,
• suszarnię,
• przechowywanie narzędzi ogrodowych czy porządkowych,
• sprzęt turystyczny,
• kocioł grzewczy.

W drugiej części piwnicy będzie można też zlokalizować garaż.

Piwnica to naprawdę spora oszczędność przestrzeni na działce, a ponadto można dzięki temu wygospodarować trochę miejsca na ogródek albo estetyczny trawnik wokół domu, który posłuży za miejsce relaksu dla domowników.

Ukształtowanie terenu

Argumentem przemawiającym za domem z podpiwniczeniem będzie mocno pochyłe ukształtowanie terenu, przy spadku wynoszącym około 1,5 m.

Unika się wtedy konieczności wyrównywanie terenu, ponadto nie zawsze też jest taka możliwość.

Piwnica zarazem będzie stanowić odpowiednie zabezpieczenie przed spływającymi wodami opadowymi, a naturalne ukształtowanie terenu pozwoli na lepsze doświetlenie wnętrza ze względu na możliwość usytuowania okna wysoko nad poziomem gruntu.

Ile kosztuje piwnica?

Budowa domu z piwnicą znacznie podwyższa koszty całej inwestycji, co będzie szczególne widoczne w części konstrukcyjnej.

Droższe będą wszelkie roboty związane z fundamentami i ścianami piwnicznymi.

Aby powstała piwnica konieczne są dodatkowe wykopy, niezwykle solidna izolacja przeciwwodna lub przeciwwilgociowa, często drenaż opaskowy czy dodatkowa termoizolacja.

Do tego trzeba dodać prace związane ze stabilizacją i zasypaniem gruntu wokół domu, a także wykonanie stropu pomiędzy częścią piwniczną a parterem oraz schody.

Jeżeli w piwnicy ma się mieścić garaż, to jeszcze dochodzą wydatki związane z wykonaniem zjazdu do garażu.

W przypadku umieszczenia budynku w gruncie mającym co najwyżej 1,3 m oraz na ławach fundamentowych należy liczyć się wydatkami rzędu 120-160 zł za m².

Z kolei przy terenie dość podmokłym i konieczności wykonania bardzo głębokiego wykopu, koszty mogą wzrosnąć do 400-650 zł za m².

Znaczenie ma również rodzaj gleby, ponieważ przy glebach typu skalistego potrzebne będą specjalistyczne i dużo droższe urządzenia, co podniesie wydatki na prace budowlane.

Ogólnie można stwierdzić, że dodatkowe koszty będą wynosić około 1400-1800 zł za m² powierzchni części piwnicznej, a w konsekwencji cała inwestycja może być droższa o 20-30% w stosunku do domu bez podpiwniczenia.

Jednocześnie nie można zapominać, iż zwiększą się też automatycznie wydatki związane z pracami wykończeniowymi oraz instalacyjnymi.

Piwnica powinna być przynajmniej otynkowana, a ponadto trzeba zamontować instalacje elektryczne czy też wodno-kanalizacyjne.

Atuty domu z piwnicą

Każde rozwiązanie ma swoje zalety i wady, tak jest również z piwnicą. Należy zawsze rozważyć, co przeważa w ostatecznym rozrachunku i dopiero wtedy podjąć decyzję czy piwnica sprawdzi się w naszym przypadku.

Piwnica jako pomieszczenie pod działalność gospodarczą

Piwnica może mieć w kilku przypadkach rację bytu i nie chodzi wyłącznie o mały metraż działki, aby wygospodarować w ten sposób miejsce na teren biologicznie czynny.

Piwnica sprawdzi się, kiedy ktoś z domowników prowadzi działalność gospodarczą, która wymaga posiadania powierzchni użytkowej. Może to być firma handlowa, usługowa czy też rzemieślnicza. Piwnicę łatwo oddzielić od części mieszkalnej, nawet poprzez zaplanowanie oddzielnych wejść.

Pomieszczenie użytkowe

To prawdopodobnie najczęściej przedstawiany argument za posiadaniem piwnicy, zwłaszcza w przypadku niezbyt rozleglej bryły budynku.

Piwnica charakteryzuje się obniżoną temperaturą, więc z powodzeniem może służyć przechowywaniu żywności jako domowa spiżarnia.

Jeżeli zaś piwnica zostanie ogrzana, nie ma przeszkód, aby ją wykorzystać jako siłownię, miejsce na bilard, a nawet kino domowe, o ile pomieszczenie nie będzie zbyt niskie i zapewni się odpowiednie paramenty akustyczne. W piwnicy można również urządzić domowe spa z jacuzzi i sauną.

Bardzo często w piwnicy umieszcza się pralnię i suszarnię. Ponadto piwnica może służyć za magazyn wszelkich większych sprzętów, takich jak np. kosiarka do trawnika czy kocioł gazowy.

Niektórzy też decydują się właśnie w piwnicy zlokalizować garaż ze względu na oszczędność miejsca na działce.

Co ważne, piwnica może również zostać bezpośrednio połączona z częścią mieszkalną, jeżeli komuś zależy na tym, aby nie wychodzić na zewnątrz po zapasy czy jakieś urządzenie albo schodząc do samochodu.

Piwniczka na wino

Niektórzy inwestorzy, koneserzy wina, decydują się zrealizować podpiwniczenie i zagospodarowanie go na piwniczkę z winem. Dzięki możliwości utrzymania stałej temperatury i wilgotności powietrza jest to bardzo dobre rozwiązanie.

Stabilizacja ciepła w budynku

Piwnica w okresie letnim zawsze będzie miała dużo niższą temperaturę w stosunku do pomieszczeń nad nią zlokalizowanych, co pozwala nieco ochłodzić dom.

Z kolei w miesiącach zimowych, szczególnie gdy piwnica jest ogrzewana, może trochę ocieplić budynek. Docenią to zwłaszcza ci, którzy nie mają ogrzewania podłogowego na parterze. Warto przy tym podkreślić, że piwnica w dużym stopniu zniweluje też skutki przemarzania gruntu.

Ułatwienie napraw

Posiadanie piwnicy pozwala na swobodny dostęp do instalacji wodno-kanalizacyjnej, więc w razie jakiejkolwiek awarii zdecydowanie łatwiej i szybciej można ją usunąć.

Lepsze funkcjonowanie kominów spalinowych, dymowych i wentylacyjnych

Piwnica daje możliwość zamontowania wyższych kominów, a to ma bezpośrednie przełożenie na zdecydowanie bardziej efektywne działanie kominów i wentylacji.

Wady domów z podpiwniczeniem

Tak naprawdę najważniejszą przyczyną, z powodu której wielu inwestorów postanawia zrezygnować z piwnicy, będą dużo wyższe koszty całej inwestycji.

wysoki koszt to zdecydowanie największa wada, tym bardziej że przy ewentualnej sprzedaży domu cena metra kwadratowego powierzchni użytkowej piwnicy jest nawet dwukrotnie niższa w porównaniu z ceną pozostałych pomieszczeń.

Koszty budowy domu z piwnicą jeszcze bardziej rosną, kiedy poziom wód gruntowych jest wysoki.

W zasadzie nawet nie zaleca się stawiania domu podpiwniczonego na obszarze z wysokim poziomem wód gruntowych, aczkolwiek jest to niekiedy możliwe. Warto jednak pamiętać, że w takim przypadku fundamenty praktycznie nieustannie są podmywane, co stwarza zagrożenie dla całej konstrukcji.

Trzeba również zastanowić się nad poziomem nasłonecznienia piwnicy i przy płaskim gruncie trzeba się liczyć z większymi wydatkami na energię elektryczną, ponieważ konieczne będzie ciągłe korzystanie ze światła sztucznego. Ma to znaczenie, kiedy pomieszczenie piwniczne jest zaadaptowane i często użytkowane.

Widać wyraźnie, że pewne kwestie mogą przemawiać za wyborem domu z piwnicą bądź bez niej, ale przy podejmowaniu decyzji oprócz kwestii związanych z wymiarami działki, jej ukształtowaniem czy warunkami wodno-glebowymi należy także uwzględniać rzeczywiste potrzeby wszystkich domowników.

Budowa piwnicy krok po kroku

Pierwszą kwestią jest oczywiście dokładne zbadanie gruntu pod kątem poziomu wód gruntowych, ponieważ wiele od tego zależy.

W tym celu należy zatrudnić specjalistów z zakresu geotechniki, którzy przeprowadzą stosowne odwierty.

Niektórzy też decydują się na zrobienie próbnego wykopu na wiosnę i obserwację, jednak ta metoda jest obarczona sporym ryzykiem błędu, więc w przypadku domu z piwnicą raczej nie będzie wystarczająca.

Po wykonaniu badań oraz wytyczeniu budynku można przystąpić do zrobienia wykopu pod ławy fundamentowe, które mają na celu utrzymane obciążenia budynku.

Ławy zazwyczaj są wykonane ze wzmocnionego prętami zbrojeniowymi betonu.

Wymiary fundamentów określa projekt domu, ale muszą być szersze w stosunku do opartych na nich ścian piwnicy. Najczęściej fundamenty będą miały szerokość 50-60 cm oraz 30-40 cm długości. Pod ławami, około 30 cm poniżej poziomu podłogi na gruncie, powinna być zrobiona podlewka z chudego betonu. Najbardziej optymalnym rozwiązaniem będzie betonowanie ław fundamentowych w deskowaniu.

Kolejnym etapem i to niezwykle ważnym, będzie wykonanie izolacji przeciwwilgociowej ław w celu uniknięcia podciąganiu wilgoci w głąb ściany.

Brak takiej izolacji bądź źle wykonana hydroizolacja przyczynia się do zawilgocenia nie tylko fundamentów, ale i ścian domu, a także korozję części konstrukcyjnych.

W niektórych sytuacjach konieczna jest nawet izolacja przeciwwodna. Ławy izoluje się zarówno na wierzchu, jak i ich boki. Kluczowe jest szczelne połączenie poziomej izolacji ław z poziomą izolacją pod podłogą na gruncie.

Należy pamiętać, aby wypełnić przestrzeń pomiędzy ławami żwirem bądź ubitym piaskiem, a następnie przykryć ją geowłókniną oraz ułożyć warstwę chudego betonu.

Dopiero wtedy można przystąpić do wzniesienia ścian piwnicy, z tym że należy odczekać około miesiąca aż beton osiągnie prawidłową wytrzymałość.

Pierwszym elementem przy budowie ścian jest dokładne wypoziomowanie ław, a potem można przystąpić do zbrojenia, które jest niezbędne, aby ściany wytrzymały zarówno ciężar domu, jak i boczne parcie gruntu. Ściany murowane zbroi się prętami albo wstawia żelbetowe słupy. W przypadku ścian monolitycznych z litego betonu zazwyczaj nie ma potrzeby jeszcze dodatkowego wzmocnienia.

Warto zwrócić uwagę na rodzaj materiału zastosowanego do stawiania ścian zewnętrznych piwnicy. Najlepsze są:

• bloczki betonowe,
• cegła pełna,
• beton,
• keramzytobeton.

Można również wykorzystać pustaki keramzytobetonowe bądź betonowe połączone z betonem. Z kolei nie zaleca się stosowania betony komórkowego, pustaków ceramicznych czy też ceramiki poryzowanej.

Trzeba pamiętać, że projekt domu zazwyczaj określa materiał na ściany zewnętrzne piwnicy i przy chęci zmiany konieczna jest zgoda oraz odpowiednia adaptacja projektanta. Od rodzaju ścian parteru zależy konstrukcja ścian piwnicznych.

W przypadku ścian dwuwarstwowych identyczne powinny zostać zastosowane w piwnicy.

Będą się wtedy składać z warstwy murowej oraz zewnętrznej termoizolacji. Aktualnie jest to zdecydowanie najczęściej wykorzystywany system.

Z kolei przy ścianach trójwarstwowych należy zwrócić uwagę na odpowiednie wzmocnienie warstwy osłonowej, aby zachować ciągłość termoizolacji na całej wysokości domu bez ryzyka przemarzania w strefie wieńca.

Ściany wewnętrzne konstrukcyjne wznosi się w tym samym czasie co zewnętrzne, ale w ich przypadku nie stosuje się ocieplenia i hydroizolacji pionowej.

Murowanie ścian działowych można rozpocząć, kiedy zabetonuje się i zwiąże się podkład betonowy pod podłogę w gruncie.

Zamkniecie stanu zerowego następuje po wybudowaniu stropu nad piwnicą.

Warto przy tym pamiętać, że w miarę płytkie osadzenie piwnicy pozwala uniknąć kontaktu z wodami gruntowymi.

Przy piwnicy należy zagłębić ściany fundamentowe o dodatkowe 1-1,2 m w stosunku do wysokości ścian fundamentowych domów niepodpiwniczonych, które do poziomu parteru mają 1,2-1,5 m.

Zagłębienie można zmniejszyć, jeżeli utworzy się skarpę wokół budynku z części ziemi z wykopu.

Adaptacja piwnicy

Piwnicę można zaadaptować na różne potrzeby, jednak zawsze należy zwrócić uwagę na kilka czynników, które będą decydować o warunkach panujących w tym pomieszczeniu.

Wilgoć w piwnicy

Jeszcze raz trzeba wyraźnie podkreślić wagę odpowiedniej poziomej izolacji przeciwwilgociowej podłogi na gruncie. Wszelkie zaniedbania w tym zakresie kończą się pojawieniem się pleśni lub grzyba na ścianach.

Może to mieć również związek ze złą wentylacją.

W takiej sytuacji niezbędne jest ułożenie nowej izolacji przeciwwilgociowej, co nie jest takie łatwe i tanie. Kiedy wilgotne ściany zaczynają się kruszyć, to znaczy że mają niższą wytrzymałość od tej zaprojektowanej.

Wtedy nie wystarczą prace izolacyjne, ale będzie potrzeba wykonania wzmocnienia konstrukcji nośnej budynku, co generuje jeszcze wyższe koszty.

Z kolei przy gruntach gliniastych zawilgocenie pojawia się nawet w przypadku stosunkowo niskiego poziomu wód gruntowych, jeżeli hydroizolacja jest wykonana niewłaściwie.

W tym przypadku zazwyczaj konieczne będzie zrobienie drenażu.

Wentylacja piwnicy

Zaduch w piwnicy świadczy o nieprawidłowej wentylacji. Pozostawienie mikroszczelin w oknach nie jest wystarczające, a raczej rzadko doprowadza się do piwnicy kominowe przewody wentylacji grawitacyjnej. Jednak przy adaptowaniu pomieszczenia piwnicznego na cele mieszkalne bądź rekreacyjne, na pewno warto to rozważyć. Oczywiście najlepszym rozwiązaniem będzie system wentylacji mechanicznej. W tej kwestii należy skonsultować się z architektem.

Dostęp do światła

Chodzi nie tylko o oświetlenie sztuczne, ale przede wszystkim o światło dzienne.

Okna w piwnicy powinny mieć co najmniej 90 cm szerokości, a najlepiej 120 cm, a w innym przypadku należy wykonać nadproża w ścianach nośnych, co jest dość kosztowne i skomplikowane wykonawczo.

Przyjmuje się, że powierzchnia okien powinna mieć przynajmniej 1/8 powierzchni podłogi przy adaptacji piwnicy na cele mieszkalne albo co najmniej 1/12 przy innych zastosowaniach.

Nie wolno też zapominać o prawidłowej instalacji elektrycznej, aby jej moc była odpowiednia do liczby wszystkich urządzeń w piwnicy oraz samego oświetlenia wnętrza.

Trzeba zwrócić uwagę również na ilość gniazdek elektrycznych.

Wysokość pomieszczenia piwnicznego

Stropu nie wolno umieszczać ani zbyt wysoko, ani też za nisko, a najlepszą wysokością będzie 2,5-2,7 m, kiedy piwnica ma być zaadaptowana na pomieszczenie rekreacyjne czy mieszkalne. W przypadku przeznaczenia jej wyłącznie na kotłownię wysokość może wynosić 2-2,20 m.

Ogrzewanie piwnicy

Kiedy piwnicę użytkuje się jako spiżarnię, magazyn bądź garaż, to spokojnie wystarczy utrzymywać temperaturę w zakresie 5-8°C.

Winnym przypadku temperatura musi być wyższa, więc już na etapie projektu domu trzeba się zastanowić, w jakim celu będzie wykorzystywane to pomieszczenie, aby rozmieścić tam również instalację grzewczą.

Urządzenia sanitarne

Łazienka albo WC na pewno będą przydatne, aby nie wchodzić specjalnie na wyższą kondygnację, kiedy ogląda się film albo ćwiczy w domowej siłowni. W związku z tym konieczne jest doprowadzenie instalacji wodociągowej. Piwnicę można zagospodarować na pomieszczenie, w którym nie jest przewidziany stały pobyt. To może być domowa siłownia, kino domowe, sauna czy warsztat majsterkowicza.

Zdarza się też, że niektórzy decydują się adaptację piwnicy na pomieszczenie mieszkalne, z tym że wtedy obowiązują podobne przepisy, jak przy budowie domu.

Wysokość musi mieć co najmniej 2,5 m, szerokość korytarzy minimum 1,20 cm, a wysokość stopni schodowych najwyżej 19 cm.