Własne kino domowe przestaje powoli być synonimem luksusu i coraz więcej ludzi decyduje się na oglądanie filmów w zaciszu domowym, na dobrej jakości ekranie oraz ze świetnym nagłośnieniem.
Urządzenie własnej sali kinowej w domu wymaga jednak trochę pracy, przede wszystkim zaadaptowania pomieszczenia, odpowiedniego jego wygłuszenia oraz wyposażenia w specjalistyczny sprzęt, ale nowoczesne rozwiązania technologiczne pozwalają cieszyć się wrażeniami dostępnymi jeszcze do niedawna wyłącznie w kinie.
Domowa sala kinowa czy kino domowe w salonie?
Nie wystarczy zainwestować w doskonały sprzęt audiowizualny, aby rzeczywiście stworzyć namiastkę sali kinowej, ale kluczowe będzie zastanowienie się nad jego usytuowaniem.
Możliwości są dwie, które zależą od kondycji finansowej oraz dostępności pomieszczenia.
Przeznaczenie na cel kina domowego odrębnego pomieszczenia na pewno da większą swobodę aranżacyjną, ale czasami jedynym wyjściem okazuje się przystosowanie salonu do oglądania filmów.
Trzeba mieć jednak świadomość, że to drugie rozwiązanie na pewno nie pozwoli na osiągnięcie optymalnych parametrów, choćby ze względu na dodatkowe elementy wyposażenia wnętrz, jak chociażby szafki, witryny, czy stół.
Na pewno dla nikogo nie będzie zaskoczeniem fakt, że prywatna sala kinowa jako osobne pomieszczenie ma wiele plusów.
Prywatna sala kinowa wymaga jednak nie tylko dość długiego, ale przede wszystkim szczegółowo zaplanowanego procesu, nad którym powinno pochylić się kilka osób.
Najlepiej, kiedy projekt domowej sali kinowej tworzy architekt wspólnie z dekoratorem wnętrz, akustykiem i specjalistą od instalacji multimedialnych oraz sprzętu.
Wtedy mamy pewność, że prywatna sala kinowa spełni nasze wymagania. Jednocześnie zostanie ona zoptymalizowana pod kątem jak najlepszego podłoża, wykończenia ścian, podłóg i sufitu, wytłumienia oraz ułożenia okablowania.
Do tego dochodzi manualna, a więc najbardziej dokładna, kalibracja sprzętu i jego regulacja, a także integracja sterowania wszystkich urządzeń audiowizualnych z domową automatyką.
To jest oczywiście wymarzona sytuacja, ale koszty jakie może pochłonąć prywatna sala kinowa niejednokrotnie przekraczają nasze możliwości finansowe i dlatego zazwyczaj mamy do czynienia z formą pomieszczenia kinowego w salonie.
W takim miejscu oglądanie filmów jest zaledwie jedną z aktywności i istnieje konieczność zgrabnego połączenia wielu funkcji w jednym miejscu.
To również wymaga wiedzy i doświadczenia, aby w komfortowych warunkach obejrzeć film lub posłuchać muzyki, a innym razem przyjąć gości, posiedzieć z nimi przy kawie albo poczytać książkę na sofie.
Zdecydowanie trudniej osiągnąć efekt dźwięku przestrzennego właśnie ze względu na większą ilość mebli.
W każdym razie warto zwrócić uwagę na fakt, że rodzaj pomieszczenia determinuje też wybór parametrów sprzętowych.
Kompletnie mija się z celem zakup kolumn o dużej mocy, jeżeli pomieszczenie będzie niewielkich rozmiarów, ale równie niewłaściwe okazują się głośniki kompaktowe już przy powierzchni około 40 m2.
Istotny jest nawet kształt wnętrza, ponieważ wpływa on na parametry akustyczne i tym samym na jakość dźwięku.
Pomieszczenie na kino domowe
Bardzo małe pomieszczenie w zasadzie nigdy nie spełni podstawowych wymogów związanych z zapewnieniem dobrej jakości dźwięku.
Projektanci sugerują, że wnętrze domowej sali kinowej powinno mieć co najmniej 20 m2, aczkolwiek dobre parametry osiągnie się przy powierzchni kina domowego około 38 m2.
Dobrze, jeżeli pokój, w którym chcemy zaaranżować kino domowe nie był też za niski.
Niezbyt korzystny okazuje się również kształt prostopadłościanu, ale w tej kwestii raczej trudno coś zaradzić, chyba że buduje się własne kino od podstaw albo wykorzystuje poddasze, które zazwyczaj jest asymetryczne, więc skutecznie zapobiega nakładaniu się na siebie dwóch fal dźwiękowych o przeciwnych kierunkach i kumulowaniu się ciśnienia akustycznego, co negatywnie wpływa na jakość dźwięku.
Dobra akustyka jest kluczowa w stworzeniu domowego centrum rozrywki.
Kwestie związane z jakością dźwięku są niezwykle istotne przy urządzaniu pomieszczenia kinowego na własne potrzeby.
Chyba nie ma nic bardziej denerwującego, jak kłopoty ze słyszalnością, a ciągłe zmiany poziomu głośności nie są dobrym wyjściem z sytuacji.
Owszem, można zmienić poziom głośności, kiedy bohaterowie filmu mówią szeptem, ale wtedy zawsze istnieje ryzyko, że w następnej scenie zostaniemy wręcz ogłuszeni jakimiś efektami specjalnymi. Chyba nie o to jednak chodzi…
Zdecydowanie najkorzystniej będzie zwrócić się o pomoc do profesjonalnego akustyka, ponieważ łatwo popełnić błędy w zakresie akustyki, a później męczyć się przy oglądaniu filmu bądź słuchaniu muzyki.
Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na dwa parametry, które decydują o jakości dźwięku docierającego do odbiorcy.
Izolacyjność akustyczna, czyli dźwiękoizolacyjność
Ten parametr określa stopień oddzielenia danego pomieszczenia od hałasów dochodzących z zewnątrz poprzez ściany i sufity.
Dla nikogo nie będzie zaskoczeniem, że odgłosy dochodzące z zewnątrz mogą w dużym stopniu zepsuć atmosferę w domowej sali kinowej.
Po prostu nie da się spokojnie słuchać muzyki czy oglądać film, jeśli pojawiają się dźwięki spoza pomieszczenia.
Dlatego należy zadbać o odpowiednią izolacyjność ścian, która powinna wynosić 60-65 decybeli.
Nie wolno też zapominać o drzwiach wewnętrznych, najlepiej o izolacyjności 42 decybeli.
Inną kwestią pozostaje hałas generowany przez wentylator, klimatyzator bądź projektor wewnątrz sali kinowej i na ten aspekt trzeba zwrócić uwagę przy zakupie owych urządzeń.
Pochłanianie dźwięku, czyli dźwiękochłonność
Z kolei ten parametr określa, w jakim stopniu ściany oraz sufit pochłaniają dźwięk wytworzony wewnątrz domowej sali kinowej i tym samym zapobiegają jego odbiciu.
Im większy wskaźnik pochłaniania dźwięku, tym lepsza jakość dźwięku.
Przy kiepskich parametrach związanych z dźwiękochłonnością nie pomoże nawet najlepszy system głośników.
Warto pamiętać, że dźwięk wydobywający się głośników będzie zawsze modyfikowany przez wszelkiego typu czynniki związane zarówno z rozmiarem, jak i kształtem pomieszczenia.
Znaczenie ma również, jaki materiał zostanie zastosowany do budowy ścian i sufitu.
Nie wolno też zapominać o wyposażeniu sali kina do użytku domowego.
Niektóre elementy, jak wygodna kanapa, są oczywiście niezbędne, ale z lustra na pewno trzeba zrezygnować.
Dźwięk odbijany od gładkiej i twardej powierzchni powoduje nadmierny pogłos, a w efekcie pogorszenie jakości dźwięku.
Czym wykończyć domowe sale kinowe?
Podłoga
Podłoże najlepiej zaizolować poprzez montaż podłogi pływającej na bazie kilku warstw płyt z wełny mineralnej, izolacji przeciwwilgociowej z folii paroprzepuszczalnej, betonowego podkładu oraz warstwy wykończeniowej np. drewnianego parkietu.
Można również wykorzystać w tym celu wykładzinę PVC.
Sufit
Do kina domowego polecane są sufity podwieszane ze względu na swoje właściwości dźwiękochłonne.
Stanowią powierzchnię tłumiącą, a zarazem pozwalają obniżyć pogłos we wnętrzu.
Sufity podwieszane dużym stopniu eliminują zniekształcenie dźwięków, a tym samym umożliwiają ich dość czysty odbiór i większą wyrazistość.
W związku z wysokim stopniem absorbowania dźwięku nie ma ryzyka przedostawania się odgłosów z sali kinowej do sąsiednich pomieszczeń, ale również hałasy z zewnątrz nie będą przeszkadzać w oglądaniu filmu bądź słuchaniu muzyki.
Podwieszany sufit ma jeszcze jeden walor w kontekście urządzania domowego centrum rozrywki, a chodzi o możliwość schowania w nim oświetlenia, co pozwoli na lepsze rozproszenie mroku, a jednocześnie uniknięcie zbyt dużego kontrastu pomiędzy jasnym ekranem a ciemnym pomieszczeniem.
Sufity podwieszane najczęściej wykonuje się z płyt gipsowo-kartonowych, ale w tym przypadku zdecydowanie lepszym rozwiązaniem okazują się specjalne płyty warstwowe perforowane, ponieważ zapewniają optymalne parametry akustyczne.
Ściany
Kolejną istotną kwestią będzie zamaskowanie ścian i w tym aspekcie kluczowy jest dobór odpowiedniej okładziny.
Można również wykorzystać płyty perforowane, jak na sufit.
Popularnością cieszą się także płyty akustyczne z wełny drzewnej, którą łączy się magnezytem.
Płyty mają 25 mm.
Jeżeli decydujemy się na zwykłe płyty gipsowo-kartonowe, to należy je umieścić na dość szerokich stelażach metalowych, a w przestrzeni za nimi położyć materiał izolacyjny, czyli wełnę mineralną podwyższonej gęstości.
W płytach można nawet ukryć głośniki.
Bardzo dobrym rozwiązaniem są również płyty korkowe, przyklejane do ściany za pomocą specjalnego kleju, które mają grubość jednego centymetra.
Przy wyborze płyt zawsze należy kierować się jak najwyższym współczynnikiem alfa wskazującym stopień pochłaniania dźwięków.
Kino domowe: kolorystyka i oświetlenie
Wpadające do pomieszczenia światło dzienne na pewno nie ułatwi ogładzania filmu, więc w przypadku pokoju z oknami konieczne są ciemne i gęste zasłony bądź rolety, które nie przepuszczą światła do wewnątrz.
Jak już wcześniej wspomniano, w suficie podwieszanym można zainstalować dyskretne oświetlenie, aby wyeliminować niepożądany kontrast pomiędzy jasnością ekranu a ciemną kolorystyką wnętrza.
Niektóre oprawy oświetleniowe mają zarazem charakter dekoracyjny i mogą imitować np. gwiazdy na niebie.
Ten zabieg, który można wykorzystać do kina domowego jest często stosowany w prawdziwej sali kinowej zwłaszcza w kinach amerykańskich.
Pomieszczenie powinno być utrzymane z ciemnej kolorystyce.
Niekoniecznie musi być to czerń, ale świetnie sprawdzą się farby do wnętrz w kolorze granatowym czy ciemno grafitowym.
Przy wyborze farby należy zwrócić uwagę, aby dawała efekt matowy.
W innym przypadku światło emitowane przez projektor będzie się odbijać.
Trzeba jeszcze zadbać o odpowiednie fotele bądź kanapę.
Najlepiej, kiedy meble zostaną obite miękkimi materiałami, co pozwoli też dodatkowo wytłumić wnętrze i zapobiegnie powstawaniu echa. Jednocześnie zrobi się bardzo miło i przytulnie 🙂
Kino domowe w wersji podstawowej i zaawansowanej
W związku z tym, ze nie każdy może sobie pozwolić na utworzenie domowego centrum rozrywki w osobnym pomieszczeniu, to często wybiera się wersję adaptacyjną.
Najczęściej jako pokój kinowy wykorzystuje się salon bądź pokój dzienny.
W takiej sytuacji można sobie też poradzić.
Warto przy tym zwrócić uwagę, że minimum sprzętowe to będzie:
- dobrej jakości telewizor panoramiczny,
- zestaw głośników w systemie dźwiękowym 5.1,
- odtwarzacz DVD albo Blu-ray.
Opcjonalnie można zdecydować się mocniejszy system dźwiękowy głośników, a więc 7.1 oraz amplituner.
Przy wersji zaawansowanej, czyli wyodrębnionym pomieszczeniu, należy zainwestować w ekran, projektor, Blu-ray, amplituner i zestaw głośników najlepiej w systemie dźwiękowym 7.1.
Dobrym pomysłem będą różnego typu ulepszenia, typu dekoder satelitarny, nagrywarka, odtwarzacz sieciowy bądź serwer CD/DVD.
Niezależnie od tego, czy nasze kino domowe będzie osobnym pomieszczeniem czy zostanie urządzone w salonie, to trzeba dobrze zaplanować wszystkie prace.
Najlepszym momentem będzie wykończenie domu albo remont.
Można wtedy wykonać ścianki kryjące głośniki czy też zaawansowany technologiczne system windowy, dzięki któremu projektor będzie się wysuwał z podwieszonego sufitu.
Należy także zadbać o rozprowadzenie instalacji elektrycznej oraz niskoprądowej w celu rozmieszczenia gniazd elektrycznych i przyłącza A/V.
Wbrew pozorom nie ma potrzeby dużej ich dużej ilości, ponieważ i tak musi zostać wykorzystana listwa zabezpieczająca.
Natomiast konieczne będzie doprowadzenie co najmniej trzech kabli antenowych, a także minimum dwóch kabli internetowych, aby takie urządzenia jak amplituner mogły aktualizować swoje oprogramowanie.
Dobrym pomyłem będzie też rozprowadzenie specjalistycznego okablowania do montażu w zaprawach murarskich, a rurki plastikowe zastosować ewentualnie jako dodatkowe, awaryjne rozwiązanie.
Przy rozprowadzaniu instalacji oraz okablowania należy zwrócić uwagę, aby ich nie poprowadzić zbyt blisko siebie i w układzie równoległym, ponieważ może później dochodzić do zakłóceń.
Ekran i projektor do kina domowego
Najlepiej, kiedy uda się zagwarantować duży format ekranu, najbardziej optymalny to co najmniej 100 cali, aczkolwiek ze względów oszczędnościowych oraz braku miejsca wiele osób decyduje się na mniejsze ekrany.
Absolutne minimum to będą 42 cale w formacie 16: 9, jednak tak stosunkowo mały ekran nie da dużego komfortu oglądania.
Warto zdać sobie sprawę, że większy ekran mniej męczy wzrok.
Ekrany płócienne zazwyczaj wykonuje się na zamówienie i przy naprawdę dużych rozmiarach niezbędne okazują się napinacze, dzięki którym płótno nie będzie falować.
Bardzo często ekrany instaluje się w suficie podwieszanym i zwija ręcznie bądź elektrycznie do specjalnej kasety.
Telewizor obowiązkowo musi być panoramiczny i mieć wysoką rozdzielczość.
Do programów telewizyjnych i odtwarzania płyt DVD wystarczy model HD Ready.
Natomiast Full HD jest niezbędny przy korzystaniu z płyt i odtwarzaczy Blu-ray oraz gier przeznaczonych na konsolę HD.
Zestawy głośnikowe
Odpowiednio dobrane głośniki zapewnią wyjątkowe efekty dźwiękowe i przestrzenne.
Muszą to być konstrukcje trójdrożne, aby uzyskać naprawdę dobre brzmienie, czyli składać się z głośnika niskotonowego, średniotonowego i wysokotonowego.
W mniejszych pomieszczeniach wystarczy zestaw 5.1 składający się z lewego i prawego głośnika przedniego, dialogowego głośnika centralnego oraz lewego i prawego głośnika efektowego, które zostaną umieszczone z tyłu.
Dodatkowo w zestawie jest głośnik subniskotonowy, czyli subwoofer.
W bardzo dużych pomieszczeniach lepiej zastosować zestawy z podwójnymi subwooferami i podwojonymi głośnikami centralnymi bądź efektowymi.
Głośniki instaluje się w specjalnych obudowach albo w niszach wykonanych w ścianach.
Przy rozmieszczaniu głośników należy zwrócić uwagę na to, aby głowa osoby słuchacza oraz głośniki tworzyły trójkąt równoboczny albo równoramienny.
Jednocześnie odległość głośników od człowieka powinna być większa o 10% w stosunku do odległości pomiędzy kolumnami.
Z kolei głośniki wysokotonowe najlepiej umieścić na wysokości uszu.
Głośniki o uniwersalnym zastosowaniu, a więc pozwalające zarówno oglądać filmy, jak i słuchać muzyki powinny mieć kolumny tego samego rodzaju.
W innym przypadku zaleca się, aby te z tyłu były mniejsze w stosunku do tych stojących z przodu i pośrodku.
Warto też zwrócić uwagę na moc głośników i pasmo przenoszenia, ponieważ to te parametry decydują o jakości dźwięku.
Jeżeli zależy nam na oszczędnościach, to można szukać urządzeń z trochę niższej półki cenowej, ale należy wybierać te z oznaczeniem THX, a wtedy jest pewność spełnienia wymagań względem jakości dźwięku.
Amplituner do domowego centrum rozrywki
Amplituner jest wielokanałowym wzmacniaczem i procesorem przestrzennego dźwięku. Jednocześnie zarządza basem, poprawia jakość dźwięku i cyfrowo redukuje szumy.
Pełni również funkcję radia.
Zaawansowane modele umożliwiają obsługę audio wielu pomieszczeń, pełnią funkcję serwera muzycznego, współpracują z nośnikami zewnętrznymi, jak iPod czy konsola do gier i obsługują standard 3D.
Przy wyborze amplitunera należy zwrócić uwagę na liczbę kanałów, ponieważ od tego zależy, ile głośników można podłączyć.
Ważna jest także moc wyjściowa, najlepiej od 100 do 150 W na jeden kanał oraz formaty dźwięku.
W małych pomieszczeniach istotne okazują się nawet rozmiary urządzenia.
Trzeba również zobaczyć, w jakie interfejsy jest wyposażony dany model.
Nowoczesne typy powinny mieć HDMI pozwalający na cyfrową transmisję danych audio i wideo bez utraty jakości, w tym także przesył obrazu 3D.
Niezbędne jest również USB umożliwiające podłączenie dodatkowych urządzeń np. dysku czy aparatu fotograficznego.
Duże znaczenie mają również przewody łączące amplituner z innymi elementami zestawu kina domowego.
W ofercie rynkowej dostępne są najtańsze przewody z miedzi i w tym przypadku należy wybierać te z najczystszej postaci miedzi oznaczonej symbolem 6N.
Mocno zanieczyszczona miedź oznacza słabą jakość dźwięku.
Trochę droższym, ale lepszym rozwiązaniem będą kable ze srebra, natomiast przewody pozłacane oznaczają naprawdę wysokie koszty.
Odtwarzacz DVD lub odtwarzacz Blu-ray
Odtwarzacz odpowiada za dostarczenia obrazu oraz ścieżki dźwiękowej.
Coraz częściej wykorzystuje się ten drugi rodzaj, czyli odtwarzacz sieciowy, dzięki któremu można odtwarzać dane z innych urządzeń podpiętych do lokalnej sieci.
Blu-ray jest wyposażony w szybkie porty do przesyłki danych.
Ten zaawansowany technologiczne sprzęt czyta wszelkiego typu formaty nagrań.
Warto jeszcze podkreślić, że kino domowe można łatwo zintegrować z systemem domu inteligentnego i wtedy obsługa będzie w pełni automatyczna.
Wyraźnie widać, że temat został dogłębnie przemyślany, ale czasem warto zadać pytanie, czy nie za bardzo odchodzi od głównego tematu artykułu.
Czytając ten blog budowlany, zawsze odkrywam nowe, kreatywne rozwiązania dla mojego domu.