Płyta fundamentowa czy ława fundamentowa?

Płyta fundamentowa żelbetowa jest alternatywnym rozwiązaniem na fundamenty w domu jednorodzinnym.

Jest coraz powszechniej stosowana – zastępuje tradycyjne fundamenty wylewane, lub murowane z bloczków betonowych na ławach żelbetowych.

Płytę fundamentową można zastosować w przypadku projektu domu z podpiwniczeniem, ale to projekty domów bez piwnic mają najczęściej płytę fundamentową.

Jest dobrym rozwiązaniem, ponieważ prace ziemne nie wymagają głębokich wykopów, jak w przypadku fundamentów tradycyjnych – wystarczy jedynie zdjąć wierzchnią warstwę humusu i warstwy nienośne gruntu. Dodatkowym atutem tego rozwiązania są:

• krótszy czas wykonania prac fundamentowych,
• łatwiejsza technologia i
• zmniejszony zakres robót ziemnych.

Dzięki zastosowaniu płyty fundamentowej żelbetowej, budynek może być posadowiony na mniejszej głębokości, niż przy fundamentach tradycyjnych.

Jak w każdym przypadku, po wykonaniu badań geotechnicznych, można określić i zadecydować na etapie dokumentacji projektowej, czy można zastosować płytę fundamentową, czy lepiej zdecydować się na fundamenty tradycyjne.

Dla projektów domów typowych – katalogowych zazwyczaj przyjmuje się fundamenty tradycyjne, ale projekt taki można przystosować, wraz z konstrukcją budynku do wykonania płyty żelbetowej fundamentowej.

Aby to zrobić, należy przeprowadzić badania geotechniczne i określić warunki gruntowe, oraz warunki posadowienia budynku, wraz z określeniem poziomu warstwy nośnej gruntu i poziomu wód gruntowych.

Zmiana technologii fundamentów wiąże się ze zmianą wyliczeń materiałowych, przyjętych wcześniej dla danego projektu domu typowego.

Jak zbudowana jest płyta fundamentowa?

Płyta fundamentowa, w zależności od konstrukcji, powierzchni i architektury budynku ma grubość 18-35cm.

W przypadku gruntów niewysadzinowych (takich jak piasek) płytę fundamentową możemy wykonać na chudym betonie o grubości 10cm.

Przy gruntach wysadzinowych (takich jak gliny i iły) koniecznym jest zastosowanie warstwy zagęszczonego piasku, żwiru, lub tłucznia o grubości co najmniej 15-20cm, oraz warstwy podkładu z betonu grubości około 10-15cm.

Płytę betonową projektuje się i wykonuje jako żelbetową krzyżowo – zbrojoną, wylewaną z betonu minimum B20, B25, lub B30 (beton C20/25/30) ze zbrojeniem z siatki podstawowej ze stali żebrowanej, zawsze układanym na dole i na górze płyty.

Pod ściany i elementy konstrukcyjne (słupy, rdzenie, itp.), wykonuje się dodatkowe zbrojenie, czyli dozbraja się siatkę dolną, a w przypadku stref pomiędzy ścianami dozbraja się siatkę górną płyty, ze względu na wypór podłoża.

Zbrojenie układa się w otulinie od 3-5cm w zależności od grubości płyty, zgodnie z założeniami projektu konstrukcji. W ten sposób zachowany jest dystans w stosunku do podłoża, gdyż zbrojenia nigdy nie układa się bezpośrednio na podłożu.

Izolacja przeciwwilgociowa płyty fundamentowej

W przypadku domów z podpiwniczeniem, można wykonać izolację przeciwwilgociową w technologii czarnej wanny, czyli tradycyjnej bitumicznej izolacji grubowarstwowej, układanej przy zastosowaniu zwykłego betonu na warstwie chudego betonu i wywijanej na ściany.

Warstwę dodatkową układamy na płycie i łączymy z tą, która jest na ścianach, może nią być na przykład papa termozgrzewalna.

Można również zastosować technologię białej wanny, która polega na systemowym rozwiązaniu wybranej specjalistycznej firmy.

Biała wanna jest rozwiązaniem, w którym wylewa się wannę w całości z betonu wodoszczelnego. Płyta denna i ściany fundamentowe mają co najmniej 25cm grubości, z montażem dodatkowych elementów uszczelniających, zgodnie z zaleceniami wybranego producenta.

W tej technologii wodoszczelny beton spełnia rolę nośną i uszczelniającą, a piwnice wykonuje się w prosty i łatwy sposób przy niesprzyjających warunkach pogodowych i wysokim poziomie wód gruntowych.

Podpiwniczenie po prawidłowym wykonaniu staje się w pełni szczelne, odporne na działanie wilgoci.

Przy domach bez piwnic, można zastosować beton wodoszczelny na płytę fundamentową i wówczas izolacja nie jest konieczna.

Przy zwykłym betonie stosujemy folię, lub papę, albo odpowiednie preparaty wodoszczelne.

Więcej o izolacji fundamentów dowiesz się z artykułu “Izolacja fundamentów – przeciwwilgociowa i przeciwwodna“.

Izolacja termiczna płyty fundamentowej

Izolację termiczną układamy z warstwy o grubości minimum 10-15cm i można to rozwiązać na dwa sposoby:

1. Izolację termiczną układamy pod płytą, czyli na chudym betonie przed ułożeniem zbrojenia płyty i stosujemy wtedy twardy styropian o odpowiedniej gęstości typu: podłoga/parking/dach – EPS 250 036, lub polistyren ekstrudowany, posiadający większą odporność na ściskanie.
2. Izolację termiczną układamy już na gotowej płycie i może to być twardy styropian o zmniejszonej gęstości typu: podłoga/dach – EPS 100 038.

Dodatkowo można wykonać płytę betonową łączoną z systemem ogrzewania i wówczas w płycie betonuje się ocynkowane rury przez które przepływa ciepłe powietrze, sprawiające, że płyta się nie wychładza i dodatkowo ogrzewane są pomieszczenia domu.

W przypadku braku dostawy prądu, ciepło w płycie utrzymuje się nawet przez kilka dni i w domu ciepło utrzymuje się dłużej niż w przypadku innych systemów grzewczych.

Taka instalacja jest prosta i polega na montażu wspomnianych rur ocynkowanych, zabetonowanych w płycie, oraz agregatu z grzałkami elektrycznymi, lub nagrzewnicy wodnej.

Elementy te dostępne są poprzez właz, wykonany w płycie, a do regulacji temperatury montuje się zaprogramowany termostat ścienny. W przypadku tego rozwiązania płyta fundamentami musi posiadać grubość minimum 25-30cm.

Zalety płyt fundamentowych

• Płytę można wykonać zarówno w przypadku gruntów o bardzo dobrej jak i słabej nośności, oraz przy gruntach niejednorodnych.
• Płytę fundamentową można stosować pod każdy rodzaj budynku  murowanego, a normą jest stosowanie płyt fundamentowych żelbetowych w przypadku domów stawianych w technologii szkieletowej, czy domów z bala.
• Prosta technologia wykonania płyty fundamentowej, oraz krótki czas jej wykonywania (od 4 do 7 dni). Prace fundamentowe tradycyjne mogą trwać do trzech tygodni i dopiero po takim czasie można zacząć murować ściany domu.
• Płyta fundamentowa stanowi równocześnie fundament domu, oraz podłogę na gruncie pierwszej kondygnacji domu.
• Płyta może posiadać dodatkowy system grzania zamontowany przed zabetonowaniem płyty.
• Ciężar budynku rozkłada się w sposób ciągły i na znacznie większej powierzchni, niż w przypadku fundamentów tradycyjnych, dzięki czemu budynek swobodnie i równomiernie pracuje i osiada.
• W przypadku gruntów niewysadzinowych, można uzyskać niższe koszty przy wykonywaniu płyty fundamentowej, w porównaniu do fundamentów tradycyjnych.

Płyta fundamentowa – wady

• Na etapie projektowym należy zwrócić szczególną uwagę na przebieg projektowanych przyłączy i instalacji, przewidzieć ich trasę, a rozwiązania uwzględnić przed rozpoczęciem robót fundamentowych.
• W przypadku gruntów wysadzinowych, cena prac związanych z płytą fundamentową będzie wyższa, niż przy pracach fundamentowych tradycyjnych.
• Do betonowania, należy użyć droższego betonu z wytwórni, a nie betonu wykonanego systemem gospodarczym na placu budowy;
• Po ukończeniu budowy brak możliwości wykonania piwnic w przypadku domu parterowego.

P.S. Dziękujemy Panu Maciejowi Lichmańskiemu za pomoc w redagowaniu artykułu i konstruktywne sugestie dotyczące jego zawartości.