Ścianki działowe to rodzaj ścian znajdujących się wewnątrz budynku, których zadaniem jest rozdzielnie pomieszczeń. Ścianki działowe ażurowe nie stanowią elementu konstrukcyjnego budynku, dlatego możliwe jest ich stawianie albo demontowanie w miarę potrzeby.
Ścianka działowa: stawianie i wyburzanie
Pierwszą istotną kwestią, nad którą zastanawia się wiele osób dokonujących przebudowy, jest konieczność zgłoszenia budowy czy wyburzenia ścian działowych. Na pierwszy rzut oka wydaje się, że nie powinno to interesować organu nadzoru budowlanego, gdyż tego rodzaju prace w żaden sposób nie ingerują w konstrukcję budynku.
Zdania na ten temat są jednak podzielone. Bardzo często wydawane są bowiem decyzje administracyjne, zgodnie z którymi wyburzenie czy wybudowanie ścianki powinno być poprzedzone uzyskaniem stosownego pozwolenia.
Warto więc przyjrzeć się przepisom prawa budowlanego i przeanalizować ich znaczenie.
Przez przebudowę rozumie się wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których zmianie ulegają parametry użytkowe lub techniczne istniejącego obiektu budowlanego.
Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego ścianka działowa nie może być rozumiana jako zmieniająca parametry istniejącego obiektu, o jakim mowa w przepisie, dlatego jej budowa nie powinna wymagać zgłoszenia.
Tak samo wyburzenie ścianki działowej nie jest przebudową czy innym rodzajem robót, dla których wymagane jest dopełnienie określonych formalności.
Według Naczelnego Sądu Administracyjnego są to czynności, które można zakwalifikować jako kwestie związane z konserwacją lokalu.
Przez konserwację można natomiast rozumieć roboty polegające na wymianie jednych elementów na inne bez konieczności odtwarzania stanu pierwotnego.
Tak ukształtowana linia orzecznictwa jednoznacznie wskazuje więc na to, że organy administracji niejednokrotnie popełniają błędną kwalifikację, uznając wyburzanie ścianek działowych jako prace wymagające pozwolenia na budowę czy zgłoszenia.
Tymczasem w takich sytuacjach nie ma konieczności dopełnienia żadnych formalności i to właśnie na taką argumentację należy się powoływać.
Z czego stawiać ścianki działowe?
Ścianki działowe mogą być wykonane z różnych materiałów. Wybór powinien być uzależniony od kwestii estetycznych przy uwzględnieniu solidności i wytrzymałości. Alternatywnie można zdecydować się na modułowe ścianki działowe.
Ścianki działowe z cegły
Najbardziej solidną konstrukcją są ściany działowe z cegły w technologii na mokro przy użyciu zaprawy murarskiej. Ścianki działowe murowane najczęściej stawiane są w pomieszczeniach użytkowych – w łazience, pokoju czy w kuchni. Ściana działowa z cegły jest gruba i trwała, dlatego nadaje się pod telewizor oraz można ją obciążyć elementami wiszącymi takimi jak półki. Użycie cegły to jednak niska izolacyjność akustyczna. Warto też pamiętać, że tego rodzaju ścianka działowa ma duży ciężar, dlatego warto skontaktować się ze specjalistą, który oceni nośność stropu i powie, czy zalecane jest wykonanie dodatkowych wzmocnień.
Ściany działowe z porothermu
Często do budowy ścianek działowych wykorzystywane są cegły z charakterystycznym wnętrzem złożonym z pustych komór – tak zwane pustaki.
Ściany działowe wykonane z porothermu budowane są w technologii mokrej, a więc z użyciem zaprawy murarskiej.
W tym wypadku budowa wymaga dużo czasu, jednak nośność, trwałość i akustyka jaką charakteryzuje się taka ścianka działowa z pewnością są warte trudu.
Na ściance mogą być zawieszane nawet masywne elementy bez dodatkowych wzmocnień, a ponadto zapewniona jest dobra izolacja cieplna.
Największą wadą ścianek z pustaków jest natomiast ciężar konstrukcji – przed budową konieczne jest przeprowadzenie oceny nośności stropu, na którym ścianka działowa będzie stała.
Ściany działowe z betonu komórkowego
Ścianka działowa można także zostać wykonać z betonu komórkowego lub pianobetonu, a więc spienionych form mieszanki betonowej.
Beton komórkowy to materiał znacznie lżejszy od cegły. Ścianki działowe z betonu komórkowego są jednak wytrzymałe i wykazują właściwości izolacyjne, zapewniają świetne ocieplenie.
Łatwo też wybudować ściany działowe z betonu komórkowego ze względu na system łączenia – do budowy używa się specjalistycznych klejów lub pianek.
Bloczki z betonu komórkowego można także przycinać za pomocą piły do pożądanego kształtu.
Dobrym pomysłem na budowę ścian działowych jest też zastosowanie bloczków wapienno piaskowych.
Ścianki działowe ze szkła i pustaków szklanych
Ciekawą możliwością jest wykonanie ścianki działowej ze szkła lub pustaków szklanych.
Taka ścianka działowa może być zarówno całkowicie przeźroczysta, jak i matowa czy ozdobiona wzorami; ścianka działowa z pustaków szklanych może mieć też ciekawy kolor.
Dzięki użyciu szkła pomieszczenie nie będzie trwale podzielone, za to możliwe będzie wydzielenie poszczególnych jego stref i jednoczesne upiększenie.
Ciekawym rozwiązaniem są także szklane ścianki działowe imitujące oprawę okienną.
Taka ścianka działowa jest bardzo praktyczna, nie wymaga malowania, szczególnie jeśli w ten sposób zamknie się kuchnię. Pustaki szklane sprawią, że pomieszczenie będzie wciąż widne, za to wilgoć czy kuchenne zapachy nie będą się przedostawać do dalszej części wnętrza.
Ścianka działowa ze szkła jest często spotykana w obiektach użyteczności publicznej, a rozdzielające przestrzeń modułowe ścianki działowe w biurowcach.
Czym izolować ścianki działowe?
Przy izolacji ścian działowych najlepiej sprawdzi się wełna mineralna, która dopasowuje się i wypełnia przegrody, tym samym niwelując mostki termiczne.
Elastyczne szklane włókna materiału izolacyjnego pozwalają jednocześnie na zdecydowanie mniejszy ciężar izolacji, a także zapewniają lepszą wytrzymałość mechaniczną, gdyż tego rodzaju wełna mineralna nie kruszy się łatwo.
Możliwy jest także demontaż i ponowny montaż izolacji w przegrody.
Tym samym izolowane ścianki działowe są dobrze izolowane akustycznie i przedostaje się przez nie mniejsza ilość dźwięków i hałasów.
Grubość ścianki działowej
Ściany działowe mogą mieć różne grubości.
Najczęściej zastosowanie znajdują materiały, które umożliwiają wybudowanie ścianki o grubości 11,5 cm.
Zdarzają się jednak także te o szerokości 8, 10, 15, a nawet 18 cm, a rzadziej – wąskie ścianki grubości zaledwie 6,5 cm.
Trudno jednoznacznie określić, jaka powinna być idealna – wszystko zależy bowiem od tego, z jakiego materiału została wykonana ścianką, jaką ma mieć izolacyjność akustyczną i co ma się na niej znajdować.
Ścianki działowe, na których docelowo będą zawieszone ciężkie półki, najczęściej wykonywane są z cegieł, silikatów, czy gazobetonu i w większości przypadków mają grubość 12 cm, podobnie jak ściana działowa z porothermu.
Ściany działowe gk mają natomiast często 8 cm grubości.
Jakie parametry powinna mieć ścianka działowa?
Do najważniejszych parametrów ścian działowych na które warto zwrócić uwagę należą:
- wytrzymałość,
- łatwość wykonania,
- izolacyjność akustyczna,
- bezpieczeństwo użytkowania.
Parametry te uzależnione są oczywiście od materiałów, z których zostały zrobione ścianki.
Przykładowo, ściany działowe z cegły są trudne w montażu, za to bardzo solidne, odporne na uszkodzenia, a dodatkowo ognioodporne.
Cechą charakterystyczną ciężkich ścian murowanych jest także dobra izolacyjność.
Pustaki ceramiczne zapewnią z kolei izolacyjność teoretycznie zgodną ze standardami, ale niejednokrotnie wymagają jeszcze dodatkowej izolacji.
Również montaż na pustakach może okazać się trudny ze względu na kanały w cegłach, które będą uniemożliwiały bezproblemowe osadzenie kołków.
Pod względem montażu najlepsza okaże się ścianka działowa z betonu komórkowego, którą można dowolnie przycinać zwykłymi narzędziami i spajać przy użyciu niewielkiej ilości zaprawy.
Wybór gazobetonu wymaga jednak zwrócenia uwagi na izolacyjność akustyczną, której parametry będą rosnąć proporcjonalnie do gęstości.
Pustaki z gazobetonu są także odporne na grzyby i pleśnie, a także wysoko ognioodporne.
W porównaniu do innych materiałów beton komórkowy jest jednak znacznie mniej wytrzymały; największa wadą pustaków z betonu komórkowego jest kruchość, dlatego nie można wieszać na nich ciężkich przedmiotów.
Dobre parametry wykazują natomiast ścianki działowa drewniane szkieletowe, które są tanie, łatwe w wykonaniu, a także bardzo lekkie.
Można zamontować je w dowolnym miejscu, stosując łuki i uskoki.
Cała konstrukcja ażurowej ściany działowej z regipsu oparta jest na szkielecie z drewna lub profili stalowych, które wypełnia się izolacją akustyczną.
Takie ścianki są ponadto odporne na wilgoć i ogień, a także są w stanie znosić duży ciężar, dlatego można na nich wieszać ciężkie półki bez stosowania dodatkowych wzmocnień, w przeciwieństwie do niektórych konstrukcji murowanych.
Ściana z regipsu montaż krok po kroku
Przed montażem ścianki działowej należy zastanowić się nad jej przeznaczeniem – to właśnie od tego zależeć będzie technika budowy ścian działowych oraz wybór potrzebnych do tego materiałów.
Jeśli ścianka działowa nie ma pełnić żadnych walorów estetycznych, a jej funkcją będzie jedynie oddzielenie pomieszczeń, najlepiej zdecydować się na ściany działowe drewniane.
Ten system suchej zabudowy polega na montażu szkieletu ramowego, do którego następnie dołącza się płyty gipsowo kartonowe (płyty g-k).
W przypadku ścianek działowych w pomieszczeniu, z którego korzystać będzie się na co dzień, warto wybrać ściankę stawianą w technologii „na mokro”, np. ściany działowe z ytonga, gdyż lepiej nada się do pomieszczeń użytkowych.
Stawianie ścianki działowej z płyt kartonowo gipsowych jest bardzo proste:
- Zanim ustawimy ściankę działową z płyt gipsowo kartonowych pierwszym krokiem jest przygotowanie podłoża – należy pozbyć się dywanu lub wykładziny czy innych elementów, które mogą przeszkadzać w trakcie montażu.
- Na początku konieczne jest wykonanie szkieletu ramowego ścianki działowej. Do jego budowy potrzebne będą profile drewniane, lub aluminiowe do ścianek działowych, które należy montować do podłoża, ścian bocznych oraz sufitu. Podstawa stelażu może być także skonstruowana przy wykorzystaniu profilów metalowych lub krawędzi z drewna.
- W przypadku budowy ściany z płyt kartonowo gipsowych z drzwiami lub oknami ważne jest uwzględnienie także otworów w ścianie – kluczowe jest wtedy zastosowanie dodatkowych wzmocnień konstrukcji.
- Jeśli przewidziane są dodatkowe obciążenia, ściankę działową należy dodatkowo wzmocnić, aby zapewnić lepszą stabilność.
- Profile słupkowe wkłada się najpierw w dolny, a następnie w górny profil w odległości 60, 40 lub 30 centymetrów w zależności od zaleceń wybranego systemu.
- Wykonana w ten sposób konstrukcja ścianki działowej powinna zostać po wypełnieniu izolacją (np wełną mineralną) zamknięta z obu stron płytami gk, czy płytą osb.
Ważne jest także zadbanie o odpowiednią izolacyjność akustyczna.
Ściany działowe gk (płyty gipsowo kartonowe) najlepiej wygłuszyć akustyczną wełną mineralną, wówczas poprawi się izolacyjność akustyczna i pozwoli to wyeliminować efekty dudnienia oraz zatrzymać przenikanie odgłosów po obu stronach ścianki.
Postawiona w ten sposób ściana gk rigips jest świetną bazą do dalszej pracy, takiej jak wykonanie gładzi gipsowej, tapetowanie, malowanie czy nawet wyłożenie płytkami.
Co zrobić, kiedy ściany działowe pękają?
Pęknięcia na ściankach działowych najczęściej występują na dwóch etapach – po zimie, jeszcze w stanie surowym, a także w pierwszych miesiącach po pomalowaniu.
W pierwszym przypadku pękanie ścianek działowych spowodowane może być zjawiskiem wysadzin mrozowych przy znacznym spadku temperatury zewnętrznej.
Zawarta w gruncie woda po zamarznięciu zwiększa wtedy swoją objętość i powoduje wybrzuszenia na chudym betonie oraz uniesienie ścianek działowych, które się na nim znajdują.
Kiedy ścianki powiązane są z murem nośnym, który spoczywa na stabilnym fundamencie, w miejscach łączenia pojawiają się naprężenia następnie doprowadzające do pęknięć i rozwarstwień w ściankach działowych.
W przypadku pozostawianiu budynku na zimę w stanie otwartym, najlepiej więc zrezygnować ze stawiania ścianek działowych na gruncie.
Wielokrotnie zdarza się bowiem, że nawet przy prawidłowo wykonanym podkładzie podłogowym pojawia się ryzyko uszkodzenia ścian działowych przez mróz.
W takim wypadku jedynym możliwym rozwiązaniem jest rozebranie uszkodzonych ścianek i postawienie je od nowa na wzmocnionym podkładzie.
Ważne okazuje się także zamknięcie budynku i wstawienie okien, jeśli ścianki mają przetrwać kolejną zimę.
Pękanie ścian działowych
Nie każda rysa w nowym mieszkaniu jest zjawiskiem groźnym, choć niewątpliwie taki widok trudno uznać za estetyczny. Powierzchniowe pęknięcia mogą wystąpić w każdym nowym i użytkowanym budynku. Nie są oznaką wad konstrukcyjnych i najczęściej powstają na ścianach działowych, które zostały wykonane z płyt kartonowo gipsowych.
Niekiedy też powierzchniowe rysy powstają w wyniku naturalnego naprężani się materiałów budowlanych – są to tak zwane rysy skurczowe, które rozciągają się na kształt przypominający nieco pajęczynę.
Powstają nad otworami okiennymi, drzwiowymi czy na łączeniach ścian działowych, czyli w miejscach szczególnie narażonych na działanie naprężenia.
Naprawa pęknięć jest w tym wypadku stosunkowo prosta, dlatego można wykonać ją samodzielnie.
Większy problem pojawia się natomiast, gdy pęknięcia na ścianach są na tyle głębokie, że przechodzą przez cały tynk, a nawet przez mury.
Najbardziej niebezpieczne są pęknięcia znajdujące się na połączeniu sufitu czy ścian działowych.
Mogą one bowiem być oznaką wad konstrukcyjnych budynku i stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa domowników.
Taką usterkę warto zgłosić wykonawcy, gdyż to na nim ciąży obowiązek usunięcia wad konstrukcyjnych budynku.
Niestety nie zawsze jednak można wyegzekwować naprawę.
W innych przypadkach konieczne jest wezwanie fachowca, który zapozna się z projektem budowlanym, obejrzy ściany i określi, jaka naprawa będzie konieczna.
W wielu wypadkach zamaskowanie pęknięć będzie niewystarczające.
Często konieczne okaże się też wzmocnienie fundamentów.
W pierwszej kolejności pęknięcia należy jednak obserwować i kontrolować, czy przypadkiem nie ulegają rozszerzaniu.
Najlepiej wykonać w tym celu prosty test polegający na nałożeniu kilku niewielkich placków zaprawy gipsowej wzdłuż pęknięć.
Jeśli zaprawa gipsowa nie pozostanie w nienaruszonym stanie, będzie to znak, że pęknięcie tynku się powiększa, a tym samym, że prawdopodobnie jest to wina konstrukcji budynku.
Jeśli jednak gips pozostanie w tym samym stanie, będzie to znak, że wystarczy jedynie odpowiednia naprawa pękniętej powierzchni i pomalowanie ściany.
Usuwanie pęknięć w ścianie
Drobne pęknięcia ścian działowych w nowym domu najłatwiej zamaskować przy pomocy masy szpachlowej.
Wystarczy jedynie pamiętać, by dobrać ją odpowiednio do rodzaju tynku – masa przeznaczona do tynków cementowo wapiennych nie może być wykorzystywana do tynków gipsowych i na odwrót.
Warto pamiętać, by na wstępnie odpowiednio zabezpieczyć pomieszczenie, najlepiej przy zastosowaniu folii malarskiej, która osłoni meble i posadzkę w domu.
Masa tynkarska powoduje bowiem odbarwienia niektórych materiałów, a po zaschnięciu jest trudna do usunięcia.
Warto więc zaoszczędzić sobie trudu i czasochłonnego sprzątania.
Odpowiednią masę nakłada się na suchą i oczyszczoną ścianę na grubość nieprzekraczającą 2 milimetrów.
Najlepiej użyć w tym celu niewielkiej szpachelki.
Następnie należy poczekać do pełnego wyschnięcia i przetrzeć zaszpachlowane miejsca papierem ściernym.
Po wygładzeniu i odpyleniu ściany wystarczy już tylko ją pomalować.
Można użyć także taśmy naprawczej z włókna szklanego, która najlepiej sprawdza się w przypadku pęknięć o większej powierzchni czy uszkodzeń powstających na ścianie działowej z gk.
W takim wypadku wnętrze rysy zapełnia się masą szpachlową, na wierzch nakleja taśmę z włókna szklanego, a następnie na wierzch nanosi kolejną, bardzo cienką warstwę masy.
Kiedy wyschnie, można delikatnie przetrzeć powierzchnię drobnoziarnistym papierem ściernym.
Taśma nie będzie widoczna, ale za to pozwoli skutecznie zabezpieczyć ścianę przed ponownym pękaniem.
Jakie zalety ma ścianka działowa?
Ścianka działowa służy do dzielenia przestrzeni. Jej waga i szerokość może być inna (mniejsza) od ścian nośnych.
Z czego produkowana jest ściana działowa?
Ściana działowa produkowana jest z wielu materiałów. Powstaje z betonu komórkowego, płyt gipsowo kartonowych, betonu keramzytobetonu czy ceramiki.
Jakie zalety mają ściany działowe z płyt gipsowo-kartonowych?
Jest to jedno z najbardziej popularnych rozwiązań stosowane w budownictwie mieszkaniowym. Wyróżniają się niskim ciężarem własnym, niskimi kosztami zakupu oraz łatwym montażem.
Artykuł jest dokładnie taki, jakiego szukałem – konkretny, rzeczowy, dobrze opracowany. To potwierdza moje przekonanie, że blogi budowlane mogą być źródłem wartościowej wiedzy.
Twoje spostrzeżenia są cenne