Balkon w domu jednorodzinnym: czy warto się zdecydować?

Balkon w budownictwie wielorodzinnym staje się często namiastką ogrodu, a także dodatkowym metrażem, zwłaszcza w okresie letnim.

Mieszkania z balkonem są zdecydowanie chętniej kupowane. Z kolei balkon w domu jednorodzinnym zdarza się rzadziej, aczkolwiek przy stosunkowo niewielkiej działce na pewno balkon to dobre rozwiązanie, więc szczególnie w warunkach miejskich można zaobserwować całkiem sporo miejskich domów z balkonem.

W tym artykule wyjaśniamy jakie są zalety i wady tego rozwiązania.

Trzeba pamiętać, aby w przypadku projektów na zamówienie kwestię balkonu rozstrzygnąć jeszcze na etapie wykonywania projektu domu. O ile rezygnacja z balkonu w gotowym projekcie nie powinna przysporzyć problemów, ani też spowodować dużego wzrostu kosztów związanych z adaptacją projektu, to dobudowa go do już postawionego budynku może okazać się wręcz niemożliwa, co wynika z konieczności wykonania odpowiedniego zbrojenia, które należy wypuścić poza obrys bryły.

Balkony mające więcej niż około 100 cm wysięgu wymagają zazwyczaj projektu indywidualnego w aspekcie zbrojenia płyty.

Przy wyborze określonego projektu domu zawsze rodzą się pytania odnośnie najbardziej optymalnej bryły. To nie tylko kwestia metrażu i ilości kondygnacji, ale również wszelkiego typu elementów dodatkowych, jak garaż, taras bądź balkon.

W ofertach rynkowych dostępne są projekty domów z balkonem i bez niego. Tak naprawdę każdy powinien indywidualnie rozstrzygnąć, czy wersja z balkonem będzie lepsza, a byłoby to niemożliwe bez uwzględnienia wszystkich zalet i wad takiego rozwiązania.

Balkon w domu jednorodzinnym – zalety

Chociaż na pierwszy rzut oka wydaje się, że balkon w domu jednorodzinnym jest raczej niepotrzebnym dodatkiem, to jednak ma swoje walory.

Funkcja estetyczna

Wszystko oczywiście zależy od projektu, ale balkon dobrze i pomysłowo wkomponowany w bryłę budynku balkon może w dużym stopniu wpłynąć na jego estetykę.

Trzeba jednak zadbać o ładny kształt balkonu, a także o balustradę idealnie dopasowaną stylem i kolorystyką do elewacji.

Balkon z pewnością urozmaici wygląd domu, a można jeszcze go ładnie obsadzić kwiatami balkonowymi.

Funkcja rekreacyjna

Wygodny wypoczynek na balkonie jest możliwy wyłącznie wtedy, kiedy balkon nie zostanie zlokalizowany od strony ulicy. Taka opcja jest kusząca w przypadku niewielkiej działki, jeżeli trudno byłoby wygospodarować miejsce na taras. Sytuacja może mieć miejsce przy stawianiu domu jednorodzinnego w mieście.

Funkcja praktyczna

W domach wielorodzinnych standardem jest suszenie prania albo wywieszanie pościeli na balkonie. Nie ma przeszkód, aby i w ten sposób użytkować balkon w domu jednorodzinnym, aczkolwiek wiele zależy od lokalizacji pralni.

Jeżeli będzie na parterze, to raczej nikomu nie zachce się wchodzić z mokrym, a więc ciężkim, praniem po schodach.

Niektórzy inwestorzy chcą też w ten sposób doświetlić wnętrza światłem słonecznym, ale warto sobie uzmysłowić, iż nie ma konieczności zastosowania balkonu, a wystarczą jedynie duże przeszklenia z balustradą, lub balkon francuski.

Balkon w domu jednorodzinnym – wady

Przy podejmowaniu ostatecznej decyzji należy również przemyśleć kwestię problemów, jakie mogą pojawić się w zawiązku z balkonem.

Kłopot z mostkami termicznymi

Jeżeli spojrzeć na aspekt energooszczędności, to balkon na pewno nie jest optymalnym rozwiązaniem i dlatego nie znajdziemy projektów domów pasywnych oraz energooszczędnych z balkonem.

Balkon stanowi wyjątkowo newralgiczne miejsce w konstrukcji budynku, a całkowite wyeliminowanie istniejących już mostków termicznych jest bardzo utrudnione, można jedynie spróbować maksymalnie ograniczyć straty ciepła.

Dlatego jeśli już decydujemy się na balkon tak kluczowy będzie dobry projekt domu oraz solidni wykonawcy.

Problem wynika z braku ciągłości termoizolacji ściany zewnętrznej na styku płyty balkonowej ze stropem, co powoduje ucieczkę ciepła z pomieszczenia.

Największą niedogodnością z tym związaną będą oczywiście wyższe rachunki za ogrzewanie w okresie zimowym, ponieważ zwiększa się zapotrzebowanie na energię cieplną.

Dodatkowy problem jest związany z wykraplaniem się pary wodnej nad i pod stropem.

W przypadku niedostatecznej wentylacji może dochodzić do rozwoju pleśni wokół miejsc osadzenia płyty balkonowej.

Narażenie na uszkodzenia

Wystająca część bryły budynku zawsze będzie najbardziej narażona na szkodliwe działanie różnego rodzaju czynników atmosferycznych.

Niekorzystne są nie tylko zmiany temperatury, ale także działanie wilgoci wnikającej w szczeliny, pory materiałów oraz mikropęknięcia na balkonie.

Bardzo niebezpieczne okazują się naprzemienne procesy zamarzania i rozmarzania, szczególnie przy konstrukcji żelbetowej płyty wspornikowej zamocowanej wzdłuż jednej krawędzi.

W takiej sytuacji płyta staje się niejako przedłużeniem stropu pomiędzy kondygnacjami.

Zbrojenie zlokalizowane w górnej części płyty łatwo ją zarysowuje.

Przy kiepskiej izolacji następuje wnikanie wody w rysy, która pod wpływem niskich temperatur zaczyna zamarzać, a w konsekwencji rozsadzać beton na balkonie.

Szczeliny będą się powiększać, natomiast pręty zbrojeniowe korodować. Po jakimś czasie betonowa otulina zacznie się powoli rozsypywać.

To nie tylko stanowi problem estetyczny, ale przede wszystkim zagraża awarią całej konstrukcji.

Kolejne miejsce do wykończenia i sprzątania

Może nie jest to szczególnie uciążliwa rzecz, ale jednak konieczność położenia płytek lub desek kompozytowych oznacza kolejne koszty wykończeniowe.

Nie można też pomijać kwestii utrzymania czystości na balkonie, a z tym łatwo nie jest.

W takiej sytuacji warto może rozważyć zabudowę balkonu, aby przynajmniej uniknąć kurzu, pyłów, deszczu i śniegu.

Świetnym pomysłem wydaje się ogród zimowy na balkonie, a w każdym razie dużo bardziej eleganckim w porównaniu z wykorzystaniem balkonu jako miejsca przechowywania różnych rzeczy. To również pozwoli uniknąć zbyt dużego hałasu w razie umiejscowienia go od strony ulicy i da poczucie intymności.

Balkon odpowiednio wykonany

Budowa wiąże się z kilkoma kwestiami, o których nie wolno zapominać.

Oczywiście należy zadbać o dobry projekt i właściwie wykonaną konstrukcję, ale jej trwałość zależy od wielu rzeczy.

Trzeba sobie uświadomić, że stwierdzenie, iż balkon należy wykonywać zgodnie z wymogami sztuki budowlanej jest jednak zbyt ogólne. Owszem, wysokiej klasy profesjonaliści będą wiedzieć, co tak naprawdę ono oznacza i jak poprawnie wykonać balkon, ale trafić można różnie, więc szczegóły okazują się naprawdę przydatne.

Odpowiednie wykonanie konstrukcji balkonu jest kluczowe. Znaczenie ma nie tylko właściwy układ warstw, ale także zadbanie o solidną hydroizolację i obróbki blacharskie.

Ważny będzie również sposób zamocowania balustrady oraz kwestie wykończeniowe, czyli staranne przyklejenie płytek ceramicznych oraz spoinowanie.

Z czego zrobić balkon?

Balkony mogą zostać zbudowane z drewna, żelbetu, ale także jako konstrukcja mieszana.

Balkon drewniany

Balkon drewniany jest charakterystyczny przede wszystkim dla domów o konstrukcji drewnianej z bali, bądź szkieletowej, ale nie ma przeszkód, aby go zastosować w domu murowanym.

Trzeba wtedy oprzeć konstrukcję na drewnianych zastrzałach.

To o tyle korzystne rozwiązanie, że drewno wykazuje zdecydowanie niższy współczynnik przenikania ciepła w stosunku do betonu, więc znacznie ogranicza się ucieczkę ciepła.

Nawierzchnię z desek mocuje się do przedłużonych belek stropowych, które pozostają wysunięte poza obrys bryły budynku albo do drewnianych żeber.

Można również oprzeć ją na słupach i łączyć punktowo z zewnętrzną ścianą. To wyjątkowo lekkie i proste rozwiązanie w sensie wykonawczym, ułatwiające w dużej mierze późniejszą konserwację.

Balkon drewniany na wspornikach żelbetowych

Balkon drewniany na wspornikach żelbetowych to stosunkowo rzadko wybierany typ, kiedy podłoga drewniana z ułożonych poprzecznie desek zostaje podtrzymana przez minimum dwa żelbetowe wsporniki. Ich ilość zależy od długości balkonu. Trzeba pamiętać o ich trwałym połączeniu ze ścianą budynku.

Problem z mostkami termicznymi dotyczy jedynie miejsc zakotwienia wsporników, więc łatwiej ich uniknąć niż przy płycie żelbetowej.

Balkon drewniany lub żelbetowy na słupach

Balkon drewniany lub żelbetowy na słupach to konstrukcja samonośna oparta zazwyczaj na czterech słupach, które należy posadowić na specjalnie wykonanym fundamencie. Na nich będzie płyta żelbetowa bądź nawierzchnia drewniana.

Balkon ze zbrojonego betonu

Zdecydowana większość domów murowanych ma balkon na konstrukcji zbrojonej płyty betonowej, która jest połączona z nadprożem bądź z wieńcem kondygnacji.

Taka płyta stanowi zarazem gotowe podłoże pod posadzkę.

Trzeba zwrócić uwagę na to, aby jej grubość wynosiła co najmniej 8 cm, co umożliwi bezproblemowe i trwałe przymocowanie do niej słupków balustrady.

W przypadku płyty występuje największy kłopot z mostkami termicznymi, ponieważ w miejscu zakotwiczenia nie daje się warstwy izolacyjnej.

W celu ograniczenia ucieczki ciepła należy więc zaizolować całą płytę balkonową albo zastosować łączniki zbrojeniowe z termoizolacją i warto tego przypilnować, ponieważ niektórzy wykonawcy pomijają tę dodatkową czynność, a wtedy straty ciepła są naprawdę spore, bo na całej długości balkonu.

Najbardziej optymalnym rozwiązaniem przy takiej konstrukcji balkonu, dużo lepszym niż płyta wspornikowa, będzie oparcie płyty na ścianie domu oraz z drugiej strony na specjalnych słupach, ewentualnie ściankach i wtedy izolację termiczną można zastosować pomiędzy płytą balkonową a stropem.

Kolejnym ważnym elementem będzie osłonięcie płyty warstwą hydroizolacyjną, aby nie dochodziło do korozji zbrojenia podczas wnikania w głąb płyty wilgoci.

Kiedyś stosowano przede wszystkim papę i folię, ale obecnie wykorzystuje się lepsze jakościowo materiały hydroizolacyjne, jak powłoki polimerowe, płynne folie czy też masy uszczelniające, które charakteryzują się dużą plastycznością, więc idealnie wnikną we wszystkie możliwe zakamarki, a tym samym odpowiednio zabezpieczą całą konstrukcję balkonu przed wilgocią.

Izolacja przeciwwilgociowa musi zostać wyprowadzona na próg drzwi balkonowych, na ścianę domu, aby nie dochodziło do zawilgocenia progu.

Wzdłuż ściany oraz w części czołowej płyty konieczne są obróbki blacharskie, które zapobiegną gromadzeniu się wilgoci w tych miejscach.

Jak wygląda układanie zbrojenia płyty balkonowej można zobaczyć na poniższym filmie

Balkon z betonu komórkowego

W związku z tym, że gazobeton jest to materiał o bardzo dobrych parametrach izolacyjności cieplnej, to nadaje się na budowę balkonu przy domach murowanych. Wystarczy jedynie zastosować systemowe płyty stropowe z betonu komórkowego, które należy wysunąć poza obrys domu. Owe płyty mają zbrojenie górne i dolne.

Na co zwrócić uwagę przy budowie balkonu?

Budując balkon warto zaznaczyć, że są elementy, na które należy zwrócić szczególną uwagę przy budowie.

Warstwa spadkowa

Płyta balkonowa musi mieć ukształtowany spadek wynoszący 1,5-2%, od ściany budynku do krawędzi zewnętrznej, co zagwarantuje swobodne odprowadzanie wody.

Brak warstwy spadkowej, lub jej zbyt mały spadek będzie skutkował gromadzeniem się wody opadowej na balkonie przy ścianie, a tym samym stopniowo niszczył balkon.

W przypadku płyty ocieplonej z góry spadek należy wykonać poniżej warstwy ocieplenia.

Hydroizolacja

Można zastosować masy uszczelniające, ale często na balkonie wykorzystuje się folię w płynie w 2-3 warstwach pod płytkami ceramicznymi bądź innym materiałem wykończeniowym.

Warto też wybierać specjalne kleje do płytek, które wyróżniają się właściwościami przeciwwodnymi.

Płytki ceramiczne po kilku latach użytkowania wymagają zmiany. Można ułożyć kolejną ich warstwę na starych, jednak trzeba wtedy zwrócić uwagę, aby podwyższony poziom podłogi nie zatkał otworów odpływowych w profilach plastikowych drzwi balkonowych.

Jednocześnie stare płytki nie mogą być zbyt popękane i muszą idealnie trzymać się podłoża.

Termoizolacja

Przede wszystkim należy sobie zdać sprawę, że nie wystarczy ułożyć na wierzchu płyty balkonowej warstwy izolacji cieplnej z płyt styropianowych bądź polistyrenu ekstrudowanego, a na niej podkładu cementowego, hydroizolacji oraz okładziny z płytek ceramicznych. W ten sposób nie zapobiegnie się powstaniu mostków termicznych, którymi ciepło z domu będzie uciekać na zewnątrz.

Kluczowe jest dokładne obłożenie płyty materiałem termoizolacyjnym z każdej strony, aby zagwarantować ciągłość izolacji cieplnej.

Może to generować spore problemy, ponieważ warstwa izolacyjna na balkonie powinna być w miarę gruba i mieć około 10-15 cm.

O ile łatwo ocieplić dolną płaszczyznę oraz boki płyty stosując jednocześnie siatkę z włókna szklanego na zaprawie klejowej oraz tynk cienkowarstwowy jako element wykończeniowy, to kłopot sprawia górna część płyty.

W przypadku nowych balkonów koniecznie trzeba o tym pomyśleć na etapie projektu.

Wystarczy przesunięcie żelbetowej płyty balkonowej ku dolnej krawędzi stropu, aby zyskać jakieś 15 cm, co będzie odpowiednie do ułożenia warstwy termoizolacyjnej, wylewki oraz płytek ceramicznych lub paneli.

Optymalnym materiałem którym można ocieplać balkony jest trochę droższy polistyren ekstrudowany. Ma on lepsze właściwości termoizolacyjne i wytrzymałościowe względem styropianu.

Przynajmniej warstwę górną warto zaizolować polistyrenem ekstrudowanym.

Inną metodą, aczkolwiek stosunkowo rzadko stosowaną przez projektantów i inwestorów, jest wykonanie specjalnych łączników zbrojonych, które mają same w sobie właściwości termoizolacyjne.

Łączniki składają się z prętów kotwiących oraz warstwy izolacyjnej i najczęściej mają długość jednego metra oraz wysokość 16-22 cm.

Łączniki mocuje się podczas zbrojenia stropu metodą na wcisk. Koszt montażu jednego metra bieżącego łącznika wynosi około 350-600 zł.

Gorzej wygląda to przy starych balkonach albo niewłaściwie zaprojektowanych, ponieważ nie ma żadnych szans na ułożenie warstwy izolacji cieplnej z powodu braku miejsca.

Oprócz styropianu czy polistyrenu potrzebna byłaby jeszcze czterocentymetrowa warstwa jastrychu pod płytki ceramiczne, a to już za dużo względem wysokości progu drzwi balkonowych.

Pozostaje wyłącznie częściowe ocieplenie od spodu i po bokach, koniecznie przymocowane dodatkowo kołkami z systemu BSO, ale oczywiście trudno uznać takie rozwiązanie za optymalne.

Zdecydowanie najlepsze i najskuteczniejsze okazuje się wykonanie balkonu jako konstrukcji samonośnej, która opiera się na słupach, specjalnych ściankach bądź wspornikach.

Płyta wtedy jest zazwyczaj z betonu komórkowego albo drewna.

Warto pamiętać, że ażurowa podłoga drewniana nie wymaga zastosowania izolacji przeciwwilgociowej czy też odwodnieniowej.

Drewno musi być jedynie dobrze zaimpregnowane.

Obróbki blacharskie

Obróbki blacharskie na balkonie mają na celu odpowiednie zabezpieczenie krawędzi płyty balkonowej oraz miejsc jej styku ze ścianą budynku.

Jeżeli obróbki zostaną dobrze ukształtowane, to nie ma ryzyka wnikania wody z boku pomiędzy warstwy płyty oraz zaciekania na ścianie i po dolnej stronie płyty.

Uszczelniaczem na balkonie powinien być specjalny silikon dekarski, który charakteryzuje się dobrą odpornością na warunki atmosferyczne.

Mocowanie balustrady

Tradycyjnym sposobem będzie zabetonowanie słupków podtrzymujących konstrukcję w otworach wykonanych w płycie balkonu od góry.

Ta metoda ma jedną poważną wadę i raczej nie należy jej stosować. Chodzi o to, że przebija się warstwę hydroizolacyjną. Jeżeli ktoś decyduje się na takie rozwiązanie, to musi właściwie zabezpieczyć miejsce przerwania warstwy izolacyjnej na balkonie, aby nie wnikała w nie woda.

W tym celu wykorzystuje się plastikowe tuleje o średnicy większej niż słupek, aby swobodnie go w niej osadzić, a następnie uszczelnić połączenia masą wodoodporną. Konieczne jest też zachowanie szczeliny dylatacyjnej wypełnionej silikonem, aby płytki nie zaczęły pękać.

Zdecydowanie korzystniejszym rozwiązaniem jest zakotwienie balustrady do boków bądź spodniej strony płyty, gdyż nie narusza się w żaden sposób ciągłości hydroizolacji.

Wykorzystuje się specjalne wsporniki do ścian albo przytwierdza bezpośrednio do czoła płyty balkonowej.

Materiały wykończeniowe

Ta kwestia dotyczy nawierzchni betonowych, które wymagają wykończenia płytkami ceramicznymi bądź innym materiałem.

Trzeba pamiętać, aby płytki były mrozoodporne i miały nasiąkliwość maksimum 3%.

Nadaje się zwłaszcza gres, klinkier, ewentualnie terakota mrozoodporna. Płytki należy przymocować do podłoża zaprawą mrozoodporną albo elastyczną masą wodoodporną, co zabezpieczy przed wnikaniem wilgoci.

W ostatnim czasie coraz większą popularnością cieszą się okładziny z mas chemoutwardzalnych bezspoinowych.

Ile kosztuje balkon w domu jednorodzinnym?

Koszt budowy balkonów zależy zarówno od ich wielkości, jak i zastosowanych materiałów.

Największe wydatki są zazwyczaj związane z balustradą oraz materiałami wykończeniowymi i to w tym aspekcie można szukać ewentualnych oszczędności.

Wykonanie płyty balkonowej oznacza wydatek około 140-230 zł/m2.

Izolacja kosztuje 30-80 zł/m2, natomiast za metr bieżący barierki balustrady trzeba wydać około 8-15 zł.

Do tego jeszcze dochodzą wydatki związane z płytkami ceramicznymi, czyli około 40-100 zł/m2.