Terakota: cena, parametry, walory użytkowe, właściwości

Bardzo szybkim, efektownym i trwałym sposobem na wykończenie podłóg w pomieszczeniach oraz na tarasie i balkonie jest zastosowanie płytek ceramicznych i terakoty. Problemem może się jedynie okazać wybór określonego materiału. Warto rozważyć terakotę, która jest płytką kamionkową o całkiem dobrych parametrach technicznych i estetycznym wyglądzie.

Co to jest terakota?

Słowo terakota (terra cotta) oznacza dosłownie ziemia spieczona, ziemia wypalona i ma to związek z technologią produkcji tego materiału, a więc poprzez wypalanie wyselekcjonowanych gatunków gliny. Bardzo ważne jest, aby glina była dobrze oczyszczona oraz drobnoziarnista. Może być zarówno gładka, jak i fakturowana. W terakocie pojawiają się też dodatki, głównie piasek kwarcowy czy szamot. Określony kształt terakoty niekiedy formuje się ręcznie albo po prostu odlewa. Uformowane elementy poddaje się procesowi suszenia, a następnie wypalania w wysokiej temperaturze.

Terakota

Niewątpliwą zaletą terakoty jest jej bogata kolorystyka i wzornictwo, dzięki temu materiał może prezentować się wyjątkowo oryginalnie.

Terakota drewnopodobna – jakie ma właściwości

Drewno jest materiałem pięknym, ale drogim i dlatego warto zainteresować się tańszymi zamiennikami. Terakota drewnopodobna idealnie imituje wygląd drewna, jednak jej właściwości sprawiają, że można ją też zastosować w kuchni bądź łazience. Fantastycznie łączy estetykę drewna naturalnego z parametrami technicznymi płytki ceramicznej. Co ciekawe, bogactwo palety kolorystycznej i wzornictwa terakoty drewnopodobnej zachęca do wykorzystania tego materiału nawet w salonie i pokoju dziennym. Płytki terakotowe mogą kojarzyć się z jasnym parkietem, przypominać spękane deski albo drewno egzotyczne.

Możliwości aranżacyjne z wykorzystaniem terakoty drewnopodobnej są doprawdy nieograniczone, a materiał wspaniale się wkomponuje praktycznie w każdy styl. Terakota jest też łatwiejsza w codziennej pielęgnacji w porównaniu z drewnem i zdecydowanie bardziej odporna na zarysowania. Trudno byłoby też kupić drewno do pomieszczeń wilgotnych w cenie poniżej 100 zł/m2, a terakotę drewnopodobną można dostać za 60-80 zł/m2, aczkolwiek są też produkty tego typu kosztujące ponad 150 zł/m2. Dostępne są również różne formaty i kształty, np. kwadratowe płytki terakotowe 40 x 40 cm albo prostokątne 45 x 90 cm, a także płytki terakotowe przypominające klasyczną deskę drewnianą.

Terakota imitująca beton i kamień

Od jakiegoś czasu rozkwita moda na beton w aranżacjach mieszkań i domów, co również wykorzystują producenci płytek proponując terakotę imitującą surowy beton architektoniczny. Płytki podłogowe są dostępne w różnych odcieniach szarości, bieli, a nawet czerni. Oszczędna kolorystyka i forma fantastycznie wpisuje się w chłodny, minimalistyczny styl industrialny. Koszt terakoty imitującej beton wynosi 50-100 zł/m2. Równie ciekawie prezentuje się terakota nawiązująca wzorem do granitu, marmuru bądź jeszcze innych kamieni naturalnych. To opcja zdecydowanie oszczędna, ponieważ takie produkty można kupić już za 50 zł/m2.

Właściwości

Kafelki podłogowe wykonane z terakoty mają lepsze parametry w porównaniu z glazurą, ale trochę gorsze niż gres. Jednakże jest to ciekawa propozycja do różnego rodzaju zastosowań we wnętrzach i na zewnątrz.

Nasiąkliwość

Wysoka temperatura wypalania skutkuje niewysoką nasiąkliwością, co ma trzy plusy.

1. Po pierwsze, terakota nie plami się łatwo.
2. Po drugie, można ją stosować w pomieszczeniach wilgotnych, jak łazienka i kuchnia.
3. Po trzecie, dostępna jest terakota mrozoodporna pokryta szkliwem matowym.

Od razu należy jednak podkreślić, że ten materiał nie dorównuje gresowi i jego stopień mrozoodporności jest trochę niższy.

Przyczyna jest bardzo prosta do wyjaśnienia. Mianowicie, nasiąkliwość gresu nie przekracza 0,5%, natomiast nasiąkliwość terakoty stosowanej na zewnątrz wynosi około 3%. Różnica całkiem spora i stąd lepszy poziom mrozoodporności gresu.

Nie oznacza to, że trzeba rezygnować z terakoty kosztem gresu, jednak warto dokładnie wczytać się w specyfikację produktu oraz wybierać produkty dedykowane do montażu zewnętrznego, aby później nie żałować wyboru.

Przy układaniu płytek na tarasie, balkonie bądź schodach zewnętrznych należy pamiętać o kilku kwestiach.

Na pewno ważny będzie wygląd spodów płytek – tylko te posiadające bruzdy nadają do zastosowań zewnętrznych.

Duże znaczenie ma również szerokość spoin.

W związku z rozszerzalnością temperaturową materiału, spoiny powinny mieć szerokość około jednego centymetra, co zapobiegnie pękaniu płytek.

Nie wolno też zapominać o użyciu elastycznej zaprawy klejowej i fugi przeznaczonej do montażu zewnętrznego.

Przewodnictwo cieplne

Nie ma żadnych przeszkód, aby stosować takie produkty przy ogrzewaniu podłogowym. To wręcz idealny materiał.

Terakota charakteryzuje się wspaniałym przewodnictwem cieplnym, a jednocześnie wykazuje wyjątkowo niski poziom odkształcalności pod wpływem zmian temperatury.

Prawdopodobnie dzięki temu kafelki z eleganckiej terakoty można zauważyć w salonie, pokoju dziennym, a nawet w sypialni.

W ten sposób domownikom nie będzie dokuczać zimno płytek.

Wytrzymałość

Estetyczne produkty z terakoty są zdecydowanie bardziej twarde, odporne na obciążenia oraz uszkodzenia mechaniczne w porównaniu z glazurą.

Podłogi wykończone terakotą wyróżnią się nie tylko atrakcyjnym wyglądem, ale także bardzo dobrą odpornością na ścieranie.

Wytrzymałe płytki można z powodzeniem stosować w miejscach dość intensywnie użytkowanych, jak przedpokój, schody, kuchnia.

Samodzielnie układanie terakoty krok po kroku

Prace budowlano-remontowe stanowią spore obciążenie dla portfela przeciętnego Polaka, więc wiele osób decyduje się na samodzielne wykonanie niektórych prac, aby zaoszczędzić całkiem sporą kwotę. Jedną z takich czynności będzie położenie terakoty, które jest możliwe do wykonania, o ile dobrze się do tej pracy przygotuje. Oczywiście trzeba mieć świadomość trudności, z jakimi przyjdzie się zmierzyć. Praca jest dość czasochłonna, wymaga wiedzy, dokładności i pewnych umiejętności. Fachowiec na pewno wykonałby zadanie w szybszym czasie i niejednokrotnie z większą precyzją, ale koszt takiej usługi nie jest mały i zależy od kilku rzeczy: Przy remoncie starej łazienki należy w wycenie uwzględnić koszt skuwania starych płytek ceramicznych, który wynosi 25-28 zł/m2. Z kolei w nowej łazience niekiedy jest konieczne zrobienie wylewki samopoziomującej, co oznacza wydatek 23-26 zł/m2. Natomiast gruntowanie podłoża wiąże się kosztem około 4,50 zł/m2. Samo ułożenie w standardowych wymiarach, czyli 25 x 25 cm bądź 33,3 x 33,3 cm kosztuje 50-65 zł/m2, przy mniej typowych wymiarach cena wzrasta o około 30 zł/m2. Widać wyraźnie, że nie są to małe wydatki i nawet ewentualna konieczność zakupu specjalnych narzędzi okazuje się bardziej opłacalna niż wynajęcie fachowca.

Co wpisać na listę zakupów?

Niezwykle istotny jest etap przygotowawczy. Przede wszystkim trzeba dokładnie wymierzyć pomieszczenie, w którym kafelki będą układane, aby kupić ich odpowiednią ilość.

Przy okazji warto pamiętać, że zawsze musi być zapas w stosunku do obliczeń, ponieważ terakota może pęknąć podczas przycinania albo w inny sposób się uszkodzić.

Przy prostym łączeniu zapas powinien wynosić 5%, przy naprzemiennym 10%, a przy układzie karo bądź kombinowanym zapas wynosi aż 15%.

Lepiej kupić od razu więcej produktów, żeby nie biegać w trakcie pracy po brakujące elementy.

Oprócz samych kafelek niezbędna będą:

• poziomica,
• urządzenie do cięcia ceramiki,
• krzyżyki dystansowe oddzielające kafelki od siebie,
• wiadro i mieszadło na klej,
• szpachla do nakładania kleju,
• fuga i szpachelka do jej nakładania,
• ewentualnie masa wyrównawcza.

Przygotowanie podłoża

Szybkość i precyzja całej pracy oraz jej efekty zależą od stopnia przygotowania podłoża.

Jeżeli są położone stare płytki, to najlepiej je usunąć.

Owszem, niektórzy decydują się na położenie nowej warstwy na starą, ale jest to dość ryzykowne działanie.

Stara terakota niekoniecznie będzie dobrze przytwierdzona do podłoża, a niestabilna nawierzchnia nie utrzyma nowej i płytki zaczną odpadać.

W niezbyt dużych łazienkach nierozsądne wydaje się też pomniejszanie powierzchni w ten sposób.

Czasami nawet byłaby konieczna wymiana wanny przy jej idealnym dopasowaniu do miejsca otoczonego płytkami.

W każdym przypadku podłoże należy wyrównać, więc bywa potrzebne zastosowanie wylewki, a następnie konieczne jest gruntowanie.

Dodatkowe zabezpieczenie powierzchni można osiągnąć poprzez zastosowanie tak zwanej folii w płynie, która zarazem dobrze zaimpregnuje posadzkę.

W bardzo wilgotnej łazience dobrze też zrobić dodatkową powłokę uszczelniającą z elastycznej taśmy uszczelniającej.

Na koniec podłoże musi zostać oczyszczone z brudu i kurzu.

Nie może być żadnych tłustych plam.

Niekiedy wystarczy wykorzystać do tego odkurzacz oraz przetrzeć posadzkę na mokro.

Następny etap można zacząć po całkowitym wysuszeniu powierzchni.

Schemat położenia płytek

Zanim przystąpi się do położenia terakoty, koniecznie trzeba zaplanować cały układ płytek.

Najprościej uczynić to na podłodze, gdyż wystarczy płytki rozłożyć, natomiast przy płytkach ściennych niezbędny może się okazać laser pomiarowy albo przynajmniej sznurek.

Zawsze należy uwzględniać szerokość spoin.

Praca właściwa

Kiedy podłoże jest gotowe oraz został zaplanowany układ płytek, to można przystąpić do nałożenia zaprawy klejowej za pomocą szpachli sugerowanej przez producenta kleju.

Zazwyczaj będą to szpachle mające 0,5-1 cm.

W przypadku podłogi układanie płytek najwygodniej zacząć w narożniku przeciwległym do drzwi.

Nie zaleca się, aby jednorazowo pokrywać powierzchnię większą niż 1 m2.

Ułożony fragment należy dobrze docisnąć, aby usunąć nadmiar kleju spod płytki i w tym celu przyda się młotek gumowy.

Na bieżąco należy także sprawdzać poziomicą czy płytki zostały ułożone równo.

Trzeba pamiętać o stosowaniu krzyżyków dystansowych pomiędzy płytkami, które usuwa się przed wyschnięciem kleju.

Ostatni rząd zazwyczaj wymaga cięcia, co można uczynić specjalnym urządzeniem do cięcia płytek albo szlifierką.

Bardzo ważne dla trwałości efektu będzie zastosowanie właściwego kleju.

Zaprawy klejowe do terakoty powstają na bazie szarego cementu.

Jeżeli kładzie się małe albo standardowe formaty terakoty na nowym, stabilnym podłożu typu wylewka bądź tynk, to nie ma potrzeby zastosowania bardzo drogiego kleju i spokojnie wystarczy zaprawa klejowa o niezbyt wysokich parametrach przyczepności klasy C1.

W przypadku montażu na tarasie, balkonie czy też na ogrzewaniu podłogowym należy wykorzystać zaprawę klejową o znacznie lepszych parametrach przyczepności klasy C2 i odkształcalności klasy S1.

Słabszy klej może sobie nie poradzić z obciążeniami, które wynikają z częstych zmian temperatury.

Przy ogrzewaniu podłogowym warto dodatkowo pamiętać o klejeniu terakoty sposobem kombinowanym polegającym na pokrywaniu klejem zarówno podłoża, jak i spodniej strony płytki.

Natomiast zaprawa klejowa wykorzystana do położenia płytek na zewnątrz musi mieć dobre parametry mrozoodporności i wodoodporności.

Fugowanie

Fugowania nie należy rozpoczynać wcześniej niż po 12 godzinach od ułożenia kafelek oraz usunięcia dystansowych krzyżyków.

Zazwyczaj jest to minimalny czas, aby klej zdążył całkowicie wyschnąć.

W niektórych przypadkach czas oczekiwania może się wydłużyć.

Spoiny wypełnia się gotowymi masami fugującymi, które należy dobrać kolorystycznie.

Wybierając fugi do pomieszczeń wilgotnych, jak kuchnia i łazienka, a także na balkon i taras trzeba pamiętać o tym, aby spoina miała ochronę przed pleśnią i grzybem.

Ponadto rogi i kąty kuchni oraz łazienki dobrze zabezpieczyć warstwą sanitarnego silikonu.

Fugę najprościej nakłada się szpachlą kauczukową i wyrównuje.

Musi bardzo dokładnie wypełnić wszystkie spoiny.

Resztki fugi można usunąć wilgotną gąbką, a po mniej więcej dwóch godzinach dodatkowo należy przetrzeć płytki suchą szmatką.

Jak układać terakotę można również zobaczyć na poniższym filmie:

Impregnacja terakoty

Bezpośrednio po montażu należy zadbać o terakotę, aby pozostała piękna i służyła w dobrym stanie przez długi czas.

Jeżeli zastosuje się odpowiednie środki impregnacyjne na ściany i podłogi pokryte terakotą, to w dużej mierze zniweluje się niekorzystny wpływ na ten materiał wilgoci, zanieczyszczeń czy zmian temperatury.

Można wykorzystać preparat o uniwersalnym działaniu, który idealnie wzmocni strukturę, utrwali barwę, nie dopuści do szybkiego zabrudzenia oraz zakonserwuje.

Jednocześnie skutecznie ochroni płytki znajdujące się na zewnątrz przed pękaniem w wyniku działania mrozu, wyblaknięciem spowodowanym promieniowaniem ultrafioletowym, a także przed rozwojem porostów, pleśni i grzybów.

Po wyschnięciu preparatu płytki będą mieć też lepsze właściwości wodoszczelne i olejoszczelne.

Czyszczenie i pielęgnacja

Terakota najczęściej jest stosowana w kuchniach i łazienkach, czyli miejsc, które powinny lśnić nieskazitelną czystością.

Płytki podłogowe znajdujące się w kuchni łatwo zabrudzić pryskającym tłuszczem, a brudny i tłusty osad wygląda niezbyt estetycznie.

Z kolei na płytkach w łazience po jakimś czasie użytkowania pojawia się szarawy nalot z twardej wody.

Na pewno najlepiej nie dopuścić do takiego stanu i dlatego terakotę trzeba regularnie czyścić.

Można w tym celu zastosować ogólnodostępne środki chemiczne, jednak niezbyt mocne i przede wszystkim idealnie dobrane do terakoty.

Warto sobie uświadomić, że czyszczenie terakoty detergentem do drewna kończy się zazwyczaj pojawieniem się przetarć, przebarwień, a nawet rys.

Istotne jest także przestrzeganie proporcji sugerowanych przez producenta, aby nie doprowadzić do zmian w wyglądzie i osłabienia właściwości terakoty.

Nie ma jednak konieczności używania środków chemicznych do systematycznego czyszczenia płytek podłogowych, a wystarczą metody domowe.

Świetnie sprawdzi się szare mydło rozpuszczone w wodzie z minimalnym dodatkiem sody oczyszczonej.

Po umyciu płytki terakotowe trzeba spłukać dokładnie ciepłą wodą.

Niezastąpionym środkiem myjącym i to stosowanym od lat, jest oczywiście ocet wymieszany z wodą w proporcjach 1:3.

Taka mikstura nie tylko ładnie oczyści płytki z kurzu i brudu, ale także zdezynfekuje ich powierzchnię i nada terakocie połysk.

Jeżeli na płytkach pojawi się kamień, to można zmieszać sodę oczyszczoną z niewielką ilością wybielacza i próbować usunąć nalot delikatną szczoteczką zanurzoną w tej paście.

Wcześniej warto zrobić próbę w jakimś niewidocznym miejscu, ponieważ niektóre płytki na podłogę mogą źle reagować na chlor.