Styropian: jaki rodzaj będzie najlepszym wyborem?

Już od wielu lat styropian jest najczęściej wykorzystywanym materiałem ociepleniowym i trudno się temu dziwić, ponieważ wyróżnia się:

• lekkością,
• trwałością,
• łatwością zarówno w obróbce, jak i montażu.

Jednocześnie jego wielką zaletą pozostaje niewysoka cena.

Lista walorów styropianu okazuje się całkiem długa.

Styropian standardowy jest w głównej mierze polistyrenem ekspandowanym wykonanym z podgrzanych, a następnie spienionych za pomocą pary wodnej granulek polistyrenu.

Proces ten powoduje powiększenie objętości granulek, które kształtuje się w specjalnych formach, po czym tnie na płyty lub inne formy i sezonuje.

Ten proces musi zostać przeprowadzony dokładnie, aby zagwarantować stabilność wymiarową produktu.

Styropian: podział ze względu na wytrzymałość mechaniczną

To bardzo ważny parametr oznaczający wytrzymałość styropianu na ściskanie.

Odpowiedni poziom wytrzymałości musi zostać ujęty w nazwie danego styropianu, co regulują obowiązujące normy.

Deklarowany poziom podaje się w kPa razem z oznaczeniem styropianu literami EPS, z języka angielskiego Expanded PolyStyrene.

Przykładowo styropian EPS 100 powinien mieć poziom naprężeń ściskających nie mniejszy niż 100 kPa.

Warto przy tym zaznaczyć, że z owymi naprężeniami jest związana określona wytrzymałość produktu na zginanie i dla styropianu będzie to minimum 50 kPa.

To właśnie wytrzymałość mechaniczna na zginanie ma decydujący wpływ na możliwości wykorzystania danego styropianu:

• Te o najniższym poziomie, a więc EPS 50 i EPS 60 stosuje się na fasadach.
• EPS 70 świetnie sprawdza się do ocieplanie budynków.
• EPS 100 nadaje się do izolacji piwnic, dachów i podłóg, natomiast EPS 200 charakteryzuje największa wytrzymałość, stąd jest idealnym wyborem do miejsc narażonych na spore obciążenia mechaniczne, a więc do izolacji garaży, pod parking bądź do izolacji tarasów.

Styropian – podział ze względu na gęstość

Gęstość ma zasadnicze znaczenie w kontekście współczynnika przewodzenia ciepła.

Im wyższa, tym większa waga styropianu, a zarazem lepszy współczynnik przewodzenia ciepła, co oznacza lepsze parametry izolacyjne.

Płyty styropinowe o gęstości 12 kg/m3 charakteryzują się najmniejszą wagą i są dość miękkie.

To oczywiście sprawia, iż łatwo mogą ulegać uszkodzeniom, dlatego powinno je się stosować w miejscach, gdzie nie występują obciążenia.

Chodzi tutaj zwłaszcza o zastosowanie ich jako formy wypełnienia ścian zewnętrznych szkieletowych, w ścianach trójwarstwowych czy też jako ocieplenie dachów drewnianych pomiędzy krokwiami.

Sprawdzą się również w każdej konstrukcji wymagającej umieszczenia izolacji między poszczególnymi elementami, jak ma to miejsce w przypadku drewnianych stropów między belkami.

Można też je zastosować pod winylową oblicówkę.

Trochę gęstsze płyty styropianowe, gdyż o gęstości minimum 15 kg/m3 nadają się też ocieplania ścian metodą lekką mokrą, stropów od spodu zlokalizowanych nad piwnicą oraz nadproży.

Gęstość 20 kg/m3 pozwala na wykorzystanie styropianu do izolacji stropodachów, podłóg na gruncie, a także przy podłogach z ogrzewaniem podłogowym i ocieplania tarasów.

Najbardziej gęsty styropian, czyli o wartościach 30 kg/m3 i 40 kg/m3 rzadko stosuje się w budownictwie jednorodzinnym, ponieważ raczej nie ma narażenia na tak duże obciążenia, jak ma to miejsce w przypadku budynków przemysłowych czy też użyteczności publicznej.

Styropian – podział ze względu na postać

Oferta rynkowa jest pod tym względem naprawdę bardzo bogata, więc przed podjęciem decyzji o wyborze należy dokładnie zapoznać się z wszelkimi parametrami danego rozwiązania oraz polecaną destynacją.

Płyty styropianowe

Najbardziej popularne i tym samym najczęściej stosowane są sztywne płyty styropianowe mające gładkie krawędzie lub frezowane na pióro i wpust bądź na zakład.

Frezowane są o tyle lepsze, iż można idealnie dopasować krawędzie, co zapobiega powstawaniu mostków termicznych i tym samym utracie ciepła w miejscach połączenia poszczególnych płyt.

Standardowe płyty są produkowane w wymiarach 500×1000 mm i o grubości od 10 do 500 mm.

Dostępne są również różnego rodzaju płyty specjalne.

Płyty styropianowe elastyczne

Ten typ charakteryzuje całkiem wysoki parametr izolacji akustycznej, co go wyróżnia spośród innych rodzajów płyt, gdyż w zasadzie styropian nie oznacza się dobrymi parametrami w tym zakresie.

Jednak płyty elastyczne całkiem skutecznie tłumią odgłosy kroków, więc nadają się na podłogi pływające, podłogi z ogrzewaniem podłogowym czy też do wygłuszania stropów.

Płyty ryflowane

Idealnie sprawdzą się przy ocieplaniu ścian w konstrukcji szkieletowej domu, które są wykańczane tynkiem cienkowarstwowym.

Wyfrezowane pionowe rowki znajdujące się na spodniej powierzchni płyty umożliwiają swobodną wentylację całej przestrzeni pomiędzy poszyciem szkieletu a warstwą ocieplenia.

W ten sposób eliminuje się ryzyko pojawienia się zawilgocenia ścian.

Płyty perforowane

Wykorzystuje się je zwłaszcza przy ocieplaniu świeżo wzniesionych, mokrych ścian, ponieważ mają specjalne dziurki pozwalające na swobodny przepływ pary wodnej.

Płyty sprężyste

Stosowane przede wszystkim przy ocieplaniu konstrukcji szkieletowych i przestrzeni pomiędzy krokwiami. Charakteryzują się łatwością układania, a to dzięki nacięciom fabrycznym, które nadają płytom odpowiednią sprężystość.

Płyty ze styropianu wodoodporne

Ten rodzaj płyt styropianowych występuje zazwyczaj w kolorze niebieskim bądź zielonym i wyróżnia się wyjątkowo niską nasiąkliwością.

Dlatego można je wykorzystać do ocieplania ścian fundamentowych, odwróconych dachów, podłóg na gruncie, do cokołów czy też pod różnego typu wylewki podłogowe. Generalnie chodzi o miejsca narażone na bezpośredni kontakt z wodą i wilgocią.

Płyty jednowarstwowe lub dwuwarstwowe laminowane papą

Umożliwiają znaczne skrócenie czasu przeprowadzenia izolacji w przypadku ocieplania dachów płaskich i lekko spadzistych, kiedy przykleja się pokrycie dachowe bezpośrednio do izolacji termicznej.

Płyty jednowarstwowe lub dwuwarstwowe laminowane geowłókniną

Charakteryzują się specjalnymi kanalikami wyfrezowanymi, które znajdują się pod warstwą filtracyjną z geowłókniny.

Taka budowa pozwala na odpływ wody, więc owe płyty stosuje się do ocieplania ścian piwnicznych i fundamentów.

Płyty jednowarstwowe lub dwuwarstwowe laminowane płytą gipsowo-kartonową

To typowy produkt 2w1, gdyż jednocześnie ociepla się i wykańcza lekkie ściany działowe oraz poddasze.

Płyty jednowarstwowe lub dwuwarstwowe laminowane płytą wiórową

Nie można ich stosować w przypadku podłóg z ogrzewaniem podłogowym, natomiast idealnie się sprawdzą przy ocieplaniu stropów drewnianych. Nadają się również pod panele, parkiety, wykładziny i terakotę.

Granulat

To nic innego, jak kulki spienionego polistyrenu, które najczęściej stosuje się w miejscach wymagających od ocieplenia odpowiedniej sprężystości albo takich, do których trudno się dostać bądź o skomplikowanych kształtach.

Niekiedy wykorzystuje się je jako dodatek do wyrobów betonowych charakteryzujących się niskim stopniem obciążenia, aby zwiększyć ich poziom izolacyjności, a zarazem obniżyć ich ciężar.

Taśmy dylatacyjne

Są to niezbyt grube paski styropianu, które układa się w miejscach, gdzie należy oddzielić wylewkę od ścian albo słupów, co ogranicza ryzyko powstania pęknięć.

Profile elewacyjne

Mają różne wymiary i kształty, niekiedy bardzo ozdobne, np. dekoracyjnych gzymsów, cokołów albo opasek mocowanych wokół otworów drzwiowych oraz okiennych.

Profile elewacyjne umożliwiają estetyczne wykończenie wszelkiego rodzaju detali ścian przy ociepleniu metodą lekką mokrą.

Należy je przykleić do warstwy zbrojącej, niekiedy dodatkowo przymocować mechanicznie.

Na profilach zostaje następnie ułożone zbrojenie wykonane z siatki szklanej, która jest pokryta warstwą zaprawy. Całość można pokryć tynkiem cienkowarstwowym bądź pomalować.

Szalunki tracone

Jest to system kilkunastu rozmaitych, ale pasujących do siebie styropianowych elementów, z których można wykonywać ściany zewnętrzne, następnie je wypełniając betonem konstrukcyjnym.

Styropian – podział ze względu na kolor

Chociaż w powszechnej świadomości styropian kojarzy się z kolorem białym, to w ofercie rynkowej znajdują się również inne barwy.

Wszystko zależy od zastosowanych domieszek.

Styropian biały, najczęściej spotykany, charakteryzuje się brakiem jakichkolwiek domieszek i praktycznie w całości składa się z polistyrenu ekspandowanego.

Z kolei styropian w czarne kropki, czyli dalmatyńczyk, zawiera dodatek grafitu, który zapewnia dodatkową absorpcję promieniowania cieplnego, a tym samym znacznie podnosi właściwości izolacyjne.

Styropian srebrnoszary ma jeszcze większą zawartość grafitu i jego parametry izolacyjne mogą być lepsze od zwykłych białych płyt styropianowych nawet o 30%.

Niebieskie bądź zielone płyty styropianowe oznaczają produkt o obniżonej chłonności wody.

W ostatnim czasie pojawił się też styropian pomarańczowy i różowy pokryty specjalnym, ochronnym filtrem pigmentowym, dzięki czemu następuje mniejsze oddziaływanie promieni UV na styropian, co poprawia jego trwałość.

Właściwości styropianu

Podstawową zaletą styropianu są jego znakomite parametry izolacji cieplnej, które bezpośrednio wynikają z niskiego współczynnika przewodzenia ciepła.

Ten parametr ma kolosalne znaczenie zwłaszcza w związku z zaostrzonymi normami współczynnika przenikania ciepła ścian zewnętrznych, które obecnie wynoszą maksymalnie 0,23 W/(m2·K).

W roku 2021 będą jeszcze bardziej rygorystyczne, ponieważ maksymalnie ten współczynnik będzie mógł wynosić 0,20 W/(m2·K).

Styropian, a zwłaszcza ten rodzaj z dużą domieszką grafitu, idealnie wpasowuje się w owe trendy energooszczędne.

Warto podkreślić, że właściwości termoizolacyjne styropianu zostają zachowane przez cały okres żywotności danego budynku.

To naprawdę bardzo trwały materiał, który nie gnije i nie dopuszcza do rozwoju grzybów.

Ważnym walorem styropianu jest także jego duży opór dyfuzyjny, dzięki czemu nie kondensuje się para wodna w ścianach dwuwarstwowych i trójwarstwowych.

Oznacza to, że ściany pozostają suche przez cały rok.

Co ważne, styropian pod wpływem wilgoci nie zmienia właściwości termoizolacyjnych, nie pęcznieje, ani też nie wchłania wody.

Wykazuje nawet dobrą odporność na działanie wodnych roztworów zasad, kwasów i soli.

Nie ulega zniszczeniu w kontakcie z cementem.

Styropian charakteryzuje się również niewielką wagą, więc nie ma zagrożenia, iż warstwa izolacyjna spowoduje nadmierne obciążenie całej konstrukcji budynku.

Dodatkowym atutem będzie także jego niezła odporność na uszkodzenia mechaniczne oraz przyjazność środowisku naturalnemu, ponieważ jest wolny od pochodnych fluoru i chloru niszczących warstwę ozonową, a jego produkcja pozostaje w zasadzie bezodpadowa.

Problemem styropianu jest natomiast brak odporności na działanie organicznych rozpuszczalników oraz niezbyt dobra odporność na wysokie temperatury i ogień.

Jednak należy podkreślić, że styropian nie zapala się, a jedynie kurczy. Ponadto prędkość rozprzestrzeniania się ognia jest dość mała.

Warto również pamiętać o zabezpieczeniu styropianu przed bezpośrednim działaniem promieniowania UV, pod wpływem którego materiał zaczyna żółknąć i pylić.

Nie dotyczy to jednak styropianu ze specjalnym pigmentem ochronnym, który pojawił się w ofercie rynkowej.

Jaki styropian jest najlepszym wyborem?

Styropian EPS jest tworzony przy spienieniu granulek, które następnie zostają połączone w postać bloku.

Blok można pociąć na płyty mające określony wymiar.

Ich powierzchnia jest porowata, co wpływa na zwiększoną nasiąkliwość płyt.

Styropian XPS, czyli styrodur jest tworzony w określonych układach i docelowych rozmiarach konkretnych płyt, do których wtłacza się granulat i następnie go spienia.

Płyty charakteryzują się jednorodną postacią i nieporowatą powierzchnią, co ma wpływ na niską nasiąkliwość.

Styrodur ma znacznie lepsze parametry wytrzymałościowe w porównaniu z EPS.

Biały styropian EPS, czyli polistyren ekspandowany stanowi podstawową i najtańszą formę styropianu, więc jest zdecydowanie najchętniej wybierany przez inwestorów indywidualnych, którym szczególnie zależy na oszczędnościach.

Ceny tego produktu oscylują w granicach 150 – 200 zł/m3.

Niektórzy decydują się na droższy, ale charakteryzujący się lepszymi parametrami użytkowymi styropian grafitowy, którego cena zaczyna się od ok. 200 zł/m3, a w przypadku produktów o podwyższonej odporności na działanie wilgoci i ściskanie może osiągnąć nawet 350 zł/m3.

Jeszcze droższym rozwiązaniem będzie styropian XPS, a więc polistyren ekstrudowany, za który trzeba zapłacić minimum 400 zł/m3, a wysokiej jakości styrodur elewacyjny bądź styrodur podłogowy kosztuje nawet 650 zł/m3.

Jak widać rozpiętość cenowa jest spora i każdy musi sobie odpowiedzieć na pytanie, czy bardziej zależy na maksymalnym obniżeniu kosztów czy też na wyjątkowej trwałości oraz walorach użytkowych produktu.

Styropian XPS charakteryzuje się z pewnością dużo lepszymi parametrami technicznymi w porównaniu ze styropianem EPS, jednak zdecydowanie wyższa cena zakupu sprawia, iż niekoniecznie będzie to najlepszy wybór.

Styrodur idealnie sprawdza się w miejscach narażonych na uszkodzenia mechaniczne, gdyż wyróżnia się wyjątkową wytrzymałością.

Jest ponadto zalecany w przypadku intensywnego działania niekorzystnych warunków atmosferycznych.

Warto jednak pamiętać, że to płyty XPS mają większą odporność na ściskanie, więc w miejscach narażonych na duże obciążenia, to właśnie ten standardowy rodzaj styropianu będzie lepszym wyborem.

Styropian pod ogrzewanie podłogowe

Styropian zastosowany pod ogrzewanie podłogowe ma za zadanie ograniczyć wszelkie straty ciepła wynikające z różnicy temperatur, jaka zachodzi pomiędzy zainstalowanym systemem a gruntem.

Oferta rynkowa obejmuje rozmaite propozycje w tym zakresie.

Zazwyczaj wykorzystuje się styropian z powłoką z folii aluminiowej, ale można również zastosować płyty elastyczne, styropian systemowy ze specjalnymi wypustkami czy też matę styropianową rozwijaną.

Wszystkie te produkty nie tylko gwarantują wysoki poziom izolacji termicznej, ale także ułatwiają sam montaż ogrzewania podłogowego.

Ich grubość zazwyczaj wynosi 2 – 5 cm.

Ocieplenie poddasza styropianem

Chociaż rzadko stosuje się styropian do ocieplenia poddasza z powodu niezbyt dobrych parametrów izolacji akustycznej i niskiej odporności na ogień, to warto zauważyć, że styropian sprężysty charakteryzujący się niskim współczynnikiem przenikania ciepła, nadaje się do takich prac.

Na szczególną uwagę w tym zakresie na pewno zasługuje styropian z dużą zawartością grafitu.

Styropian czy wełna mineralna?

Przy wyborze materiału izolacyjnego należy rozważyć specyfikę budynku, wymagania inwestora oraz lokalizację ocieplenia.

Styropian z pewnością idealnie sprawdzi się przy ocieplaniu:

• ścian zewnętrznych,
• ścian fundamentowych,
• piwnic,
• garaży,
• balkonów.

Jest również świetny do termoizolacji podłóg na gruncie, a jego twardszą odmianę można wykorzystać do ocieplenia stropów.

Z kolei wełna mineralna wydaje się niezastąpiona w przypadku ocieplania budynków szczególnie narażonych na pożar, np. konstrukcji drewnianych.

To również najlepsze rozwiązanie dla domów zlokalizowanych w pobliżu bardzo hałaśliwych ulic ze względu na jej wysokie walory izolacji akustycznej.