Mostki termiczne: co to jest, gdzie występują i jak im zaradzić?

Na potrzebę tego artykułu przyjrzymy się zagadnieniu mostków termicznych. Omówione zostanie, czym są gdzie i jak powstają oraz jakie mogą być ich skutki. Odpowiemy też jak wyeliminować mostki termiczne w domu.

Jaki jest Twój wymarzony dom? Każdy ma swoje własne wyobrażenie na ten temat. Większość ludzi pragnie, aby ich dom był bezpiecznym, przytulnym, ciepłym i ekonomicznym w utrzymaniu budynkiem.

Mostki termiczne

Zima lubi zaglądać do naszych portfeli.

To częsta sytuacja, że rachunki polskich rodzin za ocieplenie potrafią być nieprzyjemnie duże. Nie ma żadnej gwarancji, że kolejna zima nie będzie gorsza od tej, która mocno nam się naprzykrzyła.

Do tego trzeba dodać, że z roku na rok ceny energii mają ogólną tendencję wzrostową.

Niezależnie od sposobu ogrzewania domów wszyscy odczuwają ten problem. Na jakich aspektach ocieplania domu warto się skupić, by polepszyć warunki mieszkaniowe? Przyjrzymy się samym mostkom termicznym.

Czym są i jakie są rodzaje mostków cieplnych?

Mostki termiczne to niechciane luki, przez które dany budynek traci ciepło. Z reguły jest mowa o dwóch rodzajach mostków termicznych. Mianowicie są to mostki punktowe oraz mostki termiczne liniowe.

Mostki termiczne punktowe to zwykle miejsca, w których ściana czy dach są przewiercone z jakiegoś powodu. Taki mostek cieplny powstaje np. w miejscu na śruby lub rury albo inne instalacje potrzebne w domu o charakterze punktowym. Na szczęście nie ucieka nimi bardzo dużo ciepła. Bywa, że takie mostki cieplne są pomijane w ekspertyzach badających utratę ciepła.

Co innego, jeżeli chodzi o ich liniowe mostki cieplne. Mostki liniowe mogą powstać w bardzo wielu miejscach.

Może to być:

• połączenie stropu ze ścianą zewnętrzną,
• połączenie dachu ze ścianą zewnętrzną,
• okolice kominów,
• nadproża,
• połączenie balkonu ze stropem,
• miejsca obsadzenia okien i drzwi,
• ściany piwnic czy fundamenty.

Te mostki cieplne mogą powstawać na różnoraki sposób. Zwykle liniowe mostki cieplne są efektem niewłaściwego wyboru materiałów budowlanych lub niedokładnie wykonanej pracy firmy budowlanej.

Dlaczego należy eliminować mostki termiczne?

Brak reakcji na powstałe mostki termiczne może mieć poważne konsekwencje.

Po pierwsze rodzina narażona jest na potencjalną utratę zdrowia. Dzieje się tak dlatego, że naruszona zostaje ochrona warstw izolacji i cykl poprawnej regulacji termicznej w domu. Ściany przemoczone i poddane niskim temperaturom to idealne miejsce dla pojawienia się grzyba i pleśni. Te wykwity są niezwykle niebezpieczne dla zdrowia i mogą być przyczyną wielu groźnych chorób. Są one szczególnie niebezpieczne dla dzieci.

Ponadto miejsca, w których izolacja jest niepełna lub zignorowano zachowanie ciągłości izolacji termicznej mogą przepuszczać wilgoć i dodatkowo powodowań niszczenie izolacji termicznej. Ta zaś traci przez to swoje unikatowe właściwości. To przyśpieszy dalsze oddawanie ciepła, co jest szczególnie prawdziwe, jeżeli chodzi o izolacje na wysokości fundamentów (ściany piwnic, garaże).

Grunt łatwo przyjmuje wodę z opadów i jeżeli te warstwy nie zostaną dodatkowo zabezpieczone, może okazać się po latach, że grzyb zacznie atakować dom od fundamentów i ściany piwnic.

Kolejną oczywistą sprawą jest zmniejszenie komfortu domowników. Naprawdę mroźne dni zimowe mogą być bardzo nieprzyjemne, jeżeli w domu istnieje silne wrażenie, że niektóre narożniki pokojów są cieplejsze od drugich.

Oczywiście ludzkim odruchem jest zwiększenie ogrzewania w domu. To jednak na pewno odbije się na naszych portfelach. Zwłaszcza dla osób starszych takie niedostatki temperatur będą fizycznie odczuwalne. Równie nieprzyjemne będą rachunki za zwiększone ogrzewanie – lepiej więc uniknąć mostków termicznych niż walczyć z nimi.

Analiza miejsc narażonych na mostek termiczny

Przeanalizujmy różne miejsca, z których ucieka cenne ciepło z naszego domu. Zacznijmy od miejsc chyba najbardziej widocznych, drzwi i okien gdzie występowanie mostków termicznych zdarza się często.

Mostki termiczne – drzwi i okna

Dobrym czasem na polepszenie warunków cieplnych w domu jest lato. Temperatury są względnie stałe i nie przeszkadza to nikomu w pracach remontowych czy budowlanych. Ponadto, gdy przyjdzie zima, ciężko będzie zebrać siły na odpowiednie korekty, gdy za oknem chlapa, śnieg albo trzaskający mróz.

Odpowiednie zabezpieczenie drzwi i okien w domu może być względnie łatwym zadaniem. Zabezpieczenie tych miejsc przyniesie ulgę w naszych zmartwieniach o finanse.

Kluczem do sukcesu w tym wypadku może być podejście do tego projektu z zamiarem znalezienia wszystkich miejsc, którymi ciepło ulatuje z domu.

W końcu to one sprawiają, że podziwianie zimowej aury za oknem w wygodnym fotelu z herbatą w ręku będzie bardzo utrudnione.

Tak samo korytarz ochłodzony nieszczelnymi drzwiami wejściowymi będzie ostatnim miejscem, przez które będzie chciał przejść domownik, gdy będzie przygotowywał się do porannej toalety i śniadania.

Gdy sprawdza się okna i drzwi w poszukiwaniu jakichkolwiek mostków termicznych, warto zacząć od dokładnej inspekcji wizualnej tych miejsc.

Przyglądając się domowi z zewnątrz, warto szukać miejsc, gdzie stara izolacja odpada czy kruszy się łatwo.

Zwykle takie miejsce będzie najłatwiejsze do wskazania i po chwili przekonać się można czy faktycznie ucieka tamtędy ciepło.

Tak samo jest w przypadku drzwi. Zamknijmy je i przyjrzymy się czy nie mają dłuższych szczelin. Być może zawiasy są już poluzowane i płaszczyzna drzwi nie pokrywa się z płaszczyzną ościeżnicy. Zbadajmy okna pod tym samym względem.

Z czasem zwłaszcza starsze okna drewniane, odkształcają się nieco. Szyby zaczynają latać luźno albo całość ramy nie przylega dokładnie do reszty powierzchni.

Jeżeli powierzchnie te nie zostaną dobrze zabezpieczone, można spodziewać się dalszej utraty ciepła w domu i powstawaniu mostków termicznych.

Od wewnątrz domu także można co nieco zdziałać i sprawdzić, czy przez szczeliny nie wdziera się światło słoneczne z zewnątrz.

Alternatywnie, jeżeli na zewnątrz akurat jest zima i przymierzamy się do napraw latem, można przyłożyć w podejrzane miejsce lekko wilgotne palce. Szybko dowiemy się, gdzie występuje mały przeciąg.

Większość problemów z mostkami termicznymi niestety nie jest tak łatwo zauważalne.

By wykryć inne miejsca, z których dom traci ciepło, można posłużyć się w celu eliminacji mostka termicznego testem dymnym. Kupmy jakieś nieszkodliwe kadzidełko i przyglądajmy się, w którym kierunku zmierza dym. To alternatywne rozwiązanie dla tych, którzy nie przewidzieli w swoich wydatkach wynajmu eksperta z kamerą termowizyjną.

By przeprowadzić taki test, należy zamknąć wszystkie okna i drzwi oraz zaniechać na czas testu stosowania jakichkolwiek źródeł ogrzewania. Mowa jest tutaj o piecykach czy urządzeniach ogrzewania wody.

Następnie należy włączyć w domu wszystkie wentylatory. Zarówno ten kuchenny, jak i łazienkowy czy też na poddaszu. To spowoduje powstanie na chwilę negatywnego ciągu w domu.

Obniżone ciśnienie wewnątrz budynku spowoduje wessanie powietrza z zewnątrz do środka domu.

Tutaj nasze kadzenie przyniesie rezultaty. Wszelkie miejsca, z których pochodzi przeciąg, spowodują wyraźne przemieszczenie się i zawirowania dymu. Przejdźmy się tak po różnych miejscach w domu, by odkryć inne potencjalne braki w izolacji. Ponieważ powietrze jest zassane do środka domu z zewnątrz, dym powinien kierować się w kierunku wnętrza pomieszczenia. To łatwy to wypatrzenia sygnał.

Innym dymem może być dym papierosowy, jeżeli ktoś lubi od czasu do czasu zapalić. Praktycznie tak samo widoczne będą ewentualne mostki termiczne. Oczywiście metoda ta jest bardzo amatorska i nie zastąpi rozwiązań profesjonalnych.

Inna opcja to wspomniany wcześniej odczyt kamerą termowizyjną. To dokładna i sprawdzona metoda. Niestety kosztuje. Może być jednak bardzo opłacalna, jeżeli ktoś mieszka w domu albo bloku i jego mieszkanie zaczął spowijać grzyb, albo pleśń. Mianowicie może być to silny dowód, że powstały szkody nie z winy użytkownika mieszkania (żadna spółdzielnia czy wspólnota mieszkaniowa nie chce przecież wydawać łatwo swoich pieniędzy na czyjeś problemy).

Wysokiej jakości zdjęcia za pomocą termo kamery mogą wykazać, że ściany bloku przemarzają i że istnieją duże mostki termiczne liniowe w narożnikach płyt.

W rezultacie na ścianach pojawia się grzyb.

Wtedy przed sądem mniejsza będzie siła argumentu, że mieszkaniec powinien stosować lepsze okna albo że powinien silniej ocieplać przestrzeń mieszkalną.

Co prawda usługa ta potrafi kosztować nawet tysiąc złotych. Około sześciuset złotych dokładne badanie wraz z raportem eksperta. Plus często koszt dojazdu.

Dla zdesperowanych nie będzie to jednak większa różnica.

Zwłaszcza że usunięcie grzyba, konserwacja i zabezpieczenie zagrożonych powierzchni będzie znacznie kosztowniejsze.

Przeciętna rodzina wydaje na uzupełnienie braków cieplnych od kilkunastu to dwudziestu procent więcej niż gdyby mieszkała w domu świetnie ocieplonym.

Pieniądze te tylko z jednego sezonu grzewczego mogłyby pokryć w znacznej części zakup środków lub wynajęcie eksperta, który poprawiłby niewłaściwy stan rzeczy.

Mostki termiczne – otwory dla lamp halogenowych, kominy i pokrycie dachu

Po drzwiach i oknach bardzo częstymi miejscami z przez które ucieka ciepło, są otwory dla lamp halogenowych (zwłaszcza na suficie), kominy i pokrycie dachu.

Dach i komin są łatwe do identyfikacji z zewnątrz, oczywiście przy odpowiednich warunkach.

Jeżeli spadnie śnieg i pokryje cały dach, warto przypatrzeć się, w jakich miejscach topnieje najszybciej. Wtedy wychodzi na jaw, jak została wykonana praca nad izolacją.

Usunięcie tych wad nie będzie niestety proste…

Komin sam w sobie jest najczęściej cieplejszy od reszty części domu z oczywistych względów.

Miejsce, na które musimy zwrócić szczególną uwagę to jego połączenia z dachem. Im więcej stopniałego śniegu wokół komina, tym większa ucieczka ciepła przez niedopasowaną lub brakującą izolację.

Czeka nas dużo pracy także, jeżeli nasz dom oświetlany jest wieloma niskiej jakości lampami halogenowymi. Ich oprawy w otworach w suficie są idealną drogą dla ciepłego powietrza wyżej na dach i na zewnątrz. Niektórzy mają nawet kilkadziesiąt takich lamp w domu.

Istnieją badania, które wymieniają je jako jedną z głównych przyczyn powstawanie mostków cieplnych i strat ciepła w domu.

Nieszczelność ścian i fundamentów

Jeżeli chodzi o nieszczelność w przegrodzie zewnętrznej budynku i fundamentach od strony zewnętrznej możliwe są dodatkowe prace docieplające całość. Nic jednak nie zastąpi konstrukcji, która od początku została właściwie wykonana.

Techniki budowlane są coraz lepsze i drobne modyfikacje w sposobie montażu tak izolacji, jak i budowie samych murów mogą dać w efekcie kolosalną różnicę. Bywa, że rodzina, która wybudowała dom, zaczyna dopiero po wielu latach odczuwać ciężar niewystarczającej izolacji termicznej.

Niestety to trochę za późno na poprawki w konstrukcji domu, które mogłyby przynieść bardzo wyraźną poprawę sytuacji – będą one drogie i nie ma gwarancji, że rozwiążą problem mostków termicznych.

Właśnie dlatego właściwego ocieplenia domu należy dopilnować już na etapie projektu domu.

Dobrą metodą eliminowania mostków termicznych jest metoda ocieplania natryskowego. Dzięki natryskowi pianki odpowiednio zaizolowane zostają wszystkie zakamarki. Co ważne, takie ocieplenie domu można wykonać też od wewnątrz, co może pomóc w eliminacji mostków termicznych jeśli nie chcemy niszczyć elewacji..