Odkurzacz centralny: cena, elementy, instalacja [krok po kroku]

Czysty i wysprzątany dom to z pewnością marzenie nie tylko osób pedantycznych, jednak odkurzacz centralny nadal jest dość rzadko wykorzystywany i to pomimo naprawdę wielu swoich zalet. W domu jednorodzinnym na pewno warto rozważyć montaż sytemu centralnego odkurzacza, aby ułatwić sobie codzienne porządki. Największą jego zaletą będzie niezmienna i stała wydajność i to bez względu na ilość kurzu w zbiorniku. Co ciekawe, to jednocześnie duża zaleta innego rodzaju sprzętu do odkurzania, a mianowicie najlepszych odkurzaczy pionowych. One również wykorzystują cyklony i ruch wirowy w swoich komorach.

Co to jest odkurzacz centralny?

Większość ludzi jest przyzwyczajonych do tradycyjnego odkurzacza, który składa się z jednego urządzenia, jednak w przypadku odkurzacza centralnego mamy do czynienia z całym systemem obejmującym:

• jednostkę centralną,
• rury ssące ukryte w ścianach,
• gniazda ssące.

W celu odkurzenia domu wystarczy jedynie wpiąć rurę z czyszczącą końcówką, aby urządzenie automatycznie się włączyło. Można również skorzystać ze specjalnego przycisku znajdującego się na rączce bądź pilota, tak więc są różne opcje.

Odkurzacz centralny elementy

Odkurzacz centralny, czy tradycyjny?

Jeszcze kilka-kilkanaście lat temu odkurzacze centralne pojawiały się wyłącznie w biurowcach czy pomieszczeniach przemysłowych, ale obecnie stanowią ciekawą alternatywę dla modeli tradycyjnych i tym samym coraz częściej są wyborem do domów jednorodzinnych. Co ważne, system nie tylko w dużym stopniu ułatwia sprzątanie całego domu, ale także podnosi jego wartość rynkową. Można wręcz powiedzieć, że jest nieodłącznym elementem każdego nowoczesnego domu i raczej powoli stanie się standardem, a nie luksusem dla wybranych.

Wygoda sprzątania

Tradycyjny odkurzacz trzeba ze sobą nosić. Przy dużym metrażu, a z takim mamy do czynienia w domach jednorodzinnych, może to sprawić kłopot, zwłaszcza przy konieczności wnoszenia sprzętu po schodach. Wizja codziennego dźwigania nawet stosunkowo lekkiego odkurzacza trochę jednak przeraża i skłania do poważnego rozważenia innowacyjnej wersji.

Jednostki centralnej nie przenosi się z miejsca na miejsce, a jej waga i wielkość ma tym samym znikome znaczenie. Zdecydowanie bardziej liczy się skuteczność.

Skuteczność sprzątania – przyjazność dla alergików

Konwencjonalne odkurzacze i to także te z najwyższej półki nigdy nie zapewnią idealnej czystości, a jest to związane z mechanizmem czyszczenia. Powietrze zostaje wciągnięte, następnie przefiltrowane, a na koniec wyrzucone z powrotem do pomieszczenia. Owszem, nowoczesny filtr HEPA w miarę dokładnie filtruje wszelkie zanieczyszczenia, jednak wydmuchiwanie powietrza prowadzi do ciągłego wzbijania się kurzu.

Szczególnie dobrze widać to przy dobrym nasłonecznieniu, jak drobinki kurzu i pyły unoszą się w powietrzu podczas odkurzania. W efekcie praktycznie niemożliwe staje się całkowite wyeliminowanie zanieczyszczeń z danego pomieszczenia.

Trudno liczyć na tego typu komfort nawet w przypadku odkurzaczy z filtrem wodnym.

Przy zastosowaniu odkurzacza centralnego mamy do czynienia z zupełnie innym sposobem pracy. Początek wygląda tak samo, a więc kurz oraz inne zanieczyszczenia są zasysane, jednak powietrze zassane nie wraca do pomieszczenia. Innymi słowy, całkowicie usuwa się zużyte powietrze z wnętrza. Po zassaniu następuje filtracja, jednak ona ma na celu wyłącznie działanie ochronne silnika przed zabrudzeniem i zniszczeniem, natomiast cale zużyte powietrze zostaje odprowadzone na zewnątrz budynku.

Ma to kolosalne znaczenie zwłaszcza dla alergików, którzy tym samym unikają bezpośredniego kontaktu z niebezpiecznymi alergenami, jak roztocza i bakterie. Odkurzacze centralne będą również idealnym rozwiązaniem dla posiadaczy zwierząt domowych. Chyba każdy właściciel psa lub kota dobrze wie, jak trudno utrzymać porządek, a kurz łączący się z sierścią pupila stanowi nie lada problem.

Cisza podczas sprzątania

Jednostka centralna odkurzacza zawsze zostaje umiejscowiona w pomieszczeniach oddalonych od tych mieszkalnych. Najczęściej będzie to piwnica bądź pomieszczenie gospodarcze. Podczas odkurzania eliminuje się tym samym uciążliwy hałas silnika. Ten fakt również wpływa pozytywnie na komfort użytkowania. Jednostki tradycyjne na pewno takiej wygody nie dadzą.

Odkurzacz centralny wady

Niedogodności związane z inwestycją są tak naprawdę stosunkowo niewielkie i raczej nie powinny zniechęcać do zainwestowania w odkurzacz centralny. Pierwszą kwestią będzie cena, a drugą konieczność wykonania specjalnego projektu systemu odkurzacza centralnego oraz określonych prac instalacyjnych.

Ile kosztuje odkurzacz centralny?

Odkurzacze przenośne są zdecydowanie tańsze niż centralne odkurzacze, jednak warto zwrócić uwagę na fakt, że całą inwestycję związaną z instalacją centralnego odkurzacza można podzielić na etapy. Ceny odkurzaczy centralnych są też zdecydowanie niższe w porównaniu z tymi sprzed kilku lat. Można wręcz powiedzieć, że całościowy koszt systemu centralnego odkurzania nie jest zaporowy, a ponadto zależy od wielkości i stopnia skomplikowania instalacji oraz modelu jednostki centralnej.

Szacuje się, że w przypadku domu mającego ok. 200 m2 trzeba liczyć się z wydatkiem za system centralnego odkurzania rzędu 4 000-7 000 zł (wliczona jest instalacja).

Odkurzacz centralny instalacja: etap 1

Etap pierwszy inwestycji należy przeprowadzić już na etapie budowy, ewentualnie remontu domu i polega na wykonaniu całej instalacji rurek PVC w ścianach zakończonej specjalnymi gniazdami ssącymi. Do wyboru są dwa rodzaje rurek do odkurzaczy centralnych różniące się grubością ścianki, a tym samym ceną. Łatwo je rozpoznać ze względu na kolorystykę.

Większą popularnością cieszą się białe rurki o ściance 19 mm, natomiast rurki niebieskie są o 2 mm grubsze, co przekłada się na lepszą trwałość oraz jeszcze skuteczniejsze wyciszenie systemu centralnego odkurzania.

W tym pierwszy przypadku koszt powinien zamknąć się w kwocie 500-600 zł, natomiast przy rurkach niebieskich należy doliczyć mniej więcej 20-25% do rachunku.

Kolejnym wydatkiem, który musi ponieść inwestor jest koszt gniazd ssących. Ilość gniazd ssących zależy od potrzeb, ale nie warto przesadzać. Na metraż ok. 200 m2 powinno spokojnie wystarczyć 5-6 gniazd.

W razie potrzeby można zdecydować się na trochę dłuższy wąż ssący.

Najtańsze gniazda można dostać za 20 zł, ale w ofercie rynkowej są także droższe, nawet za 50 zł.

Co ważne ze względów estetycznych, można wybierać pomiędzy różnymi kolorami gniazd ssących i oprócz tradycyjnie białych będą też dostępne:

• kremowe,
• srebrne,
• czarne,
• brązowe.

Łatwo dopasować barwę do stylu i charakteru wnętrza.

Koszty pierwszego etapu powinny zamknąć się w kwocie 800-1 000 zł.

Odkurzacz centralny instalacja: etap 2

Etap drugi można zrealizować w dowolnym momencie, a będzie związany z zakupem jednostki centralnej, węża ssącego i niezbędnych akcesoriów.

Najtańsze jednostki centralne można dostać już za 1 500-2 000 zł, aczkolwiek warto rozważyć bardziej wydajne modele za ok. 3 000 zł, szczególnie przy większym metrażu. Oczywiście w ofercie rynkowej są także jednostki centralne kosztujące 4 000-5 000 zł.

Z kolei wąż ssący o długości 9 m oznacza wydatek rzędu 350-400 zł.

Pozostają wydatki typu szufelka automatyczna, a więc 80-150 zł i zestawy do sprzątania np. turboszczotka za 700-800 zł albo zwykłe elementy czyszczące, a tutaj koszt jest niewysoki, bo rzędu kilkunastu-kilkudziesięciu złotych.

Można też zakupić modele od razu wyposażone w zestawy sprzątające.

System centralnego odkurzania daje naprawdę szerokie możliwości i pewne elementy spokojnie można dokupić w późniejszym czasie.

Posiadacze kominka powinni mieć separatory popiołu i gruzu, aby w pełni bezpiecznie oczyścić cały kominek bez ryzyka zniszczenia odkurzacza. Ich koszt oznacza wydatek rzędu 300-600 zł.

Dobrym pomysłem jest również system chowania węża ssącego w ścianę, jednak to dość droga inwestycja, ponieważ gniazdo z takim systemem kosztuje 800-1 000 zł.

W każdym razie ogólny koszt całej inwestycji powinien zamknąć się w kwocie 4 000-7 000 zł.

Jak wybrać jednostkę centralną odkurzacza?

Jednostki centralne różnią się ceną, ale to wynik:

• odmiennej mocy,
• wielkości,
• zastosowanych rozwiązań konstrukcyjnych,
• sposobu filtracji powietrza.

Najważniejsze parametry, które warto wziąć pod uwagę przy zakupie centralnego odkurzania:

• Jednostka kompaktowa czy modułowa? Ta pierwsza będzie mniejsza i tańsza, ale zarazem mniej wydajna. Jednostka typu split ma większą komorę cykloniczną i dodatkowy filtr włosów, jej obsługa jest także prostsza. Wysoka wydajność sprawia, że takie centralne odkurzacze są na pewno bardziej komfortowe w użytkowaniu.
• Worek czy cyklon? W separacji cyklonicznej siła odśrodkowa oddziela kurz od powietrza. Kurz wraz z innymi zanieczyszczeniami następnie opada do zbiornika na śmieci, natomiast powietrze oczyszczone zostaje wydmuchane na zewnątrz budynku. Największą zaletą jaką mają cyklonowe odkurzacze centralne będzie niezmienna i stała wydajność i to bez względu na ilość kurzu w zbiorniku. Z kolei w separacji workowej powietrze zostaje oddzielone od kurzu specjalnym workiem, a po wyłączeniu jednostki centralnej ów worek powinien opaść nad zbiornik na śmieci, aby się oczyścić. Czasami ten proces jest zbyt wolny, a pył zapycha worki i trzeba je ręcznie wytrzepywać.
• Rodzaj silnika jednostki centralnej odkurzacza. Odkurzacze centralne są zazwyczaj wyposażone w silniki przelotowe chłodzone powietrzem zasysanym podczas sprzątania oraz trochę głośniejsze silniki bypassowe. W nich zasysane powietrze jest oddzielone od powietrza chłodzącego silnik. Takie odkurzacze centralne mają zestawy dwóch równolegle pracujących silników, z tym że kompaktowe o średnicy wirnika 14,48 cm, natomiast modułowe odkurzacze centralne o średnicy 18,29 cm.
• Metalowe lub plastikowe. Te pierwsze odkurzacze centralne są zdecydowanie cięższe, ale bardziej trwałe, co wynika z lepszego przewodnictwa ciepła przez metal, a tym samym lepszego chłodzenia silnika.
• Rodzaj zdalnego sterowania. Wysoką niezawodność wykazują odkurzacze centralne wykorzystujące niskonapięciową instalację sterującą ułożoną razem z instalacją rurową. Droższe i wymagające dodatkowych akcesoriów będą systemy obsługiwane falami dźwiękowymi bądź pilotem radiowym. Warto zaznaczyć, że centralne jednostki z gniazdem ssawnym mają wyłącznik ręczny w obudowie.
• Gwarancja na odkurzacz centralny. Różnice w oferowanej na system centralnego odkurzania gwarancji są spore, ponieważ produkty mogą mieć okres gwarancyjny wynoszący od roku do pięciu lat. Podobnie wygląda kwestia gwarancji na wykonaną instalację centralnego odkurzania, która wynosi od roku do dziesięciu lat. Długość wpływa oczywiście na cenę. Na pewno należy dokładnie przeczytać warunki gwarancji, aby w razie jakichkolwiek problemów podczas eksploatacji bądź awarii urządzenia nie było podstaw do odrzucenia reklamacji. Ponadto przy wyborze jednostki centralnej centralnego odkurzania należy zwrócić uwagę na parametry opisujące wydajność, a więc moc oraz wartość wytwarzanego przez system centralnego odkurzania podciśnienia.

Czyszczenie i eksploatacja odkurzacza centralnego

Konstrukcja odkurzacza centralnego uniemożliwia jego zapychanie się, ale przy jego montażu odkurzacza centralnego należy zwrócić uwagę na prawidłowe ułożenie rur, bez załamań i zakrętów. W innym przypadku mogą pojawić się zatory, a wtedy konieczne bywa kucie ścian, chyba że wystarczy zastosowanie sprężyny hydraulicznej do przepchania.

Jednak i tak raz na kilka miesięcy należy czyścić rury odkurzacza specjalnymi kulkami gumowymi, które nie zniszczą instalacji. Kulki przepuszcza się przez wszystkie gniazda ssące, aby zlikwidować ewentualne złogi brudu i kurzu.

Bardzo ważne, aby do czyszczenia popiołu z kominków, gruzu albo szkła stosować specjalne separatory, co uniemożliwi uszkodzenie systemu. Nie powinno się też pracować jednocześnie na dwóch gniazdach, aby nie doprowadzić do spadku siły ssania, a tym samym obniżenia efektywności odkurzania.

W przypadku odkurzaczy workowych należy pamiętać o regularnej wymianie worków, zazwyczaj raz na 3-4 miesiące. Z tym nie będzie żadnych problemów, a koszt worków wynosi 10-40 zł. Konieczne jest również regularne oczyszczanie filtrów ochraniających silnik odkurzacza przed zanieczyszczeniami.

Większość jednostek będzie samoistnie informować o konieczności oczyszczenia worka w zbiorniku.

W odkurzaczach kompaktowych trzeba będzie wyjąć, a następnie oczyścić filtr kartrydżowy lub płaski filtr elektrostatyczny.

Produkty z samoczyszczącym workiem odwróconym pełniącym funkcję filtra należy mniej więcej co trzy miesiące wytrzepać. Jednak nie zaleca się jego demontażu do tej czynności.

Z kolei odkurzacze centralne typu split wymagają systematycznego wyrzucania zanieczyszczeń z dodatkowego filtra na włosy.

Jak działa odkurzacz centralny można też zobaczyć na poniższym filmie