Dom dla dużej rodziny: projekt, funkcje, rozbudowa i adaptacja

Duża rodzina to duże szczęście, ale także niemały kłopot przy wybieraniu najodpowiedniejszego projektu domu. Na co zwrócić uwagę? Jakie projekty domów będą najodpowiedniejsze? Szukanie odpowiedniego domu dla dużej rodziny może sprawić niemały kłopot, ponieważ należy uwzględnić różne potrzeby większej ilości domowników, a czasami nawet trzech pokoleń. W takim przypadku konieczne będzie dobre przemyślenie wyboru, aby rzeczywiście zapewnić wszystkim członkom rodziny komfort mieszkania i pewną dozę prywatności. W mini-przewodniku pracowni architektonicznej MG Projekt podpowiadamy, jak wybrać projekty domów, w których wszyscy członkowie rodziny czuć się będą bezpiecznie i komfortowo.

Praktyczne projekty domów jednorodzinny dla dużej rodziny

Każdy wiek ma swoje prawa i o tym nie wolno nigdy zapominać, kiedy podejmuje się decyzję dotyczącą domu dla dużej rodziny wielodzietnej. Problem może się pojawić zarówno z wyborem najlepszego projektu domu dla rodziny wielodzietnej, jak i projektu domu dla rodziny wielopokoleniowej. To przede wszystkim kwestia przemyślnej organizacji przestrzeni życiowej i optymalnego rozplanowania pomieszczeń domowych, aby każdy miał odpowiednio dużo miejsca, gdyż jedynie wtedy poczuje się jak u siebie w domu.

Projekt domu dla dużej rodziny musi tym samym obejmować różnorodne wymagania, a zarazem stanowić swoisty kompromis pomiędzy nimi. Jednocześnie projekty domów powinny zaspokajać gusta estetyczne i to niezależnie od tego, czy wybieramy dom parterowy, piętrowy czy z poddaszem użytkowym. Trzeba też zadbać o to, aby projekty domów miały dobrze rozplanowane części wspólne dla budowania więzi rodzinnych, ale także zagwarantować każdemu domownikowi miejsce na chwilę samotności i wyciszenia.

Można powiedzieć, że nad wszystkim musi unosić się duch funkcjonalności, ponieważ jedynie praktyczne projekty domów spełnią swoje zadanie. Warto również przemyśleć wygląd bryły budynku, aby nie sprawiała wrażenia ponurego kolosa, ale miała charakter lekki i przytulny. Na pewno duże pole do popisu dają nowoczesne projekty domów, takie jak projekt domu Hiacynt, które umożliwiając wykreowanie praktycznie dowolnego kształtu bryły, ale nawet stare domy można elegancko wyremontować i nadać im atrakcyjny wygląd.

Wystarczy jedynie dobry projekt domu 🙂

Domy dla dużych rodzin nie muszą być… bardzo duże

Projekty domów dla rodziny wielodzietnej czy projekty przeznaczone dla rodziny wielopokoleniowej niekoniecznie muszą przedstawiać okazałe rezydencje, ale często będą to zwykłe domy z poddaszem użytkowym albo dwiema, trzema kondygnacjami. Dom w pełni przyjazny dla dużej rodziny powinien jednak składać się z odpowiedniej liczby pomieszczeń. Przyjmuje się, że minimum to tyle pomieszczeń, ile osób mieszkających i chodzi tutaj oczywiście o własne pokoje, a ponadto konieczne są części wspólne, jak:

• jadalnia,
• salon,
• kuchnia,
• łazienki.

Projekt domu dla pięcioosobowej rodziny powinien mieć co najmniej 170-180 m2, aby było rzeczywiście komfortowo, jednak i na mniejszej przestrzeni można zapewnić całkiem wygodne warunki. Metraż jest ważny, ale nie najważniejszy, a znacznie istotniejsze okazuje się jego funkcjonalne wykorzystanie. Większość osób będzie skłonna podzielić jeden duży pokój na dwa mniejsze, aby mieć swój własny dodatkowy pokój, niż dzielić go z drugą, nawet najbliższą osobą.

To kwestia potrzeby prywatnej przestrzeni, a także poczucia niezależności, co będzie szczególne ważne dla nastolatków z rodzin wielodzietnych, ale również dla ludzi starszych.

O ile pokoje członków rodziny wielodzietnej nie muszą być zbyt duże, to przy aranżacji wnętrz do wspólnego użytku należy pamiętać, aby ich wymiary gwarantowały swobodę i wygodę, kiedy cała rodzina zasiądzie do stołu w jadalni, zechce obejrzeć film w salonie albo ubrać się w hallu przed familijnym spacerem.

W wielu przypadkach trzeba zachować pewien kompromis, ponieważ mogą ograniczać możliwości finansowe na zakup większego domu dla dużej rodziny wielodzietnej, a niekiedy wielkość działki albo miejscowy plan przestrzenny nie pozwalają na zbudowanie zbyt okazałej bryły.

Trzeba również uwzględnić nie tylko koszty budowy domu, ale także późniejszego utrzymania domu, a każdy dodatkowy metr kwadratowy domu dla dużej rodziny wielodzietnej zwiększa te wydatki.

Ważnym czynnikiem będzie uwzględnienie zarówno potrzeb, jak i przyzwyczajeń wszystkich domowników rodzin wielodzietnych i dlatego oprócz pokojów własnych i części wspólnych tak istotne jest zapewnienie gabinetu, jeżeli ktoś z domowników pracuje w domu, domowej siłowni dla osoby dbającej o swoją kondycję albo pomieszczenia dla majsterkowicza.

Konieczne jest wygospodarowanie stosownej przestrzeni na pomieszczenia gospodarcze i techniczne np. kotłownię na paliwo stałe czy garaż.

Czasami jest też potrzebne miejsce na przechowywanie opału.

Każda gospodyni domowa będzie również zachwycona spiżarnią na przechowywanie niektórych produktów żywieniowych.

Dużą rodzinę, a zwłaszcza wielopokoleniową trudno byłoby wygodnie rozlokować w zwykłym domu parterowym, więc najczęściej wykorzystuje się domy piętrowe albo z poddaszem użytkowym, dzięki czemu można opracować bardzo funkcjonalny i przejrzysty rozkład pomieszczeń.

Ze względów oszczędnościowych coraz mniej osób decyduje się na domy z piwnicą, aczkolwiek czasami będzie to rozsądniejsze rozwiązanie.

Pokoje dla każdego

Każdy potrzebuje spokoju, aby wypocząć i dlatego sypialnie należy lokalizować jak najdalej od centrum życia rodzinnego.

Szczególnie seniorzy będą czuć się komfortowo, kiedy ich pomieszczenia znajdą się w najbardziej odseparowanej części domu, co da im poczucie swobody i pewnej niezależności.

Raczej nie należy dla nich wybierać pomieszczeń na piętrze, aby starsze osoby nie musiały się męczyć wchodzeniem i schodzeniem po schodach.

Z kolei małe dzieci powinny być na oku rodziców, więc ich pokoje powinny znaleźć się w pobliżu pomieszczeń rodziców.

Poddasze to z pewnością ulubione miejsce nastolatków, ale w projektach domów przeznaczonych dla rodziny wielodzietnej równie często przeznaczone jest na gabinet lub pracownię.

Wspólna przestrzeń

Kluczowy dla rodziny wielodzietnej będzie przestronny salon, ale również odpowiednio duża jadalnia, którą warto połączyć z kuchnią.

W ten sposób można włączyć całą rodzinę w przygotowywanie posiłków, a jednocześnie mamy będą miały na oku bawiące się dzieci.

Ze strefy dziennej powinno być wykonane wygodne przejście na taras i do ogrodu.

Warto też pamiętać o dobrej aranżacji łazienki.

Dla osób starszych lepszym rozwiązaniem może się okazać prysznic niż wanna, a czasami konieczne będzie zamontowanie uchwytów pomagających utrzymać równowagę oraz wyłożenie posadzki matą antypoślizgową.

Ciekawy pomysł na mieszkanie razem, choć osobno

Tradycja budowy domów wielopokoleniowych nie jest może tak żywa, jak jeszcze kilkadziesiąt lat temu, ale nawet obecnie są rodziny pragnące żyć według modelu rodziny wielopokoleniowej, aby wzajemnie się wspierać i sobie pomagać na co dzień.

Czasami znaczenie ma też fakt, że w ten sposób można zatroszczyć się o najstarsze pokolenie bez konieczności jeżdżenia wielu kilometrów do innego domu.

To niezwykle wygodne rozwiązanie.

W takim przypadku niekiedy pojawia się kwestia zachowania sfery prywatności.

Młodzi raczej niechętnie patrzą na ingerencję w ich życie małżeńskie i dobre rady rodziców bądź dziadków mogą niezbyt miło przyjmować.

W takiej sytuacji idealnym pomysłem wydaje się wariant domu dwurodzinnego z wydzielonym osobnym wejściem.

Z jednej strony wszyscy będą żyć w dużej bliskości, ale z drugiej strony zostanie zagwarantowana własna przestrzeń życiowa.

Można zdecydować się na projekt domu z wyodrębnieniem części parteru pod osobny lokal, które mają wspólny przedsionek, aczkolwiek mogą być także osobne wejścia.

Obie części będą stanowić de facto odrębne jednostki mieszkalne z częścią kuchenno-jadalnianą, salonem, sypialnią i łazienką.

Z kolei część wspólną może stanowić rozległy taras, ogród, ale także kotłownia czy spiżarnia, a przy jednym wejściu również hall.

Inną, niekiedy spotykaną w projektach domów możliwością jest wydzielenie częściowe, kiedy z obszernego salonu będzie przejście do niekrepującego pokoju z własną łazienką.

Jeszcze inne rodziny dzielą przestrzeń względem kondygnacji, kiedy parter będzie stanowić cześć dla seniorów, natomiast piętro bądź piętra dla młodszego pokolenia, jednak takie rozwiązanie cieszy się mniejszą popularnością, ponieważ nie jest za bardzo funkcjonalne.

Mieszkanie razem, a jednocześnie osobno to niezwykle interesująca propozycja i godna polecenia dla osób ceniących sobie wysoką jakość relacji rodzinnych, gwarantująca bliskość i wzajemną pomoc, ale zarazem dająca prywatność.

W przypadku konieczności opieki nad kimś z rodziny będzie też rozwiązaniem optymalnym.

Jednocześnie ma walory ekonomiczne, ponieważ zdecydowanie taniej wychodzi utrzymanie jednego domu niż dwóch niezależnych.

Nie wolno także pomijać kwestii bezpieczeństwa.

Spokojniej można wyjechać na wakacje, jeżeli ktoś zostanie w domu, a w takiej sytuacji najczęściej właśnie tak będzie.

Co ważne, tak myśląc przyszłościowo, to po odejściu najstarszego pokolenia ich część domu może przejąć któreś z wnuków, ale nie ma przeszkód, aby taką wydzieloną część nawet wynająć.

Jeżeli jest taka możliwość finansowa, można również zdecydować się na projekty domów bliźniaków, które gwarantują bliskość, a zarazem zdecydowanie większą prywatność, ponieważ nie będzie żadnych wspólnych pomieszczeń.

To z pewnością idealne rozwiązanie dla młodych małżeństw, które potrzebują pomocy dziadków w codziennej opiece nad potomstwem.

Wspólnie i prywatnie w starym domu

Warto podkreślić, że istnieje możliwość stworzenia domu wielopokoleniowego nawet już w istniejących budynkach.

Zdarza się, że dopiero po wielu latach użytkowania domu zachodzi konieczność wygospodarowania dodatkowej przestrzeni dla seniorów, którzy nie mogą już mieszkać osobno albo najmłodsze pokolenie zakłada swoje rodziny i chciałoby pozostać w domu rodzinnym.

W takiej sytuacji też są ciekawe rozwiązania do wyboru, aby do potrzeb dużej rodziny wielodzietnej przystosować nawet niezbyt duży dom i zachować komfort mieszkania w nim.

Nadbudowa domu

Dodatkową przestrzeń dla powiększonej rodziny wielodzietnej można uzyskać poprzez rozbudowę istniejącego domu w bok albo wykonując nadbudowę domu. W takiej sytuacji konieczna będzie pomoc doświadczonego architekta, który stworzy odpowiedni projekt domu. Jeżeli działka jest mała, to oczywiście trudno myśleć o rozbudowie w bok i wtedy pozostaje nadbudowa. To zarazem bardziej ekonomiczne rozwiązanie, więc często wybierane, kiedy trzeba myśleć o finansach. Nadbudowa wymaga jednak masywnych i będących w dobrym stanie ścian, aczkolwiek nie stwarza większych problemów wykonawczych. Przede wszystkim unika się bardzo kosztownych robót ziemnych, stawiania fundamentów, dodawania izolacji, no i nie trzeba niszczyć ogrodu. Z kolei należy pomyśleć o dobrze wyprofilowanych schodach oraz przebiciu otworu w części stropu nad parterem oraz wzmocnieniu jego krawędzi solidnymi, stalowymi bądź żelbetowymi belkami, aby w ten sposób połączyć kondygnacje. Co ważne, można przeprowadzić nadbudowę domu nawet w przypadku osłabionego stropu. Wystarczy jedynie go wzmocnić albo zrobić nowy nad nim bez obciążania starego. Takie rozwiązania wydają się lepsze niż całkowita rozbiórka istniejącego stropu. Nadbudowa ma swoje zalety, a jej największą wadą będą uciążliwości dla domowników podczas prac. Jest to jednak niewątpliwie bardzo korzystne ekonomicznie rozwiązanie, kiedy cała konstrukcja budynku pozostaje w świetnym stanie, natomiast remontu wymaga dach. W takiej sytuacji zazwyczaj bardziej opłacalne okazuje się zbudowanie nowego dachu niż naprawa starego. Kolejną kwestię stanowi budowa schodów. Warto podkreślić, że istnieje opcja łączenia parteru z nadbudową schodami na zewnątrz wzdłuż ściany szczytowej, a wtedy nie ma konieczności ingerencji w dotychczasową konstrukcję. Tego typu schody nie zajmą dużo miejsca, zazwyczaj będzie to 5-10 m2, natomiast w sposób niezwykle komfortowy, a przede wszystkim niekłopotliwy, rozwiążą problem łączności z nową kondygnacją. Przy wykonaniu nadbudowy należy pamiętać o konieczności uzyskania wypisu z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego bądź decyzji i warunkach zabudowy. Trzeba upewnić się, czy możliwe są planowane zmiany. Niezbędna jest też pomoc architekta w sporządzeniu projektu nadbudowy w pełni zgodnego z prawem budowlanym i lokalnymi przepisami. Ważne będzie również zgłoszenie z projektem lub pozwolenie na budowę. Nadbudowa wymaga ustanowienia kierownika budowy oraz rejestracji dziennika budowy.

Rozbudowa domu w bok

To rozwiązanie najczęściej jest droższe ze względu na konieczność wykonania prac ziemnych, z kolei daje zdecydowanie większe możliwości, ponieważ nie ma ograniczenia starą konstrukcją budynku. Taka opcja wymaga jednak w miarę dużej działki, aby można było bezproblemowo połączyć nową część budynku ze starą. Zdarzają się również sytuacje, kiedy inwestor decyduje się na powiększenie obrysu domu z jego jednoczesną nadbudową, co pozwala uzyskać jeszcze większą powierzchnię użytkową. Warto przy tym pamiętać, że przy rozbudowie z jednoczesnym powiększeniem domu w górę koszty całościowe mogą tak naprawdę przekraczać wydatki związane z wyburzeniem starego budynku i postawieniem nowego, więc należy spojrzeć na taką inwestycję pod kątem opłacalności ekonomicznej.

Rozbudowa domu wymaga spełnienia podobnych formalności, jak ma to miejsce w przypadku nadbudowy. Największą niedogodnością przy rozbudowie będzie z pewnością obowiązek zrobienia wykopu pod nowe fundamenty, jednak rekompensatą za to okazuje się powiększenie części parterowej, słusznie uważanej za najbardziej praktyczną. W ten sposób każdy z domowników będzie mógł swobodnie korzystać z ogrodu. Jednocześnie można dodać nowe wejście, aby podzielić dom na dwa niezależne części mieszkalne i zarazem zwiększyć układ funkcjonalny.

Co ważne, prace przy rozbudowie nie są szczególnie uciążliwe dla domowników przebywających wewnątrz budynku. Obie części nie muszą być połączone konstrukcyjnie, a wystarczy jedynie kilkucentymetrowa dylatacja wypełniona styropianem, która stanowi zabezpieczenie przed pojawieniem się rys na ścianach z powodu nierównomiernego osiadania nowej części budynku. Istnieje też opcja bez dylatacji, a wtedy konieczne będzie idealne połączenie fundamentów i najlepiej to uczynić za pomocą prętów kotwiących. Dobudówkę powinno się wykonać w kierunku prostopadłym do ścian nośnych starej części, ponieważ w ten sposób unika się robienia ławy fundamentowej wzdłuż budynku, która musiałby być szersza w stosunku do ściany fundamentowej, której przedłużeniem pozostaje ściana parteru. Zaleca się również, aby dobudówka miała niezależny dach, aby nie ingerować w stary, co wymagałoby demontażu połaci, a także wykonania fragmentu nowej więźby. Sprawdza się w tym przypadku dach pulpitowy z połacią dochodzącą bezpośrednio do ściany.

Adaptacja poddasza

Niektóre projekty domów można realizować etapami i często zdarza się, że Inwestorzy dzielą budowę domu przeznaczonego dla rodziny wielodzietnej właśnie na dwa etapy, początkowo poddasze pozostawiając jako nieużytkowane. Mogą decydować kwestie oszczędnościowe, ale czasami nie ma nawet potrzeby wykonania poddasza na cele mieszkalne. One mogą pojawić się później, jak rodzina zacznie się rozrastać i wtedy najprościej przystosować poddasze jako dodatkowy metraż mieszkalny. Najprościej i najtaniej będzie to uczynić wybierając projekty domów z dachem o dużym kącie nachylenia oraz z odpowiednio wysoką ścianką kolankową, której nie trzeba będzie podnosić. Przed rozpoczęciem prac należy wystąpić o wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego bądź o warunki zabudowy, jeżeli takiego planu nie ma. Chodzi o to, aby architekt sporządził projekt domu zgodny z wymaganiami. Warto pamiętać, że jest wymagana minimalna wysokość 2,5 m przynajmniej dla części poddasza, aby mogło ono spełniać funkcję użytkową. W innym przypadku konieczne będzie podniesienie dachu, ewentualnie zmiana kąta nachylenia połaci dachowej. Konieczne jest zgłoszenie prac z projektem budowlanym albo uzyskanie pozwolenia na budowę i dostarczenie do stosownego urzędu projektu budowlanego. Bardzo ważne jest, aby kwestię poddasza przemyśleć już etapie projektowania domu jednorodzinnego, aby w późniejszym czasie ograniczyć do minimum wszelkie prace związane z adaptacją.

Wykusz lub ryzalit, czyli rozwiązania niestandardowe

Jeżeli względy finansowe nie pozwalają na większe przeróbki, ale nie ma potrzeby wykonywania rozbudowy, gdyż jest potrzebne jedynie dodatkowe miejsce na jadalnię bądź gabinet, to ciekawym pomysłem będzie wykorzystanie wykuszy bądź ryzalitów. Te pierwsze są nadwieszane i nie dotykają ziemi, a te drugie stawiane są na fundamentach. Ryzalit wychodzi poza lico ściany, ale tworzy z budynkiem jedną całość prowadzoną od fundamentów po sam dach. Jeżeli pozostanie przeszklony, to nie tylko może pełnić funkcję użytkową, ale również będzie elementem podnoszącym estetykę budynku. Z kolei wykusz trochę kojarzy się z zabudowanym balkonem, jednak jego bryła z trzech, a nawet pięciu ścian z pięknymi i dużymi oknami prezentuje się wyjątkowo efektownie. Wykusz zazwyczaj będzie stanowił eleganckie przedłużenie salonu. Jeszcze prostszym zabiegiem przystosowania domu do potrzeb dużej rodziny wielodzietnej będzie łączenie bądź dzielenie istniejących pomieszczeń, aczkolwiek w tym przypadku trzeba dobrze przemyśleć zmiany, aby nie zakłócić komfortu mieszkania. Przypominamy, że wszystkie wielodzietne rodziny przy zakupie projektu domu z MG Projekt mogą liczyć na dodatkowy rabat 🙂