Szczury i myszy w domu: jak je rozpoznać i skutecznie zwalczać?

W niektórych domach – zarówno tych wiejskich jak i miejskich, pojawić się mogą mali, nieproszeni „goście”, to znaczy gryzonie: szczury i myszy w domu. Można je spotkać w domach, mieszkaniach i piwnicach.

Dowodem na to stają się odchody, gniazda czy też ślady ząbków na żywności i dobrze słyszalne chrobotanie.

Kiedy się zauważy szczury i myszy w domu, należy rozpocząć walkę z dość sprytnym i przystosowującym się niemal do każdych warunków wrogiem, który może wyrządzić w domu naprawdę sporo szkód. Na szczęście istnieją sposoby na to, by skutecznie pozbyć się gryzoni, a także na to, aby uniknąć ich ponownego pojawienia się w domu.

Jak rozpoznać obecność szczurów i myszy w domu?

Myszy i szczury zakładają w mieszkaniach i okolicach domów do których się dostaną gniazda.

Do szczurzych gniazd prowadzą liczne nory. Ich wejścia są dość duże, bo mają zazwyczaj około dziesięciu centymetrów szerokości.

Takie gniazda i nory szczury wykopują najczęściej w pobliżu źródła domowej wody, ale można je spotkać także w ogrodzie: przy niskich krzewach ozdobnych albo pod stosami kompostu, śmieci albo drewna.

Szczurze gniazda powstają z papieru czy np. rozerwanych kartonów.

Jeśli chodzi o gniazda myszy, to w domu można je zaobserwować pod podłogą, na strychu albo w garażu.

Są one budowane z papieru czy plastiku – materiałów jakie myszy znajdują w danym miejscu.

Oprócz gniazd, tym co pozwala poznać że w domu zagnieździły się gryzonie, są ich odchody.

Gryzonie potrafią zanieczyścić nimi nawet produkty spożywcze, którymi myszy się żywią. W przypadku szczurów jest to również mocz i charakterystyczne plamy będące połączeniem tej wydzieliny z brudem oraz tłuszczem.

Wszystko to sprawia, że obecność myszy powoduje bardzo nieprzyjemny zapach.

Tam gdzie się pojawiają, myszy i szczury pozostawiają też ślady zębów na wszystkich rzeczach, które uda im się znaleźć i pogryźć. Jest to dla nich charakterystyczne, ponieważ gryzonie muszą nieustannie ścierać rosnące im przez całe życie zęby.

Sprawia to, że dostając się do domu mogą zniszczyć naprawdę wiele przedmiotów, mebli oraz sprzętów.

Niejednokrotnie zdarza się też, że myszy gryzą nawet materiały budowlane.

Śladem bytności gryzoni stają się także rozrzucone na ziemi resztki jedzenia (szczury pozostawiają np. te części żywności, które uznają za niejadalne).

Tym, co pozwoli dostrzec, że domu pojawiły się myszy albo szczury, są także wydawane przez nie odgłosy. Gryzonie prowadzą zazwyczaj nocny tryb życia. To właśnie wtedy można usłyszeć więc drapanie albo poszukiwania i spożywanie przez nie jedzenia.

W domu można spotkać jednego gryzonia, jednak z racji tego, że bardzo szybko się one rozmnażają, istnieje niebezpieczeństwo, że trzeba będzie walczyć nie z jednym, ale z całą ich kolonią.

Dlaczego w domu pojawiają się myszy i szczury?

Powodów co do tego, że myszy i szczury wybierają ten a nie inny dom lub mieszkanie (zarówno w mieście, jak i na wsi), jest kilka. Tym, co szczególnie przyciąga te gryzonie są:

• Bliskość pól uprawnych oraz żywy inwentarz.
  Najbardziej narażone na wizyty myszy są osoby prowadzące gospodarstwo rolne. Sprzyjają temu bowiem: obecność paszy dla zwierząt hodowlanych oraz mnóstwo zabudowań, w których mogą schronić się gryzonie.
• Duże i nieszczelne domy.
  Dają one myszom i szczurom łatwy dostęp, gdy mają liczne wejścia, wiele „dziur” i na przykład nie posiadają podmurówki i wyraźnego ogrodzenia.
• Dziury i pęknięcia wokół rur, rynien czy kabli.
  Jeżeli do takich szczelin człowiek da radę wsadzić palec, oznacza to, że są one wystarczająco duże, by przedostały się przez nie myszy.
• Obecność piwnicy.
  Często jest to pomieszczenie „nieszczelne” i ułatwiające dostęp dla małych i większych gryzoni.
  Mowa tutaj zarówno o piwniczce domowej, jak i tej znajdujące się pod budynkiem.
• Źle zabezpieczona spiżarnia.
  Jeśli znajduje się ona w domu, a nie jest szczelnie zamykana, to myszy na pewno wywęszą jedzenie i szybko pojawią się w domu.
• Nieporządek, szczególnie w kuchni i jadalni.
  Nieład, zalegające na blatach i podłodze resztki jedzenia, niezabezpieczone produkty spożywcze, są prawdziwym wabikiem na gryzonie.
• Brak kotów – zwierzęta te, nawet jeśli nie łapią i nie zjadają gryzoni, to i tak stanowią naprawdę skuteczny odstraszacz – zapach kota odstrasza myszy.
• Liczne zachęty dla gryzoni na podwórkach, to znaczy: otwarte zewnętrzne kubły na śmieci, skrzynie na kompost, leżące na ziemi (w ogrodzie) owoce czy orzechy, wystawione jedzenie dla psa, karmnik dla ptaków.

Trzeba jednak zaznaczyć, że nie zawsze chodzi o to, że w danym domu nie jest wystarczająco czysto. Bardzo często – szczególnie jesienią – zdarza się tak, że gryzonie poszukują jedzenia i miejsca ciepłego schronienia.

Wtedy to właśnie „wprowadzają się” do pierwszego napotkanego na swojej drodze domu.

Jak uchronić się przed gryzoniami, czyli działania prewencyjne

Szczury i myszy najchętniej osiedlają się tam, gdzie znajdą coś do jedzenia. Dlatego tak chętnie zamieszkują np. magazyny ze zbożem, opuszczając dla nich pola.

Co więcej, szczury są zwierzętami synantropijnymi, to znaczy takimi, które nie są w stanie żyć z dala od ludzi. Najłatwiej więc jest je spotkać w budynkach przeludnionych, a także tych charakteryzujących się niższym standardem mieszkania.

Wprowadzają się w nich do piwnic, czasem nawet do kuchni (gdzie mogą nawet kogoś pogryźć).

Myszy pojawiają się w domach uciekając przed chłodem. Dlatego też kiedy nadchodzą zimniejsze dni, budynek trzeba dokładnie sprawdzić – pod kątem znajdujących się w nim szpar i dziur (przez które mogłyby wejść gryzonie).

Z racji tego, że myszy dobrze wspinają się po murach, skontrolować trzeba także otwory na piętrach. Szczególnie te przy oknach i dachu.

Wewnątrz budynku sprawdzić należy natomiast każdą z listew przypodłogowych oraz przestrzeń przy rurach instalacji centralnego ogrzewania domu.

Jeśli znajdzie się jakieś dziury, najlepiej zalepić je gipsem.

Trzeba też wiedzieć, że myszy z łatwością przegryźć mogą ocieplające dom styropian czy wełnę mineralną, w których zakładają gniazda, warto więc temu zapobiec.

Jeszcze w czasie wykonywania izolacji, w stropie poziomym można co parę metrów zrobić przegrody z siatki drucianej. Siatka ta umożliwi przepływ powietrza i jednocześnie zatrzyma mysz w wędrówce do wnętrza domu.

Oczywiście w domu należy pamiętać też o regularnym sprzątaniu, jak najczęstszym wyrzucaniu śmieci, należytym usuwaniu resztek jedzenia, starannym myciu naczyń oraz o właściwym przechowywaniu żywności. Najlepiej, by znalazła się ona w szczelnie zamykanych pojemnikach.

Bardzo istotne jest również to, by nie zostawiać na noc jedzenia poza lodówką. W trakcie sprzątania trzeba też usuwać wszelkie przedmioty i śmieci (np. resztki papierów), z których gryzonie mogłyby budować swoje gniazda.

Posiadając gospodarstwo rolne ważne jest regularne przeglądanie worków. O obecności myszy i szczurów będą świadczyły wygryzione przez nie dziury.

Tym, co może pomóc odstraszyć szczury i gryzonie z podwórka stać się mogą rośliny, których zapachu one nie tolerują (szczególnie myszy). Są to:

• dziewanna,
• dzika mięta,
• oleander,
• dziki rumianek.

Prewencja przed gryzoniami może także opierać się na rozsypywaniu ziół (przede wszystkim lawendy), a także na stosowaniu specjalnych preparatów w płynie, które w odpowiedni sposób oddziałują na zmysł powonienia gryzoni – odstraszając je tym samym przed wejściem do domu czy budynków w gospodarstwie. Przed myszami i szczurami uchronić może oczywiście posiadanie zwierząt domowych – np. obecność w domu kota kota.

Jakich problemów mogą przysporzyć gryzonie?

Większe szkody zawsze wyrządzają szczury, jednak i myszy mogą być bardzo problematycznymi lokatorami. Jeśli chodzi o szczury, to mogą one:

• uszkodzić izolację termiczną rur ciepłowniczych i budynku,
• uszkodzić rury wodociągowe (a to doprowadzić może do zalania domu),
• drążyć korytarze w fundamentach budynku,
• uszkadzać swoimi zębami kable,
• przegryzać dywany, ubrania oraz książki,
• pochłaniać bardzo dużo żywności (przez rok jeden szczur może zjeść nawet 35 kilogramów pokarmów).

Myszy natomiast również mogą gryźć i przegryzać, a także zjadać różnego rodzaju rzeczy. Jedną z najbardziej nieprzyjemnych rzeczy jest zaś to, że zostawiają w jedzeniu swoje odchody.

Bardzo istotne jest także to, że myszy i szczury mogą być nosicielami pasożytów i rozmaitych chorób. Myszy przenosić mogą właśnie pasożyty, a także choroby odzwierzęce, takie jak:

• toksoplazmozę,
• ospę riketsjową,
• dur szczurzy.

Natomiast szczury przenoszą:

• tyfus plamisty (dur szczurzy),
• salmonellę,
• schistomatozę,
• włośnicę,
• leptospirozę,
• gorączkę szczurzą.

Szczególnie groźne (jeśli chodzi o przenoszenie infekcji) jest ugryzienie przez szczura.

Sposoby na mysz w domu, czyli co robić?

Na pozbywanie się gryzoni, szczególnie myszy, istnieją trzy sposoby. Jest to:

• odstraszanie myszy,
• łapanie,
• zabijanie.

Dwie pierwsze opcje są oczywiście bardziej humanitarne, jednak i całkowite eliminowanie myszy również może odbyć się się w mniej lub bardziej delikatny sposób. Jeśli chodzi o łapanie myszy, to sprawdza się ono przy obecności myszy w ilości najwyżej jednego czy dwóch osobników. Można pozbyć się ich wtedy za pomocą takich pułapek, które schwytają je i zablokują możliwość ucieczki. Później zwierzęta trzeba wypuścić – oczywiście jak najdalej od domu. Metoda najbardziej drastyczna, czyli zabijanie, wymaga też późniejszej utylizacji (przez spalenie) ciał gryzoni. Szczególnie wtedy, gdy myszy zostały zabite przy pomocy trutki. Inną formą ostatecznego pozbywania się myszy z domu jest ustawianie tradycyjnych pułapek, które uśmiercają myszy poprzez zwolnienie się metalowej zapadki. Czyli, mówiąc dokładnie do pozbycia się z domu szczurów i myszy można wykorzystać następujące sposoby:

Obecność kota

Kot może oczywiście złapać mysz, jednak od wejścia do domu gryzonie może odstraszać sam zapach kotka. Jest to więc rozwiązanie dobre, ale oczywiście kot nie zawsze jest w 100% skuteczny. Ten sposób wali z myszami nie sprawdzi się też w przypadku osób uczulonych na koty.

Odstraszające zapachy

Mysz nie lubi zapachów konkretnych roślin: dziewanny, dzikiego rumianku, oleandra i mięty, korony cesarskiej, czosnku, nostrzyka, wilczomlecza i świeżych liści pomidorów. Naturalne odstraszacze warto sadzić bądź układać przy wejściach oraz w różnego rodzaju domowych zakamarkach. Gryzonie nie tolerują też zapachu spleśniałej cytryny, lawendy i ususzonych kwiatów wrotyczu. Co ciekawe, mysz w domu odstraszyć może zapach lakieru do włosów oraz zapachów-zawieszek do muszli klozetowych. Myszy uciekają także z miejsc, w których wyczuć mogą smary i oleje.

Lepowa pułapka na myszy

Wygląda ona jak opakowanie na płytę CD albo otwierany, płaski karton. Podłoże pułapki do walki z myszami z wierzchniej strony pokryte jest (nietoksycznym dla człowieka) lepem. Jest to specjalny, niewysychający i mocny klej. Jeśli stanie na nim mysz (zwabiony kawałkiem jedzenia), to się już z pułapki nie wydostanie. Wtedy pułapkę razem z jej żywą zawartością wynosi się na zewnątrz (na przykład do lasu). Pod uwagę trzeba wziąć jednak, że lepowa pułapka na mysz i szczura nie sprawdzi się w miejscach zakurzonych, zawilgoconych czy nasłonecznionych. Ważne jest także to, by zwierzę nie mogło uciec razem z pułapką. Trzeba ją więc odpowiednio przymocować do podłogi. W przeciwnym razie mysz domowa przeniesie się w inne miejsce, ale nie mogąc odkleić się od pułapki zginie – powodując w domu bardzo nieprzyjemny zapach.

Plastikowy tunel

Na jego tyle kładzie się kawałek pożywienia. Zwabiona przez nią mysz wchodzi do środka tunelu, a ten zmienia wtedy kąt nachylenia i pułapka się zatrzaskuje. Wszystko to bez żadnej szkody dla życia myszy.

Klatka na gryzonie

To pułapka, która jest ze wszystkich stron zabudowana, ale jej otwarcie jest uchylone i umocowane przy pomocy sprężynki. Do klatki wkłada się przynętę, zaczepiając ją o haczyk połączony z otwarciem. Kiedy gryzoń poruszy jedzeniem, to cały mechanizm się zamknie i gryzoń zostanie uwięzione w środku. Na rynku znaleźć można także dwustronne myszołapki/szczurołapki, z dwoma uchylnymi klapkami, dzięki czemu myszy mają dwie drogi dostępu do środka. Oczywiście do łapania myszy w domu sprawdzą się klatki mniejsze, a szczurów – zdecydowanie większe.

Mechaniczna pułapka na myszy

Są to potrzaski (tzw. gilotynki). Zazwyczaj posiadają drewnianą podstawę i zamocowaną do niej sprężynę oraz hak na przynętę – umiejscowiony na ruchomej kładce. Na takiej pułapce kładzie się plasterek sera, kiełbasy albo kawałek chleba posmarowany smalcem lub innym tłuszczem. Kiedy mysz domowa próbuje zjeść przynętę, to pułapka się zatrzaskuje, łamiąc kręgosłup gryzonia.

Stacje deratyzacyjne, czyli tzw. karmniki

Karmniki deratyzacyjne zazwyczaj są wykonane ze wzmocnionego tworzywa sztucznego, a w ich wnętrzu umieszcza się wybraną przynętę. Zwabione myszy wchodzą do stacji specjalnymi otworkami. Kiedy do środka wejdzie jeden szczur, inne także zostają zachęcone do spożycia przynęty. Wtedy, w pewnym momencie stacja się zamyka i zaczyna działać gilotynka.

Trutka na myszy i szczury

Jest to środek chemiczny, najczęściej w postaci granulatu, czasem też pasty. Trutka w swoim składzie zawiera m.in. bromadiolon albo benzoesan denatonium. Wybrany preparat wysypuje się na plastikową tackę i ustawia w wybranych miejscach domu (koło śmietnika, przy rurach czy koło wejścia). Na tacce umieszcza się też przynętę – po jej zjedzeniu (łącznie z trutką) myszy najpierw odczuwają duszności. Często uciekają więc wtedy na zewnątrz i po kilku dniach umierają. Z racji tego, że może trwać to nawet tydzień, inne myszy i szczury nadal zażywają trujący środek. Ważne jest, by na tacy uzupełniać zjedzony już pokarm.

Odstraszacze elektroniczne

Tego rodzaju urządzenia wytwarzają dźwięki niesłyszalne dla ludzi o częstotliwości od 25 do 65 kHz. Sprawia to, że w domu myszy i szczury ich unikają, bo te dźwięki powodują u nich ból oraz oddziałują negatywnie na ich układ nerwowy. Co ważne, taki elektroniczny odstraszacz automatycznie zmienia częstotliwość dźwięku, dzięki temu uniemożliwia szczurom i myszom przyzwyczajenie się do hałasu. Zasięg sprzętu może obejmować nawet 500 metrów kwadratowych, a zamieszkałe w domu gryzonie uciekają z niego po około 14 dniach od momentu jego włączenia. Dźwięki wytwarzane przez urządzenia nie są słyszalne dla ludzi, dlatego nie przeszkadzają w codziennym życiu. Nie wpływają też ujemnie na zdrowie i samopoczucie: ani ludzi ani większości zwierząt domowych.

Fachowy sposób na szczury, czyli profesjonalna deratyzacja

Przy zagnieżdżeniu się w domu czy w piwnicy naprawdę licznej populacji myszy albo szczurów, by się ich pozbyć najlepiej skorzystać z pomocy fachowców. Wyspecjalizowane firmy zajmą się deratyzacją, to znaczy usuwaniem z domu myszy przy użyciu środków fizycznych lub chemicznych. Stosowane przez nich metody prowadzą do całkowitego unicestwienia gryzoni, a nie do przeniesienia ich na inny teren. Usługi deratyzacyjne, które bardzo często łączą z dezynsekcją albo dezynfekcją, oferuje obecnie naprawdę wiele profesjonalnych firm. Za przeprowadzanie deratyzacji w miastach często odpowiedzialni są zarządcy osiedli mieszkaniowych albo pracownicy administracji. Oczywiście można ją jednak zamówić indywidualnie. Przy deratyzacji, do unicestwienia myszy używa się wybranych środków chemicznych, najczęściej różnego rodzaju trucizn. Dlatego tak ważne jest, by uważać wtedy na zwierzęta domowe, takie jak koty czy psy. Wybrane trutki dobrze jest też wkładać we wspomniane już wcześniej karmniki deratyzacyjne, które można zamykać na klucz albo na kłódkę. Niekiedy (ale bardzo rzadko) firmy deratyzacyjne stosują do wyeliminowania gryzonia gazy. Wtedy mieszkańcy domu muszą go opuścić na przynajmniej kilkanaście godzin. W zwalczaniu dużej populacji gryzoni deratyzacja wykonana przez profesjonalistów może stać się niezbędna z kilku ważnych powodów.

1. Po pierwsze, to oni po zbadaniu jak liczna jest populacja szkodników i gdzie najchętniej przebywają, dobiorą właściwe substancje i sposoby ich wykorzystania.
2. Po drugie, będą w stanie wykorzystać przedmioty i urządzenia, które skutecznie posłużą do schwytania i/lub zabicia myszy albo szczurów.
3. Po trzecie, zajmą się też utylizacją zwierząt, co nie jest zadanie łatwym.

Szukając odpowiedniej firmy deratyzacyjnej warto wybierać takie, których profesjonalizm poświadczają różne certyfikaty i zaświadczenia. Duże znaczenie może mieć również to, czy dana firma regularnie uczestniczy w szkoleniach z zakresu nowoczesnych metod walki z myszami i szczurami.

Ile kosztują metody pozbywania się gryzoni?

Zwalczanie szczurów i myszy w domu może odbywać się na różne sposoby. W związku z tym, zróżnicowane są również ceny takich działań.

Za metalową pułapkę-gilotynkę zapłaci się zaledwie kilka złotych (2-3), a pojedyncza trutka na szczury i myszy będzie kosztować około 2-9 zł.

Za pułapkę na złapanie żywych myszy zapłaci się około 15 zł, a za metalową klatkę maksymalnie 25 zł.

Pułapka lepowa to koszt 3-10 zł.

Jeśli chodzi zaś o ultradźwiękowy odstraszacz, to najtańszy kosztuje ok. 60 zł. Taki sprzęt można znaleźć jednak na rynku także w cenie 100 czy nawet 200 złotych.

Ceny karmników deratyzacyjnych różnią się w zależności od wielkości gryzonia.

Karmniki na myszy kosztują od 10 do 45 zł, a na szczury od 20 do 60 zł. Niektóre firmy sprzedają je nawet za ponad 100 zł.

Koszt deratyzacji wykonywanej przez profesjonalną firmę, najczęściej zależy od:

• rodzaju i ilości wykorzystanych środków chemicznych (i np. punktów deratyzacyjnych),
• nakładu pracy,
• wielkości powierzchni budynku,
• gatunku szkodników.

Proces deratyzacji całego mieszkania wynieść może około 100-150 zł, w zależności od regionu i skali problemu. Czasem trzeba do tego doliczyć kolejne działania, to znaczy:

• lustrację kontrolną – mającą na celu uzupełnienie pobranych czy nieświeżych substancji,
• czyszczenie,
• konserwację.

Kosztuje to ok. 150-200 zł.

Martwe myszy i szczury trzeba zebrać i zutylizować, cena to mniej więcej 100 zł.

Jak widać, ceny usług za pozbycie się z domu tak dużego problemu, jakim są myszy i szczury, nie są zbyt wygórowane. Biorąc pod uwagę, że szkodniki te, podobnie zresztą jak kuna domowa mogą pogryźć wiele cennych przedmiotów, kabli, uszkodzić domowe izolacje, zniszczyć rośliny oraz być nosicielami wielu chorób i pasożytów, zapłacenie za ich zwalczenie wydaje się być bardzo ważną i potrzebną inwestycją.