Rynny i systemy rynnowe: ceny, rodzaje, parametry, montaż

Rynny
Rynny

Rynny – choć na co dzień nie zdajemy sobie sprawy z ich ogromnego znaczenia dla zabezpieczenia budynku, to bez nich elewacja nie mogłaby zachować swojej estetyki. Systemy rynnowe służą do kontrolowanego odprowadzania wody deszczowej i niedopuszczania do kontaktu jej z elewacją budynku. Dzięki nim pozostaje ona czysta i nie jest narażona na szkodliwe działanie wilgoci, a wokół budynku nie zbierają się uciążliwe i nieestetyczne kałuże. Jak wybrać odpowiednie systemy rynnowe? Jakie są ich rodzaje i z jakiego materiału mogą być wykonane? Rynny pcv czy rynny stalowe? Sprawdźmy, jakie są zalety i wady dostępnych na rynku systemów rynnowych.

System rynnowy — czym jest i z czego się składa?

Systemy rynnowe
Systemy rynnowe

System rynnowy to odpowiednie ułożenie i scalenie ze sobą rynien w taki sposób, by mogły one optymalnie odprowadzać wodę we wskazane i miejsce i zapobiegać jej ściekaniu i wsiąkaniu w elewację budynku. System rynnowy spełni swoje zadanie jedynie wtedy, kiedy będzie profesjonalnie zaplanowany i dobrze wykonany.

Głównym budulcem systemu, a zatem najważniejszym jego elementem są rynny, czy to rynny plastikowe, rynny metalowe, rynny ocynkowane, czy drewniane. Pełnią one funkcję przewodów, które w pierwszej kolejności zbierają wodę spływającą z połaci dachowych, a następnie odprowadzają ją do kolejnego elementu systemu rynnowego.

Odprowadzenie wody jest możliwe dzięki odpowiedniemu zaprojektowaniu systemu rynnowego oraz otwartemu przekrojowi rynny głównej. Montuje się je wzdłuż krawędzi dachu. Powinny one być zainstalowane z lekkim spadkiem ku narożnych częściach budynku.

Rynny podstawowe łączą się z tzw. rurami spustowymi, które w przeciwieństwie do tych głównych, nie mają przekroju otwartego, a zamknięty. Są to rury, które montuje się pionowo, a zamknięty przekrój zapobiega wylewaniu się wody poza element systemu odprowadzania. Pionowe rury spustowe mają za zadanie odebrać wodę płynącą z dachu rynnami, a następnie wyprowadzić ją we wskazane miejsce, poza obręb budynku, a nie na jego ściany. Te dwa elementy mogą być ze sobą połączone stosując łączniki (złączki rynnowe), trójniki, narożniki, zakończenie rury spustowej.

Scalenie rynien głównych ze spustowymi umożliwiają odpływy, czyli specjalne otwory, które pozwalają na ulokowanie jednej rynny w drugiej.

Rury spustowe zwieńczone są wylewkami, czyli odpowiednio zaprojektowanymi kształtkami, które odpowiadają za przekazanie i kierowanie deszczówki we wskazane miejsce, najczęściej studzienki kanalizacyjnej lub do gruntu.

W systemie rynnowym niezbędne są także haki rynnowe odgrywające rolę wsporników. Uchwyty rynnowe umożliwiają zamontowanie rynien do łat lub krokwi.

Z kolei, poszczególne fragmenty scalane są ze sobą przy pomocy łączników. Stosowane są one zarówno do rynien głównych, jak i rur spustowych.

System orynnowania tworzą jeszcze dwa elementy mocujące, którymi są obejmy (mocują rynny spustowe do budynku) oraz rynajzy (mocujące rynny główne).

Powyższe elementy stanowią podstawowe wyposażenie systemu rynnowego. Niekiedy może on być wzbogacony o dodatkowe urządzenia i części, które albo wykorzystywany są do montażu, albo alternatywnego sposobu odprowadzania wody deszczowej z rynien. Wśród tych pierwszych mogą znaleźć się np. łańcuchy, wśród tych drugich, chociażby rzygacze, czyli ozdobne odpowiedniki (alternatywy) rynien spustowych. Mogą być stosowane także dodatkowe elementy, które wspomagają prawidłowe funkcjonowanie systemu, jak np. dekle, które odpowiadają za uniemożliwienie wylewania się wody deszczowej. W zdecydowanej większości przypadków, wszystkie części tworzące dany system orynnowania występują w komplecie.

Istnieje możliwość zakupu poszczególnych elementów oddzielnie, jednak jest to polecane jedynie w sytuacji konieczności wymienienia danej części. Jeżeli system rynien ma być montowany cały od podstaw, należy unikać pojedynczego kompletowania elementów i postawić na gotowy, systemowy zestaw jednego producenta. Chodzi o to, że dokonując zakupu kompletu, zyskamy pewność idealnego dopasowania elementów do siebie, które na pewno stworzą optymalne połączenia, bez luzów występujących pomiędzy częściami układu. Montaż systemu rynnowego najlepiej jest wykonać po wykończeniu ścian zewnętrznych, ale zanim zostanie ułożone pokrycie dachu.

Rodzaje rynien

Rodzaje rynien
Rodzaje rynien

Mówiąc o rodzajach rynien, zazwyczaj mamy na myśli kształt i rozmiary. W tym aspekcie podział jest niemalże symboliczny, bo chociaż mogą one przybierać rozmaite kształty, to w polskiej rzeczywistości masowo stosuje się niemal wyłącznie jeden rodzaj. Są to rynny półokrągłe. Zazwyczaj ich średnica wynosi 70 – 250 mm.

Ich powszechność wynika przede wszystkim z dużej wytrzymałości, która związana jest z mniejszą podatnością na podmuchy wiatru, które są amortyzowane przez półokrągły kształt oraz wysokiej skuteczności odprowadzania wody i możliwości swobodnego jej przepływu.

Na rynku można spotkać jeszcze rynny dachowe o kształcie trapezowym, rynny półokrągłe, prostokątne, czy rynny kwadratowe.

Prawdziwą alternatywą i ciekawym pomysłem na wizualne uatrakcyjnienie swojego systemu odprowadzania wody, są systemy rynnowe, które nawiązują wyglądem do gzymsu.

Rynny nawiązujące wyglądem do gzymsu
Systemy rynnowe nawiązujące wyglądem do gzymsu

Systemy rynnowe materiały

Systemy rynnowe mogą występować pod różną postacią, jeżeli mamy na myśli materiał, z którego zostały wykonane. W tym aspekcie wybór jest dosyć szeroki, a każdy typ ma swoje atuty. Wyróżnia się kilka rodzajów rynien ze względu na tworzywo, z którego zostały one wykonane.

Systemy rynnowe pcv

Rynny plastikowe
Rynny plastikowe

Najłatwiejsze w utrzymaniu, niewymagające żadnych prac konserwacyjnych, a zarazem trwałe i żywotne, są rynny z pvc. Gładka powierzchnia rynien plastikowych sprawia, że nie osadzają się na nich zanieczyszczenia. Specjaliści szacują, że większość systemów odprowadzania wody, których elementy wykonane są z pvc, z powodzeniem wytrzyma nawet 50 lat.

Zwiększona odporność wynika z dodatkowej powłoki ochronnej, którą są powlekane. Może nią być tlenek tytanu lub akryl. Niekiedy stosowane są także procesy wzmacniające przy wykorzystaniu promieni ultrafioletowych.

System rynnowy pcv jest odporny na działanie czynników atmosferycznych, ich struktura nie niszczy się przez działanie wody, mrozu, śniegu, wiatru czy nadmiernego nasłonecznienia. W przypadku rynien plastikowych nie występują procesy korozyjne.

Dużym atutem jest fakt, że te systemy rynnowe są barwione w masie, co sprawia, że w przypadku podrapania czy zarysowania powierzchni, nie pokazują się widoczne oznaki tego procesu. Stwarzają także szerokie możliwości wyboru pod kątem estetyki, ponieważ rynny plastikowe dostępne są na rynku w bogatej gamie kolorystycznej i różnych rozmiarach. Niekoniecznie trzeba decydować się na rynny plastikowe szare, kolor można dopasować do koloru dachówek.

Rynny metalowe

Rynny metalowe
Rynny metalowe

Drugim rodzajem są rynny stalowe, które charakteryzują się budową warstwową. Rynny stalowe mogą występować pod postacią stali zwykłej oraz powlekanej. Zdecydowanie lepszym posunięciem jest postawienie systemy rynnowe metalowe powlekane, ponieważ stal jest bardzo podatna na korozję. Częsty kontakt z wodą i oddziaływaniem wilgoci spowoduje powstawanie rdzy i niszczenie struktury stalowych rynien. Stal powlekana jest dodatkowo wzmocniona i ma ochronę antykorozyjną. Powierzchnię stali pokrywa się tworzywem plastycznym. Można również zdecydować się na rynny ocynkowane. Ta dodatkowa warstwa zwiększa odporność na korozję oraz uszkodzenia mechaniczne.

Rynny ocynkowane

Rynny ocynkowane
Rynny ocynkowane

W przypadku rynny ze stali ocynkowanej można mówić o trwałości podobnej jak w przypadku plastikowej. Rynny ocynkowane powinny zatem służyć nawet około 50 lat. Stal ocynkowana posiada także gładką powierzchnię, co zapewnia odporność na przyciąganie zanieczyszczeń.

Rynny tytanowo-cynkowe

Kolejnym rodzajem, na jaki możemy postawić, są rynny tytanowo-cynkowe. Ich największą zaletą jest duża estetyka. Rynny tytanowe posiadają błyszczącą i srebrzystą strukturę, a kolor i wygląd jest trwały i odporny na niszczenie, co sprawia, że nie wymagają malowania. Nie oznacza to jednak, że obejdą się one bez żadnych prac konserwacyjnych. Posiadają one bowiem chropowatą powierzchnię, która sprzyja osadzaniu się zanieczyszczeń.

Rynny cynkowo-tytanowe będą zatem wymagały regularnego czyszczenia. Ładny wygląd nie jest jedynym ich atutem. Wykonuje się je ze stopu cynku i tytanu, a dodatkowo wzmacnia domieszką miedzi. Wpływa to na bardzo dużą wytrzymałość tych produktów. Ich żywotność szacowana jest na około 100 lat.

Rynny miedziane

Kolejną możliwością są rynny z miedzi. Rynny miedziane są jeszcze bardziej wytrzymałe i żywotne niż rynny cynkowo-tytanowe. Specjaliści szacują ich trwałość na 100-300 lat w zależności od warunków atmosferycznych, jakie panują w danym regionie. Mogą one występować w postaci blachy z czystej miedzi lub być dodatkowo pokryte akrylem. Dużym ich atutem jest fakt pokrywania się patyną, która staje się dodatkową warstwą ochronną przeciw niekorzystnemu działaniu czynników atmosferycznych.

Rynny miedziane stawiają jednak pewne ograniczenia. Nie mogą one występować w towarzystwie niektórych materiałów, szczególnie aluminium i stali. Jest to związane z dużym stopniem aktywności chemicznej miedzi. Systemy rynnowe z tego materiału nie mogą być zatem montowane w domach posiadających pokrycie dachowe z wyżej wymienionych materiałów.

Rynny aluminiowe

Kolejnym rodzajem rynien w uwzględnieniu podziału na materiał, z którego są wykonane, jest aluminiowy system odprowadzania wody. Systemy rynnowe z aluminium mają żywotność szacowaną na około 120 lat.

Podobnie jak rynny plastikowe, rynny aluminiowe są bardzo lekkie, dzięki czemu nadają się do montażu nawet na delikatnych i niewielkich budynkach, które niezbyt dobrze zniosłyby dodatkowe obciążenie.

Aluminium charakteryzuje się wysoką odpornością na czynniki zewnętrzne. Często też rynny aluminiowe pokrywane są dodatkową powłoką ochronną, która wydłuża ich żywotność.

Rynny drewniane

Ostatnia możliwość, z jakiej można skorzystać, to postawienie na eleganckie i prestiżowo prezentujące się rynny drewniane. Idealnie nadają się one w budynkach z drewnianymi pokryciami dachowymi oraz w obiektach całkowicie wykonanych z naturalnego drewna. Estetyka to największa zaleta systemu rynnowego z drewna.

Drewno ma ładną prezencję i wywołuje pozytywne skojarzenia. Jednak jest to materiał, który wymaga częstych prac konserwacyjnych. Drewno jest bowiem podatne na działanie czynników atmosferycznych, szczególnie deszczu, mrozu i słońca. Zbierająca się wilgoć stwarza idealne warunki do rozwoju drobnoustrojów i grzybów. Dodatkowo drewno jest podatne na ataki ze strony owadów, np. korników itp.

Wszystko to sprawia, że rynny drewniane muszą być regularnie impregnowane. Na rynku istnieje wiele preparatów, które zabezpieczają drewno przed niszczeniem i zwiększają jego wytrzymałość. Są to zarówno impregnaty, jak i lakiery oraz bejce. Jeżeli będziemy regularnie wykonywali prace konserwacyjne, będziemy mogli cieszyć się pięknymi rynnami przez długie lata.

Jakie rynny dachowe wybrać?

Orynnowanie
Orynnowanie

Wybór systemów rynnowych powinien być podyktowany tym, jaki efekt zamierzamy osiągnąć, jakimi warunkami dysponujemy oraz ile pracy będziemy w stanie poświęcić na utrzymanie naszego systemu orynnowania. Jednym z czynników, którym można się kierować podczas wyboru rodzaju rynien, jest wytrzymałość i trwałość.

Jeżeli zależy nam na tych parametrach, najlepiej będzie postawić na rynny miedziane. Materiał ten zapewnia największą żywotność.

Zaraz za rynnami miedzianymi, pod kątem wytrzymałości i trwałości plasują się aluminiowe i cynkowo-tytanowe.

Drugim aspektem, który warto rozważyć, zanim zdecydujemy się na konkretny systemy rynnowe jest montaż.

W tym punkcie zdecydowanie przegrywają rynny cynkowo-tytanowe. Jest to bowiem materiał, którego nie wolno dotykać gołymi rękami. Zdecydowanie odradza się próbę samodzielnego instalowania tego typu systemu odprowadzania wody. Należy skorzystać z pomocy fachowców.

Problem jednak w tym, że nie wszystkie firmy posiadają specjalizację w pracy z tego typu rynnami. Należy zatem założyć, że montaż ich będzie wyjątkowo drogi.

Trudny i pracochłonny w montażu jest także system rynnowy aluminiowy. Jeżeli zamierzamy zlecić instalację firmie, możemy mieć także problem ze znalezieniem ekipy do instalacji systemu rynnowego drewnianego. Jeżeli najważniejsza jest dla nas cena kompletu, to zdecydowanie najtańszym rozwiązaniem będzie postawienie na rynny pvc oraz stalowe.

Z kolei najwięcej zapłacimy, kiedy wybierzemy rynny miedziane.

Istotne jest również to, ile czasu możemy lub chcemy poświęcić na prace konserwacyjne. Najbardziej wymagające są rynny drewniane, które trzeba regularnie impregnować.

Rynny cynkowo-tytanowe należy z kolei stosunkowo często myć, gdyż zanieczyszczenia łatwo osiadają na ich powierzchni.

Czyszczenie rynien
Czyszczenie rynien

Jeżeli nie chcemy poświęcać swojego czasu na konserwację systemu rynnowego, to najlepiej zrobimy, kiedy zdecydujemy się na rynny plastikowe. Nie wymagają one bowiem żadnych prac konserwacyjnych. Istotne przy wyborze może być także to, z jakich materiałów mamy wykonane pokrycie dachowe. W tym aspekcie najbardziej wymagające są rynny miedziane, które stawiają ograniczenia. Jeżeli posiadamy dach z aluminium lub stali (blachodachówka), musimy zrezygnować z rynien miedzianych, które nie mogą występować w otoczeniu tych materiałów. Jeżeli zależy nam na estetyce, to duży wybór stwarzają rynny z tworzywa sztucznego, które występują niemal w każdym kolorze, dlatego łatwo jest je dopasować do barwy naszej elewacji. Niezwykle estetyczne i eleganckie są rynny drewniane, które zachwycają naturalnym pięknem.

Montaż rynien

Rynny dachowe montaż
Systemy rynnowe montaż

Montaż systemu rynnowego nie należy do najłatwiejszych. Praca musi być wykonana perfekcyjnie z uwzględnieniem kilku technicznych wytycznych, które zagwarantują prawidłowe funkcjonowanie układu odprowadzania wody. Właśnie dlatego, poleca się zlecenie montażu ekipie specjalistów. Jeżeli jednak zdecydujemy się na samodzielną pracę, musimy pamiętać o kilku zasadach.

Aby odwodnienie systemów rynnowych odbywało się sprawnie, należy zadbać o zastosowanie odpowiedniego spadku przy ich układaniu. Powinien on wynosić od 0,5 do 2%. W przypadku, kiedy szerokość połaci przekracza wartość dwunastu metrów, trzeba będzie wykonać spadek w dwóch kierunkach.

Systemy rynnowe montuje się na hakach do rynien. Istotny jest odstęp między nimi. Powinien on wynosić około 40-60 centymetrów. To, w jaki sposób należy wykonać połączenie rynien, zależy od tego, z jakiego materiału są one wykonane.

Rynny pvc i rynny stalowe scala się ze sobą przy pomocy specjalnych złączek. Przy montażu rynien plastikowych i rynien stalowych nie wolno zapomnieć o uszczelkach, które powinny znaleźć się w miejscach ich łączenia. Systemy rynnowe z aluminium łączy się nitami i odpowiednim klejem, a systemy rynnowe miedziane i tytanowo-cynkowe scala się poprzez lutowanie.

Orynnowanie stanowi bardzo istotny element wykończenia zewnętrznego budynku. Dobrze zaprojektowany i zamontowany system rynnowy zapobiega zalewaniu elewacji przez wodę i powstawaniu w wyniku tego zanieczyszczeń oraz niszczeniu struktury tynków elewacyjnych przez szkodliwy wpływ wilgoci. Jest to możliwe dzięki kontrolowanemu odprowadzaniu wody we wskazane miejsce, którym może być grunt, specjalna studzienka ściekowa, czy zbiornik systemu zagospodarowania deszczu. System rynnowy składa się z wielu elementów, które muszą być ze sobą odpowiednio połączone. Montaż systemów rynnowych powinien uwzględniać spadki, które umożliwią przepływ wody. Najbardziej powszechnymi rynnami są produkty w kształcie półokrągłym, ale dostępna jest również rynna kwadratowa czy prostokątna. Charakteryzuje się one dużą wytrzymałością i swobodą przepływu wody. Istnieją także rynny kwadratowe, trapezowe, półeliptyczne, prostokątne oraz takie, które imitują gzyms. Mogą być wykonane z sześciu różnych materiałów:

  • aluminium,
  • drewno,
  • pvc,
  • stal,
  • miedź,
  • stop cynku z tytanem.

 Najtrwalsze i wytrzymałe są miedziane, jednak jest to zarazem najdroższy rodzaj, a także najbardziej wymagający. Nie może on bowiem występować w towarzystwie stali i aluminium.

Montaż rynny RHEINZINK. Narzędzia, wskazówki i proste czynności

1 Komentarz
Inline Feedbacks
Zobacz wszystkie komentarze
Solomiia

Ten artykuł zasługuje na uznanie za to, jak jest szczegółowo i precyzyjnie napisany. Ktoś tu zna się na rzeczy!