Tynki maszynowe: cena, rodzaje, nakładanie [krok po kroku]

Tynki maszynowe są od wielu lat wykorzystywane w budownictwie. Są alternatywą dla tynków ręcznych, ponieważ umożliwiają przyspieszenie pracy i bardzo ją ułatwiają. To rozwiązanie wydajne i praktyczne. Nie ma, więc nic dziwnego w tym, że tynki maszynowe mają tak wielu zwolenników.

Czym różnią się od tynków ręcznych? Gdzie się je wykorzystuje? Jak ich używać? I w końcu – czy ich użycie jest opłacalne? Po co właściwie tynkuje się ściany? Na wszystkie te pytania odpowiadamy w poniższym artykule.

Co to są tynki maszynowe i czym różnią się od tynków ręcznych?

Tynk to warstwa wykonana ze specjalnej zaprawy, którą pokrywa się wszystkie powierzchnie ścian i sufitów. Kładzie się ją także na filarach oraz kolumnach. Tynkuje się ściany zewnętrzne oraz wewnętrzne, choć używa się do tego różnych produktów. Tynk kładzie się także jako podłoże pod inne elementy wykończeniowe np. płytki ceramiczne.

Tynki używa się z wielu względów. Najważniejszy z nich to walory estetyczne. Można je wykorzystać od wyrównania wszystkich powierzchni tak, by były miłe dla oka. Niektóre tynki takie, jak tynki gipsowe nadają się do dalszej obróbki poprzez malowanie. Ponadto, tynki są ognioodporne. Dodatkowo zabezpieczają przed wilgocią, co poprawia warunki klimatyczne wewnątrz pomieszczeń.

Tynki maszynowe to tynki, które powstają na skutek zmieszania suchej zaprawy tynkarskiej z wodą w agregacie tynkarskim. Mogą one być:

• wapniowe,
• cementowe,
• gipsowe.

To oczywiście zależy od składu samej suchej mieszanki. Nakłada się je przy pomocy specjalnego pistoletu natryskowego, a następnie zaciera i wygładza już metodą tradycyjną, czyli ręcznie. Właśnie tutaj pojawia się różnica pomiędzy tynkami maszynowymi a ręcznymi. Maszynowe nakładane są agregatem, czyli maszyną. Natomiast tynki ręczne (zwane też narzucanymi) nakładane są ręcznie. Trzeba też pamiętać, że ta różnica niesie ze sobą też dodatkowe dysonanse.

Żeby wymieszać tynki narzucane ręcznie potrzebna jest betoniarka lub specjalne mieszadło montowane na wiertarkę, natomiast tynki maszynowe łączą się z wodą w samym agregacie. Dzięki temu oszczędza się sporo miejsca i kłopotów. Tynki ręczne nakłada się kielnią lub pacą styropianową, co samo w sobie jest czasochłonną i ciężką pracą fizyczną. Warto wiedzieć, że tynki ręczne i maszynowe mają różny skład. Z tego powodu na opakowaniu każdego z nich musi zostać zawarta informacja o tym, jakiego przeznaczenia jest mieszanka. Te do ręcznej narzutki mają dodatki, które spowalniają jej wiązanie. Daje to pracownikom więcej czasu na ich nałożenie i rozprowadzenie po powierzchni. Zawsze należy zwracać uwagę na przeznaczenie tynku maszynowego oraz ewentualną dodatkową funkcjonalność masy.

Gdzie wykorzystuje się tynk maszynowy?

Tynki maszynowe obecnie są wykorzystywane głównie do tynkowania ścian i sufitów. Jest to najpopularniejsza metoda do wykonywania prac budowlanych za pomocą tynków maszynowych. Jest ona też najbardziej wydajna do stosowania wewnątrz. Tynki maszynowe gipsowe obecnie są standardem stosowanym w Polsce i w całej Europie. Kładzie się je po zakończeniu stanu surowego zamkniętego. Oznacza to, że na tynki przychodzi pora, gdy budynek ma już prowizoryczny dach, okna i drzwi zewnętrzne. Wnętrze ma już wtedy warunki odpowiednie do tego, by kłaść tynki gipsowe.

Oczywiście zanim się je położy, należy też zadbać o przeprowadzenie instalacji wodno-kanalizacyjnej oraz instalacji elektrycznej. Dzięki temu zostaną one ukryte pod tynkiem i nie będą widoczne. Przyjmuje się, że optymalny czas na tynkowanie to 30 dni od wymurowania ścian z bloczków lub pustaków oraz 90 dni w przypadku ścian żelbetowych. Temperatura musi wynosić przynajmniej 5 stopni Celsjusza. W niektórych źródłach można znaleźć informację, że temperatura po prostu nie może być ujemna. W rzeczywistości nie można dopuścić do tego, by świeży tynk przemarzł i lepiej odczekać, aż będzie ona wynosiła minimum 5 stopni. W miesiącach zimowych można po prostu ogrzewać remontowane pomieszczenia. Tynki gipsowe można kłaść na powierzchnie wykonane z betonu, żelbetonu a nawet z powłok ceramicznych. Są one, więc bardzo uniwersalne i znajdują zastosowanie właściwie w nowoczesnym budownictwie właściwie na każdej budowie. Tynki gipsowe zalecane są do pomieszczeń suchych, ale w tych o zwiększonej wilgotności (kuchnia, łazienka) można stosować tynki cementowo-wapienne.

Obecnie tynkowanie maszynowe przyjęte jest jako panujący standard w nowoczesnym budownictwie i używane jest powszechnie na terenie Europy, w tym również Polski. Użycie tynków maszynowych zwiększa tempo prac budowlanych i umożliwia wydajne działanie całej ekipy. Tynki maszynowe to rozwiązanie na miarę naszych czasów, które jeszcze nie znalazło lepszej alternatywy. Z racji powszechnego stosowania tynków maszynowych, znalezienie ekipy, która specjalizuje się w takim jego kładzeniu nie jest problemem. Na rynku jest duży wybór fachowców, co pozwala też na różne ukształtowanie ceny usługi. Nakładanie tynku maszynowego to rozwiązanie wydajne, skuteczne i szybkie, co również pozwala obniżyć cenę samej usługi. Tynkowanie maszynowe nie generuje również dodatkowych odpadów i resztek, które trzeba zagospodarować. Może po nim pozostać jedynie sucha mieszanka w workach. Jeżeli są one zamknięte to bez trudu można tynki maszynowe zwrócić w sklepie budowlanym. Warto jednak zatrzymać paragon.

Rodzaje tynków maszynowych

Tynki maszynowe cementowe

Tynki te powstają w wyniku zmieszania wody z cementem oraz piaskiem. Ten rodzaj tynku jest bardzo odporny na uszkodzenia mechaniczne. Z tego powodu cementowo wapienne tynki można stosować w pomieszczeniach charakteryzujących się wysoką wilgotnością np. kuchniach, pralniach, łazienkach i toaletach. Tynki cementowe są dość trudne do rozrobienia, bo wymagają aż trzech składników, które trudno się mieszają. Zazwyczaj aby dobrze przygotować tynk maszynowy trzeba wykorzystać betoniarkę. Z tego powodu średnio nadają się do nakładania maszynowego, choć czasami są nakładane także przy pomocy agregatu.

Warto wiedzieć, że tynki cementowe są materiałem, który można nakładać wielowarstwowo. Jeśli, więc pierwsza warstwa nie będzie zadowalająco wyrównywała powierzchni, można nałożyć następną. Tynki cementowe można wykorzystywać jako obrzutkę dla tynku cementowo-wapiennego. Zmniejszy to koszty tynkowania całej powierzchni. Równocześnie trzeba też zaznaczyć, że różnica w cenie tynku cementowego i cementowo-wapiennego nie jest zbyt duża, jednak przy tynkowaniu dużej powierzchni może ona być znacząca.

Przed nałożeniem takiego tynku maszynowego powinno się przygotować podłoże – zagruntować powierzchnię, by zwiększyć przyczepność tynku i wyrównać chłonność ściany lub sufitu. Używając tego tynku maszynowego jako obrzutkę należy pamiętać, by zacierać go na ostro. Oznacza to, że nie może on być doskonale wygładzony, ale ma być chropowaty.

Tynki maszynowe cementowo wapienne

Tynki cementowo wapienne to rodzaj tynku, który powstaje po połączeniu wody z cementem, piaskiem oraz wapnem. Czasami do tych tynków maszynowych dodaje się inne domieszki, które mają zwiększyć trwałość masy lub zmienić jej parametry wytrzymałościowe. Chodzi o to, by tynki cementowo wapienne stały się bardziej funkcjonalne i dopasowane do potrzeb użytkownika. Tynki cementowo-wapienne dobrze tłumią hałasy, więc nadają się do pomieszczeń, które powinny zostać wyciszone. Tynki cementowo wapienne świetnie akumulują ciepło. Charakterystyczną cechą cementowo wapiennego do nakładania maszynowego jest to, że jest też odporny na uszkodzenia mechaniczne.

Tynków cementowo wapiennych można więc używać w pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności. Nic nie stoi na przeszkodzie, by tynków cementowo wapiennych używać również w suchych pomieszczeniach. Co ważne, tynki cementowo wapienne można malować. Te tynki maszynowe mogą stanowić, więc bezpośrednie podłoże do malowania i wykańczania. Tynki cementowo wapienne można nakładać w kilku warstwach. Tynki cementowo wapienne nadają się do nakładania maszynowego na szczególnie trudne powierzchnie.

Przed nałożeniem tynku cementowo-wapiennego należy zagruntować powierzchnię, by wyrównać jej chłonność oraz położyć obrzutkę. W tym celu wykorzystuje się tynk cementowy lub gotową mieszankę przeznaczoną do tego celu. Tynk cementowo-wapienny jest wielowarstwowy. Jako ostatnią warstwę można też położyć gładź gipsową, którą można później malować.

Tynki maszynowe wapienne

Te tynki maszynowe powstają z połączenia kruszywa mineralnego oraz różnego typu domieszek. Mogą nimi też być pigmenty. Bez ich dodatku tynki wapienne mają tradycyjny biały odcień. Podstawowym składnikiem tych tynków maszynowych jest wapno hydratyzowane. Tynki te można nakładać maszynowo. Są mniej wytrzymałe niż tynki cementowo wapienne, ale za to są odporne na skurcz podczas schnięcia. Dzięki temu nie ma ryzyka, że tynk maszynowy popęka, kiedy dobrze przeschnie.

Dużą zaletą tych tynków maszynowych jest to, że można je kłaść na inne, stare tynki maszynowe i ręczne. Kolejną zaletą wapiennego tynku maszynowego jest to, że przepuszcza parę wodną. Wpływa to na regulację wilgotności powietrza w pomieszczeniu oraz poprawę jego mikroklimatu. Te tynki maszynowe nie zasychają szybko, więc przy ich kładzeniu nie trzeba się spieszyć. Równocześnie może to być uznane za ich wadę, bo zdarza się, że trzeba długo czekać na przystąpienie do następnego etapu obróbki. Tynki wapienne można kłaść na cegłach, pustakach ceramicznych i silikatowych, a nawet betonie. Ważne tylko jest, aby powierzchnia pod tynkiem była czysta i nie kruszyła się. Dzięki temu wapienny tynk maszynowy może skutecznie się z nią związać. Tynk wapienny stosuje się stosunkowo rzadko.

Tynki maszynowe gipsowe

Tynki maszynowe gipsowe to połączenie gipsu, różnych modyfikatorów oraz wody. Tego tynku maszynowego można używać wyłącznie we wnętrzach budynków z racji tego, że tynki maszynowe gipsowe przepuszczają wilgoć. Ta przepuszczalność wpływa na poprawę mikroklimatu pomieszczeń. Polega ona na tym, że tynk maszynowy wchłania wilgoć, gdy jest jej zbyt dużo i zwraca ją do pomieszczenia, gdy robi się w nim zbyt sucho. Te tynki maszynowe można kłaść na powierzchnie ścian wykonane z betonu, żelbetonu a nawet z powłok ceramicznych. Dzięki temu tynki maszynowe gipsowe są bardzo uniwersalne. Jedyną wadą tych tynków maszynowych jest fakt, że tynk gipsowy może przyczyniać się do korozji metali. Dobrze jest, więc stosować preparaty antykorozyjne, które temu zapobiegają.

Charakterystyczną cechą tych tynków maszynowych jest gładka i biała faktura. Tynki gipsowe mogą być podłożem pod malowanie i nie wymagają dodatkowego przygotowania tynku, oprócz ewentualnego szlifowania. Tynki gipsowe doskonale sprawdzają się jako tynki maszynowe. Te tynki maszynowe są jednowarstwowe. Oznacza to, że nie powinniśmy nakładać na siebie kilku kolejnych warstw produktu. Całą powierzchnię powinno się zatynkować przy jednym podejściu właśnie po to, by nie doprowadzić do sytuacji, w której warstwy tynku gipsowego nachodzą na siebie. Dobrą praktyką jest kładzenie pod tynk gipsowy specjalnej siatki, która zwiększa jego przyczepność. Szczególnie zalecane jest to na łączeniach np. dwóch płyt kartonowo-gipsowych. Umiejscowienie tam siatki pozwoli na uniknięcie pęknięć w przyszłości, które mogłyby powstać na skutek pracy budynku. Siatkę tę można kupić w każdym sklepie budowlanym. Jest ona cienka i z wyglądu przypomina bandaż o luźnym splocie. Jest ona dość tania i łatwa do cięcia, a co jeszcze ważniejsze – jest samoprzylepna, więc jej położenie nie sprawia kłopotów. Takie dodatkowe wzmocnienie tynków maszynowych może być bardzo przydatne. Europejskie i polskie prawo uwzględniają wytyczne dotyczące rodzajów tynków gipsowych. Są one zapisane w europejskiej normie EN 13279-1:2004 oraz w jej polskim odpowiedniku PN-EN 13279-1:2005.

Zgodnie z tą normą jest aż 7 typów tynku gipsowego, choć nie wszystkie można spotkać na polskim rynku. Są to gipsowe tynki:

• B1 – tynk gipsowy zwykły. Zawiera przynajmniej 50% gipsu i maksymalnie 5% wapna;
• B2 – tynk na bazie gipsu, który zawiera mniej niż 50% gipsu i maksymalnie 5% wapna;
• B3 – tynk gipsowo-wapienny;
• B4 – tynk gipsowy lekki, który zawiera ponad 50% gipsu;
• B5 – tynk lekki na bazie gipsu zawierający mniej niż 50% gipsu;
• B6 – tynk lekki gipsowo-wapienny;
• B7 – tynk o zwiększonej twardości zawierający ponad 50% gipsu.

Oprócz tych siedmiu typów normy uwzględniają też inne rodzaje tynków maszynowych. Mają one specjalne przeznaczenie, więc raczej nie spotkamy ich na sklepowej półce. W większości są niedostępne lub też sprowadzane na specjalne zamówienie. Warto jednak wiedzieć, że prawo uwzględnia ich istnienie. Są to:

• C1 – tynk gipsowy zawierający włókna;
• C3 – tynk akustyczny;
• C4 – tynk do izolacji ciepłochronnej;
• C5 – tynk ogniochronny;
• C6 – tynk cienkowarstwowy

Tynki gipsowe nie powinny być nakładane zbyt grubą warstwą tynku. Optymalna jest mniejsza niż 1 cm. Jeśli grubość tynku maszynowego będzie zbyt duża to może ona nawet odpadać. Jeżeli wyrównanie powierzchni wymaga, aby grubość tynku była większa można rozważyć też tynkowanie maszynowe na sucho, czyli położenie specjalnych płyt, które zniwelują nawet duże nierówności.

Tynki gipsowe mogą być wykorzystane jako podkład pod malowanie. Wystarczy tylko pozwolić im dobrze wyschnąć, co zazwyczaj trwa około siedmiu dni.

Zalety tynkowania maszynowego

• Mało miejsca. Tynkowanie maszynowe nie zakłada użycia betoniarki. W związku z tym na placu budowy potrzeba mniej miejsca niż przy tynkowaniu tradycyjnym. Nie ma potrzeby też przygotowywania i wydzielania miejsca na składowanie piasku czy cementu. Wystarczy po prostu gotowa sucha mieszanka, którą można kupić nawet w workach ważących 20 kg. Łatwo się je składuje i bez problemu można ją przewieźć samochodem osobowym. Oczywiście dostępne są też tynki maszynowe w większych opakowaniach. Używa się ich na budowach i wszędzie tam, gdzie potrzebny jest tynk maszynowy w dużych ilościach. Tynki do narzutu ręcznego są sprzedawane w jeszcze mniejszych workach – zaczynają się one już od 5 kg.
• Szybkie. Eksperci oceniają, że tynkowanie maszynowe jest nawet 3-4 razy szybsze niż ręczne. Wynika to z faktu, że nie trzeba czekać, aż mieszanka zostanie przygotowana przez betoniarkę. Używanie pistoletu natryskowego również jest dużo szybsze niż wykonywanie tej samej czynności ręcznie. Ma to szczególnie duże znaczenie przy kładzeniu tynku maszynowego na dużych tynkowanych powierzchniach. Trudno wyobrazić sobie w dzisiejszych czasach, tynkowanie maszynowe wszystkich ścian i sufitów w budynku przy pomocy wyłącznie ręcznego tynkowania. Podczas, gdy nałożenie tynku gipsowego w budynku mieszkalnym można wykonać już w kilka godzin z wykorzystaniem agregatu, to ręcznie może to zająć nawet do 3 miesięcy.
• Bez betoniarki. Tynkowanie maszynowe nie wymaga użycia betoniarki. Nie potrzebne jest samo urządzenie, które jest duże, sporo waży i jest bardzo głośne. Skoro nie potrzebna jest betoniarka, to nie ma też konieczności przygotowywania piasku potrzebnego do przygotowania tynku. Przy tynku maszynowym wystarczy wyłącznie sucha mieszanka i woda.
• Równomiernie położone. Zadaniem końcówki aplikatora agregatu tynkarskiego jest równomierne położenie tynku maszynowego na całej powierzchni. Chodzi o to, by było jak najmniej pracy przy wyrównywaniu jej. W przypadku ręcznego narzucania tynku, trudno jest zadbać o to, by przy każdym ruchu nakładać taką samą ilość materiału. W przypadku tynku maszynowego, za dozowanie odpowiada automat. W związku z tym zmniejsza się ryzyko błędu człowieka. Oczywiście nałożenie w jakimś punkcie zbyt grubej warstwy tynku nie jest błędem, ale z pewnością będzie utrudnieniem przy wyrównywaniu u wygładzaniu całej powierzchni. W dalszej perspektywie oznacza to poświęcenie większej ilości czasu i energii na wykonanie tej samej pracy.
• Wydajne. Tynki maszynowe pozwalają na wydajne tynkowanie. W związku z tym mogą być używane na ogromnych tynkowanych powierzchniach. Spisują się przy pracy w wielkich halach oraz całych domach jednorodzinnych lub mieszkaniach. Można też używać ich do tynkowania pojedynczych ścian.
• Jednorodność masy. Ogromną zaletą tynków maszynowych jest fakt, że każda partia wymieszana przez agregat ma takie same właściwości. Nie można tego samego powiedzieć o tynku mieszanym w betoniarce. Zdarza się bowiem, że każda kolejna partia ma inną konsystencję, co sprawia, że całość nie jest jednorodna.
• Mniej pracy fizycznej. Tynk maszynowy miesza się w komorze agregatu, a następnie jest narzucany na powierzchnię przy pomocy pistoletu, który jest podłączony do samego agregatu. Pracownik nie musi ręcznie przerzucać masy z betoniarki do wiadra, a z niego narzucać na wybraną powierzchnię. To nie tylko redukcja czasu, ale także wkładu siły fizycznej w pracę. Tutaj trzeba też przypomnieć, że betoniarki są ciężkie, a ich transport nie należy do łatwych. Przy pracy w budynkach mieszkalnych o dwóch kondygnacjach betoniarka najczęściej znajduje się na parterze lub nawet na zewnątrz budynku (by ograniczyć echo hałasu jaki generuje). Oznacza to, że gotowy do narzucenia tynk trzeba ręcznie roznosić we wszystkie niezbędne miejsca. Zanim, więc trafi na ścianę tynk gipsowy może już zacząć wiązać. W przypadku agregatów do tynkowania maszynowego nie ma takiej możliwości.
• Łatwość w wygładzaniu. Tynki gipsowe, bo to właśnie one najczęściej są nakładane maszynowo, są łatwe w wygładzaniu. Nie wymaga ono wiele pracy i wysiłku, a jedynie trochę szybkości, ponieważ masa ma krótki czas wiązania. Równocześnie jest to spory jej atut. Krótki czas wiązania oznacza szybkie schnięcie tynku, a to przekłada się na możliwość kontynuowania prac takich, jak np. malowanie.

Wady tynkowania maszynowego

• Potrzebny sprzęt. Tynkowanie maszynowe wymaga specjalnego agregatu tynkarskiego. Bez niego nie ma możliwości wykonania tynkowania. Agregatu tynkarskiego nie warto kupować, jeżeli nie planuje się jego regularnego używania. Z tego powodu zazwyczaj w jego posiadaniu są firmy remontowe i budowlane. Osobom spoza branży nie opłaca się kupować agregatu tynkarskiego. Dla nich dużo tańszym i bardziej odpowiednim sprzętem jest mieszadło montowane do wiertarki. Pozwala ono na zmieszanie niewielkiej ilości tynku, która przyda się do wykończenia niezbyt dużych powierzchni. To dobre rozwiązanie przy niewielkich domowych remontach. Przy wykańczaniu całego mieszkania metoda ta będzie jednak mało wydajna i zbyt mało efektywna.
• Do stosowania wewnątrz. Maszynowo przede wszystkim nakłada się tynki gipsowe. Mają one bardzo dużo zalet, ale mają też wadę – powinno się je stosować we wnętrzach budynku. Ponadto są mniej wytrzymałe i odporne na uszkodzenia mechaniczne niż tynki cementowe oraz cementowo-wapniowe. W związku z tym łatwiej je uszkodzić. Stosowane jako tynki maszynowe wewnętrzne znakomicie się sprawdzają.
• Trzeba się spieszyć. Skoro najczęściej maszynowo kładzie się tynki gipsowe to należy wspomnieć o ich wadzie, jaką jest szybkie wiązanie. Z jednej strony jest to cecha, która przyspiesza pracę, bo nie trzeba czekać wielu godzin, by móc przejść do jej następnego etapu. Problemem jest jednak to, że przy zatarciu i równaniu tynku maszynowego trzeba się spieszyć. W przeciwnym wypadku konieczne będzie jego skuwanie i usuwanie. Ważne jest też to, że tynk gipsowy jest jednowarstwowy. Jak już wspomniano wiąże się to z faktem, że trzeba całą powierzchnie zatynkować przy jednym podejściu. Jeśli połączyć ten fakt z krótkim czasem wiązania, może się okazać, że położenie takiego tynku maszynowego jest prawdziwą sztuką. Z tego właśnie powodu przy opracowywaniu dużych powierzchni warto postawić na pracę zespołową doświadczonych tynkarzy. Tempo pracy w tym przypadku jest bardzo ważne. Tynki gipsowe do narzucania ręcznego mają specjalne dodatki, które spowalniają wiązanie, ale maszynowe ich nie posiadają. Czy jest to ich wada? To dość dyskusyjny temat, bo sprawni tynkarze bez trudu poradzą sobie nim zaprawa zwiąże, ale amatorom może to sprawić sporo kłopotów.
• Średnia ilość zastosowań. Tynkowanie z wykorzystaniem agregatu tynkarskiego przede wszystkim wykonuje się we wnętrzach budynków. Zazwyczaj używa się tynków gipsowych oraz cementowo-wapiennych. Te pierwsze są zarezerwowane wyłącznie do suchych pomieszczeń. Oznacza to, że tynkowanie maszynowe właściwie jest dość ograniczone, jeśli chodzi o stosowanie na zewnętrznych ścianach budynków.
• Dla fachowców. Tynkowanie maszynowe ma sporo zalet. Jego największą wadą jest jednak fakt, że mogą stosować go właściwie wyłącznie fachowcy. Wymaga ono specjalistycznego sprzętu oraz umiejętności, które dla laika mogą być dość skomplikowane. Tutaj koniecznie trzeba też zauważyć, że tynkowanie maszynowe samo w sobie nie należy do łatwych czynności. Zadbanie o to, by powierzchnia była idealnie równa wymaga perfekcji i pracy pod presją czasu. Jest to szczególnie trudne w przypadku tynkowania trudno dostępnych powierzchni takich jak sufity (nienaturalna pozycja pracownika , siła grawitacji działająca na masę tynkarską) i narożniki pomieszczeń. Może się to okazać zbyt wymagające dla amatorów lub osób o małej wprawie. Nie posiadając doświadczenia w tynkowaniu, lepiej jest zainwestować w sprawdzoną ekipę budowlaną i nie ryzykować fuszerki. Tym bardziej że skuwanie nieprawidłowo położonego i zaschniętego już tynku maszynowego to zajęcie bardzo trudne i ciężkie.

Ile kosztują tynki maszynowe?

Ceny tynków maszynowych zależą od wielu czynników. Najważniejszy z nich to rodzaj tynku, jego skład oraz producent. Nie bez znaczenia jest też wielkość opakowania. Zazwyczaj produkty pakowane w większe paczki są tańsze w przeliczeniu na jednostkę masy.

Przykładowe ceny opakowań dostępnych w sklepach budowlanych:

• Tynk gipsowy maszynowy CEKOL TLG-48, 30 kg – 34,40 zł
• Tynk gipsowy maszynowy KNAUF MP75 DIAMANT, 20 kg – 19,90 zł
• Tynk gipsowy maszynowy KNAUF MP75L Biały, 20 kg – 14,30 zł
• Tynk gipsowy maszynowy KNAUF MP75 Biały, 20 kg – 12,90 zł
• Tynk cementowo-wapienny CEKOL ZT-02, 25 kg – 28,60 zł
• Tynk cementowo-wapienny BAUMIT MPI 25 L, 25 kg – 18,20 zł
• Tynk cementowo-wapienny DOLINA NIDY SUPER LEKKI, 30 kg – 14,20 zł

Jak widać ceny są bardzo zróżnicowane. Niektóre tynki maszynowe są oznaczone literką “L”. Jest to skrót od słowa “lekki”, która oznacza, że ma niską masę po nałożeniu. Może to także wpłynąć na cenę materiału budowlanego. Podane ceny są oczywiście cenami orientacyjnymi i mogą się różnić w poszczególnych sklepach i składach budowlanych.

Dla porównania warto też poznać ceny tynków ręcznych:

• Tynk gipsowy ręczny KNAUF ROTBAND Biały, 20 kg– 27,90 zł,
• Tynk gipsowy ręczny KNAUF GOLDBAND Biały, 20 kg – 20,90 zł,
• Tynk gipsowy ręczny CEKOL TR-49, 25 kg – 32,70 zł,
• Tynk gipsowy ręczny CEKOL TR-49, 10 kg – 15,60 zł,
• Tynk gipsowy ręczny KNAUF GOLDBAND Biały, 5 kg – 10,60 zł,
• Tynk gipsowy ręczny KNAUF ROTBAND Biały, 5 kg – 12,10 zł.

Tynki ręczne pakowane są często w mniejsze opakowania niż tynki maszynowe. Wynika to z faktu, że obecnie ręcznie tynkuje się mniejsze powierzchnie ścian, więc nie potrzeba przygotowywać zbyt dużej ilości tynku. Mówiąc prościej – duże opakowania nie są potrzebne, więc się ich nie sprzedaje. Jak widać, tynki ręczne są też trochę droższe niż tynki maszynowe. Jednakże, jeśli wziąć pod uwagę, że przy ich wykorzystaniu opracowuje się dość niewielkie powierzchnie np. pojedyncze ściany w mieszkaniu, to różnica w kosztach nie jest zbyt duża.

Ważne jest też to, że do otynkowania powierzchni nie wystarczy wyposażyć się tylko w samą mieszankę tynkową. Potrzebne są też listwy, siatki, narożniki, preparat gruntujący oraz w przypadku tynku cementowo-wapiennego oraz cementowego – obrzutkę wstępną. Konieczne może też być zakup folii, które posłużą do ochronienia podłóg przed zabrudzeniem. Warto też wiedzieć, że usługa położenia tynków maszynowych ma różną cenę w zależności od rodzaju tynku.

Ceny położenia tynku gipsowego:

• Koszt wytynkowania 1 m2 wraz z materiałem – 21-28 zł,
• Koszt wytynkowania 1 m2 bez materiału – 15-20 zł.

Ceny położenia tynku cementowo-wapiennego:

• Koszt położenia 1 m2 tynków cementowo wapiennych wraz z materiałem – 25-32 zł,
• Koszt położenia 1 m2 tynków cementowo wapiennych bez materiału – 16-22 zł.

Koszt wykonania 1 m2 tynku gipsowego ręcznego to wydatek rzędu 21-25 zł, więc jest on całkiem zbliżony do kosztów tynkowania maszynowego. Jeśli chodzi o koszty robocizny to są one uzależnione również od miasta, w którym będzie wykonana usługa. Zazwyczaj w dużych miastach jest ona droższa niż w mniejszych miejscowościach. Szacując koszty materiałów niezbędnych do wykonania pracy, warto też pamiętać, że kupując je w dużych ilościach w hurtowniach materiałów budowlanych często można skorzystać z rabatów.

Zakup agregatu tynkarskiego maszynowego to dość duża inwestycja. Może ona kosztować nawet do 20 000 zł. Są jednak firmy, które specjalizują się w wypożyczaniu sprzętu budowlanego. Wynajęcie agregatu tynkarskiego na miesiąc to koszt od 1200 do 1500 zł. Dzięki temu jest on łatwiej dostępny dla osób spoza branży budowlanej. Planując remont we własnym mieszkaniu zakup agregatu tynkarskiego jest przestrzeloną inwestycją, która nie będzie miała szans się zwrócić. Wynajem może jednak okazać się korzystny. Tym bardziej że położenie tynków gipsowych przy jego pomocy może się bardzo skrócić.

Tynkowanie maszynowe krok po kroku

1. Ocena podłoża. Żeby móc położyć tynk, powierzchnie musi spełniać pewne warunki. Nie może być zmarznięta. Musi być sucha i stabilna. Powinna też być czysta. Przed tynkowaniem należy usunąć z powierzchni ewentualne drobinki kurzu, resztki farby lub innych możliwych zabrudzeń. Jeśli je zmywamy, to musimy później odczekać na całkowite wyschnięcie powierzchni.
2. Wykonanie “próby ścierania”. Próba ta polega na sprawdzeniu, czy na powierzchni znajdują się drobinki kurzu. Ich obecność jest niepożądana, bo może obniżać przyczepność samego tynku do powierzchni. Dobrze jest delikatnie ją zwilżyć po to, by upewnić się, że wszystkie cząsteczki zostaną usunięte i żadna nie będzie przeszkadzać w tynkowaniu.
3. Zamocowanie listew. Następnie należy na powierzchni przymocować specjalne listwy. Powinny one znajdować się w narożnikach. Jeżeli tynkowana powierzchnia jest bardzo duża to można też montować listwy po to, by wzmocnić konstrukcję.
4. Obrzutka. W przypadku tynku cementowo-wapiennego konieczne jest też położenie obrzutki. W przypadku tynku gipsowego nie jest ona potrzebna, więc tynkowanie maszynowe przebiega szybciej i jest tańsze. Obrzutkę można wykonać np. z tynku cementowego lub specjalnych zapraw. Jej zadaniem jest zwiększenie chropowatości ściany lub sufitu, by tynk lepiej przywierał do powierzchni. Mówiąc prościej, obrzutka jest pierwszą, wstępną warstwą tynku, jaki musi zostać nałożony na całą powierzchnię. Jest pewnego rodzaju podkładem, który trzeba położyć pod tynk. Trzeba też pamiętać, by koszty ewentualnej obrzutki doliczyć do kosztów materiałów budowlanych oraz do czasu potrzebnego do wykonania tynkowania. Czas schnięcia obrzutki to około 24 godzin, ale w skrajnych wypadkach może się to przedłużyć nawet do 48. Jeżeli wyschnie ona zbyt mocno, to przed położeniem właściwej narzutki tynkarskiej, należy delikatnie zwilżyć całą powierzchnię i odczekać kilka godzin.
5. Przygotowanie tynku. Odpowiednią ilość mieszanki oraz wody należy umieścić w komorze agregatu tynkarskiego. Następnie należy włączyć mieszanie i odczekać, aż składniki się połączą w jednolitą i gładką masę. Przygotowując tynk należy koniecznie trzymać się wytycznych, które producent mieszanki zapisał na opakowaniu. To szczególnie ważne przy dobieraniu proporcji składników oraz czasu mieszania. Mogą się one różnić od siebie w zależności od składu i producenta produktu. Gotowy do użycia tynk jest jednolity, dość gęsty i nie ma żadnych grudek.
6. Aplikacja na ścianę – narzutka. Gdy tynk w agregacie jest już wymieszany, można przystąpić do nakładania tynków maszynowych. Robi się to przy pomocy specjalnego pistoletu. Służy od do tego, by nakładać niewielkie i równe porcje. Nakłada się je równomiernie na całej powierzchni, która ma być otynkowana. Oczywiście, jeśli ściana, która ma być pokryta tynkiem jest duża to robi się to partiami. Tynki gipsowe mają dość krótki czas wiązania, więc trzeba się spieszyć.
7. Zaciąganie. Tynk maszynowy nałożony na ścianę należy zaciągnąć. Robi się to przy użyciu łaty w kształcie litery “H”. Najczęściej ma ona 1,5 m i taką długość uważa się za najbardziej praktyczną. Czasami można też kupić krótsze łaty, które spisują się przy tynkowaniu wąskich ścianek wnękowych. Łatą typu h można równomiernie rozprowadzić zaprawę na całej powierzchni. To dopiero wstępne wygładzenie, więc na tym etapie nie należy przejmować się niewielkimi ubytkami w masie. Tynk należy zaciągać zdecydowanym, jednolitym ruchem. W przeciwnym wypadku na tynkowanej powierzchni mogą pojawić się uskoki w miejscach, w których łata miała przestój. Na obszar roboczy tynkowania warto patrzeć pod różnymi kątami. Szczególnie dużo widać patrząc od strony okna lub innego źródła oświetlenia pomieszczenia.
8. Uzupełnienie. Jeśli gdziekolwiek pojawiły się ubytki, należy dołożyć tynku maszynowego z agregatu i ponownie wyrównać łatą typu h. Jeżeli tynk został prawidłowo nałożony na ścianę w kroku piątym, to nie ma potrzeby dodatkowego uzupełniania ubytków. Po prostu nie powinno ich być. Jednak, jeśli się przydarzą to nie należy panikować. Na tym etapie można je łatwo zakryć. Wystarczy dołożyć masy, a następnie wyrównać powierzchnię, by ukryć miejsce początkowego ubytku. Po takim zabiegu nie powinien on być widoczny, a cała tynkowana powierzchnia powinna stać się równa i jednolita.
9. Schnięcie. Po zaciągnięciu należy odczekać aż tynk lekko podeschnie. Nie powinien on zaschnąć całkowicie, ale nie może też być całkiem mokry. W normalnych warunkach wilgotnościowych i temperaturowych powinno to zająć nawet do 100 minut. Po tym czasie można przystąpić do dalszego opracowywania tynku. Widocznym znakiem, że tynk już podsechł jest jego zmatowienie.
10. Równanie – trapezowanie. Jest to równanie tynku przy pomocy łaty trapezowej. Używa się jej po to, by usunąć wszelkie wgłębienia i nierówności. Po jej zastosowaniu powierzchnia powinna być równa. Powierzchnia powinna być oglądana pod różnymi kontami, żeby na pewno nie przegapić żadnego miejsca. Szczególnie dużo uwagi warto poświęcić na narożniki lub miejsca, w których tynk maszynowy zakrywa listwy.
11. Gładzenie – piórowanie. Wyrównany tynk należy wygładzić przy pomocy szpachli nazywanej piórem. Robi się to po to, by jeszcze bardziej wygładzić powierzchnię. Ma to na celu usunięcie najdrobniejszych nierówności i rys, które mogłyby zostać pominięte przy trapezowaniu.
12. Gąbkowanie. Powierzchnię tynku należy delikatnie zwilżyć. Wystarczy zrosić ją rozproszonym strumieniem wody. Następnie należy cała tynkowaną powierzchnie zgąbkować przy pomocy pacy gąbkowej. Wydzieli się, wtedy mleczko gipsowe, które będzie mogło ostatecznie wyrównać powierzchnię. Do wyrównania używamy szpachli powierzchniowej lub metalowej pacy. W celu uzyskania gładkiej powierzchni tynki maszynowe można też wyrównać pacą styropianową. To właśnie ona ma posłużyć do ostatecznego wyrównania tynku.
13. Schnięcie. Po ostatecznym wygładzeniu powierzchni, wystarczy odczekać aż do całkowitego jej wyschnięcia. Po tym na powierzchnie ścian można nakładać powłoki malarskie. Osoby, którym zależy na doskonale równej i gładkiej powierzchni mogą rozważyć także szlifowanie ścian i sufitów pokrytych tynkiem gipsowym. Jeżeli jednak tynkowanie maszynowe zostało właściwie wykonane, to często wcale nie ma takiej potrzeby. Ewentualne nierówności na tynkowanych powierzchniach po nakładaniu tynków maszynowych powinny być niewielkie i trudno dostrzegalne gołym okiem.