Dom z płaskim dachem: koszty budowy, rodzaje, zalety i wady

Zdecydowana większość inwestorów w naszym kraju decyduje się na domy z dachem dwuspadowym, ale warto przyjrzeć się propozycji domów z dachem płaskim.

Obecne projekty domów mają naprawdę niewiele wspólnego z wyjątkowo nieestetyczną kostką kojarzącą się z czasami PRL-u.

Nazwa dach płaski jest trochę myląca, ponieważ spadek połaci w tym przypadku nie może wynosić mniej niż 3°, a maksimum jest to 11-12°.

Taki kąt nachylenia jest absolutnie niezbędny, aby uniknąć kłopotów z zatrzymywaniem się na dachu deszczówki.

Im mniejszy kąt, tym większa konieczność zastosowania jak najlepszej izolacji przeciwwodnej.

W związku z tym, że dach płaski nie jest wyłącznie dachem, ale zarazem stropem dla ostatniej kondygnacji, to można spotkać się też z nazwą stropodach.

Dach płaski rodzaje

Zdecydowanie najczęściej wybierane są stropodachy wentylowane, ale niektórzy decydują się na dach płaski niewentylowany, w tym także dach odwrócony.

Dach płaski wentylowany

Ten rodzaj charakteryzuje się występowaniem szczeliny wentylacyjnej pomiędzy elementem nośnym, jakim jest strop a pokryciem dachowym.

W ścianach kolankowych, czyli ścianach zewnętrznych pomiędzy stropem a połacią dachu, niezbędne będą wloty wentylacyjne, co zagwarantuje odpowiednią mikrowentylację i tym samym zapobiegnie zawilgoceniu stropodachu.

Otwory najlepiej zabezpieczyć specjalną siatką, aby uniemożliwić przedostanie się do nich ptakom.

Na stropie oparta jest konstrukcja nośna pokrycia.

Można ją wykonać z drewnianych wiązarów i kratownic bądź kształtowników metalowych.

Warstwę spadkową tworzą zazwyczaj materiały drewnopochodne, jak sklejka albo płyta OSB.

Warstwę dociepleniową stanowi wełna mineralna bądź styropian.

Konieczna jest również paroizolacja.

W warunkach polskich wodę z płaskiego dachu odprowadza się grawitacyjnie, przede wszystkim przepustami w attyce oraz rurami spustowymi zewnętrznymi.

Dach płaski niewentylowany

W tym przypadku nie ma pustej przestrzeni pomiędzy stropem a pokryciem dachowym, nie ma też wiązarów.

Dach stanowi strop w postaci płyty nośnej żelbetowej.

Charakterystyczną cechą będzie ścisłe przyleganie do siebie wszystkich warstw.

Konieczny kąt nachylenia uzyskuje się dzięki wylaniu na paroizolację warstwy z betonu albo ułożeniu płyty żelbetowej na podsypce z piasku bądź keramzytu.

Ocieplenie dachu domów z płaskim dachu wykonuje się z zastosowaniem wełny mineralnej w postaci płyt, styropianu lub twardych płyt z pianki poliuretanowej, które pokryte są z jednej strony paroizolacją, a z drugiej papą.

Dach płaski niewentylowany okazuje się zdecydowanie najprostszy w wykonaniu, jednak należy zwrócić uwagę na możliwość zbierania się pary wodnej pod pokryciem.

Właśnie dlatego zaleca się zrobienie niewielkich kanalików powietrznych w warstwie podkładowej, które będą przebiegać zgodnie ze spadkiem stropodachu.

Dach płaski niewentylowany odwrócony

Jest to rodzaj stropodachu wyróżniający się odwróconym układem warstw, który ma zastosowanie w budowie dachu zielonego lub tarasu użytkowego.

Taki układ okazuje się niezbędny, aby zapobiec uszkodzeniom mechanicznym i odkształceniom pod wpływem wahań temperatury.

Pierwszą część, układaną bezpośrednio na stropie, będzie stanowić izolacja przeciwwodna złożona z dwóch warstw papy termozgrzewalnej.

Na nią kładzie się izolację termiczną odporną na zawilgocenie, a wiec z polistyrenu ekstrudowanego.

Kolejny element to geowłóknina, a następnie warstwa drenująca najczęściej z posypki żwirowej, powłoka filtrująca oraz podłoże do uprawy roślin.

Nad ociepleniem i pod nim znajduje się też specjalny system odwadniający, który odbiera wodę opadową.

Stropodach zalety

Przyzwyczajenie inwestorów do określonych form budowy domu bywa dość duże i stąd właśnie popularność dachu spadzistego.

Należy jednak zauważyć, ze coraz większa grupa osób zaczyna doceniać walory dachu płaskiego, a tych jest całkiem sporo.

Odporność na działanie wiatru

Tego typu rozwiązanie okazuje się zarówno praktyczne, jak i estetyczne.

Nie ma szans, aby huraganowy wiatr był w stanie zerwać połać dachu płaskiego, a takie zagrożenie jest całkiem realne w przypadku dachów spadzistych.

W ostatnich latach coraz częściej słychać niepokojące informacje o zerwanych dachach w wyniku wichury.

W związku z pojawiającymi się anomaliami pogodowymi w naszym kraju, w tym także wiatrami o niespotykanej sile, warto rozważyć zastosowanie dachu płaskiego, tak odpornego na parcie i ssanie wiatru.

Redukcja strat ciepła

Dobrze zaprojektowany i wykonany dach płaski pozwala w dużej mierze zniwelować straty ciepła pojawiające się przez górną przegrodę zewnętrzną, co jest możliwe dzięki zmniejszonej w stosunku do dachu spadzistego i ograniczonej do minimum powierzchni zewnętrznej.

Ekonomia

Ekonomiczność tego rozwiązania przejawia się w dwóch aspektach.

Konieczność zastosowania mniejszej ilości materiałów na pokrycie dachu daje konkretne oszczędności finansowe.

Dach płaski może być nawet 20% tańszy w stosunku do swojego spadzistego odpowiednika.

Oczywiście jest tu mowa o podstawowych materiałach oraz projektach, ponieważ wykorzystanie dachu jako powierzchni użytkowej w znacznym stopniu podwyższa koszty.

Wiele osób podkreśla też możliwość maksymalnego wykorzystania wszystkich pomieszczeń w takim domu i dotyczy to zwłaszcza ostatniej kondygnacji, w której nie ma charakterystycznych dla dachów spadzistych skosów, co ułatwia swobodną i bezproblemową aranżację pomieszczeń.

Nowoczesny design

Współczesne projekty mają się nijak do mało estetycznej kostki z lat 70., która mogła działać zniechęcająco na kolejnych inwestorów decydujących się na postawienie domu jednorodzinnego.

Niewielkie okna, niezbyt funkcjonalne wnętrza oraz tradycyjny tynk elewacyjny na baranka w beznadziejnej szaro-burej kolorystyce na pewno wzroku nie przyciągają, jednak nowoczesna architektura diametralnie różni się od tamtej estetyki.

Całości przyświeca duch minimalizmu i dlatego bryły wykończone stropodachem mają dość prostą i oszczędną formę, a modernistyczna elewacja prezentuje się zjawiskowo poprzez wykorzystanie detali z elementów naturalnych, a zwłaszcza kamienia i drewna.

Niektórzy projektanci decydują się też na klasyczną cegłę klinkierową, którą śmiało zestawia się ze stalą bądź dużymi przeszkleniami.

W tym momencie płaski dach staje się jakże naturalnym oraz eleganckim wykończeniem całości i nie przesłania zamierzonego efektu.

Praktyczne zastosowania płaskich dachów

Płaski dach jest idealnym miejscem na zaaranżowanie ciekawej strefy wypoczynkowej.

Ogród na płaskim dachu

Tę zaletę docenią przede wszystkim właściciele stosunkowo małych bądź wąskich działek, na których trudno byłoby wygospodarować odpowiedni teren na wymarzony ogród.

Na takim płaskim dachu swobodnie można urządzić przydomowy zielnik, ogródek bądź funkcjonalny taras z pięknym widokiem.

Na dachu w wersji ekstensywnej sprawdzą się niezbyt wymagające rośliny, szczególnie różnego typu byliny, które nie potrzebują dużych ilości wody do wzrostu.

Jeżeli powierzchnia płaskiego dachu ma zostać obsadzona wyższymi i zdecydowanie bardziej wymagającymi roślinami, to konieczne będzie wykonanie wyjątkowo wytrzymałej konstrukcji w wariancie intensywnym.

Powierzchnia biologicznie czynna

Warto podkreślić, że wykorzystanie dachu jako oazy zieleni (zielony dach) nie tylko podkreśli aspekt wizualny i pozwoli na wypoczynek na wysokości koron drzew, ale także powiększy powierzchnię biologicznie czynną, co ma szczególne znaczenie w przypadku działek o stosunkowo niewielkim metrażu.

To ważne, ponieważ powierzchnia biologicznie czynna na działkach musi wynosić co najmniej 25%, chyba że inna wartość została zawarta w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

Ochrona przed hałasem

Wykorzystanie stropodachu jako zielonego ogrodu pozwala na osiągnięcie bardzo wysokiej dźwiękochłonności i tym samym ograniczenie przenikania hałasu nawet o 50 dB.

Wykorzystanie wody opadowej

Jednocześnie roślinność zatrzymuje aż 60% wód opadowych, co ma wyjątkowe znaczenie w przypadku naprawdę intensywnych opadów.

Oczywiście zielony dach wykazuje też całkowitą niepalność.

Instalacje energooszczędne

Część inwestorów decyduje się na wykorzystanie płaskiej powierzchni dachu pod kolektory słoneczne bądź panele fotowoltaiczne, co pozwala ograniczyć codzienne wydatki związane z podgrzewaniem wody, a także częściowo z ogrzewaniem.

Tego typu dach daje sposobność najbardziej optymalnego wykorzystania promieniowania słonecznego przez cały dzień, a nie jedynie w wybranych godzinach, ponieważ specjalny stelaż ruchomy pomaga dopasować panele solarne do aktualnej pozycji słońca.

Basen na dachu

W Polsce jeszcze rzadko można spotkać baseny albo płytkie oczka wodne na dachu płaskim, a jest to także wyjątkowo ciekawe rozwiązanie i niekoniecznie dużo droższe w porównaniu z tarasem lub ogrodem.

Wygoda

Wyjście na dach skośny zawsze wiąże się z dużym ryzykiem, czego można uniknąć przy stropodachu.

Nie tylko nie ma kłopotów przy wejściu na niego, ale także poruszanie się po dachu oraz instalowanie jakichkolwiek urządzeń jest po prostu wygodne, a zarazem bezpieczne.

Dach płaski wady

Raczej nie zdarzają się rozwiązania idealnie, więc i w tym przypadku należy zwrócić uwagę na kilka kwestii.

Konieczność odśnieżania płaskiego dachu

Ostatnie zimy może nie obfitują w opady śniegu, ale przy stawianiu domu z płaskim dachem trzeba mieć świadomość, że szczególnie mokry śnieg naprawdę sporo waży i lepiej go systematycznie usuwać.

Oczywiście projekty domów z płaskim dachem uwzględniają ten dodatkowy ciężar, jednak rozsądek nakazuje regularne odśnieżanie.

Brak poddasza

Nie dla wszystkich będzie to wada, dla niektórych inwestorów wręcz zaleta.

Tak naprawdę wszystko zależy od potrzeb.

Nie wszyscy są zainteresowani użytkowym poddaszem, tym bardziej że wiąże się to z niewykorzystaną tak do końca przestrzenią przy ścianie kolankowej.

Niewielki wybór pokryć dachowych

Można zastanawiać się, na ile uznać ten aspekt za wadę, ponieważ połaci i tak nie widać z dołu, a ponadto wiele osób decyduje się na innowacyjne wykończenie w postaci zielonego dachu albo zamontowania paneli słonecznych.

Tradycyjne papy bitumiczne, które wymagają systematycznej konserwacji, coraz częściej zastępuje się papami asfaltowymi modyfikowanymi polimerami, które nie tylko wolniej się starzeją, ale charakteryzują się także świetną odpornością na ekstremalne temperatury.

Wyróżniają się budową warstwową i układa się je jednocześnie zgrzewając je ze sobą.

Stąd też nazywane bywają papą zgrzewalną.

Możliwe problemy z wilgocią

Ten problem występował wyjątkowo często w starych kostkach pokrytych tradycyjną papą, ale obecnie raczej nie występuje, o ile dopilnuje się prawidłowego wykonania izolacji płaskiego dachu.

Warto pamiętać, że ewentualne błędy będą miały poważne konsekwencje i dach może po prostu przeciekać.

Trzeba też zwrócić uwagę, aby oddzielić pustą przestrzenią izolację przeciwwilgociową od izolacji termicznej nad pomieszczeniami ogrzewanymi.

Brak zgody na dach płaski

Jeszcze przed wybraniem projektu domu z płaskim dachem należy zorientować się, czy przypadkiem plan miejscowy nie narzuca budowy dachów stromych w danej lokalizacji.

Nie jest to częsty wymóg, ale zdarza się i w takiej sytuacji nie ma szans na uzyskanie pozwolenia na budowę nowoczesnej willi z płaskim dachem.

Dach płaski: elementy

Domy z płaskim dachem wymagają zastosowania czterech warstw.

Są to:

1. Konstrukcja spadkowa.
2. Paroizolacja.
3. Izolacja termiczna.
4. Pokrycie.

Odpowiedni układ poszczególnych warstw ma za zadanie zapewnienie odpowiedniej wentylacji oraz napowietrzania stropodachu.

Konstrukcja lub warstwa spadkowa

Jak już wcześniej wspomniano, każdy dach płaski wymaga odpowiedniego kąta nachylenia na swobodny odpływ wody opadowej.

W tym celu buduje się specjalną konstrukcję drewnianą z płyt stropowych ułożonych pod kątem albo umiejscowieniu desek lub sklejki na legarach.

Inną możliwością będzie wykonanie warstwy spadowej z kruszywa keramzytowego, keramzytobetonu lub szlichty betonowej.

Warstwa paroizolacja

W tym celu stosuje się zazwyczaj folię paroizolacyjną o paroprzepuszczalności około 5 g/m2 na dobę.

Zasada układania folii jest praktycznie taka, jak w przypadku dachów spadzistych, a więc prostopadle do spadku i łączenie na zakład mający mniej więcej 30 cm, chyba że arkusze folii będą sklejane, a wtedy zakład wynosi 10-15 cm.

Jeżeli wykorzystuje się folię z powłoką aluminiową od spodu, to otrzymuje się dodatkowe zabezpieczenie przed ucieczką ciepła z domu.

Izolacja termiczna na płaskim dachu

Grubość warstwy ocieplającej przy dachach płaskich wynosi najczęściej 20-25 cm, a wykonuje się ją ze:

• styropianu,
• wełny mineralnej,
• polistyrenu ekstrudowanego.

Warto zauważyć, że płyty zastosowane do termoizolacji mogą zarazem tworzyć warstwę spadkową, ale wtedy konieczne będzie wykonanie takich płyt na zamówienie, co wiąże się z minimum dwoma tygodniami oczekiwania.

Niektórzy inwestorzy decydują się też na zrobienie systemu izolacyjno-uszczelniającego.

W takiej sytuacji płyty termoizolacyjne mają z jednej strony warstwę paroizolacyjną, a z drugiej oklejone są papą bitumiczną.

Warstwa pokrycia dachu

Domy z dachem płaskim pokrywało się kiedyś tradycyjnymi papami bitumicznymi smołowymi, a później papami asfaltowymi.

To rozwiązanie generowało pewne problemy z powodu słabych parametrów technicznych i wymagało ułożenia i sklejenia na gorąco lepikiem trzech warstw.

Największą zaletą są tutaj oszczędności finansowe na etapie wykonania, ale trzeba mieć świadomość wydatków związanych z koniecznością systematycznej konserwacji i remontów dachu po kilku latach użytkowania.

W ostatnim czasie coraz większą popularnością cieszy się rozwiązanie trochę droższe, ale jednocześnie lepsze jakościowo.

Chodzi o papy asfaltowe modyfikowane polimerami, które charakteryzują się budową warstwową i dużą elastycznością, więc łatwe są w układaniu.

Ponadto mają świetną wytrzymałość i zdecydowanie dłużej zachowują dobre parametry.

Wykazują też lepszą odporność zarówno na niskie, jak i wysokie temperatury.

Co ważne, nie ma ryzyka pojawienia się mikrouszkodzeń, więc dachów pokrytych papą modyfikowaną polimerami nie zniszczą intensywne opady gradu, które zagrażają tak mocno dachom z papą tradycyjną.

Papy te można kleić do podłoża albo ugadać zgrzewając je ze sobą.

Zazwyczaj będą to dwie warstwy, z tym że na pierwszą z nich daje się papę podkładową, a na drugą papę krycia wierzchniego.

Miejsca połączeń wymagają zakładów 8-10 cm.

W ofercie rynkowej można również znaleźć papy o grubości minimum 4 mm, które stosuje się do jednowarstwowego pokrycia.

Ile kosztuje płaski dach?

Tradycyjny dom z dachem płaskim jest tak naprawdę jednym z najbardziej ekonomicznych rozwiązań.

Jest tańszy niż dach dwuspadowy, a jeszcze bardziej ekonomiczny w porównaniu z dachem wielospadowym.

Oszczędności będą w zawiązku ze zwartą bryłą, z brakiem skosów na kondygnacji górnej, a zarazem z ich mniejszej powierzchni.

Ostateczna cena takiego dachu zależy jednak od specyfiki projektowej oraz od jakości zastosowanych materiałów.

Zwykły dach z wykończeniem bitumicznym będzie nawet 20% tańszy, jednak warto mieć na uwadze, iż cena wzrasta, kiedy inwestor pragnie zagospodarować dach jako taras, ogród bądź basen.

Większa masa automatycznie wiąże się z koniecznością budowy nie tylko solidniejszych fundamentów, ale także grubszego stropodachu żelbetonowego.

W takiej sytuacji trudno już szukać jakichkolwiek oszczędności w porównaniu z dachem dwuspadowym.

W kosztach należy też uwzględnić budowę płyty żelbetowej albo deskowania.

W każdym razie, jeżeli inwestorowi zależy zwłaszcza na oszczędnościach, to powinien wybierać klasyczny dom z dachem płaskim pokrytym papą bitumiczną.

W kosztorysie trzeba też uwzględnić robociznę.

Dachy płaskie wymagają bardzo skrupulatnego wykonania i dlatego prace powinno się powierzyć doświadczonej, sprawdzonej ekipie.