Ścianka kolankowa: wysokość, konstrukcja, ocieplenie, rodzaje

Czy można dowolnie zmienić wysokość ścianki kolankowej? Okazuje się, że i tak i nie, a wysokość ścianki kolankowej zależy przede wszystkim od konstrukcji domu. Podniesienie ścianki kolankowej wpłynie też na ogólny wygląd budynku. Zachęcamy do przeczytania poradnika opracowanego przez architektów MGProjekt, z którego dowiesz się wszystkiego o ściankach kolankowych.

Co to jest ścianka kolankowa

Podniesienie dachu i zmiana wysokości ścianek kolankowych to jedna z najczęściej wprowadzanych do projektu domu zmian. Pamiętajmy jednak, że ścianki kolankowej nie można podnosić samowolnie, bowiem zmiany te wymagają ponownych przeliczeń ciężaru dachu i konstrukcji – należy określić jak siły rozporowe wpłyną na pozostałe elementy domu.

Dach budynku jednorodzinnego wpływa na obciążenia domu zwłaszcza na jego ściany zewnętrzne, czy fundamenty.

Zmiana wysokości ścian kolankowych jest kluczową sprawą – złe wykonanie, czy zbyt duże podniesienie ścianki kolankowej na poddaszu użytkowym wpłynie nie tylko na ogólną konstrukcję domu i jego bryłę, ale też na styl oraz ogólną estetykę budynku.

Ścianka kolankowa wysokość

Wielu inwestorów chciałoby zwiększyć powierzchnię użytkową poddasza i wysokość pomieszczeń, co ogranicza niska ścianka kolankowa. Kiedy można podnieść ścianki kolankowe o jeden lub dwa pustaki ceramiczne i z czym się to wiąże?

Przy zmianie ścianki kolankowej równocześnie zmieni się zestawienie materiałów, zwłaszcza na ściany, wysokość słupów przy więźbie, a jeśli poddasze posiada ścianki działowe to również tutaj zmienią się wymiary oraz liczba warstw ścian murowanych. Jeśli podniesiemy ściankę kolankową zmieni się również ilość betonu oraz zbrojenia dla dodatkowych wzmocnień.

Kiedy podnosimy ścianę kolankową należy także zwrócić uwagę na poziomy dolnych i górnych linii okien, okien dachowych czy drzwi wewnętrznych. Zmienią się także poziomy posadowienia murłaty, wraz z podwyższeniem wieńca, poziomy płatew, czy sam poziom okapów przy krawędzi dachu i kalenicy dachu

Trzeba uważać, aby wykonując podniesienie ścianki kolankowej nie przekroczyć dozwolonej wysokości domu od poziomu terenu, co jest często zapisane w planach zagospodarowania przestrzennego lub w warunkach zabudowy dla działki.

Ściany kolankowe budowa

Ogólnie przepisy dopuszczają zmianę wysokości ściany kolankowej, ale i tak niezbędny będzie projekt zamienny. Bez wpływu na bryłę, czy wygląd domu można podnieść ściankę kolankową do 30cm. Można powiedzieć, że to podniesienie ścianki o około jedną warstwę elementów murowanych.

Wykonuje się ją z pustaków o wysokości 30cm, a dla pustaków o wysokości 20, czy 25cm warstwę tą uzupełnia się betonem lub elementami z cegły pełnej. Przy zmianach w ściance kolankowej niezbędny jest już zamienny projekt domu zawierający nowe przeliczenia, zestawienia i oczywiście rysunki z opisem, czy detalami wykonania. Ścianka kolankowa jest bardzo istotnym elementem konstrukcji domu.

Oczywiście są domy parterowe, których konstrukcja dachu więźby dachowej opiera się bezpośrednio na wieńcu nad parterem i wtedy ścianki kolankowej nie ma. Podobnie może być w domach z piętrem gdzie nie ma poddasza użytkowego. W domach, w których ścianka kolankowa została zaprojektowana musi spełniać ściśle określone warunki. Z wieńca nad ostatnią kondygnacją należy wypuścić zbrojenie co około 150cm, tak by następnie w tych miejscach wykonać słupki żelbetowe.

Dokładny rozstaw słupków zależy od obciążeń, gdyż zmienia się schemat statyczny konstrukcji, którą dobiera i określa już konstruktor. Między słupkami ściankę kolankową wypełnia się pustakami i w zależności od technologii wznoszenia będą to pustaki ceramiczne jak na innych ścianach.

Ściankę kolankową należy zakończyć wieńcem do którego mocuje się murłaty. Na murłatach zakotwionych do wieńca stawia się konstrukcję dachu. Jest to bardzo ważne bowiem źle wykonana drewniana ścianka kolankowa może ulec rozparciu pod naciskiem dachu. Dodatkowo prawidłowo wybudowana ściana kolankowa wzmacnia konstrukcję i sztywność budynku.

Pamiętajmy, że wieniec ścianki kolankowej musi być wyprowadzony dookoła i stanowić tak zwaną opaskę obwodową lub przynajmniej powinien być dołączony do elementów konstrukcyjno-nośnych w ścianach szczytowych. Podobnie jak w domach murowanych, w domkach drewnianych należy wykonać dodatkowy ruszt dla konstrukcji ścianki kolankowej. Takie elementy ściśle powinny być związane z konstrukcją całego domu na zasadzie dodatkowego szkieletu zarówno z żelbetu dla domów murowanych, czy drewnianego dla domów w technologii drewnianej.

Także przy zmianie kąta nachylenia dachu trzeba sprawdzić i na nowo przeliczyć jego konstrukcję oraz sprawdzić czy ściana kolankowa i ściany wraz z fundamentami przeniosą obciążenia. Ścianka kolankowa musi być trwała i mocna, nie może być za wiotka, bo inaczej pojawia się na niej pęknięcia lub nawet może nie wytrzymać naporu. Spełnia ważną funkcję i im jest wyższa, tym więcej zawiera elementów wzmacniających.

Jak zmieni się wygląd domu po zmianie wysokość ścianki kolankowej?

Z punktu widzenia architektury nie zawsze zbyt duże podniesienie ścianki kolankowej wyjdzie na dobre, gdyż pomimo tego że użytkowa przestrzeń poddasza się zwiększy, dom może stracić pierwotny wygląd.

Takie rozwiązania należy dobrze przemyśleć, choć funkcjonalnie wysoka ścianka kolankowa na poddaszu to większa powierzchnia użytkowa, ale przesadnie wyniesiona może zburzyć przyjęty wcześniej architektoniczny ład. Podniesienie ścianki może bowiem zaburzyć proporcje budynku, przez co trzeba będzie ponieść większe koszty aby uatrakcyjnić elewacje.

Częstym problemem może być późniejsze osadzenie okna dachowego na połaci dachowej, gdzie przy wysokiej ścianie kolankowej może wystąpić problem z wykończeniem jego ościeży. Prawidłowo wykonane ościeża przy oknie na połaci dachowej powinny być prostopadle i równolegle, zaś czasami mogą wyjść łamane co wpłynie na zmniejszenie doświetlenia poddasza i konieczna może okazać się zmiana usytuowania okien dachowych.

Niekiedy projektuje się tak zwane łamane i obniżone ościeża, które pozwalają na obsadzenie okien na połaci dachowej na niższej wysokości, tak by można było przez nie wyglądać. Te elementy powinny zostać szczegółowo zaprojektowane, tak by przy wykończeniu od wewnątrz poddasza płytami gipsowymi uniknąć sytuacji, w której płyt g-k nie będzie do czego dokręcić. Wykonuje się wówczas odpowiedni stelaż tak aby elementy wykończenia można było sztywno zamontować.

Takie rozwiązanie może być też utrudnieniem przy dociepleniu miejsc przy oknach połaciowych i ich izolacji. Ważnym elementem jest odpowiednio wykonana izolacja wraz z optymalnym dociepleniem przy ściankach kolankowych. Również wykończenie zarówno od zewnątrz jak i od środka spełnia tutaj istotną rolę i powinno być wykonane zgodnie z projektem.

Często też, tuż pod dachem zostawia się specjalną szczelinę wentylacyjną, tak by gromadzącą się ewentualnie wilgoć w przestrzeni dachowej mogła zostać prawidłowo odprowadzona na zewnątrz, a nie gromadziła się na ściance kolankowej.

W przeciwnym razie na ściance kolankowej mogą pojawić się:

• zawilgocenia,
• pleśń,
• mchy,
• plamy i odbarwienia.

Podsumowanie

Jeśli decydujemy się na zmianę wysokości ścian kolankowych, najbezpieczniej jest przeprowadzić to na etapie projektowania lub etapie adaptacji projektu, gdyż zmiany wprowadzane w ściance kolankowej na budowie mogą sprawić wiele niepotrzebnych problemów, zwiększenie kosztów budowy, oraz wydłużenie prac.

Wykonując ścianki kolankowe niezbędnym jest posiadanie wiedzy fachowej, a same prace muszą być prowadzone pod nadzorem osoby z odpowiednimi uprawnieniami, na przykład kierownika budowy.

Z praktyki i komentarzy naszych Klientów doradzamy podnoszenie ścian kolankowych nie więcej niż o dwie, ewentualnie trzy warstwy elementów murowanych (np bloczki betonu komórkowego). Jeśli zmienimy wysokość ścianki kolankowej w większym stopniu zaburzy to już znacząco styl, architekturę i bryłę domu.