
Polska bogata jest w liczne złoża kopalin, dlatego surowce skalne, zaraz obok drewna służą człowiekowi w wielu dziedzinach z obszarów budownictwa, inżynierii i sztuki. Kamienie naturalne są wielorako stosowane. Ich różnorodność fizyczna i kolorystyczna sprawiają, że mają bardzo duże zastosowanie w różnych dziedzinach życia, zaczynając od dróg, przez elementy ozdobne budownictwa, aż po obiekty małej architektury. Co więcej, kamienie naturalne dekoracyjne wykorzystywane są w ogrodnictwie oraz budowane, to z nich wytwarza się ozdobne ogrodzenia posesji.
Skały wapienne w dużym stopniu są naszym rodzimym dobrem, ponieważ większość z nich wydobywana jest w Polsce. Zastanawiając się nad zastosowaniem kamienia naturalnego w swoim domu, trzeba pamiętać o tym, że są one dużo bardziej odporne na uszkodzenia mechaniczne niż materiały sztuczne, które jedynie imitują kamień budowlany. Dodatkowo są bardzo łatwe w czyszczeniu. Surowce naturalne, takie jak skały węglanu wapnia, czyli wapień zastosowane w domu nadają jej prostoty, a zarazem elegancji, sprawiają, że dom wydaje się spójny z otaczającym go ogrodem i środowiskiem, tym samym całość posesji tworzy pełen harmonii obraz.
Skały węglanu wapnia stwarzają specyficzny klimat, gdyż są uosobieniem natury i jej nieprzewidywalności. Na jednej ścianie mogą wystąpić kolory i faktury tak inne, a jednak pasujące do siebie, co możliwe jest tylko w naturze. Żaden inny materiał nie daje takich jak wapień możliwości. Warto rozważyć zastosowanie skał wapiennych zarówno w formie elewacji, elementów ozdobnych na zewnątrz, jak i zastosować wapień do obiektów małej architektury.
Dom wykończony kamieniem naturalnym zawsze wygląda elegancko i klasycznie, tym samym zwracając na siebie uwagę. W przypadku wapienia ciekawym rozwiązaniem jest wykonanie z niego całego domu lub elewacji, gdyż jest bardzo dobrym materiałem budulcowym. Jednak należy pamiętać, że nie tylko kwestie estetyczne powinny przesądzać o wyborze kamienia naturalnego. Skały węglanu wapnia jako materiał budowlany wyróżnia wysoka jakość, trwałość, prosty montaż, szerokie zastosowanie skał wapiennych, bardzo duża wytrzymałość na warunki pogodowe, niewygórowana cena i łatwość konserwacji.
Podział skał
Na rynku występuje wiele naturalnych surowców skalnych o różnorakim pochodzeniu. Najczęściej są to skały:
- wulkaniczne,
- osadowe,
- metamorficzne.
Na początku decydując się na wapień, należy określić, do jakiej grupy przynależy i czym charakteryzują się skały z tej kategorii. W zależności od sposobu powstania, surowce skalne mają inne właściwości oraz inaczej są pozyskiwane. Na wstępnym etapie aranżacji wnętrz, projektowania ogrodu i elementów małej architektury warto zorientować się, w jakiej formie sprzedawany jest dany surowiec, choć zazwyczaj są to płyty lub bloczki o różnorodnych wielkościach i grubościach.
Materiały mają różne, często inne od siebie zastosowanie, sposób montażu, łatwość obróbki i konserwacji.
Skały wulkaniczne (magmowe) | Powstały dzięki zjawiskom wulkanizmu i plutonizmu, podczas których magma zastyga pod albo na powierzchni Ziemi. Skały magmowe powstają bezpośrednio z lawy lub z materiału gwałtownie wyrzuconego w powietrze przez wulkan. Uformowane i stosowane skały mają najwyższą gęstość (wartość wynosi maksymalnie 2800 kg/m³) i wytrzymałość na ściskanie (przedział wartości to 100-150 MPa, a maksymalnie 250 MPa). Charakteryzują się niską nasiąkliwością oraz ścieralnością. Dzisiaj poznano około 700 odmian skał magmowych, a budownictwie największe zastosowanie ma granit, bazalt, porfir i sjenit. Są sprzedawane pod postacią bloków i kostki, stosowane do podłóg i okładzin dekoracyjnych. |
Skały osadowe | Powstały w wyniku sedymentacji, czyli gromadzenia się materiału okruchowego, organicznego, chemicznego i biologicznego w zbiornikach wodnych. Bardzo rzadko wykształcały się w środowisku lądowym. Kolejno osady te na etapie tworzenia podlegały procesowi diagenezy, czyli zmniejszania się odległości pomiędzy składnikami osadu. Diageneza ściśle związana jest z cementacją- to proces, który łączy spoiwem składniki skał, jest to najczęściej krzemionka, węglany, czy związki żelaza. Minerały skałotwórcze to zazwyczaj skalenie, kwarc, a rzadziej chlacedon, opal, kalcyt, dolomit czy gips. Wszystkie skały powstałe w ten sposób są materiałem miękkim, porowatym i plastycznym. To właśnie do tej kategorii przynależy wapień. Ma bardzo duże zastosowanie szczególnie w budownictwie dekoracyjnym i konstrukcyjnym. W tej kategorii to budowlanych surowców zalicza się również: piaskowiec, zlepieńce, dolomity,tufy porfirowe. |
Skały metamorficzne (przeobrażeniowe) | Tworzą się w wyniku procesów metamorficznych oddziałujących na istniejące już formacje skalne. Czynnikami metamorficznymi jest temperatura, ciśnienie i roztwory hydrotermalne. Skład skał metamorficznych jest różny, gdyż zależy od składu skał wyjściowych i wyżej wymienionych czynników. Skały te charakteryzują się niewielką nasiąkliwością, dosyć dobrą wytrzymałością na ściskanie i odpornością na ścieranie. Najpopularniejszymi skałami budowlanymi w tej kategorii jest marmur i gnejs. Warto wiedzieć, że marmur składa się z tych samych minerałów co wapień, a w praktyce jest to ta sama skała osadowa, tylko poddana czynnikom metamorficznym, a co za tym idzie, ma on inne właściwości i parametry. |
Co to jest wapień?

Wapień to materiał budowlany zaliczany do skał węglanowych, co oznacza, że składa się w ponad 50% z minerałów węglanowych. Największą rolę w ich budowie odgrywa:
- kalcyt,
- dolomit,
- aragonit (jest to odmiana węglanu wapnia).
Wapień jest skałą osadową, w której obok wymienionych głównych składników, w skałach węglanowych występują minerały ilaste, detrytyczny kwarc, związki żelaza i różne inne minerały, które nie mają większego wpływu na właściwości materiałów. Kalcyt jest głównym budulcem wapieni. Wapienie, które są skałą osadową utworzyły się w wyniku nagromadzenia węglanowych szczątków zwierząt i roślin na dnie zbiorników morskich i śródlądowych, a także w wyniku wytrącenia się węglanu wapnia z roztworów wodnych, dlatego ich główne składniki to:
- masa podstawowa zbudowana z węglanowych skał osadowych,
- składniki ziarniste (grudki, gruzełki, elementy szkieletowe organizmów),
- wapienne elementy szczątków organizmów żywych,
- spoiwo,
- inne domieszki mająca zasadniczy wpływ na barwę skały.
Najczystsze wapienie mają barwę białą, lecz często zawierają domieszki innych minerałów, jak kwarc, minerały ilaste, gips, które nadają im odmiennej barwy. Inne, często występujące zabarwienie to szare, żółtawe, kremowe, różowe, czerwone, ciemnoszare, niebieskie i czarne. Wapienie dzieli się w zależności od okresu, w którym powstały oraz od dominujących w nich elementów szkieletu organizmów żywych:
Wapienie krynoidowe | To wapienie zawierające elementy szkieletowych liliowców. Ich szkielety zbudowane są z aragonitu, a elementy szkieletowe liliowców zachowały się w wapieniach pod postacią dużych kryształów kalcytu. Występują w środkowej jurze Tatr i okolicach pienińskiego pasa skałkowego. |
Wapienie litotamniowe | To wapienie utworzone ze szczątków glonów. Są one pospolite na terenie południowych Gór Świętokrzyskich i Roztoczu. |
Wapienie rafowe | Ten wapień zbudowany jest z organizmów morskich o szkieletach węglanowych. Takie utwory powstają w wodach czystych i płytkich i w warunkach obniżającego się dna morskiego. |
Wapienie detrytyczne | Te wapienie utworzone są z fragmentów rozdrobnionego osadu. Wapień detrytyczny występuje na terenie Gór Świętokrzyskich i regionu śląsko-krakowskiego. |
Muszlowce | To wapienie zawierające skorupy ślimaków, ramieniogłowów, otwornic i innych organizmów. Ten wapień występuje na terenie Gór Świętokrzyskich i w rejonie pienińskiego pasa skałkowego. |
Kreda pisząca | Jest białą, miękką, mało spoistą wapienną skałą osadową. To wapienie zawierające drobne, kalcytowe elementy szkieletowe wiciowców roślinnych. Ponadto w jej skład wchodzi kalcyt. Kreda pisząca na terenie Polski występuje na Wyżynie Lubelskiej. |
Kreda jeziorna | Jest to skała wapienna pochodzenia chemicznego. To wapienie utworzone głównie ze szlamu wapiennego, pochodzącego z wody jeziornej. Często minerał ma ciemniejsze zabarwienie ze względu na większą ilość substancji ilastych w jej składzie. |
Martwica wapienna | To także skała wapienna pochodzenia chemicznego. Ten wapień ma jasną barwę, jest porowaty, ponieważ powstał kiedy kalcyt wytrącał się z wód źródlanych lub rzecznych. Stosunkowo często te wapienie utworzone są ze szczątków roślin, skorup ślimaków i innych drobnych zwierząt. Zwięzłe, odporne na warunki atmosferyczne odmiany martwicy wapiennej nazywane są trawertynem. |
Wyżej wymieniono te wapienie, które są najpopularniejsze. Można wyróżnić jeszcze kilka innych skał, które nie występują w Polsce i nie mają większego zastosowania w budownictwie.
Występowanie wapienia
Wapienie w Polsce odsłaniają się w kilku miejscach lokalnie – na terenie Gór Świętokrzyskich, Jury Krakowsko-Częstochowskiej, Pagórach Chełmskich, na Lubelszczyźnie i Roztoczu. Występują także w kilku miejscach lokalnie w Tatrach, Pieninach, lokalnie w Sudetach lub jako fragmenty skał węglanu wapnia, które zostały oderwane od skał macierzystych i przeniesione w inne miejsce. Na terenie Polski występują także porwaki lodowcowe, są to kompleksy skał, które zostały wyrwane z podłoża przez lądolód i przeniesione na bardzo duże odległości. Co więcej, w Polsce wiele z kamieniołomów zarządzane jest przez prywatne firmy wydobywające wapienie na potrzeby konsumentów. Skały wapienne są szeroko pozyskiwane i wykorzystywane w naszym kraju ze względu na łatwość wydobycia, powszechne występowanie, plastyczność i możliwość zastosowania ich jako dobrze spajającego spoiwa w budownictwie.
Powszechnie skały węglanowe wydobywane są w:
Górach Świętokrzyskich | W górach świętokrzyskich są wydobywane gruboławicowe, silnie zlityfikowane wapienie o różnorodnej kolorystyce posiadające zdolność poleru. Potocznie nazywane są marmurami. Z tego rejonu szczególne zainteresowanie mają skały węglanu wapnia o ciemnej kolorystyce, a ich dekoracyjność jest tym większa, że posiadają one liczne spękania wyróżniające się innym kolorem na ciemnym tle, tj. biały kalcyt, wapień żółty lub czerwony kalcyt. Wapienie z tego obszaru wykorzystywane są głównie w celach dekoracyjnych, a eksploatowane są w formie bloków. |
Monoklinie Śląsko – Krakowskiej | Wydobywane na tym terenie wapienie znajdują zastosowanie dekoracyjno-architektoniczne. Pospolicie nazywane są one marmurami, obok czarnej barwy mają także białe użylenie, które zwraca na siebie uwagę. Są to jedyne złoża wapienia w Polsce, gdzie wydobywane są czarne wapienie nadające się do polerowania. Na tym samym terenie w złożach Zalesiaki, Raciszyn i Raciszyn II występuję odmiana wapieni jurajskich o jasnym ubarwieniu, eksploatowanych od połowy ubiegłego stulecia. Ich wygląd można podziwiać w wielu budynkach stacji kolejowych, m.in. w Krakowie oraz Wrocławiu. |
Zapadlisku przedkarpackim i Roztoczu | Pochodzące z tego złoża wapienia skały węglanu wapnia używane są również do celów dekoracyjno-architektonicznych. Mają one barwę jasnożółtą, czasem zmieniającą barwę na szarobrązową lub żółtoszarą. Są wapieniami lekkimi – mają zmienną zwięzłość i dużą porowatość, a ta cecha daje im możliwość zastosowania ich do budowy murów pomieszczeń mieszkalnych. Wapień charakteryzuje łatwość obróbki, dlatego jest dobrym materiałem rzeźbiarskim. Są one wydobywane w formie bloków i kształtek budowlanych, czasami bloki wapienne pozyskiwane są przy okazji wydobywania innych kruszyw. |
Wapień i jego wykorzystanie w budownictwie szczególnie widoczne jest na terenie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Wapień używany był tam do budowy zamków, jaki i zwykłych domów mieszkalnych. Z wapienia zbudowanych jest wiele zabytków, a mianowicie:
- zamek Ogrodzieniec,
- Brama Floriańska,
- Maszkarony w Sukiennicach,
- zamki na szlaku Orlich Gniazd.
Wapień to jeden z najbardziej rozpowszechnionych skał węglanowych na świecie. W sklepach dostępne są różnorodne gabaryty, formy i kształty materiałów, jednak pozyskiwanie wapienia wcale nie jest takie łatwe. Wapień wydobywany jest zazwyczaj w kopalniach odkrywkowych przy pomocy lekkich ładunków wybuchowych. Równie często w tym celu używa się urządzeń hydraulicznych. Wapień zazwyczaj wydobywa się w formie bloków skalnych, a ich wielkość uzależniona jest od miąższości i struktury złoża. Surowy wapień pozyskany z kamieniołomów dopiero potem przechodzi całą obróbkę. Wapienie w zależności od swoich cech są rozkruszane, rozłupywane, przycinane lub pozostawiane w surowej formie. Wszystko uzależnione jest od zapotrzebowania i ich przeznaczenia. Inne bowiem parametry muszą spełniać wapienie typu marmur, przeznaczone na podłogi, posadzki, elewacje i do wnętrz, inne do budownictwa, a jeszcze inne do kamieniarstwa.
Jeśli materiał przeszedł już obróbkę, wapień kolejno jest poddawany zabiegom powierzchniowym, tj. piłowanie, przecinanie, szlifowanie, piaskowanie, półpolerowanie i polerowanie. Cechą charakterystyczną wapieni jest łatwość obróbki i polerowania, ponieważ są materiałem niezwykle miękkim. Jednak to oryginalna faktura stanowi dodatkową ozdobę elementów domu i ogrodu.
Co więcej, skały wapienne stosowane do celów dekoracyjnych można podzielić na wapienie drobnoziarniste i wapienie gruboziarniste. W drugim przypadku na powierzchni wapieni widoczne są większe ziarna minerałów, a czasem nawet i drobne skamieniałości. Sprawia to, że kamień wygląda efektywnie i niezwykle oryginalnie.
Z użytkowego punktu widzenia zaś wapienie dzieli się na miękkie i twarde (choć ten kamień nie jest tak twardy jak np. granit). W dużej mierze to decyduje o ich zastosowaniu. Skały lekki są bardziej porowate, więc znajdują zastosowanie jako okładziny wewnętrzne. Do wykorzystania na zewnątrz np. na elewacje najbardziej nadają się wapienie twarde – buduje się z nich ogrodzenia z wapienia, elewacje i murki oporowe. Są mniej wrażliwe na warunki zewnętrzne, gdyż są twardsze i mniej nasiąkliwe. Warto wiedzieć, że wapień często nazywany jest marmurem, szczególnie ten pochodzący z Gór Świętokrzyskich. Wapień ten ma zbitą, skrytokrystaliczną budowę, którą bardzo łatwa da się wypolerować, przez co błyszczy jak marmur i jest szeroko stosowany jako materiał okładzinowy. Nazwę tę zaczęli stosować kamieniarze, jako zwykły chwyt marketingowy. Podłogi wykonane z wapienia można znaleźć w wielu budowlach zabytkowych i sakralnych, są one widoczne na Wawelu, w Pałacu Biskupim, poznańskim Centrum Targowym, a także trzon Zygmunta III Wazy wykonany jest z tego kamienia naturalnego. Wapienie sprzedawane są w formie gotowych płytek na podłogi i posadzki, slabów kamiennych i płyt elewacyjnych przygotowanych pod dane projekty. Często zamawiając do domu wapień, można określić swoje potrzeby i wymiary elementów. Zazwyczaj dostarczone płyty elewacyjne są gotowe do położenia.
Właściwości wapienia

Wapień w Polsce zdobył uznanie dzięki szerokiemu występowaniu, łatwej dostępności, wysokiej plastyczności i niezbyt wygórowanej cenie. Oczywiście ta uzależniona jest od wielu czynników. Wpływ na nią ma stopień wykończenia wapienia oraz rodzaje wapienia. Na jego zużycie mają wpływ naturalne kolory, jednolita barwa, poprzecinana żyłkami innego koloru oraz unikalna tekstura, często pełna skamieniałości w kształcie roślin i muszli. Wapień w zależności od zawartości w nim minerałów ilastych ma różnorodne kolory, co przekłada się na jego popularność. Co więcej, z bloków wapiennych można zbudować całe budynki, a nie tylko elementy budowlane i dekoracyjne. Dzięki swej lekkości i plastyczności wapień jest dobrym materiałem rzeźbiarskim; ponadto wapień stosowany jest do wytwarzania obiektów małej architektury, tj. ławeczki do ogrodu, obudowy łuków, dekoracyjne rzeźby. Do głównych cech wapienia należy plastyczność – w zależności od rodzaju wapień jest bardzo łatwy w obróbce, szczególnie gdy mowa o wapieniach lekkich.
Wapienie lekkie mają dosyć dużą porowatość o wartości ok. 14%, a im większa porowatość, tym wytrzymałość na ściskanie jest mniejsza. Wapienie o zwartej budowie mają ten parametr dużo wyższy. Ma to znaczenie z tego względu, że w porach zatrzymuje się woda, a w niskich temperaturach ulega zamarzaniu, co niestety, może wpływać na właściwości materiału, ponieważ wapień cały czas „pracuje”. W takich sytuacjach zaleca się poddanie wapienia impregnacji lub żywicowaniu, działanie to zapobiegnie wchłanianiu wody przez materiał i chroni przed jego zniszczeniem. Kolejną cechą charakterystyczną wapieni jest to, że w zależności od składu są skałami lekkimi, bądź ciężkimi. Te drugie są dużo mniej wrażliwe na warunki pogodowe, głównie przez mniejszą ilość porów w ich budowie. Skały wapienne klasyfikuje się jako średnie w podziale surowców skalnych pod względem wytrzymałości na ściskanie. Wartość ta mieści się w przedziale 180-80 MPa, w tej wartości oprócz wapieni mieszczą się również piaskowce, granity oraz gnejsy. Wartości te są różne dla porowatych wapieni, ponieważ ich wytrzymałość na ściskanie to zakres 80-40 MPa, to one stosowane są w dużej mierze jedynie tylko wewnątrz budynków, pełnią funkcję dekoracyjną. Ogólna gęstość objętościowa dla wapieni średnio ciężkich wynosi pomiędzy 2,40, a 2,90 g/cm3.
Twardość oceniania jest według skali Mosha, wapień mieści się w niej na 3 miejscu, co w praktyce oznacza, że to bardzo miękka skała osadowa. Wapień dzięki swej plastyczności, bardzo łatwo się obrabia.
Ścieralność wyrażana jest w skali Boehmego i wynosi 0,30-2,00, jednak też jest uzależniona od budowy wapienia i jego rodzaju.
W zależności od stopnia porowatości, obróbki i składu mineralnego wapienie dosyć łatwo chłoną wodę. wapień, dla którego wartość jest bardzo wysoka, zazwyczaj znajduje zastosowanie wewnątrz domu, a na zewnątrz jedynie po impregnacji. Wartość nasiąkliwości wynosi 0,3-30%.
Powierzchnie wapieni można wypolerować tak, aby wyglądem przypominała marmur. Tego rodzaju wapień jest dużo mniej wrażliwy na ścieranie i działanie substancji chemicznych. Warto wiedzieć, że wapień szeroko stosowany jest w naszym kraju ze względu na klimat w nim panujący, pozwala on bowiem na długą żywotność skał wapiennych, który niestety jest minerałem dosyć miękkim. Wapień stosowany na zewnątrz powinien być odpowiednio zabezpieczony, zazwyczaj firmy oferują impregnację preparatem hydrofobowym. Kamień budowlany należy impregnować dopiero po ułożeniu wapienia na posesji.
Kolory wapienia

Kolor kamienia naturalnego obok jego właściwości to jedna z najważniejszych cech. W większości klienci kierują się walorami estetycznymi, a potem dopiero praktycznymi. Często planując dekoracje, ma się własną wizję na realizację danego projektu domu czy kolory wyposażenia wnętrz. Wapienie mają wiele odmian kolorystycznych, a w większości są one utrzymane w jasnych, stonowanych odcieniach, tj. biel, beże, szarości, szaroniebieski, często w sprzedaży spotyka się czarne i bordowe odmiany. Pomimo swoich odcieni i uniwersalnych kolorów, wapień zachwyca odbitymi elementami fauny i flory w płytkach i bloczkach. Zobaczyć można na nich muszelki, rośliny i zwapnione skorupki zwierząt morskich. Głównie to nadaje wapieniowi niecodziennego charakteru i oryginalnego wyglądu. Nie ma co liczyć, że bloczki na elewacji lub płytki wapienne na podłodze będą takie same, gdyż każda z nich będzie inna. Powtarzalność spotykana jest jedynie w syntetycznych kamieniach, tam, gdzie działa natura wszystko jest niepowtarzalne.
Wybierając płytki ze skał wapiennych, trzeba liczyć się z tym, że będą one miały różnorodne ubarwienia. Zazwyczaj wapień nie jest jednolity, bardzo często występują modele użyłowione, czyli mające w swojej budowie żyłki innego koloru. Również ich ubarwienie jest różne, ponieważ występujące w ich strukturze odbicia fauny i flory przybierają różne kolory. Trzeba pamiętać, że wapień to skała osadowa składająca się z różnorodnych minerałów, które mają decydujący wpływ na kolor kamienia. Najczęściej występujące kolory wapieni to:
- wapień biały,
- wapień biało-szary,
- wapień szary,
- wapień ciemnoszary,
- wapień żółty,
- wapień beżowy,
- wapień bordowy,
- wapień czarny.
Spotykane wapienie w zabytkowych budynkach, mają one zazwyczaj barwę białą lub beżową. Przykładem mogą być np. wapienie występujące na Wawelu. Na wygląd wapienia ma wpływ również obróbka powierzchniowa, trzeba pamiętać, że wapień polerowany wygląda całkowicie inaczej niż kalcyt surowy. Wapienie polerowane podobne do marmurów stosowane są głównie w domach, budynkach sakralnych i użyteczności publicznej. Jego kolory to uniwersalne szarości, beże i kremy. Na zewnątrz stosowane są skały wapienne z oryginalną fakturą, lekko chropowate, takie najczęściej są na elewacjach zwykłych domów mieszkalnych. Czysty, biały wapień znajduje zastosowanie w ogrodowych obiektach małej architektury, tj. ławki ogrodowe, donice, kosze, czy elementy figuralne, jak rzeźby.
Zalety i wady wapienia

Bez wątpienia największą zaletą wapieni jest ich funkcjonalność. Wapienie są skałami wykorzystywanymi w budownictwie od setek lat. Dzięki plastyczności i wytrzymałości wapienia w klimacie polskim płyty, skały wapienne, głazy i drobne kruszywo wapienne znajduje zastosowanie jako materiał budowlany w architekturze. Dzięki temu wapień zdobi wnętrza domów, zbudowane są z niego posadzki, schody, a na zewnątrz zdobi elewacje, altany, grille, czy alejki ogrodowe.
Szczególnie płyty wapienne nadają się na fasady domów jednorodzinnych, ponieważ tam stosuje się wapienie ciężkie, które są wyjątkowo trwałe i odporne na warunki atmosferyczne. Materiał ten jest odporny na działanie promieni słonecznych i temperatury.
Kolejną bardzo dużą zaletą jest estetyka wapieni. Wapienie występują w kolorach jasnych, stonowanych, co w praktyce oznacza, że nie trudno z nich stworzyć spójną całość domostwa. Białe elewacje mogą odnosić się do obiektów małej architektury, a ogrodzenia może mieć ten sam kolor. W środku domu kamień tworzy ciepły, naturalny, a tym samym wysublimowany efekt. Co więcej, kamień naturalny nie niszczy się tak szybko, jak płytki z syntetycznych materiałów.
Kolejną zaletą jest unikalność jaką charakteryzuje się ten kamień budowlany. Dzięki przecinającym wapień żyłkom, odbiciom fauny i flory oraz różnorodnej fakturze kamień jest bardzo oryginalny. Płyty wapienne połączone razem tworzą spójną dekorację, choć każda z nich jest różna od drugiej. Można je wykorzystać na wiele sposobów, a dzięki różnej obróbce materiału, wapienie są bardzo uniwersalne. Wystarczy popatrzeć na zabytki zbudowane z tego kamienia, jak Wawel czy zamek w Ogrodzieńcu i już widzi się świadectwo ich trwałości oraz elegancji.
Pomimo wielu zalet, trzeba też zwrócić uwagę na wady wapieni. Po pierwsze, wapień należy poddać impregnacji, która stworzy wodoodporną powłokę, która uodporni kamień budowlany na powstawanie pleśni, grzybów, wykwitów solnych, a także zwiększy mrozoodporność i wytrzymałość kamienia naturalnego na warunki atmosferyczne.
Czasami po ułożeniu wapienia mogą pojawić się białe wykwity solne, jednak proces ten nie powinien nikogo niepokoić, ponieważ po pewnym czasie wykwity znikają. Warto pamiętać, że chcąc utrzymać płytki wapienia w nieskazitelnym stanie, materiał należy okresowo konserwować.
Ponadto wapień to bardzo plastyczna skała osadowa, a co za tym idzie, dużo szybciej niszczeje, w porównaniu do np. granitu, dlatego materiał ten niezalecany jest do pomieszczeń o dużym natężeniu ruchu.
Co więcej, płytki wapienne nie są zalecane do samodzielnego montażu, więc w celu uniknięciu błędów należy wynająć profesjonalistów. Należy również pamiętać, że pomimo tego, że kamień naturalny jest łatwy w czyszczeniu, to w przypadku wapieni powinno się używać delikatnych, bezpiecznych preparatów do mycia z neutralnym pH.
Do szczególnych wad skał wapiennych, należy zaliczyć jego nasiąkliwość, gdyż materiał ten może chłonąć zabrudzenia z tłuszczów i napojów, tj. kawa, czarna herbata, czerwony barszcz, czy wino. Powstałe w ten sposób plamy, trzeba natychmiast umyć, nie pozwalając im wniknąć do środka skał wapiennych.
Kamień naturalny wapień jest mocno wrażliwy na kwasy, więc nie wolno do jego powierzchni stosować kwasowych preparatów chemicznych. Co więcej, wapień stosowany na zewnątrz musi być zaimpregnowany, ponieważ zimą rozbryzgi wody z solą wysypywaną na jezdnię mogą spowodować uszkodzenie płyt wapiennych.
Gdzie stosować wapień?

Wapień to jedna z najbardziej uniwersalnych skał. Nie tylko ma zastosowanie dekoracyjne, ale używany jest także jako materiał budowlany w budownictwie infrastrukturalnym. Jest wartościowym składnikiem betonów konstrukcyjnych, w tym także przeznaczonych na nawierzchnie. Jednak to tylko jedno z głównych jego zastosowań.
Najczęściej wapień używany jest w postaci płyt okładzinowych. Wapień w domu ma zastosowanie zarówno wewnątrz budynków, jak i na zewnątrz domu. W mieszkaniach płytki wapienne pełnią funkcję dekoracyjną, wykonuje się z nich okładziny ścian, obudowy łuków w domach, w dużej mierze z niego wykonane są kominki.
Ze względu na swoje właściwości nie każdy wapień nadaje się na podłogi lub blaty, choć te bardzo często występują w mieszkaniach. Zastosowanie danego rodzaju skały trzeba najpierw skonsultować z kamieniarzem i ekspertami, ponieważ niektóre rodzaje wapienia, choć wyglądają pięknie, niestety bardzo szybko się zużywają i wycierają.
Pomimo wszystko, żywotność wapieni ocenia się na kilkadziesiąt lat, więc przy dobrej konserwacji materiału, można się nimi cieszyć bardzo długi czas. Uniwersalne kolory wapienia pozwalają na stworzenie z nich wielu spójnych ze sobą kompozycji, zarówno w środku, jak i na zewnątrz. Na zewnątrz najczęściej stosowany jest do elewacji, wykończenia altan ogrodowych, ogrodzeń i dekoracyjnych murków. Z surowego, nieobrabianego kamienia buduje się murki oporowe, obrzeża rabat, a także popularne wśród ogrodów skalniaki.
Wapienie o nieregularnych kształtach i ciekawym ubarwieniu stanowią elementy rabat kamiennych. Co więcej, do wypełnienia takich rabat stosuje się kamień łupany i grys wapienny. Wapień najczęściej sprzedawany jest w formie polerowanych płytek kamiennych o różnych wielkościach i kształtach. Ich wykończenia uzależnione są od potrzeb zamawiającego.
Występują płytki wapienne:
- Płytki wapienne łupane – te płytki wapienne dają one niepowtarzalny efekt nierównej ściany w zależności od natężenia oświetlenia. Takie płytki wapienne stosowane do wykończenia wnętrz i powierzchni zewnętrznych.
- Płytki wapienne fornirowe – tego rodzaju płytki wapienne mają największe zastosowanie wśród wapieni i są najczęstszym wyborem Klientów. Do wykonania forniru stosuje się warstwę kamienia zrywaną ze skały za pomocą żywicy. Sprawia to, że jest on niezwykle lekki, cienki i wodoodporny. Ten rodzaj materiału może posłużyć jako kamienna tapeta do wnętrz, do elewacji domów, a nawet jako okładzina do mebli kuchennych, drzwi przesuwnych i kominków. Płytki wapienne można stosować wszędzie tam, gdzie ułożenie grubszego kamienia jest niemożliwe.
- Płytki wapienne matowe. Często płytki z wapienia mają różnorodne wykończenia, które uzyskiwanie jest na ostatecznym etapie ich obróbki. Matowe wykończenie jest przyjemne w dotyku – najczęściej matowe płytki wapienne znajdują zastosowanie na podłogach i ścianach kuchni, salonu i łazienek. Co więcej, płytki wapienne doskonale przewodzą ciepło i nadają się na ogrzewanie podłogowe.
W przypadku elewacji, ogrodzeń i ozdób na zewnątrz używane są wapienie o innych kształtach. Mają one zazwyczaj oryginalną fakturę i kolor, a ich kształty są nieregularne. Bardzo często są to bloczki formatowane lub łupane o formatowanym kształcie. Z jednej strony wewnętrznej są cięte, aby przylegały do ścian, a zewnętrzną stronę mają naturalnie ukształtowaną, co nadaje posesji oryginalnego wyglądu.
Ile kosztuje wapień?

Chcąc zakupić kamień budowlany do domu, na początku należy zdefiniować jego parametry, ponieważ każda z oferowanych przez producentów skał będzie miał inne właściwości. Minerał ten, jak zresztą każdy inny produkt wykorzystywany w celach budowlanych cechuje się wieloma zaletami, ale ma też kilka wad.
Są lekkie, ciężkie, mocniej i mniej porowate, a także podatne na wiele różnych rodzajów obróbki powierzchniowej.
Dzisiaj na rynku do wyboru są płytki wapienne o różnych wzorach i fakturach. Zarówno te gładkie, wypolerowane niczym marmury, jak i chropowate, których wielką zaletą jest antypoślizgowość. Co więcej, na zewnątrz zastosowanie znajdują nieobrobione bloczki kamienne o różnych ukształtowaniach powierzchni, tj. łupane, cięte, z oryginalną teksturą.
Kupując płytki, należy zorientować się, jak liczona jest ich ilość w opakowaniu, ponieważ producenci często naliczają mniejszą ilość płytek, gdyż w ich rozmiarze uwzględniają szerokość fugi, której wielkość wynosi 1,5 cm. Nie jest to wielka różnica w dużych płytkach, jednak im mniejszy rozmiar, tym więcej „straconego” materiału.
Trzeba też wiedzieć, że wielkość bloczków i płytek ma znaczenie, im są one mniejsze, tym większy generują koszt robocizny.
Niestety, ale wapień to materiał dosyć trudny do położenia, wszystko więc powinno być wykonane przez specjalistów.
Ceny uzależnione są również od koloru płytek wapiennych i naturalnych detali w nich występujących. Uśredniona cena płytek wapiennych w kolorze ciemnej szarości, które są dodatkowo płomieniowane i szczotkowane wynosi 185,00-220,00 zł/m2.
Jasne płytki wapienne szczotkowane kosztują około 220,00-250,00 zł/1m2.
Trawertyn to koszt wielkości rzędu 170,00-250,00 zł/m2.
Płytki z czarnego wapienia łupanego kosztują około 320,00-350 zł/m2 i są bez wątpienia jednymi z najdroższych i najbardziej ekskluzywnych elementów.
Trzeba nadmienić, że duża część płytek wapiennych wytwarzana jest z materiałów zagranicznych, a nie naszych rodzimy. Często sprowadzane są z Indii lub Turcja, dlatego ich cena staje się odpowiednio wyższa. Mają też inne wybarwienie niż te spotykane w Polsce.
Ceny wapieni stosowanych do elewacji plasują się w zakresie wartości 110,00-170 zl/m2.
W tym przypadku bez trudności da się znaleźć tańszy wapień, ponieważ są to produkty polskie, jednak należy pamiętać, że taniej, nie zawsze znaczy lepiej. Kamień wapienny ułożony na zewnątrz winien mieć bardzo dobre parametry, gdyż jest wystawiony na działanie wielu czynników zewnętrznych. Gorszej jakości materiał oznacza chłonięcie przez niego wody, łatwość zabrudzenia i podatność na uszkodzenia mechaniczne.
Oprócz kosztów zakupu wapienia trzeba wziąć pod uwagę również koszt jego ułożenia. Uśredniona cena wykonania elewacji to 50zł/m2. Jednak to jedynie koszt pracy, nie wlicza się w nie impregnacji i zabezpieczenia kamienia wapiennego. Całość pracy wraz z mocowaniem i zabezpieczeniem to koszt rzędu 80-100 zł/m2. Ceny zależne są oczywiście od regionu.
Do całości należy doliczyć cenę konserwacji i czyszczenia skał wapiennych. Środki do impregnacji muszą być preparatami hydrofobowymi tworzącymi wodoodporną powłokę na bazie delikatnych środków chemicznych, gdyż wapień niekorzystnie znosi działanie kwasów. Koszt wykonania samej impregnacji to 15-35 zł/m2.
Wapień to niezwykle oryginalny kamień, który jawi się w wielu odmianach. Można zastosować go wewnątrz domu, jako elewację lub element dekoracyjny. Dzięki swym uniwersalnym kolorom ma niebywałe zastosowanie w budownictwie.
Pomimo jego dobrych parametrów, należy pamiętać o jego konserwacji i czyszczeniu, tylko wtedy ten kamień budowlany uda się utrzymać w dobrym stanie na kilkanaście kolejnych lat. Bez wątpienia jest to wydatek warty swojej cenie, niewychodzący z mody, a podczas kupna warto kierować się nie tylko ceną i wyglądem, ale również jakością materiałów budowlanych.
Ile kosztuje wapień?
Kamień naturalny z skał węglanowych nie jest tani, cena płytek wapiennych to około 185,00-220,00 zł/m2. Płytki z czarnego wapienia łupanego kosztują około 320,00-350 zł/m2. Ceny wapieni stosowanych do elewacji plasują się w zakresie wartości 110,00-170 zł/m2.
Jakie są najpopularniejsze kolory wapienia?
Najczęściej wapień występuje w kolorze białym, biało-szarym, szarym, ciemnoszarym, ale zdarzają się też rodzaje wapienia żółtego, beżowego, bordowego, czarnego.
Gdzie wydobywa się wapień w Polsce?
Wapień w Polsce wydobywa się w Górach Świętokrzyskich, Monoklinie Śląsko- Krakowskiej, Zapadlisku przedkarpackim i Roztoczu
Z czego powstaje wapień?
Wapienie to skały osadowe złożone są z elementów szkieletu organizmów żywych, innymi słowy szczątków organizmów żywych zachowanych na dnie oceanów.