Zamek do drzwi: jaki wybrać oraz jakie są rodzaje zamków?

Na bezpieczeństwo domu składa się wiele elementów – między innymi dobrze zamykane okna. Jednak wiele zależy też od prawidłowego zabezpieczenia wejścia.

Dobre zamki do drzwi domowych są podstawowym zabezpieczeniem przed włamaniami.

Nawet mocne drzwi nie dadzą nic, kiedy można będzie je otworzyć przy pomocy przysłowiowej spinki do włosów.

Zamek do drzwi wejściowych trzeba więc dobrze wybrać, zwracając uwagę na jego atesty, klasę i kilka innych parametrów. Równie istotny jest zakup właściwych zamków do drzwi wewnętrznych, które mogą służyć na kilka sposobów.

Jakie rodzaje zamków można znaleźć obecnie na rynku?

Pierwszym i jednym z najważniejszych podziałów jest ten dzielący zamki pod względem sposobu ich montażu. Są to zamki wpuszczane oraz nawierzchniowe.

Zamki wpuszczane

Są to inaczej zamki wewnętrzne, które instaluje się w środku drzwi zewnętrznych lub drzwi wewnętrznych, przez co są niemal niewidoczne. Zamek drzwiowy wpuszczany wkłada się do specjalnie przygotowanych otworów. Po przekręceniu klucza rygiel wchodzi do wzmocnionego otworu w futrynie i wtedy drzwi zewnętrzne czy drzwi wewnętrzne zostają skutecznie zablokowane.

Zamki do drzwi wpuszczane dzielą się pod względem działania na modele:

• z blokadą (do drzwi łazienkowych),
• z zatrzaskiem uruchamianym półobrotem klamki,
• z zasuwą uruchamianą za pomocą prostego klucza,
• z wkładką cylindryczną (wyposażone w klucz płaski).

Wśród najpopularniejszych zamków wpuszczanych do drzwi zewnętrznych wymienić można np. zamek drzwiowy wpuszczany. Ten z kolei ma swoje rodzaje, a popularną odmianą zamków podklamkowych są zamki hakowe. W nich rygiel ma kształt masywnego haczyka, którego wysunięcie się z puszki zamka odbywa się przez półobrót. Podklamkowe zamki hakowe nie potrzebują głębokich otworów w skrzydle, nie zajmują też zbyt wiele miejsca. W związku z tym, są one często wybierane do drzwi wewnętrznych (łazienka, wc), wykonanych z PVC, aluminium i HDF.

Zamki nawierzchniowe

Zamki nawierzchniowe to inaczej nadrzwiowe czy zewnętrzne. Ten rodzaj zamków mocuje się do drzwi. Później z jednej strony zamek do drzwi wejściowych otwierany jest za pomocą klucza, a z drugiej przy pomocy zasuwy (albo gałki).

Poleca się je do takich drzwi, które są zbyt cienkie do tego, by zainstalować w nich zamek wpuszczany.

Czasami stanowią one też dodatkowe zabezpieczenie: w drzwiach zewnętrznych używa się ich w czasie przebywania wewnątrz domu/mieszkania.

Trzy główne modele zamków nawierzchniowych to zamki zewnętrzne:

• zasuwkowe,
• zapadkowe (zapadka zatrzaskuje drzwi za pomocą sprężyny),
• zapadkowo-zasuwkowe (zamykanie umożliwiają w nich obydwa mechanizmy).

Jeśli chodzi o te dwa typy zamków, to bezpieczniejszą opcją są produkty wypuszczane.

Jest tak dlatego, że potencjalnemu złodziejowi znacznie trudniej sforsować będzie system zabezpieczający, który jest umocowany w konstrukcji drzwi niż ten, który jest zamontowany na ich powierzchni. Choć tutaj dużo zależy także od typu zamka czy wkładki.

Trzeba też wspomnieć, że zarówno wśród zamków wpuszczanych jak i nawierzchniowych znaleźć można zamki:

• rozporowe,
• wielopunktowe (nazywane również skrzynkowymi).

Od zamków zwykłych odróżniają się one tym, że zamiast jednego rygla (do blokady drzwi) mają one kilka rygli, które zamykają wtedy drzwi w dwóch płaszczyznach: zarówno z boku, jak i góry oraz dołu – wszystko to przy użyciu jednego klucza.

W przypadku zamków z kilkoma ryglami, lepszą opcją stanie się wpuszczany zamek do drzwi.

Będzie on zarówno bezpieczniejszy, ale też atrakcyjniejszy pod względem wizualnym (system sztab umieszczony na drzwiach nie wygląda zbyt ładnie).

Drugim podziałem zamków do drzwi jest ten dotyczący sposobu kodowania informacji, która pozwala na otworzenie drzwi.

Zamki mechaniczne

To zamki tradycyjne, wykorzystywane zdecydowanie najczęściej. Nie są to modele drogie, a odznaczają się skutecznością działania. Przesunięcie rygla odbywa się w nich dzięki przekręceniu klucza.

Tego rodzaju zamków do drzwi nie trzeba serwisować, nie potrzebują też one zasilania prądem.

Bezpieczeństwo zależne jest od:

• kombinacji ząbków,
• nacięć oraz nawierceń na pasującym do nich kluczu.

Na rynku można spotkać również modele nieco droższe, gdzie wykorzystane zostało magnetyczne kodowanie klucza.

Zanim się go przekręci, najpierw zamek musi rozpoznać zapisaną w kluczu informację magnetyczną (która jest unikatowa).

Zamki elektromechaniczne

W nich tradycyjny zamek połączony jest ze sterowaniem elektronicznym.

Nie ma tutaj jednak zwykłego klucza, ale karta albo brelok z zakodowaną informacją (umożliwiającą otworzenie drzwi).

Pod odczytaniu takiej informacji impuls elektryczny zwalnia blokadę i wtedy drzwi otwiera się w tradycyjny sposób – za pomocą klamki.

W zamkach elektromechanicznych kod otwarcia może być zmieniany.

Trzeba też pamiętać, że zamki elektroniczne wymagają zasilania: albo z baterii (np. AA) albo sieci. Elektromechaniczne zamki dzieli się na dwa typy:

• Off line – to zamki, które nie są podłączone do centralnego systemu i każdy z nich pracuje niezależnie.
  Wykorzystuje się je w:
  • urzędach,
  • biurach,
  • niekiedy w mieszkaniach.
• On line – można je spotkać przede wszystkich w hotelach, gdzie dają możliwość otworzenia drzwi z poziomu recepcji. Pozwalają na odblokowanie wszystkich hotelowych drzwi jednocześnie, co jest ważne np. w sytuacji zagrożenia pożarowego.

Jeśli chodzi o popularne kategorie zamków, na koniec warto dodać jeszcze podział ze względu na ich budowę.

Są to:

Zabezpieczenia zamków do drzwi

Kupując zamek do domowych drzwi, szczególnie drzwi zewnętrznych, warto postawić na produkt, który będzie skuteczny i bezpieczny.

Po pierwsze, powinien mieć on certyfikat Instytutu Techniki Budowlanej, dopuszczający go do użytkowania w budownictwie.

Po drugie, najlepiej kiedy będzie to model przetestowany, a więc taki, którego skuteczność została potwierdzona badaniami (co jest zatwierdzone później jego odpowiednią klasyfikacją).

Aby tak właśnie było, należy wybrać zamek do drzwi z certyfikatem odpowiedniej jednostki, na przykład COBR Metalplastu albo Instytutu Mechaniki Precyzyjnej.

Szerokie badania nad zamkami do drzwi prowadzi się w oparciu o normę PN-EN 12209:2005, a wyniki zapisuje 12-cyfrowym kodem klasyfikacyjnym.

Kiedy chodzi o odporność na włamanie, to najważniejsze są znaki 7 i 12 kodu (o czym dokładniej poniżej).

Atesty wydawane przez Instytut Mechaniki Precyzyjnej lub COBR Metalplast mogą obejmować zarówno cały zamek, jak i jego wkładkę (cylinder), jeśli jest wymienna.

Jeśli chodzi o punkt siódmy w kodzie, określa on poziom zabezpieczenia i odporność na przewiercenie.

Wyróżnionych zostało tutaj siedem klas, które przedstawiają się następująco:

• Zabezpieczenie minimalne, bez odporności na wiercenie.
• Zabezpieczenie niskie, bez odporności na wiercenie.
• Zabezpieczenie średnie, bez odporności na wiercenie.
• Zabezpieczenie wysokie, bez odporności na wiercenie.
• Zabezpieczenie wysokie, z odpornością na wiercenie.
• Zabezpieczenie bardzo wysokie, bez odporności na wiercenie.
• Zabezpieczenie bardzo wysokie, z odpornością na wiercenie.

Znak dwunasty w kodzie klasyfikacyjnym opisuje odporność na włamanie.

Aby to ustalić przeprowadza się badania oparte o normę PN-EN 1300, w których sprawdza się ile czasu wytrzyma zamek poddany takim działaniom jak:

• wyrywanie,
• piłowanie,
• wiercenie.

Biorąc pod uwagę minimalny czas oporu, wyróżnionych zostało tutaj pięć klas:

• Klasy O i T – 0 min. oporu.
• Klasa A – 1 min oporu.
• Klasa B – 3 min oporu.
• Klasa C – 6 min. oporu.

Jak widać, tutaj najlepszą opcją są zamki klasy C, które najdłużej chronią dom przed złodziejem.

Tym, co może zainteresować nabywców zamków, będzie także na pewność ich odporność na korozję i temperaturę (znak szósty w kodzie).

Zostało to w oznaczeniach podzielone na osiem klas, gdzie O oznacza, że w zamku nie określono odporności.

Kolejne klasy oznaczone literami od A do G, gdzie w pierwszych czterech nie określono wymagań temperatury stwierdzając jedynie odporność:

• A – niską.
• B – średnią.
• C – wysoką.
• D – bardzo wysoką.
• E – odporność średnia.
• F – odporność wysoka.
• G – odporność bardzo wysoka.

W ostatnich trzech klasach, wymagania temperatury zostały zaś określone -20 do + 80 stopni Celsjusza.

Podpunkt czwarty w klasyfikacji zamków przedstawia przydatność do zastosowania w drzwiach ognioodpornych i dymoszczelnych.

• Klasa 0 – oznacza, że jest to zamek nieodpowiedni do takich wymagań.
• Klasa 1 oznacza, że jest to zamek dopuszczony do zastosowania w zestawach drzwiowych przeciwpożarowych/dymoszczelnych.

Pozostałe znaki w kodzie klasyfikacyjnym nie mają większego znaczenia dla kupujących zamki do domów jednorodzinnych, ponieważ nie będą zbyt mocno wpływać na wybór konkretnego zamka.

Jaki zamek do jakich drzwi

Warto wiedzieć, że jedynie w tak zwanych drzwiach antywłamaniowych zamek jest montowany fabrycznie. Najczęściej jest to zamek centralny wieloryglowy, to znaczy taki, w którym rygle wysuwają się w kilku różnych kierunkach.

Najlepszą opcją jest zamek otwierający się przynajmniej w trzech kierunkach, posiadający co najmniej 7-8 rygli.

Kiedy rygle otwierają się także na dół, to trzeba pamiętać o tym, by otwór w progu systematycznie czyścić z piasku i innych zanieczyszczeń, ponieważ tylko wtedy zamknięcie będzie naprawdę skuteczne.

Do wszystkich innych drzwi (poza antywłamaniowymi) zamki trzeba dobierać samodzielnie. Choć zdarzają się oczywiście drzwi z już zamontowanymi.

Kiedy jednak takiego zamka nie ma, to trzeba go wybrać samodzielnie. Aby właściwie dobrać wysokiej jakości zamek do konkretnych drzwi chroniących przed niechcianymi gośćmi, pod uwagę trzeba wziąć między innymi:

• obecność/brak otworu do wpuszczenia zamka – jeśli taki otwór istnieje należy sprawdzić jego wymiary,
• kierunek otwierania drzwi – mogą być one lewe lub prawe; w zależności od tego dobiera się również lewe lub prawe zamki, na rynku spotkać można również zamki uniwersalne,
• grubość skrzydła – jest to ważne, ponieważ śruby mocujące zamek nie mogą wystawać na zewnątrz; do tej grubości musi zostać równie dopasowana wkładka zamka (nie może być ani za krótka ani zbyt długa),
• materiał, wagę i konstrukcję drzwi – wybrany zamek nie może być za ciężki w stosunku do drzwi, by może wtedy: przesuwać się pod własnym ciężarem, zbytnio obciążać drzwi, a w efekcie je deformować.

Wszystko to sprawia, że do poszczególnych rodzajów drzwi warto wybierać odpowiedni zamek wpuszczany lub nawierzchniowy.

Jaki zamek do drzwi przesuwnych?

Aby zabezpieczyć drzwi przesuwne, można użyć kilku rodzajów zamków. Nie mogą być to zamki zwyczajne – najlepiej użyć tu tzw. zamków meblowych, które w żaden sposób nie zakłócą działania mechanizmu otwierania i zamykania. Do zamykania domowych drzwi przesuwnych, wykonanych z drewna czy płyty MDF, można wybrać zamki meblowe takie jak:

Jaki zamek do drzwi pokojowych?

Drzwi pokojowe nie muszą być zamykane tak często, jak np. drzwi zewnętrzne, jednak zdarza się wiele sytuacji, kiedy i w nich potrzebny jest dobry zamek.

Kupując takie drzwi, trzeba więc wybrać właściwy model zamka do drzwi wewnętrznych.

Do drzwi wewnętrznych na rynku można znaleźć obecnie następujące rodzaje zamków:

1. Zamek do drzwi wewnętrznych na klucz – drzwi są otwierane, jak i zamykane za pomocą klucza; producent dodaje klucz od razu do zamka.
2. Zamek na wkładkę patentową do drzwi wewnętrznych – trzeba tutaj dokupić wkładkę, którą mocuje się do zamka za pomocą jednej śruby.
3. Zamek do drzwi łazienkowych z blokadą łazienkową (WC) – to opcja do różnego rodzaju pomieszczeń sanitarnych; funkcjonuje on z odpowiednio dobraną rozetą, a otwieranie i zamykanie odbywa się przy pomocy pokrętła umieszczonego w szyldzie.
4. Zamek oszczędnościowy – drzwi wewnętrzne mają otwór pod klamkę, wykorzystywany kiedy nie występuje potrzeba zamykania drzwi na klucz.

Trzeba pamiętać, że w znacznej większości przypadków z typem zamka do drzwi wewnętrznych będzie wiązać się wybór rozety i klamki drzwiowe.

I tak na przykład jeśli chodzi o zamek oszczędnościowy, najlepszy będzie do niego długi, gładki szyld lub też sama klamka z szyldem (okrągłym albo kwadratowym).

Pozostałe rodzaje zamków wymagają zaś dokupienia do nich ozdobnej rozety na szyldzie (w wybranym kształcie).

Będzie to wtedy rozeta na:

• klucz,
• wkładkę patentową,
• blokadę łazienkową.

Jaki zamek do drzwi zewnętrznych?

Najważniejszą rolą drzwi zewnętrznych jest zapewnienie bezpieczeństwa domownikom. Jednak nie poradzą one sobie z tym same.

Zabezpieczenie przed dostępem do domu niepowołanych osób, stanowić będzie odpowiedni zamek zewnętrzny.

Jego wybór musi być zawsze więc podyktowany kwestiami bezpieczeństwa.

1. Po pierwsze, tym co będzie stanowić o poziomie zabezpieczenia, będzie ilość bolców obrotowego bębenka wkładki cylindrycznej. Oczywiście im takich bolców więcej, tym trudniej będzie otworzyć zamek bez oryginalnego klucza. Standardowy poziom bezpieczeństwa zapewni zamek z 5 bolcami, natomiast zamek z 6 bolcami (i większą ich ilością) zapewni podwyższony poziom bezpieczeństwa. Najwyższy poziom bezpieczeństwa będzie zaś wtedy, gdy wybierze się zamek z 6 bolcami i zabezpieczeniami antywłamaniowymi.
2. Po drugie, w wybieranym zamku warto zwrócić uwagę na obecność zabezpieczenia przed jego przewierceniem. Zwykle jest nim zainstalowana w zamku bardzo wytrzymała blaszka lub specjalny element rotacyjny (dzięki któremu wiertło nie sięga do bębenka wkładki).
3. Po trzecie, ważne będą także zabezpieczenia:
   • przed wyłamaniem, które zapobiega złamaniu wkładki na pół (jest to wykonalne kiedy wystaje ona przed płaszczyznę drzwi),
   • przed otwarciem wytrychem, jest na to kilka sposobów, które zapobiegają wyczuciu przez włamywacza właściwego położenia bolców blokujących bębenek.

Warto też wiedzieć, że drzwi wejściowe powinny być wyposażone w więcej niż jeden zamek. Pojedyncza ochrona sprawdza się jedynie w skrzydłach antywłamaniowych, wszystkie inne modele drzwi powinny posiadać dwa, a nawet trzy zamki. Zbyt duża ilością są już cztery zamki – ich liczba, a mówiąc dokładniej ciężar, mogłyby osłabić konstrukcję drzwi, czyniąc je tym samym łatwiejszymi do sforsowania. Najlepszą opcją będzie więc zestaw w którym jeden z zamków jest wpuszczany w skrzydło, a jeden albo dwa pozostałe są zamkami nawierzchniowymi (zasuwami). Przy wyborze zamków uwagę należy też zwrócić na obecność odpowiednich atestów oraz na klasę zamka. Do drzwi zewnętrznych, jeśli chodzi o klasę odporności na włamanie, najlepiej wybierać zamki oznaczone literą C. Opierają się one brutalnym próbom włamania przez 6 minut. Im więcej zamków i ich elementów ochronnych, tym więcej czasu zajmie ich sforsowanie. W wielu sytuacjach może pomóc to w powiadomieniu odpowiednich służb i ochronę własności.

Wysokiej jakości zamek do drzwi zewnętrznych będzie przydatny każdego dnia, ale szczególnie w okresach kiedy opuszcza się dom na nieco dłużej. Warto więc zadbać o wybranie właściwego modelu.

W atestowanych drzwiach antywłamaniowych, wystarczy jeden wieloryglowy centralny zamek – oczywiście klasy C. Ważne, by jego rygle wysuwały się w różnych kierunkach. W wielu modelach drzwi antywłamaniowych zamek montowany jest fabrycznie. Jest to zamek wieloryglowy (7-8), to znaczy taki w którym rygle wysuwają się w kilku kierunkach. Kiedy jednak takiego zamka nie ma, należy zakupić go samodzielnie.

Musi być to zamek centralny, z kilkoma ryglami otwierającymi się w różne strony – najlepiej w trzy strony. Musi być to zamek klasy C pod względem odporności na włamania.

Co ciekawe, na rynku można znaleźć zamki do drzwi antywłamaniowych, gdzie dla większego bezpieczeństwa do kluczy wydawane są specjalne karty bezpieczeństwa. Bez takiej karty punkty zajmujące się powielaniem kluczy nie przyjmują zleceń na dodatkowe egzemplarze. Trzeba też zaznaczyć, że decydując się na drzwi antywłamaniowe i wybierając do nich jak najlepszy zamek, montaż/wymianę całości najlepiej zlecić fachowcom. To oni najlepiej dopasują do siebie całość i pozwolą na uniknięcie problemów, np. ewentualnych poluzowań czy wystawania wkładki.

Jaki zamek do drzwi garażowych?

Drzwi garażowe zawsze zakrywają samochód, ale często również inne cenne sprzęty.

Dlatego tak ważna jest ich właściwa ochrona, a więc wybranie odpowiedniego zamka do drzwi.

O wyborze właściwego zamka należy pamiętać jeszcze na etapie wyboru bramy garażowej, ponieważ wiele modeli drzwi nie da się później w niego wyposażyć.

Najprostszym, a jednocześnie najczęściej stosowanym rozwiązaniem jest zamek antywłamaniowy – czyli mechanizm z kluczem.

Taki zamek zazwyczaj można zamocować do drzwi w dowolnym miejscu skrzydła drzwiowego, dzięki czemu na jednym skrzydle można zamontować kilka zamków – co zwielokrotni poziom bezpieczeństwa zamknięcia.

Warto postawić na zamek, w którym (wyjmując elementy) można zdecydować o preferowanej liczbie rygli.

Dobrze też, gdy wkładka zamka będzie wymienna: pozwoli to na dostosowanie go do potrzeb użytkowników, tzn. do kupienia dowolnej wkładki – od konstrukcji najprostszej aż do najbardziej wyrafinowanej.

Trzeba też jednak zaznaczyć, że choć tradycyjne zamki są rozwiązaniem zapewniającym dobrą relację (niskiej) ceny do (bardzo dobrej) skuteczności, to w ostatnich latach do zamykania garaży coraz częściej wykorzystuje się system automatyki bramowej.

W niej kontrola dostępu do garażu odbywa się na przykład w postaci zbliżeniowych czytników kart czy dzięki pilotowi zdalnego sterowania. Takie mechanizmy trudno złamać pod względem kodu, lecz złodzieje mogą podjąć próbę wyważenia drzwi.

Czasem więc lepiej postawić jest na kilka zamków z ryglami.

Dodatkowym wsparciem zamka mogą zaś okazać się zasuwy. Pozwalają on zabarykadować drzwi garażowe od wewnątrz, poprawiając ich zamknięcie.

Ile kosztuje zamek do drzwi?

Ceny zamków są zróżnicowane. Zależą one od rodzaju, przeznaczenia oraz klasy bezpieczeństwa.

Za zamek oszczędnościowy (z wolną przestrzenią pod klamką) zapłaci się zaledwie 5 zł.

Najprostszy zamek wewnętrzny można kupić już za kilkanaście złotych.

Zamek wpuszczany hakowy, to już koszt mniej więcej 40 zł.

Wewnętrzny zamek klasy C to wydatek rzędu 250 zł w górę.

Jeśli zaś chodzi o zamek nawierzchniowy, to za taki o prostej budowie zapłaci się około 20 złotych (będzie to jednak zamek o dość niskich parametrach bezpieczeństwa), bardziej rozbudowane modele będą kosztować już kilkadziesiąt złotych (ok. 80 zł).

Natomiast zamek nawierzchniowy klasy C, który montuje się np. na drzwiach wejściowych, będzie kosztował od 120 zł do średnio 300 zł.

Oczywiście znaleźć można także opcje droższe, bardziej rozbudowane – np. zamek gerda do drzwi zewnętrznych domu z większą ilością rygli – za kilkaset złotych.

Niekiedy do zewnętrznych zasuw używa się jeszcze sztywnego łańcucha – będzie on kosztował około 60 zł.

Jeśli chodzi zaś o drzwi antywłamaniowe, w których zamki montowane są fabrycznie, to za cały taki komplet (drzwi + zamek centralny klasy C), zapłaci się od 1400 do nawet 4000 złotych.

Warto tutaj wspomnieć, że przy okazji zakupu tego typu drzwi, można się ubiegać o zniżki przy zakupie polisy ubezpieczeniowej na dom.

W zależności od wybranego ubezpieczyciela, mogą one wynieść od 15 do nawet 30%.

W drzwiach bez atestu (takich, które nie są nazywane antywłamaniowymi), chcąc ubiegać się o tego typu zniżkę, należy zamontować dwa wysokiej jakości atestowane zamki do drzwi (najlepiej klasy C). Wysokość zniżki będzie bowiem zależeć tutaj od klasy zamka, jednak będzie niższa niż w pierwszej sytuacji.

Trzeba pamiętać o tym, że bezpieczeństwo jest najważniejsze – dlatego na zamkach do drzwi wejściowych i garażowych lepiej zbytnio nie oszczędzać i wybierać produkty dobrej jakości. Tańsze opcje można jednak wybierać do drzwi pokojowych, których zamykanie w większości przypadków nie musi być aż tak dokładne.

Ważne też, by dobrze dobrany zamek został dopasowany do typu drzwi – aby nadmiernie nie obciążał ich konstrukcji.