Palisada betonowa: zastosowanie, cena, układanie [krok po kroku]

Bardzo ważnym, a niekiedy traktowanym niewłaściwie i z mniejszą uwagą, elementem niemal każdej przestrzeni ogrodowej czy różnego rodzaju nawierzchni, są obrzegowania i palisady. Wykonuje się je z różnych materiałów, jednak tymi najbardziej trwałymi oraz wytrzymałymi są palisady betonowe. Elementy te są ważne przy punktach zieleni ze względów estetycznych, ale przede wszystkim spełniają one funkcje praktyczne: utrzymując skarpy czy oddzielając rośliny od trawników i chodników. Dlatego też warto dokładniej przyjrzeć się temu jak wyglądają rodzaje i parametry palisad betonowych, gdzie się je wykorzystuje i jak wygląda ich montaż.

Co to jest palisada betonowa?

Jest to element małej architektury ogrodowej. Tworzy ona konstrukcję, która ma wpływ na wygląd przestrzeni, a więc jej właściwe zaaranżowanie może w zauważalny sposób wpłynąć pozytywnie na estetykę i ukształtowanie wizerunku całego ogrodu. Szczególnie dlatego, że palisady występują na rynku w różnych rozmiarach, kształtach czy kolorach. Na styl palisad składać się będą również technologia i rodzaj produktu. Gotowe i wybrane palisady betonowe, powinny komponować się z pożądaną, wybraną wcześniej, prezencją ogrodu. Tak więc palisady wpływają na otoczenie pod względem wizualnym, jednak mają także szereg zastosowań praktycznych. Palisada betonowa przy domu jednorodzinnym będzie użyteczna, a wręcz niezbędna szczególnie wtedy, kiedy pojawia się problem nieregularnego terenu ogrodu. Wtedy bowiem palisada pomoże go spoziomować i kształtować przestrzeń zgodnie z potrzebami właścicieli. Palisady to także jedne z najpopularniejszych elementów służących do oddzielania oraz wyznaczania granic pomiędzy poszczególnymi elementami i strefami ogrodów. Stosuje się je zazwyczaj do oddzielenia konkretnych fragmentów: ogrodu: nasadzenia od nawierzchni czy też rabaty, skalniaka od trawnika. Dużą zaletą palisady jest to, że wyznacza ona granice uprawianych roślin i pozwala na kontrolowanie ich wzrostu. Zdarza się oczywiście, że rośliny przerastają palisadę (przede wszystkim gatunki o pokroju pnącym), ale i tak łatwiej jest je kontrolować (chociażby przez wyrywanie i cięcie).

Na rynku można znaleźć palisady wykonane z różnych materiałów: od najtańszych palisad plastikowych, przez te wykonane z drewna i kamienia aż po palisady betonowe. W przydomowych ogrodach najczęściej pojawiają się te ostatnie, bo stały się modne, ale są też bardzo wytrzymałe i trwałe (mogą służyć przez wiele lat). Powszechność ich występowania wynika także z tego, że doskonale komponują się z betonowymi donicami, awangardowymi dekoracjami z betonu i nawierzchniami. Jeśli chodzi o te ostatnie, to betonowe będą wyglądać szczególnie dobrze wtedy, kiedy ogrodowe ścieżki czy inne części podwórka wykonane są z kostki betonowej albo z kostki brukowej. Oczywiście należy wtedy pamiętać o tym, by palisady zostały dopasowane kolorystycznie (miały tą samą barwę co nawierzchnie albo wręcz przeciwnie – wyraźnie z nimi kontrastowały). Niekiedy kolor palisady dobiera się pod kolor detali w nawierzchni, na przykład pojedynczych linii. Palisady mogą też (choć nie muszą) pasować do nawierzchni wykonanej ze żwiru. Palisady wykonane z betonu stosuje się najczęściej w ogrodach nowoczesnych i wielostylowych. Bardzo często można je spotkać także w zieleni miejskiej. Pozwalają one bowiem na funkcjonalne i bardzo estetyczne ukształtowanie terenu w wielu różnych miejscach.

Gdzie warto wykorzystać palisady betonowe?

Tak jak zostało przedstawione już wcześniej, palisady betonowe łączą ze sobą walory wizualne oraz praktyczne. Mają one bowiem szerokie zastosowanie. Przy domach można znaleźć palisady betonowe na schody czy taras. Najpopularniejszym rozwiązaniem są oczywiście palisady betonowe jako obrzeża trawnikowe – czyli wykorzystywane do wyznaczenia granic dla ścieżek, rabat oraz trawników. Najczęściej stosuje się je razem z kostką albo płytami betonowymi. Dzieje się tak zarówno w ogrodach przy domach, jak i w zielonych przestrzeniach publicznych. Palisady betonowe są na tyle wszechstronnymi ogrodzeniami, że mogą:

• oddzielać strefy przeznaczone dla pieszych (ścieżki i alejki),
• wzmacniać i ochraniać konkretne nawierzchnie,
• stabilizować krawędzie nawierzchni wykonanej z kostki brukowej czy płyt chodnikowych (które dzięki palisadom stają się bardziej odporne na przemieszczenia),
• stanowić wykończenie schodów,
• łączyć różne poziomy w ogrodzie,
• tworzyć rabaty i klomby,
• odgradzać drzewa i krzewy,
• zabezpieczać przed osypywaniem się ziemi albo kory na skarpach i zboczach.

Ogrodowe palisady z betonu ułatwiają podzielenie terenu ogrodu na strefy (gdzie każda z nich będzie spełniać inną funkcję). Użycie palisad poprawi dzięki temu wygląd ogrodu, ale zarazem ułatwi opiekę nad nim i wszystkimi roślinami, które zostaną np. odpowiednio pogrupowane i oddzielone od siebie. Co więcej, użycie betonowej palisady jako granicy pomiędzy trawnikiem a rabatą kwiatową, będzie doskonałym sposobem na wyeksponowanie reprezentatywnego miejsca terenu. Palisada stanie się jednocześnie dla rabaty zabezpieczeniem, ponieważ oddzielone bardzo wyraźnie od reszty ogrodu kwiaty nie będą narażone na zadeptanie, pomyłkowe koszenie lub nawet na kontakt z kołami samochodu. Niskie palisady mogą być ochroną nie tylko dla kwiatów, ale również dla ozdobnych krzaków i delikatnych drzewek. Będą także zabezpieczeniem dla drobnych elementów ozdobnych, to znaczy miejsc wysypanych korą, drobnymi kamieniami albo grysem. Dzięki palisadom wszystkie one przez długi czas pozostaną na swoim miejscu. Tak więc, palisadę betonową można wykorzystać na trzy główne sposoby:

1. Jako obrzeże trawnika, rabat i ścieżek ogrodowych. W takim przeznaczeniu najlepiej sprawdzą się niskie palisady betonowe, które nie będą zasłaniać widoku na zieleń i rośliny. Nie trzeba będzie też ich specjalnie dopasowywać do indywidualnych wymagań. Co ważne, mnogość kolorów i kształtów dostępnych na rynku palisad ułatwi niemal dowolną aranżację małej architektury w obrębie danego terenu. Trzeba też dodać, że poza funkcjami estetyczną i odgradzającą, palisada będzie tu stanowić istotne wzmocnienie dla obrzeża ścieżki.
2. Jako murek oporowy. Tutaj zadaniem konstrukcji z palisady betonowej jest: wsparcie rabaty, wzmocnienie skarpy czy też obudowanie skalniaka. Murek nie pozwoli na przypadkowe osuwanie się ziemi.
3. Jako obrzeże schodów. Palisada betonowa może posłużyć także do wykończenia schodów (znajdujących się przy drzwiach wejściowych czy np. tych prowadzących na taras). Użycie palisad przy schodach na pewno doda budynkowi prawdziwego szyku. W zasadzie nie ma tutaj znaczenia z jakiego materiału wykonane są schody. Palisada betonowa stanie się idealnym dopełnieniem kostki brukowej czy betonowych płyt. Warto dodać, że schody z palisadą będą bardziej bezpieczne, ponieważ posłuży ona jako element wspierający.

Tak naprawdę jednak, palisady betonowe można stosować dowolnie, a nie tylko według przedstawionych wyżej schematów i najczęściej występujących rozwiązań. Przy odrobinie kreatywności, można znaleźć naprawdę wiele sposobów ich wykorzystania. Da się z nich na przykład wykonywać kwietniki, donice czy nawet ogrodowe rzeźby. Posłużyć mogą one też do oddzielenia różnych poziomów powierzchni działki. Z palisad betonowych o większych rozmiarach niektórzy budują siedziska, ławy, a nawet stoły. Są to elementy, z których osoby z chęcią do majsterkowania tworzą zabudowę małej wędzarni albo ogrodowego grilla. Palisady betonowe to także doskonały sposób na wyznaczanie miejsc takich jak: donice w ogrodzie, palenisko, ognisko czy kominek ogrodowy. Jak więc widać, palisady betonowe mogą stać się idealnym budulcem do naprawdę różnorodnych realizacji w przydomowych ogrodach.

Palisada betonowa – parametry

Palisady betonowe mogą różnić się od siebie kolorem. Powszechnie występują oczywiście palisady typowe, czyli szare. Wybierać można jednak także z betonowych palisad, których wygląd to kolory:

• ceglaste,
• grafitowe,
• czarne,
• brązowe,
• zielonkawe,
• żółte.

Niektóre z palisad betonowych mogą nawet imitować wygląd kamienia naturalnego (granit, trawertyn, piaskowiec). Barwę tych elementów małej architektury ogrodowej należy dobrać do występującej na danym terenie kolorystyki nawierzchni. Niekiedy komponuje się je także (a więc harmonizuje kolorystycznie) z elewacją budynków albo ogrodzeniem. Jednak dzięki tak różnorodnym barwom, palisady betonowe bez problemu można dopasować do różnych projektów i wielu stylów ogrodów przy domach jednorodzinnych. Jeśli chodzi o parametry palisady, to duże znaczenie mają oczywiście jej kształt oraz wielkość, które to w dużej mierze wpłyną na odbiór całej przestrzeni. Na rynku można znaleźć palisady betonowe:

• O nierównomiernym kształcie – to takie palisady często imitują kamień naturalny i stają się jego tańszym zamiennikiem. Stosuje się je zazwyczaj w ogrodach eklektycznych, czyli o nieokreślonym stylu aranżacji. W takich niesprecyzowanych ogrodach podkreślą w udany sposób naturalność aranżacji. Palisady o nierównomiernym kształcie pasują jednak także do ogrodów w stylu wiejskim albo w stylu nowoczesnym.
• Okrągłe – są tak uniwersalne, że sprawdzą się one w ogrodach o przeróżnych stylach (zarówno klasycznych, jak i nowoczesnych). Średnica okrągłych (pojedynczych) palisad betonowych wynosi najczęściej 10 cm. Odmienna może być jednak ich wysokość. Waha się ona średnio od 30 do 100 cm. Dzięki temu okrągłe palisady można dopasować do wysokości nasypu i do wymagań nawierzchni. Najwyższe palisady umożliwiają nie tylko oddzielanie rabat kwiatowych od trawników, ale też na umacnianie skarp. Mogą one posłużyć nawet do stworzenia kilku poziomów. Wykorzystuje się je również do zabezpieczania pieszych szlaków komunikacyjnych. Otoczona okrągłymi palisadami betonowymi nawierzchnia nabierze walorów dekoracyjnych. Na uwadze trzeba mieć to, że montaż palisady okrągłej jest dość pracochłonny, ale powstała konstrukcja jest za to naprawdę stabilna (co jest bardzo ważne właśnie przy wyższych palisadach).
• O kanciastym kształcie – wyróżniają się prostą, a nawet surową formą, dlatego też chętnie wybiera się do ogrodów nowoczesnych, minimalistycznych. Pasują też idealnie do ogrodów formalnych, gdzie bardzo ważne są takie założenia jak symetria i geometria. Palisady betonowe o kanciastym kształcie wykorzystuje się także do wyznaczania granic przy fontannach. Stosuje się je także do wykończeń schodów.
• Kwadratowe – które prezentują się najlepiej w ogrodach modernistycznych. Proste, powtarzalne wzory palisad są tutaj pomocne w wyznaczaniu symetrycznych linii ogrodu. Zwiększają też wrażenie schludności i pożądanej surowości. Palisady betonowe wybiera się także do ogrodów klasycznych czy w stylu rustykalnym. Tego rodzaju elementy mogą mieć 40, 60 albo 80 cm.

Prostokątne – ich regularny wygląd sprawia, że sprawdzają się doskonale jako palisada do ogrodu, na taras czy też obrzeże na schody.

Oprócz kształtów, duże znaczenie będzie miała także wysokość palisady, którą to dobiera się w zależności od zakładanego przeznaczenia tych elementów małej architektury. Przy użyciu niskich palisad można budować rabaty, odgradzać chodniki czy podjazdy od trawnika. Wysokie pozwalają stworzyć prawdziwe zasłony widokowe. Na rynku wysokość dostępnych palisad jest naprawdę zróżnicowana, mogą mieć one: 20, 40, 60, 80, 100, 120 czy nawet 150 centymetrów.

Jak dobierać właściwą wysokość palisady? Przykładowo, obramowanie które ma ułatwiać koszenie trawnika powinno wystawać nieco ponad rabatę. W ogrodach zaaranżowanych minimalistycznie, najlepiej natomiast kiedy palisada oddzielająca trawnik od rabaty jest równa z nawierzchnią. Palisady o średniej wysokości będą idealne do wyznaczania linii drzew i rabat. Wyższe palisady (od 100 do 150 cm) mogą stworzyć ogrodzenie ogrodu, obramowanie tarasu czy schodów. Dostępne na rynku palisady w różnych kształtach i o różnych rozmiarach sprawiają, że są to elementy, które sprawdzają się w większości projektów przy domach jednorodzinnych. Klasyczne i uniwersalne obrzeża palisadowe do takich ogrodów, mają rozmiary takie jak: 50 x 28 x 6/8 cm lub też 40 x 15 x 8 cm. Są to funkcjonalne elementy małej architektury do oddzielania roślinności, rabat ogrodowych i wykańczania brukowanych lub betonowych nawierzchni. Oprócz wysokości palisad, przy zakupie uwagę warto zwrócić również na ich grubość. Im cieńsza będzie palisada, tym delikatniej będzie wyglądać. Trzeba jednak pamiętać, że może wtedy nie sprawdzić się na nawierzchniach z dużym obciążeniem. Pod uwagę trzeba wziąć także to, że palisady wykonane z betonu są dość ciężkie, szczególnie te najwyższe i największe. Będą więc wymagać odpowiedniego transportu.

Palisada betonowa: zalety i wady

W każdym ogrodzie niezwykle ważne jest zachowanie porządku, by wysiłek związany z opieką nad roślinami, nie został popsuty przez ich niestarannie wykonane otoczenie. Tutaj właśnie nieocenioną pomocą są palisady betonowe, które (nawet przy chaosie wynikającym z istnienia różnych poziomów gruntu), porządkują wizualnie teren i wprowadzają do niego harmonię. Palisady są też doskonałym rozgraniczeniem przy rabatach i nasypach. Zmniejszają tym samym ewentualne problemy z zapadaniem oraz rozmywaniem poszczególnych powierzchni. Do zalet palisad można zaliczyć to, że wyznacza się dzięki nim granice miejsc rozwoju różnego rodzaju roślin. Jest to szczególnie ważne przy roślinach, które mogłyby “wchodzić sobie w drogę”. Co więcej, palisady w ciekawych kolorach pozwalają stworzyć naprawdę interesującą konstrukcję. Szczególnie wtedy, gdy w dobieraniu całej takiej kompozycji weźmie się pod uwagę nie tylko kolory nawierzchni, ale też barwy kwiatów i krzewów, które znajdują się na danym terenie. Wiadomo bowiem, że choć funkcje praktyczne palisad wysuwają się na pierwszy plan, to ważne jest to, że dają one także niezwykle efekty wizualne.

Produkowane obecnie palisady betonowe są bardzo estetyczne, mają różnorodną kolorystykę i wiele wariantów wykończenia. Niektóre z nich mogą imitować swoim wyglądem naturalne materiały. Wiele modeli jest też stylistyczne uniwersalnych, co oznacza że odnajdą swoje zastosowanie w naprawdę wielu różnych ogrodach. Dużym plusem jest to, że można je wykorzystywać w wielu miejscach, dopasowując do pozostałych elementów małej architektury, podjazdów czy elewacji. Bardzo ważne jest również to, że palisady betonowe odznaczają się niezwykłą trwałością oraz odpornością na negatywne oddziaływanie zjawisk pogodowych. Nie zniszczy ich deszcz, mróz ani silne promieniowanie słoneczne. Wśród zalet tego, że palisady są wykonane z betonu, zaliczyć można na pewno fakt, że jest to materiał naprawdę trwały. Nie zniszczą go różne warunki pogodowe, nie ulegnie też uszkodzeniu np. przy przypadkowym zahaczeniu narzędziami ogrodniczymi. Betonowe palisady nie są też trudne w montażu. Zazwyczaj występują one w postaci słupów (np. o przekroju koła czy kwadratu) i mierzą do kilkudziesięciu centymetrów. Dzięki temu bez większego trudu można z nich konstruować zarówno proste ścieżki, jak i łuki oraz naprawdę wymyślne obramowania. Są też dość uniwersalne i można je wpasować do niemal każdego ogrodu bez konieczności wykonywania dodatkowych przeróbek. Podsumowując, do zalet palisad betonowych można zaliczyć to, że:

• zapewniają w ogrodzie minimalistyczny a zarazem estetyczny wygląd,
• występują w różnych kształtach i kolorach,
• są wielofunkcyjne, mogą posłużyć zarówno przy rabatach, jak i przy schodach,
• są bardzo wytrzymałe na uszkodzenia i trudne warunki pogodowe, dzięki czemu zachowują swoją trwałość przez lata,
• łatwo je zamontować,
• są tańsze niż palisady kamienne.

Jeśli chodzi o wady palisady betonowej w ogrodzie, to tak naprawdę nie są one zbyt liczne i kiedy zapada decyzja o jej wyborze, to wiadomo czego można się po niej spodziewać. Wśród minusów palisady betonowej da się jednak wymienić to, że są to palisady dość ciężkie, często przy zakupie wymagają wynajęcia specjalnego transportu. Beton jest też materiałem mniej plastycznym niż na przykład drewno czy plastik. Same palisady wymagają też odpowiedniego ułożenia.

Ile kosztuje palisada betonowa?

Wybierając takie elementy małej architektury ogrodowej, wiele osób kieruje się aspektami ekonomicznymi. Warto więc znać przykładowe ceny tego rodzaju produktów, jakie można spotkać obecnie na rynku. Co ważne, koszty mogą się różnić w zależności od zabarwienia palisady. Wygląda to tak, że za kwadratową palisadę betonową o wymiarach 12 x 12 x 40 cm, występującą w kolorze szarym (czyli typowym), zapłaci się około 5-10 zł/szt. Natomiast cena elementów o tych samych wymiarach i kształtach, ale barwionych wynosi często 12-15 zł/szt. Jeśli chodzi o okrągłe palisady betonowe, to za takie o średnicy 10 cm i 30 cm wysokości zapłaci się 3 zł (za najtańsze, od mniej znanych producentów) i 7-9zł/szt. za produkty barwione, z dobrej jakości betonu. Wysokie paliki betonowe (10 x 60 cm) służące do zabezpieczania skarp czy chodników na wzniesieniach będą kosztować 20-35 zł/szt. Cena za palisady wyższe będzie oczywiście proporcjonalnie wzrastać.

Montaż palisady betonowej krok po kroku

Wszystkie prace związane z wykopami i osadzaniem palisady należy wykonywać z użyciem poziomicy. Pierwszym z kroków będzie wykonanie odpowiednio głębokich w danym przypadku wykopów. Warto więc wiedzieć, że palisady osadza się w ziemi na mniej więcej 1/3 ich wysokości (mniej w przypadku palisad niskich). W przypadku gruntów mało przyjaznych, podmokłych, niezbędne może stać się wykonanie drenażu. Uchroni on przed gromadzeniem się wody i przed jej niszczycielskim działaniem. Palisady betonowe – niezależnie od ich formy – zazwyczaj montuje się na warstwie podsypki, którą stanowią piach wymieszany z cementem. Podsypka musi należycie stabilizować, dlatego pod nawierzchnią dobrze jest usypać warstwę gruzu albo żwiru. Podbudowa pod poszczególne elementy musi być zawsze płaska i równoległa do powierzchni utwardzanej, dlatego cały czas trzeba używać tutaj poziomicy. Kiedy palisada będzie docelowo wyznaczać granice szlaku komunikacyjnego, to do wykonanych pod nią wykopów najlepiej będzie zalać warstwę chudego betonu gęstoplastycznego. Powinna mieć ona około 10 cm przy niewysokich palisadach. Trzeba jednak pamiętać, że grubość fundamentu będzie w każdym indywidualnym przypadku uzależniona od wysokości elementu oporowego (palisad) i funkcji jaką będzie on spełniać. Przy elementach wyższych, które będą dodatkowo narażone na obciążenia z zewnątrz (w tym np. silny napór położonego wyżej gruntu czy wzmożony ruch pieszy), trzeba podbudowie poświęcić naprawdę dużo uwagi. Tylko wtedy raz zamontowane palisady będą mogły służyć przez długi czas. Głębokość osadzenia wysokich palisad w warstwie betonowej powinna wynosić 1/3 wysokości montowanego elementu. Natomiast grubość betonowej zaprawy bocznej powinna być tutaj zwiększona do 15-20 cm. Dzięki temu z wraz z upływem czasu palisada nie będzie poddawać się naciskowi, a tym samym nie przestanie należycie spełniać swoich funkcji. Jeśli zaś chodzi o samo układanie i osadzanie palisady, to najbardziej pracochłonne będzie układanie palisad okrągłych. W ich przypadku każdy z elementów musi dokładnie stykać się ze sobą przy podstawie. U góry dopuszczalne są wolne przestrzenie, ponieważ tam palisady są często węższe. Po ułożeniu i osadzeniu palisad (w przypadku użycia zaprawy – także po zastygnięciu betonu), trzeba je jeszcze mocniej ustabilizować. Robi się to przez zlikwidowanie drobnych przestrzeni pomiędzy palisadami a ziemią – dosypując wtedy i starannie rozprowadzając niewielką ilość ziemi. Przy montażu palisad wysokich (60-120 cm), które mają delikatnie stożkowy kształt (co wynika z technologii produkcji), trzeba pamiętać, że powinny być one montowane pojedynczo. Kolejne elementy ustawia się w pionie zachowując pomiędzy nimi odpowiednie odległości, dzięki czemu palisady nie będą się pochylać w jednym kierunku. Zadbanie o to, by odstępy między poszczególnymi palami były takie same, jest niezwykle ważne. Tutaj bowiem nawet mały błąd może bowiem spowodować, że cała konstrukcja “straci równowagę” i nie będzie trzymać poziomu. Wtedy będzie nieestetyczna, ale też w wielu przypadkach może przestać spełniać należycie swoje funkcje.

Jak więc widać, montaż palisad nie jest specjalnie skomplikowany, jednak wymaga wykonania kilku ważnych kroków. Najważniejsze będzie zawsze precyzja pracy i stosowanie przedstawionych powyżej zasad. To oraz odpowiednio dobrane palisady dadzą wtedy zadowalający efekt końcowy. Palisady będą spełniać swoje zadanie, stając się jednocześnie estetycznym wizualnie uzupełnieniem ogrodowej architektury.

Czy warto zdecydować się na palisadę betonową?

Ten typ pojawia się w wielu ogrodach przy domach jednorodzinnych. Pasują bowiem zarówno do terenów aranżowanych w konkretnym stylu, jak i tych tworzonych w pełni spontanicznie. Palisady będą zdobić ogród, a jednocześnie staną się bardzo użyteczne, ponieważ pomogą w zagospodarowaniu terenu zielonego. Betonowe palisady są wybierane tak chętnie (spośród innych typów i materiałów), gdyż są one solidne, trwałe, a także odporne na różne warunki oraz ewentualne uszkodzenia. Ich dużą zaletą jest także mnogość kolorów, kształtów oraz wzorów, w których występują obecnie na rynku. Taka różnorodność pozwala na dobranie palisad do każdego ogrodu: zarówno znajdującego się przy nowoczesnej willi, jak i np. przy niewielkim domku letniskowym.