Kurnik przydomowy: cena, projekt, budowa [krok po kroku]

Jajko prosto od kury? Właściciele domu z ogrodem lub działką mogą zrealizować własny kurnik i dotyczy to nie tylko obszaru wiejskiego. Nawet na terenach miejskich zdarzają się niewielkie kurniki przydomowe. Własny kurnik przy domu jest pomysłem, który tak naprawdę ma równie dużo zalet, co wad. Wydaje się, że każdy powinien samodzielnie rozważyć, na ile warto inwestować w tego typu rozwiązanie.

Przydomowy kurnik zalety

Jakość jajek oraz mięsa kur hodowanych na własny użytek

Jajka kupowane w sklepach bardzo różnią się w smaku od tych z własnej hodowli kurek niosek, a wynika to z kilku czynników. Duże fermy nastawione są na zysk, a w tym przypadku kluczowa będzie ilość jajek, a nie ich jakość. O chowie klatkowym nawet nie warto wspominać. W związku z tym inaczej wygląda karmienie takiego stada.

Hodowcy kupują gotowe pasze przemysłowe, w których podstawą będzie modyfikowana kukurydza i soja. Kury mięsne są w zasadzie tuczone, a nie karmione. Chodzi o to, żeby jak najszybciej ptaki przybrały na wadze i można było je sprzedać.

Owszem, są też dostępne jajka z ekologicznych ferm, jednak takie są dużo droższe i nie tylko przy dużej rodzinie może być kłopot finansowy, aby je kupować systematycznie.

Przy własnej hodowli dokładnie wiadomo, co kura zje i tym samym, co będzie w jajku, a samo karmienie nie powinno sprawić żadnych problemów. Kura zje z apetytem wszystkie zielone odpady kuchenne, czyli skórki, obierki i łupiny, a jeżeli ktoś ma trawnik, lub łąkę kwietną, to może skoszoną trawę podrzucić kurom, do tego dorzucić jakieś ziarna zbóż i tyle. Trzeba jedynie zwrócić uwagę, aby nie dawać ptakom pozostałości po owocach cytrusowych. Zadowolone kury nioski zniosą pięknie pachnące i smaczne jajka, również mięso drobiu własnej hodowli będzie miało inny smak.

Samowystarczalność

Posiadanie kurnika oraz warzywniaka może w dużej mierze uniezależnić od konieczności nieustannych zakupów artykułów spożywczych i dlatego niektórzy decydują się na posiadanie zarówno niosek, jak i kur bądź kaczek na mięso, o ile nie są wegetarianami, a ponadto nie mają większych problemów z zabiciem i późniejszym wypatroszeniem ptaka.

Sprzedaż nadwyżki jaj

Oczywiście wszystko zależy od tego, ile kur będzie w kurniku, ale nawet niewielka hodowla kur może doprowadzić do tego, że jajek będzie po prostu za dużo na bieżące potrzeby.

Pozostają wtedy dwa wyjścia.

1. Po pierwsze, można sprzedać kurę innemu hodowcy.
2. Po drugie, dobrym pomysłem będzie sprzedanie nadwyżki jaj.

Chętni na świeże jajka prosto od kury z własnego kurnika na pewno się znajdą.

Nawóz naturalny z własnego kurnika

Hodowla kur to także świetny sposób na pozyskanie nawozu dla roślin. Nawóz naturalny, jaki produkują kury, można przekompostować i używać w swoim ogrodzie oraz warzywniaku. Jego skład zależy przede wszystkim od sposobu karmienia ptaków, ale podstawę stanowi wapń i azot, a charakteryzuje się również wysokim pH. Generalnie nadaje się do roślin lubiących ziemię próchniczą i warunki zasadowe. Nawóz kurzy świetnie też odkwasi glebę, o ile zajdzie taka potrzeba. Należy jedynie pamiętać o jego przefermentowaniu i rozcieńczeniu, aby nie przenawozić roślin.

Wady przydomowego kurnika

Zawsze świeże jajka na śniadanie to jedno, ale posiadanie kurnika nie oznacza samych zalet.

Odpowiedzialność, czas

Osoby, które lubią często wyjeżdżać i to nawet na weekendowe wypady mogą zapomnieć o kurniku, chyba że mają kogoś, kto ich chętnie zastąpi na ten czas w obowiązkach, a jest tego całkiem sporo. Drób wymaga codziennego napojenia i wyżywienia. Nie można zapominać o zbieraniu jajek, no i systematycznym czyszczeniu kurnika, aby swoiste zapachy nie zabiły przyjemności mieszkania w sąsiedztwie kur. Ponadto wydzielający się z odchodów amoniak jest po prostu szkodliwy. Można sobie jedynie ułatwić zadanie i zamontować półki bądź specjalne płachty na odchody bezpośrednio pod grzędami. Jeszcze inni decydują się metodę głębokiego ściółkowania polegającą na regularnym dokładaniu słomy, aby gruba warstwa zaczęła kompostować i wytwarzać ciepło, co ma swoje zalety w okresie zimowym.

Ewentualne straty

Problem jest dwojaki. Przede wszystkim chodzi o zabijanie kur przez drapieżniki, a kury chodzące bez żadnego ogrodzenia, także tego z góry, są jednak narażone na niebezpieczeństwo i trzeba mieć tego świadomość. Z kolei woliera nie może być zbyt mała, ponieważ kury staną się nerwowe i zaczną siebie zadziobywać. Drugi problem związany jest z zamiłowaniem kur do grzebania w ziemi. Kiedy puści się je wolno, to w ogrodzie będzie niezłe spustoszenie, a młode sadzonki roślin na pewno nie obronią się przed mocnymi dziobami i ostrymi pazurami.

Higiena, alergia…

Kur nie wyprowadzi się na spacer i nie będą też załatwiać swoich potrzeb fizjologicznych do kuwety, więc osoby ceniące sobie higieniczną czystość i te, które nie znajdują w sobie pokładów cierpliwości do systematycznego sprzątania kurnika i woliery powinny sobie darować posiadanie kurnika. Podobnie przedstawia się sytuacja z alergikami. Lepiej wcześniej upewnić się, czy przypadkiem kury nie wywołają nieprzyjemnych objawów alergicznych. Warto też zwrócić uwagę na fakt, że drób może chorować, mieć wszy, pchły bądź pasożyty wewnętrzne. To są nie tylko kolejne wydatki, ale również niebezpieczeństwo dla zdrowia człowieka.

Budowa przydomowego kurnika

Przy budowie kurnika trzeba zwrócić uwagę na fakt, iż kury źle znoszą przeciągi i wilgoć. Z kolei ich wytrzymałość na niskie temperatury jest dość wysoka, jednak w momencie naprawdę sporych spadków temperatury przestają znosić jajka.

Przydomowy kurnik dla kur lokalizacja

Jeśli chcemy założyć przydomowy kurnik dla 5, 10, czy tylko dwóch kur warto pamiętać, że nie powinien być stawiany na działkach podmokłych, kiedy poziom wód gruntowych przekracza metra od poziomu gruntu. Taka lokalizacja mogłaby spowodować choroby drobiu oraz ich słabą nieśność. Ze względu na wrażliwość na przeciągi należy zadbać o to, aby wejście do kurnika zostało umieszczone od wschodu, a nie od zachodu. Ma to związek z tym, że wiatry w naszym kraju wieją zazwyczaj z kierunku zachodniego bądź północno-zachodniego. Wejście od wschodu uchroni także ptaki przed zacinającym deszczem. Po wybraniu optymalnej lokalizacji należy również pomyśleć o wybudowaniu fundamentu betonowego tak, aby jego krawędź górna znalazła się mniej więcej 20-30 cm nad powierzchnią gruntu. To pozwoli uniknąć wszelkich problemów z wilgocią, a zarazem nie dopuści do wymiany gazów z podłożem.

Projekt kurnika

Bez względu na to, czy chcemy sami zbudować kurnik, czy kupić gotowy kurnik warto wiedzieć jak powinien wyglądać projekt kurnika.

Projekt kurnika na 5 kur

Dla pięciu kur powierzchnia wewnętrzna kurnika ustawionego na świeżym powietrzu powinna wynosić co najmniej od 1,5 m2 do 2 m2, co odpowiada wymiarom około 1,5 m na 1 m. Woliera powinna mieć co najmniej 5 m2, na przykład 2,5 m na 2 m. Konstrukcja powinna być prosta i drewniana, z jednospadowym lub dwuspadowym dachem. Podłoga kurnika powinna być uniesiona na około 30 cm, aby zapobiec dostawaniu się wilgoci. W środku powinno znaleźć się co najmniej jedna grzęda o długości od 1,5 m do 2 m oraz dwa gniazda o wymiarach około 30 cm na 30 cm każde. Otwory wentylacyjne, zainstalowane w górnej części ścian, zapewnią odpowiedni przepływ powietrza.

Projekt kurnika na 10 kur

Dla dziesięciu kur powierzchnia wewnętrzna kurnika powinna wynosić co najmniej od 3 m2 do 4 m2, na przykład 2 m na 2 m. Woliera powinna mieć co najmniej 10 m2, na przykład 3,3 m na 3 m. Konstrukcja kurnika powinna być solidniejsza, z odpowiednią izolacją, zwłaszcza jeśli będzie używana przez cały rok. Podłoga powinna być uniesiona i wyłożona łatwą do czyszczenia powierzchnią, taką jak linoleum. W środku powinny znaleźć się dwie grzędy o łącznej długości od 3 m do 4 m oraz cztery gniazda o wymiarach około 30 cm na 30 cm każde. Otwory wentylacyjne powinny być zainstalowane na przeciwległych ścianach dla lepszego przepływu powietrza.

Projekt kurnika na 20 kur

Dla dwudziestu kur powierzchnia wewnętrzna kurnika powinna wynosić od co najmniej 6 m2 do 8 m2, na przykład 3 m na 2,5 m. Woliera powinna mieć co najmniej 20 m2, na przykład 5 m na 4 m. Konstrukcja kurnika powinna być solidna i dobrze izolowana, z dachem jednospadowym lub dwuspadowym. Może być konieczne dodatkowe wsparcie w postaci betonowego fundamentu. Podłoga powinna być uniesiona i wyłożona trwałą, łatwą do czyszczenia powierzchnią. W środku powinno znaleźć się kilka grzęd o łącznej długości od 6 m do 8 m oraz sześć gniazd o wymiarach około 30 cm na 30 cm każde. Otwory wentylacyjne powinny być odpowiednio rozmieszczone, aby zapewnić dobry przepływ powietrza.

Podsumowując, niezależnie od liczby kur, projekt budowy kurnika powinien być odpowiednio przestronny, dobrze wentylowany, oświetlony. Warto zwrócić uwagę na zabezpieczenie od szkodników i przed drapieżnikami. Ważna jest również dobra izolacja, swobodny dostęp oraz łatwość w czyszczeniu, aby utrzymać zdrowie i komfort kur.

Przydomowy kurnik wielkość

Kury nie są może szczególnie wymagające, ale na pewno nie lubią dużego tłoku. Zbyt mały kurnik stanie się przyczyną wielu niesnasek pomiędzy ptactwem, kury będą nerwowe i mogą przestać nieść jajka.

Uważa się, że na jeden metr kwadratowy nie powinno przypadać więcej niż 3-4 kury. Niektórzy decydują się na upchnięcie 5 sztuk, ale to nie wydaje się dobrym pomysłem. Najlepiej mieć kurnik gdzie na takiej powierzchni mieszkają 2 kury.

Faktem jest, że w okresie letnim drób wchodzi do kurnika jedynie na noc, ale podczas zimy czasami nawet przez cały dzień kury siedzą w kurniku, chyba że zima jest dość łagodna.

Hodowla kur a optymalna temperatura w kurniku

Kury nioski najbardziej komfortowo czują się przy 18°C, a w okresie zimowym trzeba pilnować, aby temperatura nie spadła poniżej 6°C, optymalne rozwiązanie to kiedy udaje się utrzymać poziom 14-15°C.

Wbrew pozorom nie oznacza to konieczności instalacji ogrzewania, ale wystarczy jedynie dobrze ocieplić ściany i drzwi kurnika styropianem aby zimą zachować optymalną temperaturę w przydomowym kurniku.

Przyda się również dobre uszczelnienie okien.

Na zewnątrz można też rozlokować snopki słomy, które dodatkowo będą izolować pomieszczenie.

Czynnikiem sprzyjającym utrzymaniu odpowiedniej temperatury wewnątrz jest prawidłowy poziom ściółki wynoszący około 20 cm.

Przez całą zimę należy ściółkę dokładać, a wymieniać wyłącznie tę, która znajduje się koło poideł.

Przy głębokim ściółkowaniu zaczyna się wydzielać ciepło od kompostującej słomy.

Ogrzewane musi być jedynie pomieszczenie do wychowu kurcząt.

Przez pierwszy tydzień trzeba utrzymać temperaturę na poziomie 31-33°C, chyba że jest sztuczna kwoka, to wystarczy 25°C.

Później te wartości można obniżać o 1-2°C na tydzień.

Warto zaznaczyć, że warstwa termoizolacji na kurniku ma znaczenie nie tylko zimą, ponieważ zbyt wysokie temperatury latem również nie są wskazane.

Przy zbyt niskich spada nieśność i kury jedzą znacznie więcej, a młode mogą mieć problemy z chorobami nerek oraz biegunkami.

Z kolei zbyt wysokie wartości prowadzą do stroszenia piór czy otwierania dziobów.

Konsekwencją będzie również rzadkie składanie jaj i to pokrytych wyjątkowo cienką skorupą.

Materiały na przydomowy kurnik

Kurniki przydomowe najczęściej buduje się z zaimpregnowanego i oheblowanego drewna, które, jako naturalny materiał, zagwarantuje właściwą wentylację.

Pomiędzy dwiema warstwami desek musi się znaleźć materiał izolacyjny, a ściany wewnętrzne powinny pozostać gładkie, aby ułatwić sobie zarówno czyszczenie jak i dezynfekcję kurnika.

Przy kurniku murowanym o większych wymiarach niektórzy decydują się na wykorzystanie cegieł, bądź pustaków, ale w tym ostatnim przypadku należy pamiętać o otynkowaniu budynku.

Dach zazwyczaj będzie drewniany, ewentualnie z dachówek lub PVC. Nie powinno się stosować blachy, ponieważ zimą za bardzo się wychładza, a latem za mocno się nagrzewa.

Fachowcy nie polecają również papy bitumicznej, która ma tendencję do nieszczelności.

Przy większych budynkach konieczna będzie rynna do odprowadzania deszczówki.

Oświetlenie kurnika

Kurom niezbędne jest zapewnienie dostępu do światła.

Oczywiście w okresie letnim nie ma z tym większego problemu. Światło słoneczne skutecznie pomaga w wytwarzaniu witaminy D, a tym samym pozwala utrzymać odpowiedni poziom wapnia i fosforu w organizmie ptaków.

Warto też wspomnieć o funkcji bakteriobójczej słońca.

Dlatego okno w kurniku powinno odpowiadać nawet 1/3 całej powierzchni pomieszczenia, aby światło dzienne docierało do każdego zakątka kurnika. Okno najlepiej umiejscowić od strony południowo-wschodniej, aby nawet przy nisko znajdującym się słońcu nad horyzontem trochę wpadało promieni do środka.

Trzeba jednak pamiętać, że długość dnia w okresie jesienno-zimowym jest na tyle krótka, że nie wystarczy kurom do utrzymania nieśności. Powinno to być 14-16 godzin. W tym celu należy zastosować sztuczne oświetlenie.

Optymalne natężenie światła w kurniku dla drobiu wynosi 3 W/m2.

Wystarczą zwykłe żarówki, ale coraz częściej stosuje się energooszczędne żarówki LED.

Dobrym pomysłem będzie również zainwestowanie w sterownik elektryczny, który włączy i wyłączy oświetlenie o określonej porze. Koszt jego jest niewielki, bo zaledwie kilkanaście-kilkadziesiąt złotych, a znacznie zwiększa komfort pracy, ponieważ nie trzeba pamiętać o bieganiu do kurnika, aby zająć się światłem.

Warto sobie uzmysłowić, że nie tylko zbyt krótko, ale także zbyt długo działające oświetlenie ma niekorzystny wpływ na kury.

Jaskrawe i włączone na ponad 16 godzin światło powoduje nerwowość drobiu.

W konsekwencji dochodzi do skubania piór i obniżonej nieśności.

Przydomowy kurnik dla kur wentylacja

Brak dobrej wentylacji w kurniku prowadzi do chorób drobiu.

Odchody ptaków wydzielają amoniak, który w dużym stopniu podrażnia śluzówki i przyczynia się do problemów z oddychaniem i oczami.

Z kolei nadmierne stężenie azotu kończy się występowaniem stanów zapalnych nóg ptaków.

W związku z tym, że amoniak zbiera się głównie pod sufitem, to klapy wentylacyjne bądź zasuwki najlepiej ulokować u góry ścian.

Nawiewna powinna być w ścianie przedniej kurnika, a wywiewna w tylnej i zamontowana trochę powyżej.

Kurnik można również wentylować za pomocą okna z uchylnym lufcikiem, ale trzeba wtedy zwrócić uwagę, aby nie było przeciągów.

Bardzo ważne będzie też w takiej sytuacji zabezpieczenie lufcików specjalną, mocną siatką o drobnych oczkach.

Wywietrzniki też trzeba tak skonstruować, aby uniemożliwić dostanie się drapieżnikom do wnętrza kurnika. Przez lufcik w oknie lis się nie przeciśnie, ale kuna przejść zdoła.

Jak wygląda przydomowy kurnik można zobaczyć na poniższym filmie

Wyposażenie kurnika

Kurnik przy domu wymaga także odpowiedniego wyposażenia.

Z jednej strony chodzi o zapewnienie wygody kurom, ale równie istotne okazują się kwestie higieny i zdrowia ptaków.

Ściółka w kurniku

Bardzo ważny jest rodzaj ściółki.

Jeżeli materiał wykazuje dużą wilgotność, to zaskorupi się i nie pochłonie gazów.

Ściółka niezbrylona ładnie będzie się kompostować, co jest korzystne zwłaszcza zimą, ponieważ zostaje wydzielone ciepło oraz uwalniają się witaminy z grupy B.

Najlepsze są drewniane wióry o wysokiej chłonności i elastyczności.

W tym przypadku nie ma też ryzyka zbrylania.

Równie często wykorzystuje się pociętą słomę na części mające około ośmiu centymetrów bądź trociny.

Niektórzy decydują się na piasek, ale ten materiał nie zapewni komfortu cieplnego, a powstały nawóz będzie mniej wartościowy. Jednak czasami piasek bywa niezbędny, aby oduczyć kury znoszenia jaj poza gniazdem.

Zawilgocona ściółka może prowadzić również do rozwoju niebezpiecznych grzybów i pleśni.

Przyczyny dużego zawilgocenia niekiedy tkwią w błędach żywieniowych albo rzadkim sprzątaniu.

Warto pamiętać, że odchody drobiu stają się bardzo wilgotne przy nadmiarze białka w pożywieniu, ale także przy zbyt dużej podaży chlorków sodu i potasu, ponieważ kura zaczyna więcej pić.

Niekorzystnie działa też nadmiar tłuszczu w paszy.

Grzędy i gniazda dla kur

Grzędy są miejscem, na którym kury siedzą i śpią w kurniku. Do ich wykonania potrzeba kawałki drewna mające przekrój okrągły i średnicę 40 mm. Drewno musi być solidnie oheblowane. Należy je zawiesić na wysokości poniżej jednego metra i to mniej więcej na tym samym poziomie wszystkie, aby uniknąć walki kur o miejsce najwyższe. Przyjmuje się, że jeden metr grzędy przypada na 4-5 kur.

Pod grzędami konieczna będzie specjalna i łatwa do demontażu deska na odchody.

W kurniku niezbędne są także gniazda, czyli miejsca, w których kury zniosą jajka. Najbardziej sprawdzają się skrzynki drewniane, które mają minimum 30 cm x 40 cm x 30 cm. Jedno takie gniazdo spokojnie wystarczy dla 3-4 kur. Trzeba je wyścielić sianem bądź słomą. Gniazdo umieszcza się zawsze w najbardziej zacisznym i ciemnym kącie kurnika.

Poidła i karmidła

Do wyboru są podłużne i cylindryczne karmidła oraz różne warianty poideł. Te pierwsze mogą być łatwymi w czyszczeniu metalowymi bądź plastikowymi korytkami, natomiast te drugie składają się z pojemnika na wodę lub paszę i podstawy.

Pożywienie i woda są uzupełniane automatyczne w miarę jedzenia.

To również bardzo komfortowy rodzaj, ponieważ zwierzęta nie mają możliwości do wchodzenia do nich i ich przewracania, co zdarza się w przypadku klasycznych karmideł.

Przyjmuje się, że jedna nioska potrzebuje 14 cm karmidła podłużnego albo 8 cm cylindrycznego. Dla kury mięsnej potrzeba 15 cm modelu cylindrycznego. Jeżeli stadko liczy 10 sztuk, to spokojnie wystarczy poidło cylindryczne mające 10 l.

Wybieg dla kur

Trzymanie kur jedynie w kurniku nie jest dobrym pomysłem. Jeżeli zależy nam na ich dobrej nieśności, to trzeba im zapewnić odpowiedni wybieg. Taki teren musi być dobrze ogrodzony gęstą i mocną siatką, aby uchronić ptaki przed drapieżnikami.

Warto to miejsce obsiać mieszankami traw i na bieżąco w razie potrzeby dosiewać, ponieważ ptaki bardzo szybko trawkę wyskubią.

Obok wybiegu powinno być jakieś drzewo, które da ptakom ulgę w przypadku mocno grzejącego słońca. Metr kwadratowy wybiegu wystarczy dla siedmiu kur.

Watro zapewnić też kurom ochronę przed szkodnikami, takimi jak kuna domowa.

Ile kosztuje przydomowy kurnik?

Pierwszym kosztem będzie oczywiście budowa przydomowego kurnika albo zakup już gotowego kurnika o odpowiednich wymiarach, także z wolierą.

Kurniki ogrzewane na około 10 kur oznaczają wydatek rzędu 1 000 zł, ale takie z wolierą kosztują 3 000 – 4 000 zł.

Można zrobić też kurnik samodzielnie z drewna, a nawet palet drewnianych lub zdecydować się na solidny kurnik przydomowy murowany. W tym drugim przypadku koszty za przydomowy kurnik mogą okazać się niewysokie, o ile uda się skądś skombinować palety albo kupić je za niewysoką cenę.

Jednak samodzielna budowa zajmuje trochę czasu i energii.

Niektórzy kupują też domki narzędziowe i adaptują je na kurnik, a wtedy trzeba pamiętać o ich ociepleniu ponieważ ptaki nie mogą zmarznąć. W celach oszczędnościowych można nawet przerobić na kurnik  już istniejące pomieszczenie jak część stodoły lub starą szopę.

Zakup kur do kurnika

Oprócz kurnika należy kupić też kury bądź inny gatunek drobiu, aczkolwiek w takich przydomowych kurnikach zazwyczaj trzyma się kury nioski.

Nioski, w zależności od gatunku oraz regionu kraju, można dostać za 10-35 zł. Ilość kur niosek zależy od potrzeb. Przyjmuje się, że 5 kur daje 3-4 jajka dziennie więc łatwo obliczyć, ile kur wystarczy na zapotrzebowanie dla rodziny. Co ważne, kura niesie jajka jedynie przez 2-3 lata, więc trzeba pamiętać o dokupieniu nowych.

Żywienie kur

Jeśli chcemy zbudować kurnik nie wolno zapomnieć o kosztach pożywienia dla kur.

Najtańsza byłaby pasza przemysłowa, ponieważ worek 25 kg kosztuje około 30 zł. Jednak trudno byłoby znaleźć sens hodowania drobiu na mięso i w celu pozyskania jajek z własnego kurnika stosując paszę przemysłową. W końcu chodzi o trochę lepszą jakość, a za nią trzeba zapłacić więcej, gdyż hodowla kur na paszy ekologicznej jest droższa.

Można też kombinować z ziarnami, ale i w tym przypadku trzeba uważać na jakość. W okresie zimowym mogą nie wystarczyć odpadki zielone, warto w tym czasie wzbogacić karmę o nasiona oleiste.

Ściółka

Kolejny wydatek jest związany z materiałem ściółkowym, a więc słomą, ewentualnie trocinami.