Parapety okienne są bardzo ważnym elementem wykończenia każdego budynku: zarówno domów jednorodzinnych, jak i różnego rodzaju instytucji. Parapety umiejscowione po oknami od strony zewnętrznej skutecznie chronią elewacje domów i innych budowli przed podsiąkaniem wód opadowych. Natomiast do zadań parapetów wewnętrznych można zaliczyć m.in. osłonę grzejników (i lepsze rozprzestrzenianie ciepła) oraz zwiększanie walorów dekoracyjnych pomieszczeń.

Na rynku znaleźć można parapety wykonane z różnorodnych materiałów. Różnią się one wtedy wyglądem, właściwościami, ale także sposobem utrzymywania w czystości i oczywiście cenami. Aby wybrać do swojego domu najlepszy i najbardziej odpowiedni rodzaj parapetów, warto poznać ich poszczególne rodzaje.

Po co pod oknami montuje się parapety?

Parapety zewnętrzne i wewnętrzne są nieodłącznym elementem wnęk okiennych niemal wszystkich budynków. Bez nich wnęki te wydają się niepełne. Trzeba jednak wiedzieć, że parapety pełnią też wiele ważnych funkcji. Jeśli chodzi o modele instalowane we wnętrzach, to idealnie pełnią one przede wszystkim funkcję użytkową. Dzięki nim zyskuje się bowiem dodatkową przestrzeń i można na nich ustawiać rożnego rodzaju przedmioty:

kwiaty,
świeczki,
bibeloty,
książki – w pokojach,
owoce czy książki kucharskie w kuchniach,
kosmetyki – w łazienkach.

Warto tu dodać, że ustawianie na parapetach kwiatków doniczkowych jest wygodne, a zarazem zapewnia roślinom odpowiednie warunki do rozwoju – dzięki dobremu dostępowi do światła słonecznego. Odpowiednio niskie i szerokie parapety stać się mogą także siedziskami (wyłożonymi np. poduszkami). Ważniejsze jest jednak to, że w okresie grzewczym parapety wewnętrzne oddzielają ciepłe powietrze oddawane przez grzejniki (zazwyczaj umieszczane pod oknami), od zimnego powietrza jakie dostaje się do domu przez okna. Dzięki temu parapety wewnętrzne skutecznie ograniczają ryzyko ochładzania się ogrzanego powietrza, które wtedy nie traci swoich właściwości. Co więcej, ciepłe powietrze emitowane przez urządzenie grzewcze (znajdującej się pod parapetem), odbija się od płyty parapetu i dzięki temu jest ono od razu kierowane bezpośrednio do centralnej części pomieszczenia (zapewnia to oczywiście lepszy komfort cieplny). Parapety wewnętrzne stanowią z kaloryferem udany duet z jeszcze jednego względu: przy ruchach powietrza zatrzymuje on drobinki kurzu, które w przeciwnym razie bardzo łatwo rozprzestrzeniałby się po całym wnętrzu.

Jeszcze jedną funkcją parapetów wewnętrznych jest też oczywiście dekoracja przestrzeni. Parapety wewnętrzne mogą być drewniane, kamienne lub z tworzywa sztucznego – zawsze więc będą mogły wyglądać nieco inaczej, stanowiąc świetne uzupełnienie aranżacji okna.

Najważniejszym zadaniem parapetów zewnętrznych jest ochrona ścian przed wilgocią – głównie tą z opadów atmosferycznych. Aby elewacja nie zaciekała, parapety są montowane ze spadkiem, dzięki czemu woda deszczowa może po nich swobodnie spływać. Szczególnie wtedy, gdy są one zrobione z odpowiedniego materiału. Oczywiście także na zewnątrz parapety mogą pełnić funkcję dekoracyjną, będąc doskonałym uzupełnieniem okien.

Wybierając parapet do domu jednorodzinnego warto robić to z najwyższą starannością, zwracając szczególną uwagę na materiał ich wykonania – by zostały jak najlepiej dopasowane do danego wnętrza czy elewacji.

Parapety wewnętrzne – rodzaje

Wybór tych parapetów najczęściej podyktowany jest względami estetycznymi, na drugim zaś miejscu czynnikami użytkowymi. Dobrze kiedy parapet wpasuje się w stylistykę wnętrza, a zarazem podkreśla jego charakter. Jednocześnie dużą zaletą będzie trwałość oraz łatwość utrzymania w czystości. Na rynku można znaleźć wiele rodzajów parapetów.

Parapety z PCV czyli tworzywa sztucznego

Takie parapety są niezwykle popularne, zarówno ze względu na swoje właściwości, jak i stosunkowo niską cenę.

Parapety PCV są lekkie, a zarazem wytrzymałe, odporne na wilgoć oraz ciepło.

Ich zaletą jest także to, że można je łatwo dopasować do okien oraz reszty otoczenia, ponieważ mają szeroką ofertę wzorów i kolorów (jednak białe egzemplarze z upływem lat mogą żółknąć).

Można je łatwo zamontować we wszystkich pomieszczeniach mieszkalnych, także tych narażonych na wilgoć (to znaczy w kuchniach i łazienkach).

Nie będą one sprawiać większych problemów użytkowych.

Parapety drewniane

Parapety te są miłe w dotyku i względnie łatwe do utrzymania w czystości.

Nie sprawdzą się one jednak w pomieszczeniach wilgotnych (np. łazienkach).

Świetnie wyglądają za to we wszystkich wnętrzach klasycznych oraz rustykalnych.

Bardzo dobrze wyglądają w połączeniu z eleganckimi, drewnianymi meblami.

Aby wnęka okienna z drewnianymi parapetami mogła wyglądać naprawdę spójnie, dobrze kiedy z drewna (takiego samego gatunku) wykonane będą również ramy okienne.

Ceny zakupu tego typu produktów zależne są od wybranego gatunku drewna.

Takie parapety wykonuje się przede wszystkim z drewna:

bukowego,
dębowego,
sosnowego,
jesionu,
z drzew gatunków egzotycznych.

Parapety kamienne

Parapety te – produkowane z kamienia naturalnego: marmuru albo granitu – są bardzo wysokiej jakości.

Mogą mieć one szlifowaną albo polerowaną powierzchnię, dzięki czemu mają duże walory dekoracyjne.

Są to też parapety trwałe, a zarazem bardzo eleganckie, dlatego będą bardzo dobrze wyglądać we wnętrzach tradycyjnych, ale i nowoczesnych (utrzymanych w minimalistycznej stylistyce).

Aby parapety kamienne mogły służyć przez wiele lat, należy pamiętać o zabezpieczeniu ich porów: wtedy nie będą chłonąć ani wilgoci ani zanieczyszczeń.

Regularnej konserwacji muszą podlegać przede wszystkim parapety marmurowe (by ochronić je przed kwasami).

Są one za to bardzo trwałe, odporne na zarysowania i mają ciekawą, niejednorodną kolorystykę.

Produkty granitowe są bardziej odporne i ich powierzchnia często nie wymaga zabezpieczania.

Nie szkodzą im ani wilgoć ani kwaśne substancje.

Parapety granitowe nie ulegają też przebarwieniom.

Trzecią opcją parapetów z kamienia naturalnego są te zrobione z piaskowca.

Są one jednak najmniej wytrzymałe.

Parapety z płyt wiórowych i drewnopodobnych

Do wykończenia tego rodzaju parapetów wykorzystuje się najczęściej laminat, który zapewnia im wtedy wysoką odporność na zabrudzenia.

Zaletą laminatu jest także to, że swoim wyglądem może on imitować drewno lub kamień – stając się tańszą alternatywą (pod względem wyglądu) dla tych naturalnych materiałów.

Parapety z płyt pokryte laminatem są też łatwe w czyszczeniu, nie pozostają na nich ślady po doniczkach czy inne zabrudzenia.

Warto wiedzieć, że wśród takich parapetów wyróżnia się takie z płyt postformingowych (tzn. płyt pilśniowych oklejanych laminatem) i parapetów laminowanych (tzn. takich, gdzie okleina jest spiekana z płytą pilśniową).

Podokienniki z płyt mogą być też lakierowane, a wtedy ich ciekawe wybarwienie sprawia, że łatwo je dopasować do niemal każdej stylistyki aranżacyjnej.

Pod uwagę warto jednak wziąć, że parapety z płyt nigdy nie będą wyglądać aż tak efektownie, jak te wykonane z naturalnego drewna.

Parapety z konglomeratu

Tego rodzaju parapety są wytwarzane z mieszaniny żywicznej i kruszywa marmurowego/granitowego.

Czasem wzmacnia się je też kwarcem.

Powstały z tego połączenia sztuczny kamień jest trwały, może przybierać różne kolory, jest także odporny na wilgoć i powierzchniowe zarysowania.

Dobrze więc sprawdza się zamontowany jako parapet w kuchni, łazience i innych pomieszczeniach o podwyższonym poziomie wilgoci.

Dzięki domieszce naturalnego kruszywa, taki produkt przypomina tradycyjny parapet z kamienia naturalnego, a jednocześnie jest nawet kilkukrotnie tańszy.

Parapety z kompozytu

To również parapety z tzw. sztucznego kamienia.

Powstają one z mieszaniny wodorotlenku glinu i żywicy akrylowej (z dodatkiem pigmentów).

Tego rodzaju produkty nie są odporne na zarysowania.

Parapety z kompozyty mogą być lśniące albo matowe.

Z jakich materiałów mogą być wykonane parapety?

Parapety, będące ważnym elementem wykończenia elewacji, są w stanie zabezpieczyć ją na wiele długich lat.

Ważne więc, by prawidłowo je wybrać – poznając oczywiście dostępne ich rodzaje.

Aluminiowe

Są one dość grube, co zapewnia im odporność na zniszczenie. Charakteryzują się także odpornością na działanie różnorodnych czynników atmosferycznych.

Często wykorzystuje się je w domach jednorodzinnych (nowszego typu), bo maluje się je proszkowo – na dowolny kolor, dzięki czemu można je dopasować do wyglądu okien i elewacji zewnętrznej.

Anodowana powierzchnia takich parapetów nie odpryskuje, dlatego nie wymagają one prac konserwacyjnych.

Do ich wad można zaliczyć jednak to, że dość głośno odbijają krople deszczu:

dobrze więc gdy posiadają dodatkowe wytłumienie akustyczne.

Mogą też ulegać zarysowaniom, dlatego lepiej nie instalować ich w miejscach intensywnie eksploatowanych.

Stalowe (metalowe)

To jedne z najpopularniejszych parapetów, które wybierane są zarówno do domów tradycyjnych, jak i nowoczesnych.

Są one łatwo dostępne, a do tego dość tanie.

Wykonuje się je z ocynkowanej blachy, której grubość może sięgać od 0,55 do 1,00 mm.

Zewnętrzne parapety stalowe zazwyczaj posiadają warstwę lakieru dekoracyjnego.

Trzeba mieć jednak na uwadze to, że mogą ulegać one zarysowaniom (dlatego w trakcie ich montażu powinny posiadać cienką warstwę folii ochronnej, którą zdejmuje się dopiero po zakończeniu pracy).

Porysowana warstwa lakieru ochronnego na metalu może po pewnym czasie wymagać konserwacji.

Jednakże regularnie konserwowany parapet wykonany ze stali, może służyć w dobrym stanie nawet kilkadziesiąt lat. Szczególnie dlatego, że ocynkowana blacha stalowa jest w pełni uodporniona na działanie wilgoci.

Granitowe

To parapety bardzo eleganckie, ale ze względu na swoją wysoką cenę raczej luksusowe w opcji zewnętrznej.

Oprócz atrakcyjnego wyglądu, odznaczają się one również odpornością na działanie zmiennych warunków pogodowych, w tym na kwaśne deszcze i promieniowanie ultrafioletowe.

Ich powierzchnia może być:

szlifowana,
polerowana,
matowana,
młotkowana,
łupana.

Są one też dostępne w wielu wersjach kolorystycznych, dlatego dają szerokie możliwości dopasowania ich do stylistyki okien i elewacji budynku.

Choć droższe niż inne, to jednak bogactwo wzorów i metod wykończenia zewnętrznych parapetów granitowych sprawiają, że są one rozwiązaniem cieszącym się powszechnym uznaniem.

Z konglomeratu

Powstają one ze specjalnej żywicy, połączonej z drobno zmielonymi fragmentami kamienia.

Produkty te zachowują odporność na zmienne warunki atmosferyczne i nie absorbują wilgoci.

Takie parapety są tańszą alternatywą dla tych wykonanych z kamienia naturalnego, a należycie przygotowany konglomerat może naprawdę dobrze imitować parapet kamienny.

Ceramiczne

Mogą być to parapety wykonane z płytek klinkierowych albo gresowych.

Produkt ostateczny jest dość ciężki, co czasem decyduje o pewnych ograniczeniach montażowych.

Jednak parapety ceramiczne posiadają też wiele zalet.

Wyróżniają się m.in. dużą odpornością na uszkodzenia mechaniczne oraz na działanie różnych warunków pogodowych, łatwo się je czyści (szczególnie jeśli są szkliwione), mogą też posiadać dowolny kolor i nie wymagają konserwacji.

Płytki pozwalają również na wykonanie parapetu o dowolnej szerokości i długości.

Warto też wspomnieć, że ceramika jest dobrym izolatorem akustycznym, dlatego takie produkty nie przenoszą odgłosów wywołanych przez deszcz.

PCV

Takie produkty wykonuje się ze spienionego albo twardego PCV, który pokrywa się warstwą laminatu.

Są to produkty tanie, łatwe w montażu, a jednocześnie dość odporne na działanie zmiennych warunków atmosferycznych.

Dobrze tłumią też hałasy.

Parapety PCV najczęściej wybierane są do okien, które zostały wykonane z tego samego materiału.

Mogą posiadać one dowolną kolorystykę, co umożliwia ich dokładne dopasowanie do elewacji.

Na uwadze trzeba mieć jednak to, że parapety z tworzyw sztucznych nigdy nie będą tak odporne na uszkodzenia mechaniczne, jak ich stalowe, kamienne czy ceramiczne odpowiedniki.

Drewniane

Bardzo dobrze wyglądają one w domach jednorodzinnych z bali albo drewnianych prefabrykatów.

Tego rodzaju parapety są łatwe w montażu i dobrze tłumią hałasy.

Do wykonywania parapetów zewnętrznych nadają się tylko najtrwalsze gatunki drewna (np. dąb), które podda się głębokiej impregnacji ciśnieniowej.

Zawsze trzeba mieć jednak na uwadze to, że nawet najlepiej zakonserwowane drewno nie będzie w pełni odporne na działanie zmiennych warunków pogodowych.

Wysokie temperatury, promieniowanie ultrafioletowe czy podwyższony poziom wilgoci, mogą prowadzić do zniszczenia parapetów.

Z racji tego, że nie są one najtrwalsze, a do tego dość drogie, to parapety drewniane zewnętrzne nie są rozwiązaniem wybieranym zbyt często.

Ile kosztują parapet

W zależności od wykorzystanych do produkcji materiałów, ceny parapetów mogą być dość zróżnicowane.

Często decydują one o ich wyborze – szczególnie w domach, gdzie potrzeba ich kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt.

W przypadku parapetów wewnętrznych, najtańszą opcją są te zrobione z PCV, gdzie cena (za metr bieżący) wahać się może od 25 do 70 zł.

Za parapet PCV z okleiną zapłaci się od 50 do 120 zł.

Nieco droższy jest parapet drewniany: 70-400 zł oraz parapet z płyty MDF lakierowanej – cena za metr bieżący to 100-350 zł.

Za podokienniki z płyty MDF laminowanej zapłaci się już 80 – 500 zł.

Kolejną półkę cenową tworzą parapety żywiczne z konglomeratu marmurowego (aglomarmur), które kosztują 300-900 zł za metr bieżący, a następną parapety granitowe: 400-950 zł.

Najwyższą półkę cenową stanowią zaś parapety wewnętrzne marmurowe.

Za 3-centymetrowy marmur polski zapłaci się 500-1000 zł, a za włoski (o takiej samej grubości) od 700 do 1200 zł.

Jeśli zaś chodzi o parapety montowane od zewnątrz, które muszą być znacznie bardziej wytrzymałe, bo odporne na zmienne warunki pogodowe, tutaj też można wybierać z różnych materiałów i ich odmiennych cen.

Najtańszy będzie parapet zewnętrzny aluminiowy, gdzie za metr bieżący zapłaci się od 20 do 50 zł.

Tylko nieco droższy będzie parapet stalowy: 25-60 zł.

Parapet zewnętrzny z PCV (najczęściej zabezpieczony warstwą laminatu), za metr bieżący kosztuje 30-70 zł.

Kolejna półka cenowa to parapet z klinkieru: kosztować może on mniej więcej 40-100 za metr bieżący.

Za parapet drewniany zapłaci się od 100 do 400 zł (trzeba pamiętać, że nie jest on zbyt wytrzymały).

Do najdroższych parapetów zewnętrznych należą te granitowe i te wykonane z piaskowca (które są jednak najładniejsze i bardzo odporne na różne warunki pogodowe).

Ich cena to około 400-1000 zł za metr bieżący.

Nieco tańszą alternatywą jest parapet żywiczny z konglomeratu marmurowego, kosztujący od 350 do 800 zł.

Montaż parapetów krok po kroku

Nawet najlepszy parapet nie spełni w pełni swojej roli, jeśli się go odpowiednio nie zamontuje.

Bez względu na to, z jakiego został on wykonany materiału, w jego instalacji ważne będą trzy rzeczy:

Zamontowanie parapetu z przynajmniej pięciostopniowym spadkiem w stronę zewnętrzną (co zapobiegnie zaleganiu na nim wody opadowej).
Parapet nie może zasłonić otworów wylotowych umieszczonych w ościeżnicach okien. Wyloty te służą bowiem do odprowadzania wilgoci i pary wodnej z konstrukcji okna.
Brzegów parapetów w ścianach nie należy tynkować. Materiał wykonania z czasem może ulegać pod wpływem temperatury zmianom rozmiarowym. Zacznie on wtedy napierać na ścianę i tym samym powodować jej delikatne pękanie.

Aby dobrze zamontować parapet zewnętrzny, potrzeba narzędzi takich jak:

poziomica,
nóż,
ołówek,
wkrętarka,
wiertarka z funkcją kucia.

Do zamontowania produktu z kamienia naturalnego potrzebna będzie też zaprawa klejowa, a do parapetów plastikowego i aluminiowego pianka poliuretanowa.

Przystępując do pracy, zacząć trzeba albo od usunięcia starego parapetu albo od przygotowania podłoża na pierwszy montaż. Zewnętrzny parapet powinien zostać wpuszczony w ścianę na ok. 4 cm. Aby tak się stało, zrobione już ościeże należy odpowiednio podkuć. Na ten czas okna dobrze jest zabezpieczyć taśmą malarską.
Drugim krokiem będzie próbne osadzenie produktu na powstałym po wykuciu otworze. Najpierw oczywiście trzeba go oczyścić i usunąć gruz. Potem można sprawdzić czy parapet pasuje do przygotowanego mu miejsca. Trzeba osadzić go tak, by wchodził idealnie w miejsce w oknie, które zazwyczaj jest dla niego przygotowane fabrycznie.
Następnym działaniem będzie umocowanie parapetu. Jak było wspomniane wcześniej: albo przy pomocy zaprawy klejowej albo pianki poliuretanowej. Nigdy nie można przybijać go do stolarki okiennej, bo to mogłoby zniszczyć okno. W przypadku zaprawy, lepiej nanieść jej więcej niż jest to konieczne, bo umożliwi to sztywne posadowienie parapetu (dobija się go gumowym młotkiem).
Następnie trzeba zająć się ukształtowaniem spadku parapetu. Najpierw dzięki poziomicy układa się go poziomo, a później tworzy spadek wynoszący 3-5 mm. Tak ułożony parapet zostawia się na 2-3 godziny (do stężenia zaprawy). Po upływie tego czasu należy dokonać obróbki ościeży i miejsca pod parapetem: trzeba je wyrównać klejem, zabezpieczając tym samym powstałe podczas rozkuwania dziury.
Ostatnim krokiem w montażu parapetu zewnętrznego będzie doszczelnienie bezbarwnym silikonem połączenia z oknem – zwiększy to ich ochronę przed wodą.