Zachęcamy do przeczytania kolejnego cyklu artykułów poświęconego kamieniowi naturalnemu. Materiały zostały opracowane we współpracy z RS studio projektowe, autorską pracownią projektowania wnętrz i arch. Rolandem Stańczykiem.
Mamy nadzieję, że nasze sugestie pomogą Państwu w podjęciu decyzji dotyczących wykończenia domu.
Podczas pracy nad projektem zadaniem architekta jest doradzanie Inwestorom użycie określonych materiałów wykończeniowych.
Niezmiernie ważne jest zwrócenie uwagi na zalety i wady ich wykorzystania we wnętrzu, oraz wyjaśnienie, jakie konsekwencje będzie miało zastosowanie konkretnych rozwiązań.
Zły wybór, lub niewłaściwe zastosowanie materiału wykończeniowego, może być przyczyną wielu problemów.
W planowanym cyklu artykułów przedstawiona zostanie tematyka związana z zastosowaniem kamienia naturalnego. Z opisywanymi zagadnieniami w RS studio spotkalismy się w praktyce.
Swoją wiedzą i doświadczeniem chcielibyśmy się z Państwem podzielić.
Ze względu na obszerność tematu, zostanie on podzielony na odcinki:
- Zastosowanie kamienia naturalnego we wnętrzach
- Parapety kamienne
- Posadzki i ściany z kamienia
- Kamienne blaty
- Kominki
- Zastosowanie kamienia naturalnego na zewnątrz budynków mieszkalnych
- Parapety z kamienia
- Cokoły z kamienia
- Kamień naturalny na tarasie
- Kamień na podjeździe
- Ogrodzenia
Parapety kamienne
Wybór parapetów to jedna z pierwszych decyzji o zastosowaniu kamienia podejmowana w trakcie budowy domu lub remontu. Wybór kamienia na parapety, wbrew pozorom, nie jest prosty.
Często Inwestorzy wybierają jeden rodzaj kamiennych parapetów do całego domu. W konsekwencji ten sam kamień zestawiany jest z różnymi kolorami ścian, różną oprawą okien, używany jest w pomieszczeniach o różnej funkcji.
Takie rozwiązanie sprawdza się niezmiernie rzadko. Bywa, że kończy się usuwaniem wcześniej zamontowanych parapetów, innym razem wymusza kompromisowe decyzje przy kolejnych wyborach.
Co zrobić, żeby tego uniknąć? Najlepiej jest, kiedy przed montażem parapetów Inwestor ma precyzyjną wizję swojego domu. Wówczas może świadomie wybierać parapet do pomieszczeń o określonym charakterze.
Zamawiając parapety, lepiej wstrzymać się z tymi do łazienek i kuchni.
W łazienkach parapety często nawiązują do podłóg, ścian i blatów.
Bardzo często monolityczny parapet zastępują płytki. Wcześniej wstawiony parapet mógłby stać się obcym elementem w spójnej koncepcji pomieszczenia.
W kuchni można wykonać parapet z tego samego materiału, co blat. Idealna sytuacja to taka, gdy blat roboczy płynnie przechodzi w parapet.
Jest to możliwe, jeśli w projekcie budowlanym, okna kuchenne zostały zaprojektowane na wysokości 88-90cm.
Co zrobić, kiedy projektu wnętrz jeszcze nie ma, kiedy ostateczny kształt wnętrza nie jest jeszcze określony? W takim wypadku pozostaje wybór możliwie neutralny.
Jest grupa kamieni, którą często polecamy, ponieważ sprawdza się w większości aranżacji. Do pastelowych, jasnych ścian najczęściej wykorzystuje się jasno beżowe marmury np. Crema Marfil, Breccia, Boticcino, czy polską jasną Morawicę. Do ciemnych i zdecydowanych ścian – nie podejmujemy się niczego z góry sugerować.
Jak dbać o parapet z kamienia?
Parapety kamienne są podatne na trwałe zmiany koloru. Należy osadzać je na dobrze wyschniętym podłożu, przy użyciu dedykowanego do kamienia kleju.
Trzeba je odpowiednio impregnować i nie dopuszczać do długotrwałego kontaktu z wilgocią.
Parapety zamykają ścianę poniżej otworu okiennego tworząc półkę. Na tej półce często stawiamy rośliny doniczkowe, z których czasem przelewa się woda. Bywa, że spadnie na nią deszcz przez otwarte okno. Takie przypadki dobrze impregnowany kamień wytrzyma.
Niestety, stojąca na parapecie przez wiele tygodni ceramiczna doniczka, przepuszczająca podstawą wilgoć, pozostawi ślad, który będzie już bardzo trudny do usunięcia. Często zmiana może być nieodwracalna – przebarwienia nie da się usunąć.
Bardzo niebezpieczne dla powierzchni kamienia są kwasy (np. sok z kiszonej kapusty), czerwone wino, fermentujące owoce itp.
Oczywiście, szybkie usunięcie tego typu substancji z impregnowanego kamienia uchroni go całkowicie od zniszczenia.
Materiały i montaż parapetów z kamieni naturalnych
Montując parapet trzeba liczyć się z tym, że prędzej czy później, ktoś może na nim stanąć. Parapety często wystają daleko poza krawędź ściany – zjawisko to jest typowe dla rozwiązań z grzejnikami poniżej parapetu. Tworzą się kilkunastocentymetrowe wsporniki.
Taki parapet łatwo uszkodzić: może pęknąć lub zostać oderwany od podłoża. W takich sytuacjach konieczne jest zastosowanie wsporników stalowych mocowanych do ściany za grzejnikiem lub kątownika podpierającego parapet liniowo wzdłuż długiego, zawieszonego w przestrzeni boku.
Krótkie boki parapetu często wkuwane są w ścianę na około 3-4cm. Tak zamontowane parapety są bardziej odporne na oderwanie od podłoża.
Wiele osób uważa to rozwiązanie także za bardziej estetyczne, czasami jednak lepszy efekt wizualny daje zamontowanie parapetu dostosowanego długością do widocznego otworu okiennego.
Parapety kamienne mają ograniczoną długość. Dostępne na rynku naturalne materiały rzadko przekraczają 2,5 metra. Bardzo długie parapety trzeba wykonywać (podobnie jak blaty kuchenne) z odcinków.
Slaby kamienne, z których wycina się parapety mają 20 lub 30mm grubości. Te grubsze są lepsze – zazwyczaj lepiej wyglądają i są bardziej wytrzymałe.
Czasami można zwiększyć widoczną grubość parapetu poprzez doklejenie od spodu, drugiej warstwy kamienia. Podobnie jak w blatach kuchennych, wycofana spoina może być dobrze ukryta, niewidoczna dla użytkowników.
Trzeba pamiętać, żeby nie wysuwać przesadnie parapetów przed lico ściany lub frontową płaszczyznę grzejników. To wysunięcie powoduje później konieczność dodatkowego odsunięcia karniszy od płaszczyzny okien.
Posadzki i ściany z kamienia naturalnego
Posadzki i ściany kamienne wykonujemy z gotowych płytek lub z ciętych na wymiar slabów. Slaby powstają w wyniku pocięcia prostopadłościennego bloku kamiennego na wielkoformatowe płyty.
Najczęściej do wykonania okładzin posadzek i ścian używamy slabów grubości 20mm. Czasami, kiedy zależy nam na użyciu identycznego materiału na blaty, ściany i posadzki, a w hurtowni dostępna jest tylko partia materiału z danego bloku o grubości 30mm decydujemy się na użycie 30mm kamienia na posadzki i okładziny ścienne.
Dostępne na rynku gotowe płytki kamienne mają grubość od 10 do 20mm.
Zazwyczaj im większy format tym większa grubość.
Przygotowanie podłoża pod kamienną posadzkę
Jeżeli decydujemy się na kamienne posadzki warto – już na etapie wykonywania wylewek – wiedzieć, jaką grubość ma wybrany przez nas kamień.
Zazwyczaj zależy nam, żeby posadzka kamienna tworzyła równą (zlicowaną) powierzchnię z posadzką drewnianą – np. na styku kuchni i salonu. Drewno stosowane na posadzki ma zazwyczaj 15-22mm grubości, ale do jego przyklejenia potrzeba ca 2mm warstwy kleju.
Kamień potrzebuje około 8mm warstwy kleju. Jeżeli chcemy żeby kamienna posadzka była ponadto podgrzewana matą elektryczną bezpiecznie będzie przyjąć 10-12 mm.
Poziom wylewki pod kamień powinien być o ca 10mm niższy niż pod drewno. Zapobiegnie to wykonywaniu dodatkowych wylewek samopoziomujących pod parkiet.
Cienkowarstwowe wylewki są drogie – potrzebny jest niezwykle mocny materiał, doskonale trzymający się podłoża. Wykonanie wylewek o zróżnicowanej wysokości pozwala uniknąć dodatkowych kosztów w przyszłości.
Jeśli zależy nam na równym styku dwóch typów posadzek, a mamy już wylane równe wylewki możemy rozważyć także podłożenie pod parkiet wyrównującej płyty OSB – może to okazać się nieco tańszą alternatywą.
Płyty kamienne (slaby) cięte są specjalistycznymi piłami.
Piły wodne mogą ciąć kamień według dowolnie zaprojektowanych kształtów.
Możliwe są wszelkie krzywizny, łuki czy otwory. Stwarza to nieograniczone możliwości projektowe.
Łącząc różne kamienie lub stosując wstawki metalowe trzeba pamiętać o zróżnicowanej wytrzymałości poszczególnych materiałów.
Najmocniejszym materiałem używanym do wykonywania okładzin jest granit. Jest to materiał odporny na ścieranie i stosunkowo łatwy w utrzymaniu w czystości. Dobrze zaimpregnowany należy do najbardziej plamo – odpornych kamieni.
Niestety wszystkie granity charakteryzują się krystaliczną budową nadającą im kropkowany, ziarnisty wygląd.
Polerowany granit nie zawsze pasuje do przyjętej koncepcji estetycznej wnętrza. Dużo delikatniejsze są marmury, wapienie i trawertyny. Te ścierają się dużo szybciej. Są też mniej odporne na zabrudzenia. Pamiętajmy, że wśród różnych gatunków marmuru są te mniej i te bardziej wytrzymałe.
Podobnie jest z innymi kamieniami.
Renowacja kamiennej posadzki
Po pewnym czasie, może zaistnieć konieczność renowacji posadzki kamiennej, która polega na szlifowaniu i polerowaniu.
O ile „odświeżenie” posadzki jednorodnej nie sprawia większej trudności, to już renowacja posadzki wykonanej z różnych kamieni może okazać się trudna do wykonania.
Jest to związane z różną wytrzymałość na ścieranie poszczególnych elementów posadzki. W takiej sytuacji każdy kamień szlifuje i poleruje się osobno.
Niekiedy renowacja takiej posadzki, ze względu na wysokie koszty, bywa po prostu nieopłacalna.
Na rynku dostępne są różne gotowe mozaiki kamienne. Zazwyczaj są wstępnie podklejone siatką montażową.
Najliczniejsze są te pochodzące z Chin i Turcji.
Sporo droższe są mozaiki importowane z Włoch.
Dostępne są także mozaiki kamienne produkowane w Polsce.
Kleje i chemia budowlana do kamieni
Trzeba pamiętać, że mozaiki, jak wszystkie kamienie, wymagają użycia odpowiedniej chemii budowlanej.
Podłoże pod kamień powinno być „wysezonowane” – powinny zakończyć się wszystkie procesy chemiczne zachodzące w jego strukturze. Wylewka betonowa grubości ca 5cm potrzebuje na to ca 4 tygodnie.
Także niewłaściwie dobrany klej może spowodować trwałe odbarwienie kamienia. To często spotykany problem.
Kleje do kamienia są dużo droższe niż te do płytek gresowych.
Przy obliczaniu kosztów posadzki, czy ściany kamiennej trzeba wziąć pod uwagę, oprócz ceny kamienia, koszt cięcia i dostawy materiału, koszt układania oraz koszty stosowanej chemii budowlanej.
W kilka dni po ułożeniu, po odparowaniu wilgoci, kamień można fugować i impregnować.
Użyty impregnat może zintensyfikować kolor kamienia – tzw. wet look. Są też oczywiście impregnaty, które koloru nie zmieniają.
Jak układać kamień naturalny?
Przy układaniu kamienia trzeba zwrócić uwagę na wygląd poszczególnych płytek kamiennych – tak zwany rysunek na kamieniu.
Trzeba zdecydować, czy formatki układać przypadkowo, czy zachowując określony kierunek użylenia, jeśli oczywiście użylenie jest kierunkowe.
Czasami ciekawy efekt wizualny daje dokładne przeniesienie rysunku z dużego formatu (ze slabu) na układaną płaszczyznę.
Wystarczy zapamiętać kolejność płyt lub najlepiej je ponumerować. Warto pamiętać, że cięte z bloku kolejne tafle są do siebie bardzo podobne. Efekt ten można wykorzystać wykonując np. lustrzane odbicia płyt.
Oprócz popularnej błyszczącej, czyli polerowanej powierzchni, kamień może zostać wykończony na wiele różnych sposobów.
Powierzchnia może być matowa, może przypominać skórkę pomarańczy, a może także wyglądać jak stary spatynowany kamień sprzed lat. Obróbka maszynowa pozwala uzyskiwać na kamieniu rysunek upodabniający kamień do tapety, a nawet zamieniać płytki w przestrzenne płaskorzeźby.
Nacinanie i łupanie pozwala osiągnąć niepowtarzalne efekty.
Następny artykuł o kamieniu naturalnym w budownictwie jednorodzinnym poświęcony kuchennym i łazienkowym blatom kamiennym.
Już teraz serdecznie zapraszamy.