Podbijanie fundamentów: cena, zalecenia, metody [krok po kroku]

Na czym polega podbijanie fundamentów, ile kosztuje i jak jest przeprowadzane? Odpowiadamy na te pytania w poniższym artykule. Fundamenty są podstawą, na której opiera się budowę całego domu. Kiedy są solidne i prawidłowo wykonane, nie musimy obawiać się o stabilność konstrukcji.

Sytuacja komplikuje się na przykład wtedy, kiedy po postawieniu budynku okazuje się, że fundamenty są zbyt płytkie, lub kiedy zachodzi potrzeba dobudowania dodatkowej kondygnacji. Można wtedy zastosować trudną i niebezpieczną, lecz skuteczną metodę remontową – podbijanie fundamentów.

Na czym polega podbijanie fundamentów?

Obniżanie poziomu całej ławy fundamentowej metodą podbijania fundamentów, jest żmudne; podbijanie fundamentów wymaga pozwolenia oraz nadzoru nad przeprowadzanymi pracami i ich wynikiem.

Pierwszy etap prac to wykonanie wykopu, z jednoczesnym szalowaniem ścian do przyszłej głębokości posadowienia. Szerokość wykopów nie powinna przekraczać 1-1,5 metra, a typ szalowania powinien być dostosowany do rodzaju gruntu w którym prowadzone są prace.

Kolejnym etapem jest wykonanie wykopu nad nową ławą fundamentową. Ze względu na możliwość odrywania się luźnych kamieni i starego muru, jest to etap szczególnie niebezpieczny i wymaga zastosowania środków w postaci stemplowania lub szpilkowania w celu zapewnienia ochrony robotnikom wykonującym pracę.

Kiedy wykop jest gotowy, zakłada się zbrojenie nowej ławy.

Pamiętajmy, że prace wykonywane są odcinkami o szerokości 1,1,5 metra – jak zachować w tych warunkach ciągłość zbrojenia? Zapewnia ją wbijanie pionowo prętów zbrojeniowych z obu stron, do których następnie spawane są pręty zbrojenia poprzecznego.

Kolejnym etapem jest murowanie fundamentów do poziomu istniejącej ławy, po zachowaniu przerwy technologicznej związanej z zastyganiem betonu. Ważne jest, by pamiętać o pozostawieniu strzępi po bokach w celu zachowania wiązania z sąsiednimi odcinkami.

Po wymurowaniu fundamentów, należy założyć izolację poziomą w miejscu łączenia starego muru z nowym. Izolację można również zastosować na nową ławę fundamentową, przed rozpoczęciem murowania.

Po wzniesieniu nowego fundamentu, między nim, a starym podmurowaniem pozostaje szpara, którą należy wypełnić zaprawą montażową. Wypełnienie musi być gęste i sztywne, aby stary mur nie osiadał.

Na gotowym murze wykonuje się izolację pionową, powłokową. Przed jej położeniem należy przygotować starą część ściany.

Ostatnim etapem jest stopniowe zasypywanie wykopu, wraz z usuwaniem szalunków. Do zasypywania używa się często zagęszczonej mieszanki gruntowo – cementowej, która maksymalnie ogranicza osiadanie.

7 zasad, jakie muszą być zachowane przy podbijaniu fundamentów

1. Realizując podbijanie fundamentów musi być prowadzony ciągły nadzór nad prowadzonymi pracami.
2. Konieczne jest stosowanie pełnego zabezpieczenia na każdym etapie prac.
3. Nie wolno naruszać gruntu sąsiadującego, podczas prowadzenia prac na danym odcinku.
4. Konieczne jest unikanie nadmiernego zmoczenia gruntu w wykopie zarówno wodami technologicznymi, jak i pochodzącymi z opadów.
5. Musi być zachowana maksymalna szerokość odcinków (około 1 metra) i kolejność wykonywania na nich prac.
6. Prace mogą być prowadzone jednocześnie na co czwartym odcinku – nie gęściej. Zachowana ma być przy tym odległość co najmniej 1.5 – krotności wysokości ściany piwnic, czyli jeśli ściany mają około 2.20 metra, odległość powinna wynosić około 3,5-4 metrów.
7. Do podbijania fundamentów używać można mieszanki betonowej minimum klasy B15 oraz cegły ceramicznej pełnej klasy minimum 10, lub betonowych bloczków.

Wymagania prawne

Podbijania fundamentów w żadnym wypadku nie można wykonywać samodzielnie, ani zamawiać usługi przypadkowej firmy, bez posiadania zezwolenia. Nie wystarczy też po prostu zgłosić robót budowlanych do nadzoru, lecz należy zdobyć pozwolenie na przeprowadzenie robót budowlanych.

Od fundamentów zależy konstrukcja całego budynku, dlatego podbicie fundamentu jest traktowane jak przebudowa, bądź rozbudowa, a nie jak zwykły remont – nawet, jeśli jest podyktowane koniecznością naprawy istniejących fundamentów, a nie ich pogłębianiem mającym na celu zagospodarowanie piwnicy dla celów mieszkalnych.

Jak w każdym przypadku ubiegania się o pozwolenie na budowę, tak też w przypadku pozwolenia na podbicie fundamentów, konieczny jest projekt konstrukcyjny dla wykonywanych prac i zgłoszenie wykonywania robót do właściwego terytorialnie nadzoru budowlanego.

Przed odkopaniem pierwszego odcinka ławy fundamentowej, która będzie podbijana, konieczne jest zatwierdzenie szerokości odcinków, kolejności podbijania fundamentów oraz sposobu wykonywania prac – łącznie z zasypywaniem. Pamiętajmy, że wiele zależy od rodzaju gleby, na jakiej stoi budynek i w jakiej będą prowadzone wykopy oraz od stanu starej części istniejących fundamentów.

Kiedy stosuje się podbijanie fundamentów?

O tym, że fundamenty są zbyt słabe, dowiadujemy się często dopiero w momencie remontu. Zbyt płytko osadzone fundamenty, ich całkowity brak lub uszkodzenia powstałe na przykład w wyniku podmycia to powody, dla których fundamenty wymagają modernizacji. Podmycie, choć kojarzy nam się z klęską powodzi, może dokonywać się niepostrzeżenie w przypadku domów, które nie zostały odpowiednio uzbrojone w system rynnowy. Ława fundamentowa jest wtedy podmywana przez wodę ściekającą bezpośrednio przy ścianach, która dostaje się pod fundamenty podmywając je systematycznie przy każdym większym deszczu.

Podbicie fundamentów wraz ze wzmocnieniem uszkodzonych miejsc stalowymi prętami, jest jedyną skuteczną metodą wzmocnienia podbudowy domu. Podbicie fundamentów okazuje się konieczne również wtedy, kiedy są one osadzone zbyt pytko.

Woda zamarzająca w glebie unosi wtedy budynek i topniejąc wiosną powoduje jego nierównomierne osiadanie. Zbyt płytko (powyżej strefy przemarzania gruntu) osadzone fundamenty należy podbić poniżej poziomu przemarzania gruntu, który w zależności od regionu wynosi w Polsce 1-1,4 metra.

Obniżenie całej ławy fundamentowej przez jej podbicie, stosuje się również w przypadku, gdy planujemy pogłębienie piwnic, a okazuje się, że ich posadzka jest na poziomie zaledwie kilkunastu centymetrów ponad poziomem istniejącej ławy.

Fundamenty wymagają wzmocnienia za pomocą podbicia również wtedy, kiedy są po prostu naruszone zębem czasu. Aby konstrukcja budynku służyła stabilnie kolejne lata, konieczne w pewnym momencie okazuje się wzmocnienie jej podstawy, jakie stanowią właśnie fundamenty. W takim wypadku, podobnie jak w przypadku fundamentów podmytych, wymagana jest szczególna ostrożność przy wykonywaniu prac.

Czasem dochodzi do obniżenia poziomu gruntów wokół budynku. To również jest przesłanką do oceny sytuacji i podjęcia działań mających na celu pogłębienie podbudowy – właśnie przez podbicie fundamentów.

Jeśli w bezpośrednim sąsiedztwie powstaje budynek głęboko posadowiony, konieczne może się okazać obniżenie fundamentów istniejącej konstrukcji aż do tego samego poziomu.

Podbijanie fundamentów stosuje się czasem również w przypadkach, kiedy zmienia się choćby sposób wykończenia posadzek piwnicznych, czy zwiększa się ilość otworów przejściowych w ścianach piwnic.

Przesłanką za podbiciem słabszych fundamentów są również zmiany konstrukcyjne w wyższych kondygnacjach, jeśli w konsekwencji doprowadzą do zmian obciążeń na fundamenty.

Czynniki mające wpływ na nośność fundamentów

Nośność fundamentów zależy zarówno od ich budowy, czyli użytych materiałów budowlanych i sposobu wykonania, jak też od różnych czynników zewnętrznych.

Zasadniczo możemy założyć, że nośność konstrukcji fundamentowej maleje wraz ze wzrostem ich niejednorodności. Czynnik ten zaliczamy do wewnętrznych, konstrukcyjnych czynników określających nośność fundamentów. Bierzemy go zawsze pod uwagę planując rozbudowę, bądź modernizację budynku. Niejednorodne fundamenty, to jedna z przesłanek do zastosowania wzmocnienia przez podbicie przed rozbudową budynku.

Najbardziej trwałe i nośne są fundamenty żelbetonowe, natomiast najmniej – drewniane. Cegła i kamień są gdzieś pośrodku w tej klasyfikacji, a trwałość wykonanych z tych materiałów fundamentów, zależy w dużej mierze od rodzaju użytego spoiwa.

Im szersze fundamenty, tym ich nośność większa. Czasem więc mamy do czynienia z sytuacją, kiedy na pozór płytkie fundamenty mają wysoką nośność, jeśli są szerokie i jednorodne. Jest to czasem przesłanka do głębszego zastanowienia się nad zasadnością zastosowania podbicia, które jest jednak jedną z droższych, żmudnych i bardziej niebezpiecznych prac.

Nośność fundamentów rośnie też oczywiście wraz z głębokością ich posadowienia. Jednym słowem – im głębiej, tym lepiej. Nie oszczędzając na głębokości fundamentów na etapie budowy i wpuszczając je głębiej „na zapas”, oszczędzamy sobie znacznych nakładów na pogłębianie metodą podbijania w przyszłości.

Czynnikiem zewnętrznym determinującym trwałość fundamentów, jest rodzaj gruntu, na jakim postawiony jest budynek. Im bardziej zwięzły grunt, tym bardziej nośne fundamenty. Oznacza to, że w przypadku starszych budynków, wzmacnianie fundamentów przez podbicie trzeba wykonać, lub nie w zależności od rodzaju gruntu.

Oznacza to również, że w celu podniesienia nośności świeżo podbijanych fundamentów, należy zadbać o właściwe zasypanie wykopów. Zasyp zwięzły i wzbogacony cementem podniesie trwałość i nośność konstrukcji.

Co daje podbicie fundamentów?

Podbijanie ławy fundamentowej podnosi trwałość konstrukcji całego domu. Uszkodzone, bądź zbyt płytkie fundamenty są przyczyną uszkodzeń ścian, stropów i innych elementów konstrukcyjnych. W takim przypadku zabieg podbijania fundamentów, choć jest przedsięwzięciem drogim i niełatwym, jest po prostu konieczny.

Nie jest to jednak jedyna korzyść płynąca z zastosowania tej metody dla obniżenia usadowienia piwnic. Czasem planowana nadbudowa kondygnacji, lub rozbudowa budynku w płaszczyźnie horyzontalnej nie jest możliwa z uwagi na ograniczenia płynące z wielkości działki, czy planu zagospodarowania przestrzennego. Wtedy jedynym sposobem na zdobycie dodatkowej przestrzeni mieszkalnej jest zagospodarowanie piwnic. Adaptacja piwnic wymaga jednak często obniżenia poziomu fundamentów, co jest możliwe właśnie dzięki podbijaniu fundamentów.

Możliwość wzmocnienia fundamentów przez ich podbicie, pomaga też chronić budynki zabytkowe przed utratą stabilności i uszkodzeniami konstrukcji. Nawet najmocniejsze fundamenty nie są bowiem wieczne, zwłaszcza, jeśli budynek wzniesiony został na gruncie trudnym i przyspieszającym naturalne zniszczenia. W takim przypadku podbicie fundamentów powinno poprzedzać wszelkie prace renowacyjne, modernizacyjne, czy odbudowę fragmentów zniszczonej przez czas konstrukcji.

Metody podbijania fundamentów

Zasadniczo metody samego podbijania fundamentów nie różnią się między sobą, jednak w sposobie wyznaczania kolejnych odcinków, wyróżniamy dwie metody – tak zwaną metodę polską i metodę rosyjską. Obie metody na wzmacnianie fundamentów honorują zasadę zachowania odległości między podbijanymi odcinkami, oraz zasadę zachowania określonej szerokości każdego z odcinków. Stosowanie tych zasad stwarza możliwość wykorzystania podłoża gruntowego, jako naturalnego wzmocnienia konstrukcji podczas prowadzenia prac na konkretnym odcinku. Przy tym dokłada się starań, aby podłoże gruntowe na odcinkach sąsiadujących z wykopem był rozluźniony w jak najmniejszym stopniu.

W przypadku metody polskiej, mimo ze jest ona zalecana do stosowania w naszym kraju, należy zachować szczególną ostrożność, prowadząc pracę w niezbyt zwięzłym gruncie. Od zastosowania konkretnej metody zależy późniejsze osiadanie budynku, więc na etapie jej wyboru rodzaj gruntu powinien mieć decydujące znaczenie.

Jeszcze inną, ciekawą metodą na podbijanie fundamentów jest iniekcja strumieniowa w podłoże gruntowe – jet grouting. Jest to metoda znaczenie szybsza i mniej inwazyjna od tradycyjnego podbicia fundamentu.

Cena podbijania fundamentów

Podbijanie fundamentów metodą tradycyjną, jest jedną z najdroższych prac modernizacyjno – remontowych. Cena podbijania związana jest nie tyle z użytymi materiałami, czy technologia wykonywania prac, co z ich czasochłonnością i żmudnością. Koszt za wzmocnienie fundamentów czasem też może okazać się w trakcie prac wyższy, niż zakładany, kiedy okaże się po wykonaniu pierwszych wykopów, że istniejące fundamenty są w złym stanie.

Na cenę podbicia fundamentów ma wpływ również fakt, że użyte materiały nie mogą być niskiej jakości. W sytuacji kiedy należy wykonać podbijanie fundamentów nie zaoszczędzimy niestety ani na materiałach, ani na robociźnie.

Kosztorys podbicia fundamentów może przekroczyć nawet 1000 złotych za 1 metr bieżący i to dla samej robocizny. Kiedy dodamy do tego materiały – beton, zbrojenie, izolację, szalunki – może okazać się w niektórych przypadkach, że podbicie będzie droższe, niż wykonanie nowego fundamentu. Warto więc zadbać o odpowiednio wysoką jego nośność w przypadku nowych projektów domów, by uniknąć wysokich kosztów w przyszłości.

Podbicie fundamentów betonem, choć kosztowne, czasochłonne i wymagające nakładu pracy fachowców, na której nie możemy zaoszczędzić, jest jednak czasem jedyną metodą na uratowanie budynku, którego konstrukcja jest zagrożona z powodu uszkodzenia fundamentów.

Podbicie daje też możliwość bezpiecznej rozbudowy domu o kolejne kondygnacje i zwiększenia tym samym przestrzeni w lokalizacji, do której przywykliśmy – bez konieczności przeprowadzki do większego budynku.

Jeśli podbijanie przeprowadzone zostanie fachowo i pod nadzorem, przedłuży życie i podniesie funkcjonalność budynku na lata.

Podbijanie fundamentów krok po kroku

1. Ocena stanu fundamentów. Przed rozpoczęciem prac należy dokładnie sprawdzić stan istniejących fundamentów. W tym celu poszczególne odcinki fundamentu mogą zostać odkopane i zbadane pod kątem nośności i osiadania. Należy zidentyfikować potencjalne pęknięcia fundamentów i innych elementów konstrukcyjnych. Ocena powinna zostać przeprowadzona przez doświadczonego inżyniera budowlanego, który zdecyduje, czy konieczne jest zastosowanie obudowy i zaplanuje odpowiednią technikę wzmocnienia.
2. Uzyskanie pozwoleń. Podbijanie fundamentów nie jest zwykłą renowacją, lecz przebudową. Wymaga ono zatwierdzenia przez odpowiednie władze i przygotowania planu budowy nadzorowanego przez uprawnionego kierownika budowy. Należy powiadomić lokalne władze o zamiarze przeprowadzenia prac.
3. Wykopy i zabezpieczenie fundamentów. Prace rozpoczynają się od podkopania fundamentów w sekcjach. Każda sekcja ma zwykle około 1 metra długości, dzięki czemu można podbijać kilka miejsc jednocześnie (zwykle co czwartą sekcję). Wykopy należy wykonywać ostrożnie, aby nie osłabić nośności gruntu. Ważne jest, aby zbocza wykopu były odpowiednio wyprofilowane, aby uniknąć osunięć ziemi podczas prac, zwłaszcza przy złej pogodzie.
4. Przygotowanie fundamentu. Po odsłonięciu starego fundamentu, powierzchnia powinna zostać oczyszczona z kurzu i pozostałości gleby. Ważne jest, aby powierzchnia, na której ma zostać wylany nowy beton, była odpowiednio przygotowana, aby zapewnić dobrą przyczepność i nośność.
5. Betonowanie. Nowy beton jest wylewany do przygotowanego dołu fundamentowego w celu wzmocnienia istniejących fundamentów. Należy upewnić się, że beton jest dobrze zagęszczony, a powierzchnia jest odpowiednio zabezpieczona podczas procesu wiązania. W niskich temperaturach zaleca się odłożenie prac na cieplejszy okres.
6. Przeciwwilgociowa izolacja fundamentu. Po wylaniu i utwardzeniu mieszanki betonowej, nowy fundament należy zabezpieczyć przed wilgocią. Można to zrobić za pomocą np. masy bitumicznej. Izolacja jest niezbędna, aby zapewnić, że fundamenty będą odporne na działanie wody deszczowej, która może powodować osiadanie i uszkodzenia.
7. Zasypywanie wykopu. Po zabetonowaniu wykop jest zasypywany zagęszczonym materiałem, np. wzbogaconą mieszanką cementową, która dodatkowo zwiększa nośność gruntu. Ważne jest dokładne zagęszczenie zasypki, aby uniknąć późniejszego osiadania i problemów z fundamentami.
8. Kontrola i odbiór techniczny. Po zakończeniu prac kierownik budowy powinien przeprowadzić kontrolę końcową i zatwierdzić wykonane prace. Prace związane z wykonaniem obudowy fundamentów muszą być przeprowadzone bardzo starannie, gdyż każde zaniedbanie może doprowadzić do osłabienia konstrukcji budynku.