Farba akrylowa: cena, rodzaje, zalety, malowanie [krok po kroku]

Farby akrylowe to popularny rodzaj farby emulsyjnej, w której jako spoiwo występują żywice poliakrylowe. Do zalet malowania pomieszczeń farbą akrylową należy prostota użytkowania, wysoka trwałość oraz stabilność, a także szybkość schnięcia gotowej powłoki malarskiej. Dobrej jakości farba akrylowa nadaje się do do ścian, malowania drewna i metalu oraz w zasadzie niemal każdej powierzchni, a do tego charakteryzuje się dobrą przyczepnością i lepszą odpornością na uszkodzenia mechaniczne w porównaniu do innych produktów. Farby akrylowe cieszą się dużym powodzeniem również ze względu na różnorodność dostępnych odcieni kolorystycznych. Zapewniając efekt lekkiego połysku powierzchni, gwarantują jednocześnie swobodę czyszczenia bez ryzyka uszkodzenia powłoki malarskiej. Jakie właściwości mają farby akrylowe, gdzie najczęściej są wykorzystywane i jak malować farbami akrylowymi? Porównanie parametrów farb akrylowych i lateksowych można znaleźć na www.mgprojekt.com.pl/blog/farba-lateksowa-czy-akrylowa/

Co to jest farba akrylowa?

Spoiwem w strukturze farb akrylowych są specjalne żywice poliakrylowe, z zawieszonymi wewnątrz cząstkami pigmentu. Żywice poliakrylowe powstają w procesie polimeryzacji, będącej łańcuchową reakcją chemiczną. Prowadzi ona do łączenia się mniejszych cząsteczek — monomerów, w znacznie większe polimery.

Powstała w ten sposób żywica akrylowa wymaga odpowiedniego rozcieńczenia, dzięki któremu w zależności od aktualnego zapotrzebowania uzyskać można preparat o praktycznie dowolnej konsystencji.

Farby akrylowe należą do najmłodszych tego typu produktów dostępnych na rynku. Po raz pierwszy pojawiły się w Stanach Zjednoczonych i Meksyku w latach pięćdziesiątych XX wieku, po czym szybko trafiły do Europy.

Początkowo akryl wykorzystywany był głównie do malowania ścian zewnętrznych w nadmorskich budynkach mieszkalnych, które narażone były na bezpośredni kontakt z wodą, zasolenie oraz działanie wilgoci. Dzięki uniwersalności zastosowania, farby akrylowe zdołały z czasem rozpowszechnić się również w zastosowaniach wewnętrznych.

Właściwości farb akrylowych pozwalają na tworzenie niezwykle gładkich, estetycznych powierzchni, odpornych na uszkodzenia mechaniczne. Uzyskiwany efekt wyróżnia się świetlistą, czystą kolorystyką, która nie ulega zmianom pod wpływem czasu – farba akrylowa może jedynie nieco ściemnieć zaraz po wyschnięciu.

Farby akrylowe są nieprzezroczyste i po nałożeniu szybko uzyskują trwałą strukturę. Farba akrylowa cechuje się też odpornością na światło, wodę oraz wiele czynników chemicznych.

Obecnie produkowane preparaty mogą być modyfikowane i mieszane z innymi polimerami, dzięki czemu uzyskiwane są powłoki o unikalnych właściwościach. Przykładem mogą być farby akrylowo-winylowe, które poza emulsją akrylową zawierają również emulsję winylową. Dodatek ten poprawia trwałość powłok oraz jej odporność na ścieranie, a także spowalnia ewentualne blaknięcie koloru.

Farba akrylowa może też powstać na bazie żywicy pliolitowej, która cechuje się optymalną przepuszczalnością pary wodnej.

Obecnie farby akrylowe szeroko wykorzystywane są nie tylko w budownictwie, ale również jako farby artystyczne. W takich zastosowaniach farby akrylowe kładzione mogą być podobnie jak w przypadku malowania farbami olejnymi – grubo, a także cienko, laserunkowo poprzez nakładanie przezroczystych warstw.

Poza pigmentem farba akrylowa często zawiera substancje wpływające na szybkość wysychania oraz lepkość.

Artyści malują różnego rodzaju farbą akrylową na niemal każdej powierzchni, w tym na szkle i elementach tworzyw sztucznych.

Farby akrylowe doskonale sprawdzają się także do malowania w modelarstwie — bazują na wodzie i alkoholach, dzięki czemu podczas malowania nie są w stanie rozpuścić tworzyw plastikowych; farbę akrylową można wygodnie nakładać podczas malowania cienkimi warstwami. Dodatkową zaletą tych produktów jest niezbyt długi czas schnięcia.

Jasne kolory doskonale sprawdzają się do pokrycia ciemniejszego tła, co pozwala na zastosowanie farb akrylowych na powłokach emalii już naniesionych.

Farbę akrylową wykorzystuje się również w poligrafii, jednak jej lepkość jest wówczas nieco mniejsza. W celu przyspieszenia procesu drukowania, powłoki pokryte farbą akrylową utrwala się poprzez podgrzewanie w wysokiej temperaturze.

Farby akrylowe parametry

Warstwy ochronne utworzone przez farby akrylowe posiadają sporą elastyczność oraz optymalną przyczepność do podłoża. Warstwy są wyjątkowo szczelne i odporne na czynniki mechaniczne. Wykazują również wytrzymałość na kredowanie, czyli proces osypywania się powierzchni pod wpływem eksploatacji.

Do najważniejszych parametrów farb akrylowych należą jednak ich doskonałe właściwości kryjące. Akryl jest w stanie skutecznie zakryć wszelkie odbarwienia powierzchni, a także nadać jej jednolitości.

Można go dowolnie rozcieńczać wodą, co znacząco ułatwia malowanie farbami akrylowymi.

Dobre jakościowo farby akrylowe nie ulegają blaknięciu lub żółknięciu pod wpływem promieniowania słonecznego, dzięki czemu zachowują świeży wygląd przez wiele lat.

Istotnym aspektem pozostaje niezwykle szeroka paleta barw, przez co istnieje możliwość znalezienia pokrycia malarskiego w praktycznie dowolnym kolorze.

Dobre jakościowo emulsje akrylowe pozwalają też na swobodne zmywanie wszelkich zabrudzeń powierzchniowych, ponieważ działania te nie wpływają negatywnie na zachowanie trwałości kolorystycznej nawierzchni.

Minusem farb akrylowych jest brak odporności na kontakt z wilgotnym powietrzem – lepiej stosować je w suchych pomieszczeniach. Trwałość powłoki ulega pod jego wpływem pogorszeniu, przez co staje się bardziej podatna na uszkodzenia.

Zastosowanie tańszych, gorszych jakościowo farb akrylowych może natomiast doprowadzić do występowania na powierzchniach małych pęcherzyków.

Ich obecność wymaga zwykle usunięcia starszej powłoki oraz nałożenia nowej warstwy pokrycia.

Odpowiedni dobór farby akrylowej może optycznie powiększyć przestrzeń wnętrza, a także podkreślić styl jego aranżacji.

W zależności od preferencji, wyróżnić można farby akrylowe:

• połyskliwe,
• satynowe,
• półmatowe,
• matowe.

Konkretny rodzaj powinien być dopasowany do indywidualnych upodobań oraz właściwości powierzchni, która będzie malowana przy użyciu danej farby. Na podłożu chropowatym najlepiej sprawdzają się farby matowe oraz satynowe. Preparaty połyskliwe uwidaczniają wszelkie nierówności, dlatego powinny być wykorzystywane wyłącznie na gładkiej powierzchni.

Rodzaje farb akrylowych

Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje farb akrylowych używanych do pokrywania powierzchni.

Należą do nich farby emulsyjne, które zdołały niemal całkowicie wyprzeć popularne niegdyś farby klejowe. Ich cechą charakterystyczną jest odporność na zmywanie wodą.

Drugim typem farb akrylowych stosowanych w budownictwie są emalie – przeznaczone do pokrywania metalu, drewna oraz tworzyw sztucznych. Stosuje się je zamiast farb olejnych oraz farb ftalowych.

W przypadku farb akrylowych do drewna rozcieńczalnikiem jest woda, co pozwala na wyeliminowanie przykrego zapachu oraz wymogu stosowania rozcieńczalników organicznych.

Malując farbami akrylowymi do drewna trzeba pamiętać, że co prawda emalie są mniej szkodliwe dla środowiska naturalnego, jednak zwykle nie nadają się do przeprowadzania prac renowacyjnych.

Pod wpływem braku należytego zmatowienia i odtłuszczenia podłoża przeznaczonego do malowania farbami akrylowymi, mogą oddzielać się one od poprzednich nałożonych na gładką powierzchnię warstw.

Poza farbami emulsyjnymi oraz emaliami wodorozcieńczalnymi, w budownictwie powszechnie stosowane są również środki oparte na rozpuszczalnikach organicznych, izolujące plamy oraz przeznaczone do ocynkowanych powierzchni.

Wielu producentów posiada w swojej ofercie także farby akrylowe, które przeznaczone są do malowania powierzchni zewnętrznych elewacji.

Cechą charakterystyczną tego rodzaju preparatów jest wysoka odporność na:

• zabrudzenia powierzchniowe,
• działanie promieni ultrafioletowych,
• warunki atmosferyczne.

Dobrej jakości farbami akrylowymi można malować podłoża betonowe, cegły ceramiczne oraz zagruntowane tynki elewacyjne.

Farba akrylowe przeznaczona do użytku zewnętrznego nie powinny być jednak stosowane na cegłach silikatowych, innych farbach oraz tynkach organicznych i do powierzchni wapiennych.

Dzięki dużej szczelności, pomalowane farbami akrylowymi powłoki mają nikłą przepuszczalność pary wodnej oraz gazów, włącznie z dwutlenkiem węgla.

Farby te nie są w związku z tym wykorzystywane do malowania powierzchni elewacji, które posiadają ocieplenie z wełny mineralnej.

Farba akrylowa zastosowanie

Farby akrylowe są stosunkowo uniwersalne. Dobrze sprawdzają się na zagruntowanych tynkach, tworzywach sztucznych, gipsie, drewnie oraz betonie, a także zagruntowanych ścianach z płyt gipsowo-kartonowych. Jedną z najczęściej stosowanych emulsji jest farba akrylowa do drewna i metalu, oraz mebli.

Farby akrylowe są w większości bezpieczne dla metalu.

Podstawowym ograniczeniem zastosowania emulsji akrylowej są powierzchnie, które pokrywają farby olejne.

Żywica nie jest w stanie połączyć się z podłożem, dlatego przed rozpoczęciem prac należy w takim przypadku starszą powłokę z farb olejnych usunąć.

Proces skrobania powierzchni może być dość pracochłonny, w związku z czym farby akrylowe często zastępowane są dedykowanymi preparatami, które pokrywają farby olejne.

Do najbardziej charakterystycznych cech emulsji akrylowych należy optymalna przyczepność do podłoża.

Żywica tworzy odpowiednio szczelną powłokę, którą da się następnie zmyć ze ściany.

Farby akrylowe świetnie sprawdzą się dzięki temu w suchych pomieszczeniach – na przykład w salonie lub pokoju dziennym, w sypialni czy korytarzu.

Nie nadaje się niestety do pokrywania powierzchni we wnętrzach o wysokim poziomie wilgotności, czyli przede wszystkim w takich pomieszczeniach wilgotnych jak kuchnia oraz łazienka.

Emulsja akrylowa może w takich warunkach utrudniać ścianom prawidłową cyrkulację powietrza, a także przyczyniać się do nagromadzania oraz namnażania trudnych do usunięcia pleśni.

W pomieszczeniach wilgotnych lepiej zastosować emulsje lateksowe, które są odporniejsze.

Elastyczne farby akrylowe optymalnie zabezpieczają powierzchnie betonowe, dzięki czemu mogą być stosowane także w przypadku płytek i płyt włókno-cementowych. Da się je nakładać na niezawilgocone tynki mineralne – zarówno nowe, jak i stare.

Farby akrylowe mogą też bardzo dobrze zabezpieczyć przed wilgocią powierzchnie podmurówek i cokołów.

Jako środek gruntujący wykorzystywany jest odpowiedni koncentrat, zapewniający dodatkową ochronę przed wnikaniem do betonu soli oraz wilgoci.

Farb akrylowych nie należy jednak używać do pokrywania podłoży z tynku wapiennego lub silikatowego.

Stosowana w nich żywica nie wykazuje odporności na mikroorganizmy, w związku z czym środek pokrywający musi zostać uzupełniony odpowiednimi biocydami.

Niektóre produkty standardowo posiadają takie zabezpieczenie, a w innych stanowi ono opcję dodatkową.

Emulsje te polecane są przede wszystkim do malowania ścian tworzyw sztucznych i wnętrz mieszkalnych – optymalnie trzymają się podłoża, a jednocześnie doskonale zabezpieczają powierzchnie drewniane.

Mogą też nadać pomieszczeniom interesujący efekt dekoracyjny.

Farby akrylowe cena

Ceny farb akrylowych uzależnione są przede wszystkim od ich jakości, a także formy zastosowania.

W wielu przypadkach, znaczenie ma również kolor farby akrylowej oraz cena farby akrylowej może więc być dość zróżnicowane.

Farba akrylowa do ścian

W przypadku farb akrylowych do wnętrz, najniższe ceny białej emulsji zaczynają się od ok. 11 zł za dwulitrowe opakowanie. Najtańszy kolorowy akryl do ścian o takiej samej pojemności osiąga cenę rzędu 18 zł.

Produkty lepsze jakościowo są znacznie droższe.

Najlepsza gatunkowo farba akrylowa biała osiąga cenę ok. 18 zł za 2 l opakowanie, a kolorowa – od 40 zł do nawet 85 zł.

W przypadku farb stosowanych zewnętrznie, przedziały cenowe są jeszcze bardziej rozbieżne.

Preparaty te sprzedawane są zwykle w opakowaniach 10-litrowych, a najtańsze nabyć można za ok. 65 zł. Zewnętrzne farby akrylowe z tej półki cenowej nie są jednak szczególnie odporne na ścieranie. Ceny lepszych jakościowo farb akrylowych zewnętrznych zaczynają się od ok. 150 zł za 10l. Najwyższe gatunkowo emulsje lateksowe o zastosowaniu zewnętrznym to już wydatek w granicach 200 zł – 350 zł.

Farba akrylowa do drewna i metalu cena

Jeszcze inaczej wyglądają kwestie cenowe w przypadku farb akrylowych do metalu i drewna.

Preparaty te zazwyczaj sprzedawane są w opakowaniach o pojemności 0,75l. Najtańsze, a jednocześnie najsłabsze jakościowo farby o takim zastosowaniu nabyć można już za 20 zł. Produkty ze średniej półki cenowej kosztują ok. 30 zł, natomiast najdroższe i najlepsze pod względem gatunkowym emalie do metalu oraz drewna to koszt ok. 40 zł – 75 zł.

Wybierając konkretny produkt, warto zwrócić uwagę na jego wydajność a także szybkość wysychania. Tańsze farby są zazwyczaj mocno rozcieńczone, przez co podczas malowania trzeba zużywać ich więcej. Zakup nieco droższego, a przy tym gęstszego preparatu do malowania ścian to rozwiązanie bardziej opłacalne, a często i mniej szkodliwe.

Farba akrylowa do ścian – malowanie krok po kroku

Aby osiągnąć najlepszy efekt malowania farbą akrylową, należy na początek odpowiednio przygotować podłoże. Jeżeli powierzchnia była już wcześniej malowana farbą akrylową, konieczne jest usunięcie pozostałej warstwy.

Następnie ściany należy dokładnie umyć oraz pozostawić do całkowitego wyschnięcia. Przed rozpoczęciem dalszych prac, powierzchnia powinna zostać oczyszczona z wszelkich zanieczyszczeń, które mogłyby w jakiś sposób wpłynąć na przyczepność nakładanej farby. Dotyczy to przede wszystkim tłustych plam oraz nalotów, które należy zmyć środkiem myjącym oraz wodą. Do usuwania zagrzybień najlepiej wykorzystać specjalistyczny produkt grzybobójczy.

Kiedy ściany zostaną już ponownie umyte czystą wodę, pozostałe uszkodzenia i nierówności warto wypełnić dobraną do rodzaju podłoża masą szpachlową. Należy wykorzystać ją do wyrównania oraz odpylania.

Istotnym czynnikiem jest odcień emulsji, który ma szczególne znaczenie w przypadku emalii stosowanych w pomieszczeniach mieszkalnych. Wszelkie połyskliwe farby wydają się po nałożeniu na ścianę nieco ciemniejsze, w związku z czym warto przed rozpoczęciem prac wykonać test kolorystyczny. W tym celu należy pomalować nieduży fragment powierzchni wybraną emulsją, a następnie odczekać kilka godzin.

Kiedy powłoka wyschnie wystarczy sprawdzić, czy uzyskana barwa spełnia wszystkie wymagania oraz oczekiwania.

Kolejną ważną kwestią pozostaje podkład.

Wielu użytkowników wykonujących tego rodzaju prace po raz pierwszy nie wie, czy w przypadku farby akrylowej jest on niezbędny. Aby gruntowanie nie było konieczne, wybrana powierzchnia powinna być wcześniej malowana przy użyciu farb emulsyjnych oraz posiadać odpowiednie parametry – dobrą przyczepność i jednolitość, a także zapewniać brak pylenia. W przypadku ścian niejednolitych oraz wcześniej niemalowanych, nałożenie warstwy podkładowej pod farbę akrylową jest niezbędne. Należy zastosować do tego celu tę samą farbę akrylową, która zostanie wykorzystana do przeprowadzenia malowania właściwego. Gruntowaniu podlegają też wszystkie podłoża pyliste oraz silnie nasiąkliwe, na przykład gipsowe.

Poza odpowiednim przygotowaniem powierzchni do malowania, nie bez znaczenia pozostają warunki przeprowadzenia wszystkich prac. Optymalna temperatura ścian oraz powietrza powinny wynosić od +10 do +28 stopni Celsjusza, natomiast wilgotność nie powinna przekraczać 80%.

Do nakładania farby akrylowej najlepiej wykorzystać pędzel wykonany z syntetycznego włosia lub odpowiedni wałek z naturalnego runa – od długości 10 – 18 mm. Całość malować należy w dwóch warstwach, pamiętając o zachowaniu dwóch godzin odstępu pomiędzy ich nakładaniem. Na wałek lub pędzel powinna być pobierana obfita, ale jednocześnie stosunkowo równomierna warstwa farby. Farbę akrylową zawsze należy aplikować na powierzchnię, której wilgotność jest ustabilizowana oraz odpowiednio niska. W przypadku zignorowania tych zaleceń, wystąpić może odspajanie się powłoki od podłoża. Wynika to faktu oddziaływania pary wodnej, która prowadzi do powstawania wilgoci między warstwą tynkarską a hydrofobową.