Farba elewacyjna: jaką wybrać i jak malować [krok po kroku]

Farba elewacyjna
Farba elewacyjna

Pierwsze wrażenie jest niezwykle istotne i dotyczy to także naszego domu.

Stąd też zadbanie o elewację powinno być priorytetem w pracach wykończeniowych.

Chodzi nie tylko o dobranie odpowiedniego tynku, ale również koloru.

Farby elewacyjne, stosowane na zewnątrz domu sprawiają, ze budynek ładnie się prezentuje, a ponadto pełnią funkcje ochronne dla elewacji.

Jak widać, warto dobrze przemyśleć wybór takiej farby, a oferta rynkowa przedstawia się naprawdę bogato.

Wybór farby elewacyjnej

Jaka farba elewacyjna?
Jaka farba elewacyjna?

Kwestie związane z kolorem z pewnością stanowią jeden z głównych czynników selekcji, jednak nie wolno zapomnieć o podstawowych parametrach determinujących trwałość farby oraz jej odporność na niekorzystne warunki atmosferyczne.

Idealne farby stosowane na zewnątrz domu powinny wyróżniać się perfekcyjnym kryciem podłoża, wysoką odpornością na mechaniczne uszkodzenia i szorowanie, a także zachowaniem koloru przez wiele lat.

Pamiętajmy też, że do malowania fasady należy stosować jedynie produkty ściśle do tego przeznaczone.

Użycie farby wewnętrznej jest błędem i to dość kosztownym.

Zawartość spoiwa w farbie elewacyjnej

To bardzo ważna sprawa, gdyż z ilością spoiwa związana jest bezpośrednio jakość produktu.

Oczywiście im więcej spoiwa, tym jakość farby lepsza, co oznacza również wyższą cenę.

Najczęściej spotykanymi spoiwami są:

  • żywica syntetyczna,
  • cement,
  • potas,
  • wapno.

Najtańsze produkty często mają w składzie rozmaite wypełniacze, dzięki którym wzrasta objętość, natomiast nie ma to przełożenia na trwałość.

Wydajność i siła krycia farby elewacyjnej

W tym przypadku kluczowe będą kwestie związane z oszczędnością.

Wbrew pozorom, niekoniecznie najtańsza farba elewacyjna przyniesie nam największe oszczędności, jeżeli zużyjemy go więcej na pomalowanie całej fasady.

Informacja o tym, ile można pomalować jednym litrem farby powinna zwrócić naszą uwagę.

Dodatkowe korzyści finansowe może tez przynieść malowanie z wykorzystaniem technologii natrysku bezmgłowego, dzięki czemu farbę nakłada się szybko i bez dużych strat.

Wodoszczelność farb do malowania elewacji

Farby stosowane na zewnątrz domu muszą chronić powierzchnię budynku przed nadmierną absorpcją wilgoci.

Wysoka nasiąkliwość skutkuje pojawieniem się pleśni lub glonów, osłabia również odporność fasady na zmiany temperatury, więc mogą pojawiać się pęknięcia i rysy.

Warto przy tym zaznaczyć, że farby bez wysokiego parametru mrozoodporności nie zabezpieczają też dobrze przed wilgocią.

Wartość współczynnika nasiąkliwości 0,05 kg/m2 uważa się za najbardziej optymalną.

Paroprzepuszczalność

Jest to parametr określający zdolność do przenikania pary wodnej przez warstwę farby.

Wysoka paroprzepuszczalność jest bardzo korzystna dla budynku, ponieważ powoduje usuwanie wilgoci z wnętrza domu.

Odporność farby na uszkodzenia mechaniczne

Fasada domu zawsze jest szczególnie narażona na różnego rodzaju uszkodzenia.

Wystarczy zahaczyć o nią jakimś twardym przedmiotem przy przenoszeniu mebli albo kosiarki do ogrodu.

Dobrze wybrać taką farbę, którą będzie można szorować, aby zniwelować wszelkie zabrudzenia.

Odporność farby na promienie UV

Szybkie blaknięcie koloru na pewno nie jest miłe, w końcu malowania elewacji nie przeprowadza się tak często, jak malowania ścian wewnętrznych.

Jeżeli chcemy cieszyć się ładnymi barwami przez wiele lat, to trzeba zwrócić uwagę na to, jaką trwałość koloru gwarantuje producent.

Brak właściwości ochronnych przed UV prowadzi również do powstawania nieestetycznych pęknięć.

Czas schnięcia farby zewnętrznej

Czynnik ważny ze względów praktycznych: jeżeli zależy nam na szybkim zakończeniu prac, powinniśmy wybierać farbę, która umożliwia nałożenie kolejnej warstwy w krótkim czasie. W przeciwnym razie malowanie elewacji domu może się znacznie przedłużyć.

Jak dobrać farbę do podłoża?

Jak dobrać farbę do podłoża?
Jak dobrać farbę do podłoża?

Estetyka i trwałość efektów są kluczowe, więc nie można zapominać o tym, iż określony typ podłoża wymaga konkretnej farby elewacyjnej.

Stare budynki z reguły miały tynki cementowe bądź cementowo-wapienne.

Do nich najlepsze okazują się farby nieorganiczne krzemianowe i wapienne, ale coraz częściej stosuje się też farby organiczne silikonowo-akrylowe, silikonowe i akrylowe.

Nowe domy mają najczęściej tynki cienkowarstwowe, które jednocześnie stanowią system dociepleń, jak silikonowe, akrylowe lub akrylowo-silikonowe.

Przy nich stosuje się wyłącznie farby organiczne, które zawierają związki węgla i wodoru i dobrze trzymać się zasady, aby w pełni dopasować tynki do farby, czyli w przypadku tynku akrylowego malować farbą akrylową.

Nie ma wtedy żadnego ryzyka, że farba nie sprawdzi się.

Oczywiście można zastosować inne rodzaje, jednak taki wybór byłby najbezpieczniejszy.

Pamiętajmy, że na beton na pewno nie nadaje się:

  • farba elewacyjna winylowa,
  • farba elewacyjna wapienna,
  • farba elewacyjna cementowa.

Do cegły ceramicznej nie wolno używać farby polikrzemianowej i winylowej.

Cegły silikatowe wymagają farby silikatowej, polikrzemianowej.

Przy tynkach silikatowych warto pamiętać o konieczności zagruntowania podłoża, kiedy stosujemy farby akrylowe, winylowe, silikonowe i akrylowo-silikonowe.

Rodzaje farb elewacyjnych

Rodzaje farb elewacyjnych
Rodzaje farb elewacyjnych

Farby stosowane na zewnątrz domu z reguły oferowane są jako gotowe produkty.

Można je nanosić pędzlem, wałkiem, a najszybsza i jednocześnie najbardziej ekonomiczna jest metoda natryskowa.

Farby zewnętrzne nieorganiczne

Farby zewnętrzne nieorganiczne obecnie są zdecydowanie mniej popularne, głównie ze względu na wysoką nasiąkliwość oraz niską odporność na zabrudzenia.

Ponadto paleta barw nie jest zbyt bogata.

Można je nakładać na świeże tynki.

W przypadku tynków tradycyjnych po upływie mniej więcej tygodnia, a przy tynkach cienkowarstwowych nawet dzień po ich ułożeniu.

Farby elewacyjne krzemianowe (silikatowe)

Farby elewacyjne krzemianowe (silikatowe)
Farby elewacyjne krzemianowe (silikatowe)

Farby krzemianowe (silikatowe) dobrze wiążą się z podłożem i przede wszystkim wyróżniają się niezłymi właściwościami kryjącymi.

Nawet po nałożeniu jaśniejszej farby na ciemną nie powinny występować przebarwienia.

Farby silikatowe dobrze oddają całą fakturę pomalowanej powierzchni.

Te produkty cechuje niezła trwałość; są też odporne na wilgoć, więc raczej nie grozi rozwój glonów i pleśni.

W związku z tym, że farby krzemianowe nie elektryzują się, to wyróżnia je dobra odporność na zabrudzenia.

Mają bardzo silny odczyn alkaliczny, więc nie można ich stosować na podłożach organicznych, a przy malowaniu trzeba koniecznie zabezpieczyć swoje ręce i oczy.

Ich gama kolorystyczna pozostaje raczej uboga i należy liczyć się z tym, że już w pierwszym roku elewacja nimi pomalowana może nieco spłowieć.

Ich ceny kształtują się w granicach 120-170 zł/10 l.

Farba elewacyjna cementowa

Farby cementowe są raczej rzadko stosowane w budownictwie jednorodzinnym, chyba że przez zwolenników budownictwa ekologicznego.

Można je barwić na delikatne kolory.

Mają wysoką nasiąkliwość i paroprzepuszczlaność, a poza tym są dość podatne na zabrudzenia.

Farba elewacyjna wapienna

Farby wapienne stosowane są przede wszystkim do renowacji elewacji wapiennych, ale szczególnie obiektów zabytkowych, kiedy trzeba odtworzyć historyczny tynk.

Poza tym raczej rzadko stosowane, gdyż mają dużą chłonność i tym samym są bardzo skłonne do przyjmowania zabrudzeń.

Nie ma specjalnie wyboru z palety barw, są to głównie pastelowe kolory.

Farby wapienne natomiast wyróżniają się wysoką paroprzepuszczalnością, a także skutecznie zabezpieczają elewacje przed pleśnią i grzybami.

Cena za 10 l to wydatek rzędu 170-250 zł.

Farby zewnętrzne organiczne

Farby zewnętrzne organiczne są obecnie najczęściej wykorzystywane przez inwestorów budujących domy jednorodzinne.

Można nimi pokrywać zarówno podłoża organiczne, jak i podłoża mineralne, jednak nie wolno ich nanosić na świeże, jeszcze mokre tynki.

Farba elewacyjna akrylowa

Farby elewacyjne akrylowe
Farby elewacyjne akrylowe

Farby elewacyjna akrylowe to bodajże najchętniej stosowane w ostatnich latach, szczególnie na podłoża tynkowe, betonowe czy też z płyt włókno-cementowych.

Akrylowa farba elewacyjna odradzana jest zaś w przypadku powierzchni wapiennych oraz z bloczków silikatowych.

Ten rodzaj farby elewacyjnej za spoiwo ma polimery akrylowe, a niektóre są wzbogacane żywicą silikonową.

Stąd też duża rozpiętość cenowa: najtańsze, ale przy tym niezbyt wysokiej jakości można kupić za 60-70 zł/10 l, z kolei na te najlepsze wyda się nawet 350 zł/10 l.

Na rynku dominują akrylowe farby emulsyjne, w których rozpuszczalnikiem jest woda, ale bywają też dostępne akrylowe farby rozpuszczalnikowe, gdzie wodę zastępuje rozpuszczalnik organiczny.

Akrylowe farby elewacyjne mają naprawdę sporo zalet.

Przede wszystkim świetnie trzymają się podłoża, o ile ono zostanie wcześniej odpowiednio przygotowane.

Charakteryzują się stosunkowo niską nasiąkliwością i paroprzepuszczalnością.

Tworzą ładnie wyglądające elastyczne powłoki, zwłaszcza o powierzchni matowej.

Są nie tylko łatwe w utrzymaniu, ale także w czyszczeniu.

To akurat bardzo istotna cecha, ponieważ podłoża pokryte tym rodzajem farb elewacyjnych elektryzują się, co przyciąga kurz i zabrudzenia.

Trzeba wspomnieć o jeszcze jednej wadzie, mianowicie farby akrylowe wykazują tendencje do porastania glonami.

Na pewno warto tez pamiętać o zagruntowaniu podłoża betonowego preparatem silikonowym, jeżeli planujemy zastosowanie farb akrylowych.

No i podstawa – trzeba wczytywać się w instrukcje producentów, aby zastosować optymalny typ tej farby do konkretnego podłoża.

Farba elewacyjna lateksowa

Farby lateksowe są rzadziej stosowane na pomalowanie elewacji.

W zasadzie ten rodzaj farby stanowi odmianę farb akrylowych, jednak charakteryzują się większą elastycznością, a tym samym jeszcze lepszą odpornością na wahania temperatur.

Ponadto dobrze przylegają do podłoża i są bardziej odporne na zabrudzenia.

Farba elewacyjna silikonowa (krzemoorganiczna)

Farba elewacyjna silikonowa
Farba elewacyjna silikonowa

Farba elewacyjna silikonowa to nowoczesny i coraz chętniej stosowany produkt.

Ich spoiwem jest żywica silikonowa.

Farby silikonowe są odporne na działanie wody i mają charakter hydrofobowy, więc deszczówka nie jest wchłaniana w głąb warstwy, a spływa po wierzchu.

Dzięki temu trwałość elewacji jest bardzo wysoka, a ponadto wyraźnie zmniejsza się tendencja do brudzenia elewacji.

W zasadzie można mówić o właściwościach samoczyszczących, gdyż spływający deszcz zmywa osiadły na fasadzie wszelki brud i kurz.

Nie są tak odporne na szorowanie, jak farby akrylowe, ale w kontekście aspektu samooczyszczenia nie jest to szczególnie ważna wada.

Silikonowe farby stosowane na zewnątrz domu mają świetną przyczepność do podłoża i są elastyczne, choć w mniejszym stopniu w porównaniu z farbami akrylowymi.

Wyróżnia je zaś wyjątkowa odporność na niekorzystne warunki atmosferyczne, także promieniowanie UV.

Farby silikonowe pozwalają oddychać murom, ponieważ struktura mikroporowata umożliwia dyfuzję pary wodnej ze ścian.

Skład tego typu farb elewacyjnych zawiera komponenty, które zapobiegają pojawianiu się porostów na ścianach.

Mogą mieć niezwykle intensywne barwy, w miarę niepodatne na blaknięcie.

Polecane są do podłoży mineralnych, jak:

Można je również nanosić na prawie wszystkie rodzaje farb z wyjątkiem farb wapiennych.

Niekiedy nie nadają się do pokrycia farb akrylowych, dobrze więc poczytać instrukcję producenta.

Podczas nakładania należy pamiętać o ochronie nie tylko oczu i rąk, ale także okien oraz elementów metalowych.

Farba silikonowa ma po prostu silnie zasadowy odczyn.

Jej największą wadą jest cena.

Dobrej jakości farba silikonowa oznacza wydatek rzędu 200-350 zł/10 l.

Farba elewacyjna silikonowo-akrylowa

Farba elewacyjna silikonowo-akrylowa jest stosunkowo rzadko stosowana, jednak ze względu na niezwykłą odporność na szorowanie, fantastycznie sprawdza się przy malowaniu elewacji szczególnie narażonych na zabrudzenia, np. na mocno zanieczyszczonych terenach.

Farba elewacyjna winylowa

Farba elewacyjna winylowa kiedyś niezwykle popularne, obecnie raczej rzadko wybierane ze względu na dużo niższą wytrzymałość i trwałość.

Elewacje nimi pomalowane mogą pokrywać się glonami, pleśnią i grzybami.

Łatwo też o rozmaite uszkodzenia oraz zabrudzenia.

Cechuje je też niezbyt duża przyczepność do podłoża, więc po jakimś czasie farba zaczyna się łuszczyć.

Malowanie elewacji krok po kroku

Malowanie elewacji
Malowanie elewacji

1. Przygotowanie podłoża

Pierwszym krokiem będzie odpowiednie przygotowanie podłoża.

Każde wymaga innych zabiegów, natomiast efekt końcowy powinien być jeden.

Powierzchnia przeznaczona do malowania musi być mocna, zwarta i najlepiej, kiedy jest zagruntowana.

Łatwo ustalić, czy elewacja nadaje się do malowania, gdyż wystarczy nakleić mały kawałek taśmy klejącej przezroczystej, a następnie ją oderwać.

Jeżeli razem z nią oderwały się jakieś cząstki podłoża, to znak, że podłoże wymaga jeszcze prac przygotowawczych.

a) Usunięcie starej farby

Usuwanie starej farby
Usunięcie starej farby

Podłoże powinno być równe, więc w przypadku występowania rożnego rodzaju pęknięć lub odpadania tynku, to trzeba te miejsca naprawić.

Jeżeli budynek został wcześniej pomalowany, stara farba elewacyjna nie może pylić ani się odspajać, gdyż nowa warstwa zaczęłaby automatycznie odpadać, a drobinki pyłu uniemożliwiałyby równomierne i gładkie rozłożenie nowej warstwy farby.

Niekiedy należy całkowicie usunąć starą farbę i najprościej to uczynić metodą piaskowania polegającą na natrysku elewacji piaskiem pod wysokim ciśnieniem.

Dobrze to zadanie powierzyć profesjonalnej firmie, aby przy okazji nie uszkodzić innych elementów domu. Betonowe elewacje czasami miewają tłuste plamy po preparatach antyadhezyjnych, które powinno się usunąć, najlepiej benzyną ekstrakcyjną.

Warto przy tym pamiętać, że beton bardzo długo schnie, więc plamy muszą zostać zlikwidowane odpowiednio wcześnie, nawet kilka miesięcy przed planowanym malowaniem.

b) Zagruntowanie podłoża

Po co gruntuje się ściany przed malowaniem?
Po co gruntuje się ściany przed malowaniem?

Jeżeli podłoże jest gotowe, to trzeba je zagruntować specjalnym preparatem ściśle dopasowanym do konkretnego rodzaju farby.

Warto zaznaczyć, że farby stosowane na zewnątrz domu mają na opakowaniach stosowne informacje na ten temat, więc nie powinno być problemów z wybraniem preparatu gruntującego.

To o tyle ważne, że gruntowanie znacznie zwiększa przyczepność podłoża, a jednocześnie zmniejsza jego nasiąkliwość.

Dobroczynne skutki odczujemy na pewno przy malowaniu, kiedy po prostu łatwiej rozprowadzać farbę, a poza tym znacznie mniej jej potrzeba do ładnego pokrycia elewacji.

Ponadto, preparat gruntujący potęguje wytrzymałość i trwałość pomalowanej fasady.

2. Sprawdzenie prognozy pogody

Kiedy malować elewacje
Kiedy malować elewację?

Wbrew pozorom, to bardzo ważne.

Nie tylko chodzi o brak opadów, ale także odpowiednią temperaturę, ściśle dostosowaną do zaleceń producenta.

3. Zabezpieczenie wszystkich elementów fasady, które nie będą malowane oraz terenu wokół budynku.

Warto pamiętać, że niektóre farby stosowane na zewnątrz mogłyby zachodzić w reakcję z metalowymi lub plastikowymi przedmiotami, więc dobre zabezpieczenie okien i drzwi zewnętrznych jest nieodzowne.

Z kolei uprzątnięcie terenu wokół domu zagwarantuje nasze bezpieczeństwo przy pracy.

4. Wybór narzędzia do malowania

Czym malować ściany?
Czym malować ściany?

Decyzja zależy od konsystencji farby oraz faktury ściany.

Ściany z wyraźną fakturą wymagają szerokiego pędzla o długim włosiu, wałka z długim włosiem lub pistoletu natryskowego.

Gładkie ściany powinno malować się wałkiem lub pędzlem z krótszym włosiem.

Trzeba zaznaczyć, iż przy nanoszeniu farby pędzlem zużywa się więcej farby.

Największe oszczędności mamy przy zastosowaniu pistoletu natryskowego.

Jednak należy zawsze sprawdzić, jaką lepkość może mieć farba elewacyjna, aby zastosować ją w formie natrysku.

W razie zbyt dużej lepkości, farbę należy rozcieńczyć.

5. Zachowanie odpowiednich odstępów czasowych pomiędzy nakładaniem jednej i drugiej warstwy

W tym przypadku nie ma jednej reguły, więc niezbędne będzie sprawdzenie, jaki odstęp czasowy przewiduje producent konkretnej farby.

Zbyt szybkie nanoszenie kolejnej powłoki może skutkować powstaniem nieładnych zacieków.

Z reguły będzie to kilka godzin, gdyż nie jest potrzebna pełna wytrzymałość, a jedynie przeschnięcie farby.

Warto też pamiętać, że malowanie jednej ściany trzeba zrobić bez przerw, aby nie doprowadzić do wystąpienia różnych odcieni na elewacji.

6. Przechowywanie farby

Jak przechowywać farbę?
Jak przechowywać farbę?

Farby stosowane na zewnątrz domu nie należy przechowywać ani w zbyt wysokiej, ani w zbyt niskiej temperaturze.

Optymalne warunki, to 5-25 stopni.

W innym przypadku narażamy farbę na zmianę właściwości fizycznych i w konsekwencji ich bezużyteczność.

Opakowanie zawsze powinno być też zamknięte szczelnie, aby nie dopuścić do wyschnięcia zawartości.

Jak malować elewację można też zobaczyć na poniższym wideo

3 komentarz(e/y)
Inline Feedbacks
Zobacz wszystkie komentarze
Michał Grabowski

Długi artykuł, ale moim zdaniem warto przez niego przebrnąć. Moim zdaniem warto kupować farbę wraz z samym systemem. Farby ładnie kryją, są wydajne, tworzą elegancką, odporną na niekorzystne warunki powłokę.

Karol T
Odpowiedź do  Michał Grabowski

Ja przebrnąłem. Dokładnie, zgadzam się. Warto patrzeć na elewację kompleksowo i podjąć co do różnych produktów, które będą potrzebne decyzję raz. Ja wybrałem i każda możliwa warstwa jest wykonana właśnie od tego.

Ola

A jaką farbą pomalować dom pokryty tynkiem silikatowo-silikonowym?