Szklarnia ogrodowa: cena, rodzaje, budowa [krok po kroku]

Szklarnia ogrodowa jest budowana w celu przyspieszenia okresu wegetacyjnego i tym samym szybszego zbioru warzyw i owoców. Może też służyć uprawie roślin ciepłolubnych, jak pomidory i papryka. To nie są jedyne zalety tej konstrukcji, o której na pewno warto pomyśleć w swoim ogrodzie. Ogrodowe szklarnie przydomowe to propozycja zarówno dla zaawansowanych, jak i początkujących ogrodników. O zaletach i wadach szklarni ogrodowej można przeczytać w dalszej części artykułu.

Rodzaje szklarni

Do budowy konstrukcji nośnej wykorzystuje się zazwyczaj drewno, stal bądź aluminium. Czasami również spotyka się stelaże z PVC. Z kolei do pokrycia ścian i dachu nadaje się:

• folia (na tunele foliowe),
• szkło poliestrowe,
• szkło mineralne,
• poliwęglan,
• pleksiglas.

Szklarnie ogrodowe

Hodowanie warzyw i owoców w ogródku przydomowym wymaga sporego nakładu pracy i zapewnienia jak najbardziej optymalnych warunków wzrostu. W związku z tym, że szczególnie w okresie wiosennym pogoda bywa niezwykle kapryśna i zdarzają się niekiedy przymrozki, to warto rozważyć budowę szklarni ogrodowej. To rozwiązanie ma wiele zalet i nie musi oznaczać wysokich kosztów.

Zdolny majsterkowicz może nawet samodzielnie zbudować szklarnię ogrodową, która dobrze spełni swoje zadania praktyczne, a jednocześnie być elementem estetycznym w przestrzeni ogrodowej. W każdym razie przed podjęciem ostatecznej decyzji należy rozważyć:

• wysokość posiadanych funduszy,
• rodzaj roślin do uprawy,
• wielkość przestrzeni w ogrodzie do dyspozycji,
• możliwości poświęcenia swojego czasu na uprawę.

Zalety szklarni ogrodowych

Szklarnie ogrodowe mogą być ogrzewane bądź nieogrzewane i warto zastanowić się, jaki wariant powinien okazać się najbardziej optymalny dla Twojego ogrodu. To ma przełożenie nie tylko na funkcjonalność, ale także koszty początkowe i eksploatacyjne szklarni domowej.

Inwestycja na długie lata

Niektórzy w ramach oszczędności postanawiają zainwestować w prosty tunel foliowy, który charakteryzuje się lekkością i zapewnia mobilność. Nie ma tym samym żadnego problemu, aby go przenosić w inne miejsca. Łatwy montaż kojarzy się nieco z rozkładaniem namiotu.

Taki tunel foliowy spokojnie sprawdzi się przy ochronie niskich roślin przed przymrozkami czy opadami. Jednak ta konstrukcja nie wyróżnia się trwałością. Szklarnia ogrodowa z kolei gwarantuje długoletnie użytkowanie. Mocny stelaż oraz dobrej jakości pokrycie sprawiają, że szklarnia ogrodowa przetrwa nawet bardzo niekorzystne warunki atmosferyczne, w tym silny wiatr czy padający grad, jednocześnie zapewniając przez cały rok idealne warunki do uprawy roślin.

Idealna dla wymagających roślin

W szklarni wytwarza się specyficzny mikroklimat, który sprzyja uprawie roślin i to nawet tych o dużych wymaganiach. Maksymalnie wykorzystuje się ciepło i światło pochodzące z promieniowania słonecznego, a dzięki temu rośliny są ochronione przed spadkami temperatury. Przymrozki nocne i poranne w okresie wiosennym nie są niczym dziwnym w naszej strefie klimatycznej, a to przecież czas wzrostu wielu gatunków. Trzeba pamiętać, że za niska temperatura może zniszczyć młode sadzonki warzyw – sałaty, papryki, czy pomidory.

Podobny efekt dadzą obfite opady. Szklarnia ogrodowa odpowiednio zabezpieczy rośliny i przedłuży okres ich wegetacji. Oczywiście należy sobie uświadomić, że wyjątkowo dokładna regulacja temperatury i wilgotności powietrza będzie możliwa w szklarniach z systemem ogrzewania i wentylacji, jednakowoż nawet takie najprostsze modele z manualnym systemem otwierania okien okazują się dobrym, a przede wszystkim tanim rozwiązaniem.

Możliwa uprawa roślin egzotycznych

Jeżeli szklarnia ogrodowa zostanie usytuowana w bardzo mocno nasłonecznionym miejscu, to nic nie stoi na przeszkodzie, aby stworzyć w niej atrakcyjną oranżerię z egzotycznymi roślinami cytrusowymi. Co więcej, w dzisiejszych czasach ogrzewana oranżeria pozwala na uprawę roślin w okresie zimowym. Świeża cebulka czy sałata prosto z przydomowej szklarni nie tylko będzie bardziej smakowita, ale także zdrowsza. To świetny pomysł kiedy chcemy zrezygnować ze stosowania chemicznych środków ochrony roślin i zająć się uprawą ekologiczną.

Rośliny są bezpieczne

Wiele rzeczy zagraża prawidłowemu wzrostowi roślin w ogrodzie. To będą nie tylko gwałtowne wichury, ulewne opady atmosferyczne czy kwaśne deszcze, ale także beztrosko bawiące się dzieci. Konstrukcja szklarni izoluje uprawy od niesprzyjających czynników atmosferycznych bądź nieuwagi domowników oraz ich gości, więc zawsze można liczyć na bardzo owocne plony.

Szklarnia ogrodowa wady

Rozwiązań idealnych próżno szukać i chociaż posiadanie szklarni ogrodowej wiąże się wieloma walorami, to trzeba zwrócić uwagę na kilka kwestii. Dla niektórych osób problem może stanowić konieczność nakładów finansowych. Modele o niewielkich rozmiarach, które jednocześnie nie wymagają jakiegoś specjalnego przygotowania fundamentów i nie są ogrzewane oznaczają koszt rzędu 80-300 zł, np. zwykły tunel foliowy 90 x 92 x 92 cm kosztuje 70-100 zł, a na taki z poliwęglanu 180 x 51 x 51 cm należy przeznaczyć co najmniej 300 zł. Trzeba jednak powiedzieć, że to naprawdę nieduże modele, więc niekoniecznie wystarczą na zaspokojenie potrzeb domowników. Solidniejsze, duże szklarnie oznaczają wyższe wydatki od 1 000 zł wzwyż.

Do tego dochodzą wydatki związane z budową szklarni, a więc przygotowania fundamentów, podmurówki i zabezpieczenia całej konstrukcji przed wilgocią oraz rdzą, niekiedy także koszty ogrzewania. W każdym razie, im większa szklarnia ogrodowa i bardziej zaawansowana technologicznie, tym wyższe koszty dochodzące nawet do kilkunastu tysięcy złotych.

W przypadku modeli ogrzewanych należy także uwzględnić wydatki eksploatacyjne na energię elektryczną. Szklarnia ogrodowa nie jest również konstrukcją mobilną, więc przy wyjątkowo intensywnej uprawie może w krótkim czasie dojść do zupełnego wyjałowienia gleby. Trzeba o tym pamiętać przy kalkulacji opłacalności. Ziemia wymaga stałego nawożenia, czasami potrzebna będzie nawet wymiana ziemi.

Szklarnie ogrodowe budowa krok po kroku

Na szklarnię ogrodową o powierzchni poniżej 35 m2 nie jest wymagane uzyskanie pozwolenia na budowę, ale nie oznacza to całkowitego zwolnienia z wszelkich formalności. Jej budowa wiąże się z koniecznością zgłoszenia tego faktu do właściwego organu administracji architektoniczno – budowlanej w urzędzie miasta bądź w starostwie powiatowym. Dokumentacja powinna zawierać zakres prac, opis wybranej technologii budowy, a także planowany termin rozpoczęcia budowy. Organ ma trzy tygodnie na ustosunkowanie się do zgłoszenia i przy braku sprzeciwu można przystąpić do prac.

Trzeba jednak wyraźnie podkreślić, że dotyczy to wyłącznie szklarni przydomowych o powierzchni maksimum 35 m2, a dodatkowy wymóg dotyczy ilości szklarni na danej powierzchni. Według przepisów na każde 500 m2 powierzchni działki mogą przypadać najwyżej dwie domowe szklarnie o podanym metrażu. Większe, profesjonalne szklarnie ogrodowe wymagają uzyskania pozwolenia na budowę, a do wniosku należy dołączyć:

• projekt szklarni,
• mapę sytuacyjno-wysokościową,
• oświadczenie o prawie do dysponowania daną nieruchomością na cele budowalne,
• wszelkiego typu dokumenty i oświadczenia obowiązujące na mocy miejscowego prawa.

Wybór lokalizacji szklarni

Budowę szklarni należy starannie zaplanować, a kwestia odpowiedniej lokalizacji okazuje się kluczowa. Przede wszystkim trzeba pamiętać o wymogu usytuowania szklarni co najmniej jednego metra od granicy działki. Z punktu widzenia praktyczności nie miałaby większego sensu szklarnia postawiona w niezbyt nasłonecznionym miejscu np. za budynkiem od strony północnej. W końcu chodzi o przyspieszenie i wzmocnienie wegetacji roślin, więc niezwykle ważna jest ilość dochodzących do wnętrza promieni słonecznych.

Właśnie dlatego najlepsze okazuje się zlokalizowanie szklarni na najbardziej wyeksponowanym na słońce miejscu na działce, aby nic jej nie osłaniało od strony południowej bądź wschodniej. Dłuższa strona ścian powinna też przebiegać ze wschodu na zachód. W pobliżu szklarni nie mogą się znajdować żadne oczka wodne, a samo miejsce nie powinno być narażone na podmywanie wodą.

Wybór najbardziej odpowiedniego terenu będzie zależeć od wymiarów i kształtu szklarni. Korzystniej, aby jej wysokość i szerokość umożliwiała w miarę swobodne poruszanie się wewnątrz. Trzeba też zwrócić uwagę na wysokość i szerokość drzwi czy też wysokość progu (najlepszy jest niski próg). Ma to szczególne znaczenie w przypadku samodzielnej budowy szklarni. Nie można zapominać o prawidłowej ilości otworów wentylacyjnych, które powinny zajmować co najmniej 15% powierzchni podłogi.

Samodzielna budowa szklarni?

W ofertach sprzedażowych dostępne są bardzo wygodne i dość łatwe do samodzielnego montażu szklarnie ogrodowe. Zakup szklarni to najprostsze rozwiązanie i w takim przypadku nie powinno być większych problemów z jej postawieniem. Niektóre małe szklarnie ogrodowe nie będą też wiązać się dużym obciążeniem dla budżetu domowego. Można też pokusić się o samodzielną budowę od postaw.

Wystarczy jedynie dobry projekt szklarni, kilka podstawowych narzędzi, odpowiednie materiały oraz minimalne umiejętności. Za najprostsze w budowie uważa się małe szklarnie ogrodowe o konstrukcji drewnianej, które są wykończone folią. Takie rozwiązanie sprawdza się jednak przy konstrukcjach o mniejszych wymiarach. Większe konstrukcje trudno byłoby zbudować samodzielnie bez niczyjej pomocy, aby poradzić sobie z masywną konstrukcją nośną.

Warto również zdać sobie sprawę, że fachowcowi postawienie szklarni zajmie kilka godzin, natomiast laik może się męczyć przez wiele dni. W każdym razie trzeba sobie odpowiedzieć na pytanie, czy ważniejsza jest oszczędność sił i czasu czy też oszczędność pieniędzy.

Jak wygląda budowa drewnianej szklarni można zobaczyć na poniższym filmie

Szklarnia z poliwęglanu zalety i wady

Szklarnia z poliwęglanu cieszy się coraz większą popularnością. Płyty poliwęglanowe o grubości 4-10 mm do produkcji szklarni idealnie sprawdzą w miejscach szczególnie narażonych na możliwość uszkodzenia mechanicznego, ponieważ wykazują wyjątkową odporność. Jednocześnie płyty z poliwęglanu do produkcji szklarni dobrze przepuszczają światło. Jakie rodzaje poliwęglanu najczęściej wykorzystuje się do budowy szklarni. Dobrą izolację termiczną i ochronę przed szkodliwymi czynnikami atmosferycznymi czy uszkodzeniami mechanicznymi zapewnia poliwęglan komorowy.

Poliwęglan komorowy nie tylko nie ulegnie zniszczeniu pod wpływem zmiennych temperatur, ale także chroni przed szkodliwym promieniowaniem uv.

Największą jednak zaletą jaką ma poliwęglan komorowy okazuje się izolacyjność cieplna. Płyty poliwęglanowe komorowe są w stanie zatrzymać we wnętrzu szklarni więcej ciepła niż tafle szkła – wahania temperatur są mniejsze. Szklarnia z poliwęglanu świetnie sprawdzi się jeśli uprawiane rośliny są ciepłolubne. W związku z tym, że dostępne są różne rozmiary płyt poliwęglanu, to łatwo je dopasować do wymogów projektowych konkretnej szklarni. Koszt wysokiej jakości płyty z poliwęglanu o grubości 4 mm i wymiarach 695 mm x 2 000 mm wynosi około 50-60 zł.

Można też zdecydować się na poliwęglan lity, ale trzeba mieć świadomość, iż jego parametry odpornościowe są niższe i nie jest tak dobrym izolatorem termicznym jak poliwęglan komorowy. Trudno też wykonać z niego pokrycie dla dużych szklarni z poliwęglanu, a to za względu na niewielkie rozmiary płyt.

W każdym razie zdecydowanie korzystniejszym rozwiązaniem będzie pokrycie szklarni z poliwęglanu komorowego. W ofercie handlowej można dostać zarówno szklarnie gotowe z poliwęglanu, jak i same płyty poliwęglanowe z których można samodzielnie zbudować szklarnię. Szklarnie z poliwęglanu charakteryzują się dużą trwałością, a ponadto lekkością. Mała szklarnia ogrodowa z poliwęglanu to idealnym rozwiązaniem, jeśli zamierzamy przesunąć szklarnię w inne miejsce.

Należy wziąć to pod uwagę przy uprawianiu pomidorów i papryki, ponieważ w ich przypadku zaleca się coroczną zmianę lokalizacji upraw, aby zminimalizować ryzyko ataku szkodników i rozwoju chorób. Dodatkowym walorem jaki ma szklarnia z poliwęglanu pozostaje estetyczny wygląd. Szklarnie poliwęglanowe łatwo komponować z drewnianymi altanami, pergolami czy meblami ogrodowymi.

Szklarnia z poliwęglanu to trwałe rozwiązanie, szklarni nie trzeba zabezpieczać na okres zimowy i płyty nie płowieją pod wpływem słońca. Można również wybudować w nich lufty dachowe, aby zapewnić prawidłową cyrkulację powietrza.

Największą wadą wysokiej jakości szklarni z poliwęglanu są dość wysokie koszty. Warto przy tym wybierać modele lepszej jakości, aby uniknąć problemu wibrowania płyt osadzonych w konstrukcji nośnej oraz ryzyka uszkodzenia pod wpływem działania bardzo silnego wiatru. Szklarnia poliwęglanowa niestety przyciąga także kurz.

Tanie szklarnie ogrodowe

Istnieje możliwość zbudowania szklarni za naprawdę symboliczne pieniądze, jeżeli wykorzysta się stare okna. Czasami wystarczy zapytać montażystów, którzy chętnie pozbędą się starych, właśnie wymienionych okien i nie będą musieli się martwić o ich utylizację.

Trzeba pamiętać o solidnym połączeniu wszystkich ram śrubami oraz wypełnieniu luk silikonem. Konstrukcja taka na pewno oznacza duże oszczędności finansowe, aczkolwiek nie będzie tak stabilna, jak np. stelaż metalowy.

Budowa szklarni krok po kroku

Pierwszym etapem jest oczywiście wybór najbardziej odpowiedniego miejsca na działce. Kiedy to zostanie ustalone, można przystąpić do prac właściwych.

1. Fundamenty i zbrojenie. Rezygnacja z budowy fundamentów ma swoje uzasadnienie wyłącznie w przypadku, kiedy szklarnia ma być co roku przenoszona na inne miejsce. Jeżeli cała konstrukcja jest jednak planowana na wiele lat, to wykonanie fundamentów okazuje się koniecznością, aby nadać całej konstrukcji stabilności i odporności na działanie niekorzystnych warunków atmosferycznych. Wielkość fundamentów należy dopasować do rozmiarów szklarni. Można wkopać w ziemię rury o średnicy 150 milimetrów, które będą wystawać około 15 cm nad ziemię i połączyć je przyspawanymi do nich profilami stalowymi 50 x 50 milimetrów bądź prętami. Pomiędzy rury należy wkopać krawężniki o grubości 6 cm albo wylać beton. Z tak wykonanej konstrukcji wypuszcza się pionowo przyspawane kształtowniki stalowe oraz kątowniki w rogach, a następnie łączy się je zamkniętym profilem. Do niego zaś przyspawa się teowniki tworzące dach, którego zwieńczeniem bywa odwrócony kątownik. Można też wylać beton w uprzednio przygotowane formy.
2. Przygotowanie podłoża, Odpowiednio przygotowane podłoże zapewni prawidłowy wzrost roślin. Musi być przepuszczalne i dobrze dobrane do rodzaju roślin, jakie będą uprawiane. Dostępna są również podłoża uniwersalne, które nadają się pod uprawę różnych roślin. Dużą popularnością cieszą się także specjalne maty szklarniowe wzbogacone odżywką o konkretnym odczynie pH. Maty mogą być przeznaczone do uprawy rocznej, dwuletniej albo wieloletniej.
3. Konstrukcja nośna i pokrycie. Na szkielet szklarni wykorzystuje się różne materiały: można zastosować gotową konstrukcję nośną z aluminium albo wykonać ją od postaw samodzielnie z teowników metalowych bądź z drewna. Metalowe elementy wymagają konserwacji odpowiednią farbą antykorozyjną, natomiast stelaż drewniany zastosowania impregnatu, który zwiększy wytrzymałość i trwałość materiału, a także zapobiegnie rozwojowi procesów gnilnych. W zależności od posiadanych funduszy, zarówno mini szklarnie ogrodowe, jak i duża szklarnia przydomowa mogą zostać pokryte szkłem ogrodniczym, folią, płytami poliwęglanowymi. Bez względu na wybór rodzaju konstrukcji oraz pokrycia, to trzeba pamiętać o konieczności wietrzenia szklarni w okresie upałów. Może temu służyć uchylne okno dachowe bądź otwierane ściany boczne. Szczególnie ściana zachodnia wymaga otwierania, co ma związek z najczęściej wiejącymi wiatrami właśnie od strony zachodniej. Dobrze tę ścianę dodatkowo wzmocnić podporami. Należy również uwzględnić odpowiednią pochyłość dachu, która powinna wynosić co najmniej 20 stopni, dzięki temu nie będzie zalegał śnieg zasłaniający dopływ promieni słonecznych do wnętrza szklarni. W małych szklarniach drzwi wejściowe można umieszczać z boku, a nie tradycyjnie pośrodku ściany szczytowej.

Wyposażenie szklarni i akcesoria

Koszty związane z wyposażeniem szklarni będą się kształtować bardzo różnie. Można poprzestać na samej ziemi pod rozsadę warzyw, ziół i kwiatów, które po ustaniu przymrozków wysadza się do grodu. Jeżeli zależy nam na uprawie roślin doniczkowych, to w zależności od swoich potrzeb niezbędne mogą okazać się specjalne stoły szklarniowe oraz półki.

Rozsady warzywne selera, sałaty, pora, bakłażanów czy kapusty można rozpocząć hodować od marca. Wtedy też jest najlepszy czas na wysiew ziół oraz jednorocznych kwiatów. W ten sposób najlepiej wyhodować goździki ogrodowe, aksamitki, floksy czy begonie.

W szklarni konieczne jest zapewnienie właściwego nawodnienia. W tym przypadku idealnie się sprawdzą nawadniacze kropelkowe, które nawilżają glebę pod roślinami punktowo. Są wydajne, bardzo precyzyjne i ekonomiczne w użytkowaniu.

Można również zastosować emitery z kompensacją ciśnienia albo typowe kapilary. Oprócz podlewania, w codziennej pielęgnacji w okresie letnim, trzeba także uwzględnić wietrzenie szklarni oraz ochronę przed piekącymi promieniami słońca. Dobrze zabezpieczają płyty poliwęglanowe, ale przy innym pokryciu należy rozważyć zastosowanie żaluzji bądź pokrycie tafli szyby specjalnymi farbami. Warto również pamiętać, żeby przy wietrzeniu unikać groźnych dla roślin przeciągów. Wiele gatunków zaczyna po prostu marnieć pod wpływem przeciągów.

W okresie wiosennym i jesiennym, kiedy czasami występują deficyty słońca, trzeba szczególnie zadbać o utrzymanie szyb w należytej czystości, aby jak najwięcej promieni słonecznych docierało do wnętrza. Jeżeli szklarnia w ogrodzie jest nieogrzewana, to konieczne okazuje się zabezpieczenie ścian i dachu folią izolacyjną. Przy całorocznym użytkowaniu szklarni niezbędny jest odpowiedni sposób jej ogrzewania.

Najbardziej poleca się ogrzewanie szklarni energią elektryczną. Oczywiście generuje to dodatkowe koszty, więc przed wstawieniem grzejników dobrze uszczelnić wnętrze i wyeliminować wszelkie miejsca, skąd mogłoby uciekać ciepło. W przypadku ogrzewania gazowego trzeba sobie uświadomić, że mocno wzrasta poziom wilgotności pomieszczenia, a to może skutkować rozwojem chorób u roślin.