Płyta pilśniowa: parametry, cena i montaż [krok po kroku]

Jedną z najpopularniejszych płyt drewnopochodnych, jest płyta pilśniowa, która stanowi naprawdę atrakcyjną alternatywę dla drewna. Wykorzystuje się ją na szeroką skalę przede wszystkim w przemyśle meblarskim. Płyty pilśniowe służą też jednak do produkcji drzwi, czasem też nawet do całych systemów zabudowy. Wpływ na popularność płyty pilśniowej ma kilka czynników. Jest to bowiem materiał tani (na pewno tańszy od drewna), a jednoczenie trwały, wytrzymały oraz elastyczny. Ma też jednak właściwości hydrofobowe. Na rynku znaleźć można kilka rodzajów tego produktu. Warto więc wiedzieć jakie są rodzaje płyt pilśniowych, czym się one dokładnie charakteryzują, a także to gdzie można je wykorzystać.

Parametry płyt pilśniowych

Poszczególne typy płyt pilśniowych różnią się między sobą wyglądem, sposobem powstawania i właściwościami. Różnicuje to także ich zastosowanie. Wśród typów płyt pilśniowych wyróżnia się:

Jeżeli chodzi o parametry i cechy charakterystyczne dla płyt pilśniowych, to różni je także wygląd oraz sposób wykończenia. Na rynku dostępne są takie w stanie surowym, ale też płyty pilśniowe:

Co to jest płyta pilśniowa

Płyta pilśniowa to rodzaj płyty drewnopochodnej. Powstaje ona z drewnianych włókien, które są poddawane procesowi spilśniania i obrabiane w odpowiednich warunkach. Do wyrobu płyt mogą posłużyć różne surowce, takie jak: zrzyny tartaczne, odpady połuszczarskie, cienkie żerdzie, przesortowana strużka, wiórki poeksploatacyjne i drobnica użytkowa z drzew wszystkich gatunków. Przy produkcji płyt pilśniowych wykorzystuje się drewno korowane. Czasami do rozdrobnionych odpadów drzewnych dodawane są żywice syntetyczne albo oleje schnące. Aby z włókien można było ukształtować zwartą masę, formuje się je w wysokiej temperaturze i ciśnieniu. Jeśli chodzi o gęstość, to płytom pilśniowym tą pożądaną nadaje się poprzez prasowanie.

W zależności od gęstości, płyty nazywa się płytami LDF, MDF lub HDF.

Powszechnie użytkowaną jest płyta MDF (Medium-Density Fibreboard), której gęstość mieści się w przedziale 650-850 kilogramów na metr sześcienny. Jest ona twarda, jednolita i najczęściej produkuje się z niej meble i szafy. Wykorzystuje się ją też powszechnie w projektach budowlanych i przebudowach. Płytą o mniejszej gęstości – poniżej 650 kilogramów na metr sześcienny, jest płyta LDF. Ten rodzaj płyty stosuje się w miejscach, gdzie nie wymaga się od nich wytrzymałości na obciążenia. Stają się na przykład okleinami ściennymi. Płyta pilśniowa twarda HDF, czyli ta o wysokiej twardości, występuje w różnych grubościach. Wykorzystuje się je przy produkcji paneli podłogowych, gdzie potrzebna jest odporność, ponieważ wskutek dużego nacisku mniej odporna płyta mogłaby ulec uszkodzeniu. Jeśli chodzi o sam proces spilśniania płyty, to przebiegać on może albo metodą na sucho albo metodą na mokro. Te pierwsze płyty są gładkie z obydwu stron, a wykonywane na mokro mają z jednej strony charakterystyczny odcisk siatki. Bardzo ważne jest to, że tego rodzaju płyty mogą występować w różnych grubościach (minimum to 1,5 mm). Dzięki skorzystaniu z naturalnych właściwości włókien drewnianych, struktura płyt pilśniowych jest naprawdę zwarta czyli spoista. Do tego różnokierunkowe ułożenie włókien zapewnia im odporność na obciążenia. Płyty są też elastyczne, zapewniają również izolację akustyczną i termiczną.

Płyta pilśniowa: zalety i wady

Tak jak każdy materiał, tak i płyta pilśniowa ma swoje zalety i wady. Warto je przeanalizować zanim kupi się płytę albo wykonane z niej meble. O plusach i minusach płyt pilśniowych najczęściej mówi się w odniesieniu do najpopularniejszych płyt MDF. Do zalet tej płyty można zaliczyć:

• Atrakcyjne ceny. Oczywiście cena płyt pilśniowych będzie zależna od ich jakości i rodzaju wykończenia płyty. Jednak zawsze koszty zakupu płyty będą niższe niż w przypadku zakupu drewna. Na meble z płyty MDF będzie mógł sobie pozwolić praktycznie każdy, umożliwią one także częste zmiany wystroju mieszkania bez obaw o ponoszenie zbyt wysokich kosztów. Decydując się na użycie płyt pilśniowych o średniej gęstości w pewnych obszarach swojego obszarach domu, można tym samym zaoszczędzić pieniądze. Płyta pilśniowa zapewnia dużą elastyczność w zakresie budżetu przeprowadzanego projektu.
• Zróżnicowanie wyglądu płyty. Płyta pilśniowa może mieć różne wykończenia. Dostępna jest także laminacja płyty w dowolnym kolorze i wzorze. Dzięki temu w domu można mieć naprawdę oryginalne meble z płyty i każdy powinien znaleźć coś dla siebie.
• Możliwość upodobnienia do drewna. Płytę pilśniową o średniej gęstości można malować farbą albo bejcować w taki sposób, by wyglądała jak drewno. Efekt końcowy będzie prezentował się tak, że tak naprawdę nie będzie można stwierdzić że jest to tańszy zamiennik dla prawdziwego drewna.
• Trwałość. Wszystkie wykonane z płyty elementy budowlane i stolarskie będą wykazywać się odpornością na uszkodzenia mechaniczne. Przez wiele lat elementy z płyty mogą (szczególnie przy właściwym użytkowaniu i konserwacji) służyć swoim użytkownikom. Dotyczy to szczególnie mebli z płyty MDF, które mogą być bardziej trwałe i mniej podatne na zniszczenia niż meble z drewna.
• Łatwość w obróbce. Płyta pilśniowa jest podatna na przycinanie, obrabianie i frezowanie. Płyty można przycinać nie tylko w profesjonalnych warsztatach, ale także sposobami domowymi. Tak duża łatwość obróbki sprawia, że to właśnie z płyt pilśniowych MDF powstają najbardziej nietypowe (jeśli chodzi o kształty) meble.
• Proste w eksploatacji. Płyta pilśniowa, szczególnie przygotowana pod produkcję mebli, jest odporna na zanieczyszczenia, łatwa w czyszczeniu i nie wymaga używania przy nich żadnych specjalnych detergentów.

Płyty MDF bardzo chętnie stosuje się w kuchni, do tworzenia blatów stołów i szafek kuchennych. Wszystko dlatego, że są to materiały odporne na zatłuszczenia i zabrudzenia środkami chemicznymi, czyli zanieczyszczenia które często pojawiają się w tym domowym pomieszczeniu. Jeśli chodzi zaś o wady płyty, szczególnie typu MDF, to one również się pojawiają, tak jak przy każdym innym materiale produkcyjnym. Wśród minusów płyty można wymienić to, że:

• W suchych warunkach surowa płyta MDF charakteryzuje się dużą kurczliwością. Z kolei w warunkach wilgotnych dość łatwo nasiąka i następnie puchnie. Stąd też bardzo ważne jest dobre zabezpieczenie płyty przed jej eksploatacją.
• Mimo tego, że płyta pilśniowa cechuje się ogólną spoistością oraz wytrzymałością, to wkręty wkręcane w bok płyty mogą powodować zjawisko, które jest podobne do rozwarstwienia płyty.
• Płyta pilśniowa typu MDF nie jest tak gęsta jak lite drewno. Dlatego do instalacji trzeba użyć większej liczby gwoździ/wkrętów.
• Płyta pilśniowa o średniej gęstości ma problem z samym przyjmowaniem gwoździ. W prawdziwym drewnie wygląda to tak, że po wbiciu gwoździa w materiał drewno usunie się “z drogi”. Później zaś powróci dookoła gwoździa. Po wbiciu się w płytę pilśniową MDF tak się nie stanie, pojawić się natomiast może efekt “wulkanu” na zewnątrz płyty. Kiedy tak się wydarzy, należy przeszlifować zewnętrzną stronę płyty, by odzyskać jej gładkość. Oznacza to, że praca z płytą MDF może wymagać nieco więcej pracy niż w przypadku działań z prawdziwym drewnem.
• Płyta MDF jest mało odporna na działanie wilgoci, pod jej wpływem pęcznieje i odkształca się. Trzeba o tym pamiętać szczególnie wtedy, kiedy posłużyła ona do wykonania mebli kuchennych czy mebli łazienkowych z płyty (czyli będzie znajdować się w pomieszczeniach o największym stężeniu wilgoci). Aby płyta MDF nie doznała uszkodzenia, wcześniej należy ją zabezpieczyć, to znaczy właściwie wykończyć. Pomóc tu może lakierowanie, laminowanie albo wykończenie fornirowe. Zawsze dobrze jest zabezpieczyć też krawędzie mebli z płyty. Posłużyć mogą do tego listwy: akrylowa lub metalowa.
• Użyte w kuchni płyty MDS można łatwo ją zarysować podczas używania noża. Z racji tego na blacie wykonanym z płyty nie powinno się kroić, bo zarysowanej płyty nie da się przywrócić do stanu pierwotnego. W kuchni trzeba więc zawsze używać deski do krojenia. Same płyty zaleca się zaś czyścić miękkimi ściereczkami.

Gdzie stosowana jest płyta pilśniowa?

Bez żadnych obaw można stwierdzić, że płyta pilśniowa (szczególnie typu MDF) jest jednym z najpopularniejszych materiałów stosowanych w przemyśle meblarskim, do produkcji półek i szafek. Jest tak popularna dzięki jej wymienionym wcześniej zaletom. Producenci stosują ją tak często, ponieważ płyta MDF jest łatwa w obróbce i nie strzępi się tak, jak płyty wiórowe. Pozwala też na stworzenie ciekawych produktów, które będą się podobać klientom. Wszystko dlatego, że w płycie MDF można wykonać frezowanie, bez żadnego problemu da się też pokryć ją fornirem, folią albo laminatem. Meble wykonane z płyty mogą być naprawdę zróżnicowane. Wytrzymałość płyt pilśniowych sprawia, że można je stosować nie tylko jako fronty meblowe, ale też np. jako blaty kuchenne. Te laminowane będą trwałe, a jednocześnie znacznie tańsze od blatów z klejonki. Wyjątkowa łatwość frezowania płyt pilśniowych MDF sprawia też, że są one bardzo popularnym materiałem na listwy przypodłogowe. Stosować można je także jako panele ścienne albo sufitowe. Aby wyglądały one naprawdę efektownie, można je przemalowywać na dowolny kolor. Dzięki temu przy niewielkim nakładzie pieniężnym, można całkowicie odmieniać wygląd pomieszczeń, a panele stają się naprawdę uniwersalnym elementem aranżacyjnym. Do wykonania izolacji ścian i dachów, gdzie płyty nie muszą się wykazywać dużą odpornością na działania obciążeń, można stosować płyty LDF. Te dzięki dodatkowej perforacji będą wykazywać się zwiększoną izolacją akustyczną. Płyta pilśniowa (szczególnie miękka – LDF) sprawdza się jako materiał do izolacji termicznej oraz wygłuszenia stropów. Zastosowanie płyt twardych – HDF, to wytwarzanie paneli podłogowych, które są oporne na działania obciążeń i uszkodzenia mechaniczne. Jak widać, silnie zwarta płyta pilśniowa ma wiele zastosowań. Co ważne, łatwość obróbki takich płyt sprawia, że niekoniecznie trzeba kupować tylko i wyłącznie gotowe produkty. Płyta MDF będzie bowiem świetnym materiałem do wykorzystania podczas domowego majsterkowania. Da się z niej stworzyć ozdoby, a przy większym nakładzie pracy – także własne meble.

Płyta pilśniowa montaż krok po kroku

Montaż paneli z płyty MDF jest dość popularny, ponieważ doskonale imitują ona drewniane deski różnych gatunków drzew. Taki montaż nie jest też sprawą skomplikowaną. Na początku oczywiście należy skontrolować ścianę – usuwając ewentualną pleśń i wyrównując oraz wygładzając duże wgłębienia czy pęknięty tynk. Jeśli na ścianie występują jedynie drobne nierówności, to nie trzeba ich szlifować, ponieważ przykryją je deski. Później można już wykonywać kolejne kroki w montażu płyt:

1. Zbudowanie konstrukcji nośnej z drewnianych listew, które przyczepia się do ściany za pomocą kołków rozporowych. Listwy układa się w odstępach ponad 40 cm, prostopadle do kierunku montażu paneli.
2. Montaż wentylacji, to znaczy umiejscowienie w wybranych punktach listew dystansowych, które będą oddzielać elementy konstrukcji od ściany. Zamocowanie listew podkładowych w narożnikach, przy oknach i drzwiach.
3. Instalacja pierwszego panelu MDF. Deskę przybija się u góry gwoździem, wyrównuje i całkowicie umieszcza w listwie. Trzeba pamiętać, by między panelem a ścianą, podłogą oraz sufitem, zostawić małą szczelinę dylatacyjną.
4. Położenie pozostałych paneli ściennych. Dołącza się je po kolei do poprzedniego panelu przy użyciu mocujących klamr i wszywek albo gwoździ.
5. Montaż ostatniego panelu. Element ten należy dokładnie wyrównać i docisnąć. Na końcu trzeba zostawić około 10 mm szczelinę. Przykrywa się ją później listwami wykończeniowymi i kątownikami.

Ile kosztuje płyta pilśniowa?

Ceny poszczególnych typów płyt pilśniowych są zależne od grubości i sposobu wykończenia danej płyty. Na koszt zakupu będzie mieć wpływ również rozmiar konkretnej płyty. Można też spodziewać się, że egzemplarze lakierowane albo laminowane będą droższe niż płyty w stanie surowym. Za metr kwadratowy płyty zapłaci się średnio od 10 do 40 złotych. Dla przykładu, płyta miękka (grubość od 9,5 mm i wymiarach 1200 mm na 2500 mm) może kosztować 28 złotych. Za płytę ponad dwa razy grubszą (grubość 20 mm) zapłaci się około 45 złotych. Koszt surowej płyty MDF (grubość 6 mm) o wymiarach 2070 mm na 2800 mm (czyli standardowych) wyniesie 78 złotych. Lakierowaną płytę twardą (HDF) (grubość 3 mm) wielkości 2070 mm na 2500 mm można kupić za 40 zł. Na rynku można też zauważyć, że płyta pilśniowa porowata jest tańsza niż płyta pilśniowa miękka. Za te pierwsze zapłaci się około 30-50 złotych, te drugie będą kosztować nie mniej niż 50 złotych za sztukę.