Farba do metalu: jaką wybrać i jak malować metal [krok po kroku]

Wykończenie domu zazwyczaj kojarzy się z ostatecznymi pracami remontowymi, jak tynkowanie, malowanie ścian i sufitów, układanie podłogi, czy meblowaniem pomieszczeń, wieszaniem firan i zasłon, żyrandoli itp. Na tym jednak prace wykończeniowe się nie kończą. W przypadku domów jednorodzinnych, wiele pracy należy poświęcić na estetyczne wykończenie i nadanie estetycznego wizerunku materiałom metalowym. Chodzi tu przede wszystkim o różnego rodzaju poręcze, balustrady czy metalowe parapety jeśli takie się znajdują w obiekcie. Charakterystyka metalowego podłoża oraz stałe wystawienie na działanie niekorzystnych czynników zewnętrznych, jak silne mrozy, opady deszczu czy nadmierne nasłonecznienie, powodują, że malowanie takich elementów musi odbyć się tylko przy wykorzystaniu specjalnych produktów. Niezbędna będzie profesjonalna farba do metalu.

Czym jest farba do metalu?

Farba do metalu to specjalistyczny rodzaj emulsji, której skład i charakter został specjalnie opracowany w ten sposób, by farba mogła dobrze przylgnąć do powierzchni metalowej, stworzyć silną warstwę odporną na uszkodzenia mechaniczne i korozję.

To, co najważniejsze w przypadku specjalistycznych farb do metalu, to ich odporność na promieniowanie uv i działanie szkodliwych czynników atmosferycznych.

W przeciwieństwie do większości farb domowych, które wykorzystywane są wewnątrz pomieszczeń, farba do metalu musi mieć specjalny charakter, który przełoży się na zwiększoną odporność. Chodzi tu przede wszystkim o znacznie lepsze znoszenie działania wilgoci. Większość bowiem elementów metalowych w domach jednorodzinnych, które wymagają malowania, znajduje się nie wewnątrz pomieszczeń, ale na zewnątrz budynku. Bez względu na to czy są to pokrycia dachowe, rynny, czy tylko poręcze, stale są one narażone na opady deszczu, śniegu, działanie niskich temperatur, a także ciągłego nasłonecznienia w okresie letnim.

Najlepsza farba do metalu musi wykazywać odporność i wytrzymałość na działanie tych zjawisk, którym nie podoła zwykła farba.

Emulsje przeznaczone do pokrywania metalu są zatem bardziej trwałe, a ich skład wzbogacony.

Skład farb do metalu

Farba do metalu wyróżnia się znacznie zwiększoną zdolnością krycia oraz tworzeniem bariery ochronnej przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych.

Szczegółowy skład farby, której przeznaczeniem jest pokrywanie powierzchni metalowej zależy od jej rodzaju (o czym szerzej w dalszej części artykułu) oraz charakterystyki metalowego podłoża.

Jednak bez względu na to, jaka farba do metalu zostanie wybrana, wszystkie wykazują pewne stałe cechy w swoim składzie.

Bardzo ważnym elementem każdej farby jest spoiwo.

To ono przyczynia się do powstawania na pokrywanej farbą powierzchni cienkiej warstwy, która wykazuje gładkość, elastyczność, przyczepność oraz ochronę przed czynnikami atmosferycznymi, które mogą wywoływać procesy destrukcyjne w pomalowanej powierzchni.

Kolejnym składnikiem jest rozcieńczalnik.

Jego zadaniem jest ustalenie odpowiedniego stopnia lepkości farby oraz umożliwienie przechodzenie właściwych procesów odparowujących.

To, co wydaje się w farbie najważniejsze to oczywiście pigment, czyli ten składnik, który odpowiada za nadanie jej barwy oraz ustalenie jej intensywności.

To ten element odpowiada za wizerunkowe właściwości farby, które wpływają na estetykę wykonanej pracy.

Większość produktów posiada także różnego rodzaju dodatkowe substancje, które wzmacniają pewne cechy lub je modyfikują.

Chodzi tu głównie o np. przyspieszenie schnięcia nałożonej farby, zapewnienie jej odpowiedniej stabilizacji czy zmiękczenie stopnia twardości powłoki.

Oczywiście poszczególne elementy tego składu mogą mieć rozmaity charakter, co zależy już od konkretnego rodzaju farby do metalu.

Dla przykładu, spoiwo może być pochodzenia mineralnego jak np. cement, wapno czy szkło wodne lub organicznego wśród, którego znajdziemy m. in. związki żywicy, celulozy, kleje roślinne itp.

Podobnie sytuacja wygląda z rozcieńczalnikiem.

W niektórych produktach jego funkcję może pełnić zwykła woda, w bardziej zaawansowanych farbach będzie to np. benzyna.

Pigment, podobnie jak spoiwo, może mieć charakter organiczny jak np. sepia czy indygo lub mineralny, który może być otrzymywany z niektórych metali.

Rodzaje farb do metalu

Planując zakup farby do metalu, należy dobrze przemyśleć jej rodzaj i zastanowić się, który najlepiej sprawdzi się do naszych prac, jakie musimy wykonać.

Głównym czynnikiem, który o tym decyduje jest rodzaj podłoża, który ma zostać poddany malowaniu.

Charakterystyka powierzchni wyklucza stosowanie niektórych farb i determinuje możliwość zastosowania jedynie innych.

Podstawowy podział rozróżnia podłoże, które stanowią metale żelazne oraz metale nieżelazne.

Rodzaje farb, które przeznaczone są do poszczególnych powierzchni, wykazują zupełnie inną charakterystykę.

Farby do metali żelaznych

Wśród farb, które przeznaczone są do stosowania na powierzchniach metali żelaznych należy wymienić:

• produkty alkidowe,
• cholorokauczokuwe,
• poliuretanowe,
• epoksydowe,
• olejno-alkidowe.

Sprawdźmy czym różnią się poszczególne typy między sobą.

Farby alkidowe

Farby alkidowe inaczej określane są mianem farb ftalowych.

Są one jednymi z najbardziej popularnych i najczęściej stosowanych produktów.

Wynika to przede wszystkim z wyjątkowej łatwości ich nakładania i rozprowadzania, a jednocześnie wysokich właściwości odpornościowych na działanie szkodliwych czynników atmosferycznych.

Najważniejszą cechą tego typu farb jest fakt, że mają one charakter rozpuszczalnikowy.

Zadanie rozcieńczalnika sprawuje tutaj benzyna lakowa, zaś spoiwo osiągane jest na bazie substancji pochodzenia żywicy alkidowej.

Proces schnięcia tych farb przyspiesza tlen, który dostarczany jest z powietrza.

Choć w powszechnym uznaniu są to farby o charakterze uniwersalnym, w istocie nie powinno się ich stosować do wszystkich żelaznych powierzchni.

Specjaliści odradzają ich wykorzystywanie w przypadku części znajdujących się pod wodą, np. ścian różnego rodzaju zbiorników.

Choć cechą charakterystyczną farb ftalowych jest wysoka odporność na działanie czynników atmosferycznych w tym także deszczu i śniegu, to stałe przebywanie pod działaniem wody powoduje, że farba mięknie.

Dużą zaletą farb alkidowych jest fakt, że występują w olbrzymiej ilości wariantów kolorystycznych, jak również mogą być matowe lub połyskliwe.

Sprawia to, że każdy z powodzeniem znajdzie odpowiedni produkt pasujący wizualnie do swojego domu oraz otoczenia.

Są one także bardzo elastyczne dzięki wysokiej zawartości olejów.

To właśnie ta cecha sprawia, że są one łatwe w użyciu i z dużą swobodą się rozprowadzają.

Należy jednak pamiętać, że w przypadku ograniczonego dostępu tlenu do pomalowanej powierzchni, będą one znacznie dłużej schły.

Tego typu produkty nie są także odporne na działanie większości związków chemicznych.

Farby chlorokauczukowe

Farby chlorokauczukowe stosowane są głównie jako produkty do zagruntowania danej powierzchni.

Dzięki wyjątkowo wysokiej odporności na działanie wody i wilgoci, wykorzystuje się je do stworzenia warstwy ochronnej na danej powierzchni metalowej o charakterze żelaznym.

W przeciwieństwie do farb alkidowych, produkty chlorokauczukowe mogą być stosowane do malowania powierzchni metalu, która stale znajduje się pod wodą (np. metalowych konstrukcji).

Są one również odporne na działanie kwasów i zasad, co czyni je produktami do zadań specjalnych.

Ich zaletą jest także możliwość nakładania w trudnych warunkach.

Można nimi bowiem malować nawet przy temperaturze sięgającej wartości -10 stopni Celsjusza.

Niestety, posiadają także swoje wady.

Nie są to farby, o których można powiedzieć, że mają charakter ekologiczny.

Zawierają one w swoim składzie aromatyczne rozpuszczalniki, które nie są przyjazne dla środowiska.

Farby poliuretanowe

Farby poliuretanowe występują w dwóch wariantach, które określa się jako jednoskładnikowe lub dwuskładnikowe.

Różnicuje się to sposobem formowania się farby na powłoce.

W przypadku farb jednoskładnikowych dochodzi do tego na zasadzie chłonięcia cząsteczek wody, które znajdują się w powietrzu.

Preparaty dwuskładnikowe bazują na reakcji, jakie zachodzą między zawartymi w ich składzie żywicą i utwardzaczem.

Głównym składnikiem farb poliuretanowych bez względu na ich rodzaj jest poliizocyjanian.

Farby te są elastyczne i odporne na działanie składników chemicznych. Idealnie nadają się do zastosowania na powierzchniach stalowych.

Farby epoksydowe

Farby epoksydowe wykorzystywane są przede wszystkim w przemyśle, gdzie obecne są duże obciążenia. Są one bowiem bardzo odporne na działanie chemikaliów o agresywnym charakterze, wyjątkowo wysokich temperatur oraz wilgoci.

Główną zaletą tych farb jest wysoka zawartość żywicy epoksydowej. To ona właśnie zapewnia odpornościową charakterystykę.

W składzie farb dochodzi bowiem do sieciowania między cząsteczkami żywicy, co przyczynia się do powstawania silnych związków chemicznych. Pomalowane farbami epoksydowymi metalowe powierzchnie pozostaną przez długi czas w dobrym stanie.

Farby do metali nieżelaznych

Farba do metalu ma również rozróżnienie pod kątem podłoża, którego charakter jest nieżelazny.

Wśród takich produktów należy wymienić:

• farby winylowe,
• farby akrylowe,
• farba akrylowo-lateksowa,
• farba poliwinylowo-akrylowa.

Farby winylowe

Farby winylowe urzekają trwałością.

Są one wyjątkowo długotrwałe, nie żółkną i nie blakną przez długi czas.

Powinno się je nakładać przede wszystkim na powierzchnie, które przebywają w warunkach cechujących wysoki stopień wilgoci.

Mają one bowiem bardzo dobre właściwości antykorozyjne i radzą sobie w mokrym środowisku, natomiast w przypadku miejsc suchych można zaobserwować różnego rodzaju wady powstające w powłoce.

Są one także łatwe w nakładaniu i rozprowadzaniu, a także wyróżniają się wysokim stopniem krycia.

Stosując tą farbę do metalu warto pamiętać, że dosyć szybko i łatwo przyciąga ona brud.

Na szczęście, łatwo się je czyści przy pomocy zwykłej szmatki nasączonej wodą.

Fakt jednak łatwego przyciągania zanieczyszczeń sprawia, że farby te wymagają dużego zaangażowania i częstych prac czyszczących.

Farby akrylowe

Farby akrylowe powstają na bazie wody, co sprawia, że można je bezpiecznie i z dużą łatwością czyścić właśnie wodą.

Emalia akrylowa szybko schnie i pozwala na nakładanie kilku warstw w krótkim czasie.

Farby akrylowe to często polecane produkty odporne na działanie czynników atmosferycznych – rozciągają się i kurczą pod wpływem zmian pogody.

Cecha ta sprawia, że emalia akrylowa idealnie nadaje się do nakładania zarówno wewnątrz pomieszczeń jak i na powierzchnie zewnętrzne, gdyż możliwość dostosowania swojej struktury sprawia, że bez względu na pogodę, farba nie straci swoich właściwości.

Emalia akrylowa wykazuje także długą trwałość koloru, nawet jeśli farba narażona jest na działanie wyjątkowego nasłonecznienia.

Wadą farb akrylowych jest obecność pewnych toksyn w składzie, które uwalniają się podczas malowania i mogą powodować kłopoty z oczami i górnymi drogami oddechowymi.

Jaka farba podkładowa do malowania metalu?

Farby podkładowe to produkty, których zadaniem jest stworzenie odpowiedniej powłoki pod położenie farby nawierzchniowej, której zadaniem będzie ostateczne nadanie wizerunku dekoracyjnego.

Zadaniem farby podkładowej do metalu jest zapewnienie odpowiedniej przyczepności farbie nawierzchniowej oraz stworzenie dodatkowej powłoki ochronnej i izolacyjnej, która ograniczy działanie wody.

Podkład antykorozyjny powinien zapobiec powstawaniu procesów korozyjnych, a nawet usunąć już pojawiające się niewielkie skupiska rdzy. Podkład antykorozyjny stosuje się jedynie jako farbę dodatkową, która przygotowuje podłoże pod ostateczną warstwę farby nawierzchniowej.

Zazwyczaj, nie mają one zatem charakteru zewnętrznego.

Jako farby podkładowe można stosować farby:

• chlorokauczukowe,
• alkidowe,
• akrylowe,
• nitrocelulozowe.

Te ostatnie nie mają charakteru antykorozyjnego i nie nadają się do aplikowana bezpośrednio na rdzę.

Ich jedynym zadaniem jest zwiększenie przyczepności farby nawierzchniowej i ułatwienie krycia przez zewnętrzną farbę do metalu.

Farba do metalu na rdzę – farba antykorozyjna

Zupełnie inną kategorię stanowią farby przeznaczone do malowania różnych powierzchni pokrytych rdzą oraz produkty o charakterze antykorozyjnym.

Farby antykorozyjne 3 w 1 łączą w sobie kilka rodzajów produktów. To swoiste połączenie preparatów 3 w 1 o charakterze gruntującym, podkładowym i jednocześnie nawierzchniowym.

Głównym zadaniem antykorozyjnych produktów jest zabezpieczenie powierzchni metalowej przed występowaniem rdzy, która przeżera strukturę elementu metalowego. Znacznie podwyższają one odporność na szkodliwe działanie wilgoci, a tym samym zwiększają długowieczność różnych powierzchni.

Wtórnym zadaniem jest usuwanie rdzy dzięki zastosowaniu takiej farby. Jest to jednak możliwe tylko w przypadku występowania tego zjawiska o niewielkim stopniu intensywności. Kiedy mamy do czynienia z powierzchnią, która wykazuje duże nasilenie korozyjne, samo pomalowanie jej farbą antykorozyjną nie wystarczy.

Zanim pomalujemy powierzchnię stosując farbę do metalu będzie konieczne oczyszczenie podłoża. Należy tego dokonać przy pomocy gruboziarnistego papieru ściernego, którym dokładanie wykonamy szlifowanie powierzchni. Można do tego procesu użyć także szczotek drucianych. Ważne żeby wszystkie cząsteczki i luźne fragmenty rdzy oderwały się od powierzchni metalu.

Dopiero na dokładnie oczyszczony z rdzy element można nakładać warstwę farby antykorozyjnej, która stworzy szczelną barierę uniemożliwiającą przenikanie wody.

Tego typu farba do metalu pomoże powstrzymać procesy korozyjne i zapobiegnie ich dalszemu rozwojowi.

Zastosowanie farby antykorozyjnej jest szczególnie polecane w przypadku dużych powierzchni, które narażone są na częsty kontakt z wodą.

Najczęściej pokrywa się nią stalowe dachy oraz rynny.

Farby do metalu ceny

Ciężko jednoznacznie powiedzieć ile kosztują farby do metalu.

Ich ceny uzależnione są bowiem zarówno od pojemności, jak i rodzaju, a także producenta i jego prestiżu.

Na rynku możemy znaleźć małe pojemniki, które kupimy już za kilka złotych, ale także bardziej pojemne farby o znacznie wyższej jakości, za które będziemy musieli zapłacić nawet kilkaset złotych.

Malowanie metalu krok po kroku

Na wstępie należy zaznaczyć, że metalu nie wolno malować, kiedy temperatura powietrza wynosi mniej jak 10 stopni Celsjusza. Jednak jak w większości przypadków, tak i tutaj można znaleźć pewne wyjątki. Jaka farba do metalu sprawdzi się w niższych temperaturach? Otóż, farby chlorokauczukowe jako jedyne nie stawiają takich ograniczeń. Mogą one być nanoszone nawet w przypadku ujemnych temperatur.

Farby antykorozyjne o charakterze lakierniczym nie mogą być nanoszone na idealnie płaskie powierzchnie. Powinny one być stosowane jedynie na elementach nieco chropowatych.

Zanim przejdziemy do malowania, warto zatem poddać malowaną powierzchnię szlifowaniu. Chodzi o to, by w powierzchni powstały niewidoczne pory, w które głęboko wnikną cząsteczki farby, zapewniając dobre trzymanie i stwarzając wysokiej jakości barierę ochronną.

Farba do metalu zanim zostanie naniesiona na powierzchnię, musi zostać dobrze wymieszana.

Mniejsze powierzchnie najlepiej malować stosując zalecane narzędzia takie jak płaski pędzel o niezbyt sztywnym włosiu.

Stosujemy standardową technikę rozprowadzania, taką, jaką znamy z czynności malowania ścian i sufitów pokojowych.

Większe elementy idealnie zostaną przykryte, kiedy wykorzystamy profesjonalne maszyny natryskowe. Powodują one równomierne i szczegółowe rozprowadzanie farby do metalu. Taka technika malowania metalu polecana jest przede wszystkim do pokrywania dachów stalowych.

Pamiętajmy, że kolejna warstwa farby może zostać nałożona dopiero po wyschnięciu poprzedniej warstwy.