Farba poliuretanowa do metalu, drewna, betonu: rodzaje, ceny

Farby poliuretanowe zostały wynalezione w 1937 roku i do dziś cieszą się dużą popularnością, zwłaszcza w przemyśle oraz dekoracji. Emalie tego typu tworzą trwałe powłoki malarskie, które przede wszystkim pełnią funkcję ochronną. Czym zatem są farby poliuretanowe? W jakich sytuacjach się sprawdzają i kto po nie chętnie sięga? Jakie są najważniejsze zalety i wady farb poliuretanowych? W artykule zaprezentowano najważniejsze informacje, dotyczących farb poliuretanowych, które dostępne są na rynku.

Co to jest farba poliuretanowa?

Poliuretany są to substancje, które wykorzystuje się do tworzenia błon.

Ten rodzaj nawierzchniowej farby poliuretanowej produkowany jest z:

• żywic, w tym z żywicy:
  • poliestrowej,
  • polieterowej,
  • akrylowej,
  • żywicy epoksydowej,
• specjalnego utwardzacza (który występuje w postaci izocyjanianów aromatycznych bądź alifatycznych).

To właśnie dokładny skład farby poliuretanowej decyduje o jej rzeczywistych właściwościach. Za sprawą utwardzacza alifatycznego zyskuje ona szczególną odporność na szkodliwe działanie warunków atmosferycznych, a także zmianę koloru.

Farby poliuretanowe: rodzaje, właściwości farby poliuretanowej

Farby z poliuretanem mogą występować w postaci farb dwuskładnikowych albo jednoskładnikowych.

Dwuskładnikowa emalia poliuretanowa

Dwuskładnikowa farba poliuretanowa cieszy się dużą popularnością. To dobra farba poliuretanowa, składająca się, jak sama nazwa mówi, z dwóch składników, które miesza się ze sobą tuż przed jej zastosowaniem. Dwuskładnikowa farba poliuretanowa tworzy elastyczną, a przy tym bardzo twardą powłokę ochronną o różnorodnej barwie i dowolnym wykończeniu. Farby poliuretanowe z wykorzystaniem utwardzacza aromatycznego stosuje się tylko w pomieszczeniach zamkniętych, dlatego że nie są one odporne na działanie promieni słonecznych. Niezależnie jednak od składu, wszystkie farby na bazie poliuretanów odporne są na wodę, środki czyszczące i chemikalia. Dwuskładnikowa farba poliuretanowa wymaga specjalnego przechowywania, jak i zabezpieczenia przed szkodliwym działaniem warunków atmosferycznych. Po zmieszaniu tej dwuskładnikowej farby nawierzchniowej musi ona zostać natychmiast wykorzystana. Ponieważ poliuretan charakteryzuje dobra odporność na uszkodzenia mechaniczne oraz zadrapania, farba poliuretanowa tego typu sprawdza się do malowania powierzchni, posiadających szczególne wymagania.

Dwuskładnikową emalię poliuretanową nanosi się za pomocą:

• specjalnego wałka,
• pędzla,
• sprzętu do natrysku.

Należy pamiętać jednak, że przed malowaniem farbą z dwóch składników zawsze powierzchnia musi zostać dokładnie oczyszczona z wszelkiego rodzaju zanieczyszczeń, a także być zeszlifowana. Farbę poliuretanową najczęściej nanosi się na daną powierzchnię trzykrotnie, a każdą kolejną warstwę nakładana się po upływie dwudziestu czterech godzinach (jednak przed wcześniejszym, dokładnym i ponownym oczyszczeniem oraz zeszlifowaniem powierzchni). Farby poliuretanowe zawierają toksyczne substancje, dlatego zawsze należy pamiętać o wietrzeniu pomieszczeń, w których jest ona w danym momencie używana. Utwardzona już powłoka nie wydziela jednak żadnych szkodliwych substancji, dlatego też farby poliuretanowe mogą być stosowane w różnych gałęziach przemysłu, w tym w przemyśle spożywczym, jednak tylko do pośredniego kontaktu z żywnością.

Jednoskładnikowa farba poliuretanowa

Z zasady farba poliuretanowa jednoskładnikowa jest nieco łatwiejsza w użyciu niż farba poliuretanowa dwuskładnikowa. Jednoskładnikowy poliuretan posiada dużą odporność, a utwardza się pod wpływem wilgoci występującej w powietrzu. Produkt ten cechuje szczególna twardość, a także dobra odporność na korozję, czynniki atmosferyczne, promieniowanie uv, środki chemiczne oraz ścieranie. Farby jednoskładnikowe poliuretanowe nie tracą pod wpływem działania promieni słonecznych, ani koloru, ani połysku. Te emalie poliuretanowe mogą być stosowane jako zabezpieczenie przed deszczem, temperaturą, mrozem, a także oczywiście w celach dekoracyjnych. Mają dobrą przyczepność do podłoża, dlatego sprawdzają się na wielu różnych wymagających nawierzchniach. Jednoskładnikowa farba poliuretanowa wykazuje taką samą odporność jak farba dwuskładnikowa, ale jest nieco łatwiejsza w nanoszeniu na powierzchnię. Przy jej nakładaniu, tak jak w przypadku emalii poliuretanowej dwuskładnikowej, należy zachować szczególną ostrożność i nie zapominać o odzieży ochronnej, bo może wytwarzać toksyczne związki chemiczne.

Podsumowując, farty poliuretanowe dostępne na polskim rynku, mają następujące właściwości:

• tworzą gładkie, kryjące i twarde powłoki, odporne na zarysowania,
• charakteryzują się dobrą przyczepnością do podłoża, w tym:
  • ze stopów żelaza, metali kolorowych,
  • drewna i materiałów drewnopochodnych,
  • materiałów pochodzenia mineralnego (np. tynku, betonu, płytek ceramicznych, cegły),
  • różnych tworzyw sztucznych poza wyjątkiem polietylenu i polipropylenu,
• tworzą powłoki odporne na:
  • wilgoć,
  • wodę,
  • oleje,
  • opary rozpuszczalników,
  • różne paliwa płynne,
  • wodne roztwory kwasów,
• powierzchnie te posiadają również wysoką odporność,
• można bez problemu stosować je w środowisku przemysłowym, miejskim, wiejskim oraz nadmorskim, bez względu na atmosferę (może być sucha lub wilgotna).

Farba poliuretanowa zastosowanie

Farby z poliuretanu cechuje dobra przyczepność oraz odporność na ścieranie, dlatego często stosowane są do malowania powierzchni stalowych i betonowych. Mają też dobrą odporność chemiczną, a także elastyczność sprawdzają się, więc w branży meblarskiej jako pokrycie parkietów, mebli oraz innych elementów drewnianych. Poliuretanowe farby nawierzchniowe posiadają zatem szeroki wachlarz zastosowania.

Maluje się nimi:

• Powierzchnie metalowe – farby poliuretanowe do metalu są najczęściej stosowane. Maluje się nimi przeróżne konstrukcje metalowe, konstrukcje stalowe oraz żeliwne sprzęty. Emalia poliuretanowa jest skutecznym zabezpieczeniem antykorozyjnym, dlatego też farby poliuretanowe do metalu wykorzystywane są na łodziach lub do zabezpieczenia jachtów. Dzięki właściwościom farby poliuretanowej nawierzchniowej stosowanej do metalu zwiększa się jego żywotność, zwłaszcza te powierzchnie metalowe, które są najbardziej narażone na korozję. To jej bardzo duży atut, który wpływa na popularność tej grupy produktów malarskich.
• Powierzchnie betonowe – np. w sklepie, miejscach użyteczności publicznej, posadzkach w garażu, przy domowych posesjach, betonowych ogrodzeniach i schodach, jak również tynki. Zabezpieczają nawierzchnię, zwiększając tym samym jej żywotność, a także walory wizualne pomalowanych powierzchni. W sprzedaży występują w wielu kolorach i o wielu właściwościach dekoracyjnych.
• Powierzchnie drewniane – np. drewno meblowe, drewno podłogowe.
• Tworzywa sztuczne.

Farby poliuretanowe sprawdzają się w ekstremalnie niekorzystnych warunkach, dlatego że tworzona przez nie trwała powłoka skutecznie zabezpiecza przed negatywnym działaniem czynników chemicznymi (w tym silnych środków czyszczących), a także przed czynnikami atmosferycznymi, utrzymując przy tym swój kolor oraz połysk przez długi czas. Dlatego po emalie tego typu sięgają ci, którzy chcą zabezpieczyć powierzchnie łodzi, jachtów, statków, maszyn budowlanych i maszyn rolniczych, a także urządzeń stosowanych w górnictwie. Malowane są nimi kontenery, silosy oraz konstrukcje nośne, które podtrzymują hale fabryk. Zabezpiecza się nimi przed uszkodzeniami mechanicznymi powierzchnie obiektów infrastrukturalnych, np. mosty, barierki, kładki, estakady, czyli te elementy, które często są narażone na zniszczenie. Farby na bazie poliuretanów są jednym z najważniejszych materiałów stosowanych w fabrykach, stocznia, ale także przy budowie dróg, autostrad i parkingów. A zatem po różne rodzaje farby poliuretanowej sięga przemysł mechaniczny, stoczniowy, budownictwo infrastrukturalne, rolnictwo, górnictwo, jak również Klienci indywidualni.

Reasumując, farby na bazie poliuretanu dostępne na rynku przeznaczone są do malowania nawierzchniowego:

• różnych konstrukcji stalowych i żeliwnych, celem ochrony ich przed korozją,
• wszelkich metali kolorowych (aluminiowych, miedzianych, powierzchni ocynkowanych) w celu ochrony oraz dekoracji,
• podłoży betonowych, tynku, powierzchni drewnianych, tworzyw sztucznych, zabezpieczając je tym samym przed szkodliwym działaniem różnych czynników niszczących.

Zalety i wady farb poliuretanowych

Co sprawia, że jednoskładnikowa i dwuskładnikowa farba poliuretanowa cieszą się takim powodzeniem i są tak chętnie wykorzystywane w różnych dziedzinach przemysłu i w każdej z nich okazują się być skuteczne? Przede wszystkim farba poliuretanowa chroni przed uszkodzeniami mechanicznymi oraz korozją. Farba poliuretanowa wyróżnia się na tle innych farb tym, że ma elastyczną powłokę, która skutecznie zabezpiecza pomalowaną powierzchnię w przypadku ingerencji rozpuszczalników, olejów maszynowych, kwasów jak również innych środków chemicznych. Farba poliuretanowa chroni także przed wilgocią, wodą, a nawet działaniem promieni ultrafioletowych. Dodatkowo farba poliuretanowa odporna jest na ścieranie, które nie niszczy więc ani koloru, ani nie osłabia połysku emalii poliuretanowej. Aplikacja farb poliuretanowych jest dosyć prosta. Na mniejszych powierzchniach, np. barierkach czy elementach ozdobnych konstrukcji stalowych farba poliuretanowa może być nakładana przy użyciu zwykłego pędzla.

Natomiast w przypadku większych obiektów zdecydowanie lepsza będzie metoda natryskowa:

• pneumatyczna,
• hydrodynamiczna.

Można malować farbą poliuretanową również przedmioty o nieregularnych kształtach (np. meble), ponieważ idealnie wypełnia ona wszelkie rowki oraz wgłębienia. Dzięki farbom poliuretanowym możemy uzyskać błyszczącą powłokę, o trwałym kolorze, a do tego łatwą w utrzymaniu czystości. Kolejną zaletą emalii poliuretanowych jest to, że można nimi malować zimą, nawet wtedy, gdy temperatura powietrza sięga do minus 5 stopni Celsjusza, co znacznie ułatwia konserwację obiektów infrastrukturalnych, które na przykład uległy zniszczeniu w wyniku wypadku samochodowego. A zatem malowanie farbą poliuretanową jest jednym z najprostszych i najlepszych sposób zabezpieczenia powierzchni, który sprawdza się nawet w przypadku działania nieprzyjaznych warunków środowiskowych. Farba poliuretanowa idealnie przylega do podłoża, dając twardą a zarazem elastyczną powłokę. Pomalowana warstwa zachowuje trwałość oraz wszystkie właściwości (w tym estetyczne) przez bardzo długi czas. Stosując emalie na bazie poliuretanu, należy jednak pamiętać o zachowaniu szczególnej ostrożności. Po utwardzeniu farby poliuretanowe nie są szkodliwe, ale podczas ich nakładania należy uważać, ponieważ do otoczenia uwalniają się pary izocyjanianów, które mają działanie drażniące na oczy i skórę. Stosując ten rodzaj farb trzeba, więc zawsze zachować odpowiednie środki ostrożności i przede wszystkim zadbać o sprawną wentylację pomieszczenia.

Jak malować farbami poliuretanowymi?

Zanim na powierzchnię zostanie naniesiona farba poliuretanowa, powierzchnia musi zostać odpowiednio przygotowana.

Należy ją:

• odtłuścić (specjalnym preparatem odtłuszczającym),
• wyszlifować,
• odpylić,
• wyczyścić z wszelkich obcych zanieczyszczeń.

Aby zabezpieczyć przed ewentualną korozją niedokładnie oczyszczone miejsca, należy użyć preparatu odrdzewiającego. Stosowanie gruntu nie jest wymagane, ponieważ właściwości farby poliuretanowej zapewniają ochronę przed korozją, dlatego też farba poliuretanowa może być stosowana samodzielnie bądź opcjonalnie na przykład w zestawie z odpowiednią farbą do gruntowania. Farby poliuretanowe zawierają szkodliwe substancje lotne, które są niebezpieczne dla zdrowia. Dlatego należy zachować szczególną ostrożność w trakcie malowania, pamiętając jednocześnie o optymalnej wentylacji oraz odpowiednim sezonowaniu pomalowanej struktury.

Farba poliuretanowa cena

Koszty farb poliuretanowych są dość zróżnicowane i w dużej mierze zależne do producenta. Dlatego też warto porównywać ich ceny w różnych sklepach (stacjonarnych i online), bo produkty o tych samych parametrach, mogą występować w dość szerokich widełkach cenowych. Cena farby poliuretanowej do łodzi czy jachtów to średnio od 50 do 100 zł za opakowanie o pojemności 1 litra. Dwuskładnikowa lub jednoskładnikowa poliuretanowa farba nawierzchniowa przeznaczona do drewna meblowego bądź betonu to koszt w granicach 60-80 zł za 1,5 litra (w przypadku farb dwuskładnikowych proporcje najczęściej wynoszą – 1 litr emalii oraz 0,5 litra utwardzacza). Przed dokonaniem zakupu zapoznajmy się również z parametrami technicznymi oraz możliwościami zastosowania produktu. W sprzedaży dostępne są farby poliuretanowe matowe, półmatowe lub błyszczące wykończeniowe. Koniecznie zwróćmy na to uwagę, bo od tego będzie zależał finalny efekt wizualny pomalowanej powierzchni.

Popularne rodzaje farb poliuretanowych

Na rynku polskim można dostać m.in. takie rodzaje farb poliuretanowych: