Papier ścierny: rodzaje, gradacja, oczyszczanie [krok po kroku]

Papier ścierny jest obecnie najpopularniejszy materiałem nośnym o właściwościach trących. Papier ścierny nadaje się do obróbki powierzchni rozmaitych materiałów. Znajduje zastosowanie w szerokim zakresie prac. Co warto wiedzieć o papierze ściernym?

Co to jest papier ścierny?

Papier ścierny należy to wyrobów ściernych. Papier ścierny służy do obróbki powierzchni rozmaitych materiałów, w tym obróbki drewna, tworzyw sztucznych i metalu.

W sprzedaży papier ścierny dostępny jest przede wszystkim w postaci arkuszy, rolek lub nieco grubszych taśm. W wielu sklepach dobry papier ścierny nabyć można także na metry.

Po jednej stronie papier ścierny posiada warstwę przyklejonego do podłoża ziarna ściernego – tzw. nasypu. Dawniej stosowano w tym celu drobno tłuczone szkło, a sam papier ścierny nazywany bywał papierem szklistym.

Ten materiał ścierny znany jest przynajmniej od XIII wieku, z którego pochodzą pierwsze zapisy historyczne na temat papieru ściernego.

W Chinach początkowo papier ścierny produkowany był z mielonej muszli, piasku i nasion, przyklejanych do pergaminu przy użyciu naturalnych klejów.

W niektórych krajach zamiast tego używano do produkcji papieru ściernego skóry rekina.

Nowoczesna forma papieru ściernego prawdopodobnie opracowana została przez angielskiego wynalazcę, Johna Oakey’a. Założył on nawet firmę “John Oakey i synowie”, która zajmowała się produkcją materiałów szlifierskich.

Papiery ścierne wykorzystuje się głównie w pracach ręcznych. Mogą jednak posłużyć także jako akcesorium do szlifierek.

W zależności od budowy, materiał nośny wykorzystuje się w nieco inny sposób.

Papiery ścierne na sztywnym podkładzie kartonowym stosowane są do prac ręcznych. Podobnie w przypadku tych na kartonie miękkim lub płótnie, jednak wymagają one użycia dodatkowych listewek lub klinów do równomiernego szlifowania powierzchni.

Do szlifierek oscylacyjnych, szlifierek taśmowych i innych elektronarzędzi wyposażonych w system system odsysania pyłu montuje się natomiast papiery ścierne na rzep.

Papier ścierny zbudowany jest z trzech głównych elementów:

1. Pierwszym z nich jest warstwa podkładowa. Najczęściej wykonuje się ją kartonu, jednak może powstać również z tkaniny naturalnej lub syntetycznej. W takim przypadku często papier nazywany jest płótnem ściernym.
2. Kolejny element to warstwa lepiszcza, z reguły wykonana z żywic syntetycznych.
3. Trzecia część to warstwa ścierna, w przypadku której występuje największa różnorodność stosowanych materiałów.

Papiery mogą być wykonane z ziaren:

• szmergla,
• korundu,
• elektrokorundu,
• elektrokorundu cyrkonowego,
• elektrokorundu ceramicznego,
• karborundu,
• węglika krzemu,
• tlenku aluminium,
• cyrkonu glinu.

Klejem może być np. żywica syntetyczna.

Poza granulacją, na warstwie spodniej często nanoszone są oznaczenia potencjalnych zastosowań papieru.

W sprzedaży najpowszechniej dostępny jest papier ścierny o gradacji 20 – 1500, jednak spektrum możliwości jest znacznie większe.

Rodzaje papierów ściernych

Papiery ścierne podzielić można na:

• drobnoziarniste,
• gruboziarniste.

Oznaczenie poziomu ziarnistości zwykle znajduje się bezpośrednio na spodzie taśmy lub arkusza.

Ma ono postać liczby, która określa wielkość ziaren danego materiału ściernego. Im oznaczenie ma wyższą wartość, tym ziarno użyte do produkcji papieru jest drobniejsze. Liczba ta określa ilość oczek w sicie, które przypadają na jeden cal kwadratowy wykorzystany do przesiania materiału na materiał ścierny.

Zgodnie z europejską normą ISO 6344, w przypadku gradacji powyżej 240 analizę prowadzi się metodą sedymentacji.

Papiery ścierne klasyfikować można także w zależności od typu papieru oraz zastosowanego kleju.

Pod tym względem dzieli się je na zwykłe i wodoodporne. Te drugie występują zwykle w gradacjach od 300 do 2500. Po zwilżeniu naftą lub wodą, mogą służyć do szlifowania powierzchni.

Papier ścierny wodoodporny nadaje się do polerowania na mokro, np. szlifowania farb i lakierów.

Płótno wykorzystywane jest głównie do obróbki drewna i metalu.

Papier ścierny w rolkach ma bardzo różne zastosowania, ze względu na dużą gamę dostępnych szerokości.

Arkusze papieru ściernego wykorzystuje się do zarówno do polerowania ręcznego, jak i maszynowego.

Może służyć do polerki na sucho i na mokro.

Papiery do szlifierek oscylacyjnych stosuje się głównie do szlifowania miejsc trudno dostępnych.

W szlifierkach taśmowych wykorzystywane są pasy bezkońcowe, które nadają się do obróbki dużych powierzchni.

Papier ścierny występuje również w krążkach.

Znajdują one zastosowanie do szlifierek mimośrodowych oraz wiertarek.

Szlifierkom kątowym dedykowane są tzw. tarcze wachlarzowe, idealne do metalu.

W tego typu urządzeniach wykorzystać można również ściernice listkowe.

Oprócz tego warto wyróżnić klocki ścierne.

Służą do obróbki gipsu, tworzyw sztucznych oraz podłoży drewnianych.

Papier występuje ponadto w postaci gąbek ściernych, stosowanych w szlifowaniu ręcznym powłok lakierniczych oraz drewna.

Gradacja papieru ściernego

Granulacja nazywana jest również ziarnistością lub gradacją.

Jest ona kluczowym parametrem papieru ściernego.

W dużym stopniu decyduje o dominującym zastosowaniu danego akcesorium.

Wielkość ziaren wpływa bowiem na jego twardość, która przystosowana jest do obróbki konkretnych materiałów.

Gradacja papieru ściernego normowana jest różnymi światowymi standardami.

W Europie obowiązuje standard FEPA – Europejskiej Federacji Producentów Materiałów Ściernych.

Zgodny z tą normą papier ścierny można łatwo rozpoznać. Przed numerem z gradacją zawsze znajduje się litera “P”.

Im większe ziarna, tym silniejszy efekt ścierania.

Papier ścierny P50 ściąga zatem znacznie delikatniej od P1000, który pozwala nawet na wyrównanie krawędzi.

Jeżeli akcesorium pozbawione jest takiego symbolu, prawdopodobnie oznaczone zostało normą amerykańską CAMI. Należy zwracać na to szczególną uwagę.

Obie normy mogą znacząco od siebie odbiegać, przez materiał ścierny zostanie źle dobrany i w konsekwencji zniszczy obrabianą powierzchnię.

Teoretycznie każdy dobry papier ścierny może być wykorzystywany jako uniwersalne medium ścierne.

W praktyce wskazane jest ścisłe stosowanie zasad doboru gradacji – można w ten sposób uzyskać znacznie lepszy efekt wizualny obróbki.

Celem stabilnego przywierania ziaren materiału ściernego do podłoża, spoiwem wypełnia się także przestrzeń między nimi.

Producenci mogą więc często podawać w specyfikacji dwa materiały, np. żywicę na żywicy.

Ziarna czasem pokrywane są dodatkowym medium, np. stearynianem.

Materiał ten chroni przed zapychaniem płótna lub papieru pyłem. Wielkość ziaren materiału ściernego może mieć różną wartość. Należy ją dobierać do indywidualnych potrzeb i zastosowań.

Większe ziarna lepiej nadają się do usuwania znacznej ilości materiału z obrabianej powierzchni. Mniejsze pozwalają natomiast na jej dokładne wykończenie.

Warto pamiętać, że rozmiary ziaren nigdy nie będą identyczne. Wynika to ze specyficznego procesu produkcji.

Papier ścierny o określonej granulacji może więc posiadać ziarna w jedynie względnym zakresie rozmiarów, prezentowanym w mikrometrach.

Średnią wielkość ziarna podaje się w tabelach, zwykle dla celów podglądowych. Takie rozwiązanie pozwala na wybór materiału ściernego, którego zastosowanie zawsze przyniesie najbardziej zbliżone i powtarzalne rezultaty.

Wybór konkretnej granulacji papieru ściernego zależy od kilku czynników.

Należy dobierać ten parametr zarówno do rodzaju materiału poddawanego obróbce, jak i oczekiwanego efektu końcowego.

Gradacja może być klasyfikowana w kilku podstawowych zakresach:

Papiery ścierne w zakresie gradacji P12 – P100

Materiały ścierne o granulacji P12 – P100 posiadają duże lub bardzo duże ziarna.

Z tego względu najlepiej sprawdzają się w sytuacji, gdy z powierzchni poddawanej obróbce trzeba usunąć sporo materiału i wykończyć ją na określony kształt.

Najczęściej papiery te stosuje razem ze szlifierkami, z uwagi na niemały zakres pracy koniecznej do wykonania.

Obróbka ręczna byłaby w tym przypadku zbyt długotrwała i męcząca, a tym samym niedostatecznie wydajna.

Wyrównanie kształtu czy powierzchni materiału najczęściej powinno się kończyć na papierze ściernym o gradacji P80, jednak nie jest to reguła.

Papiery ścierne w zakresie gradacji P100 – P180

Papiery ścierne w zakresie gradacji P100 – P180 służą głównie do oczyszczania powierzchni z zabrudzeń, np. starych lakierów, farb czy niewielkiej rdzy.

Do zdzierania grubszych pokładów niechcianej powłoki lepiej wykorzystać dobry papier ścierny o granulacji grubszej.

Drobniejsze mogą się okazać mało wydajne, przez co papier ścierny stosunkowo szybko ulegnie zapchaniu.

Ten zakres granulacji podstawowo stosowany jest przede wszystkim w finalnej obróbce powierzchni, np. bezpośrednio przed malowaniem.

Materiał ścierny może z powodzeniem posłużyć do usuwania rys, które powstały w wyniku szlifowania materiałem o grubszej gradacji – poniżej wartości P100.

Papiery ścierne w zakresie gradacji P200 – P800

Materiały o gradacji w zakresie P200 – P800 z reguły wykorzystywane są jedynie do realizacji prac finalnych.

Pozwalają na optymalne przygotowanie podłoża do lakierowania lub malowania, a także matowienia czy przeprowadzania poprawek lakierniczych.

Papiery ścierne w zakresie gradacji P1000 – P2500

Papiery ścierne o granulacji w zakresie P1000 – P2500 służą głównie do ostatniego retuszu powierzchni błyszczących.

Mogą być stosowane także do szlifowania materiału na wyższy połysk.

Przynależność gradacji do konkretnych zastosowań jest oczywiście dość umowna i ogólna.

Rozmiary papierów ściernych

Rozmiary papierów ściernych można łatwo dopasować do obrabianego materiału.

Arkusze standardowe dostępne są w typowym formacie 230 x280 mm.

Papiery ścierne do szlifierek oscylacyjnych występują zwykle w rozmiarach:

• 115 x 280 mm,
• 70 x 410 mm,
• 70 x 125 mm.

Podkład papieru ściernego może mieć gramaturę ziarna ściernego, od A (ok. 95 g/m2) do F (ok. 300 g/m2).

Nasyp papieru ściernego może być otwarty, pełny lub półotwarty.

W pierwszym przypadku podłoże w ok. 50 proc. pokryte jest ziarnem.

Arkusz nie ulega dzięki temu zapchaniu podczas obróbki i zachowuje wysoką wydajność.

Nasyp pełny w całości pokryty jest ziarnem, z kolei nasyp półotwarty – w ok. 70 proc.

Papier ścierny do szlifierki

Papiery ścierne do szlifierek oscylacyjnych posiadają specjalne otwory odpylające. Dostępne są w wielu kształtach, które dopasować można do narzędzi ze stopą prostokątną, trójkątną typu delta lub stopą typu żelazko.

Te papiery ścierne występują w pełnym zakresie granulacji ziarna.

Mogą być stosowane w pracach zarówno zgrubnych, jak i tych wymagających wykorzystania drobniejszego ziarna.

Za pomocą szlifierki można łatwo i wygodnie dokonać obróbki powierzchni różnych materiałów. Rodzaj papieru ściernego musi być jednak odpowiednio dobrany do surowca.

W porównaniu do papierów ściernych dedykowanych obróbce ręcznej, materiały do szlifierek nie różnią się szczególnie pod względem właściwości. Odmienna specyfika wynika ze sposobu montażu. Szlifierki charakteryzują się bowiem różnymi systemami mocowań.

Papier ścierny do szlifierek oscylacyjnych

Szlifierki oscylacyjne dysponują specjalnymi rzepami na papier ścierny od strony spodniej.

Konstrukcja wygląda podobnie także w przypadku szlifierek mimośrodowych.

W tych elektronarzędziach sprawdzi się spreparowany kawałek tradycyjnego papieru ściernego.

Wystarczy wyciąć w nim otwory dla systemu odsysającego pyły, o ile sprzęt takowy posiada.

Do przeprowadzenia montażu niezbędna jest jednak specjalna stopa szlifierska.

Własnoręczne przygotowanie nośnika ściernego wymaga stosowania dość ostrych narzędzi. W ten sposób uniknąć można postrzępienia brzegów otrzymanego materiału ściernego.

Papier ścierny do szlifierek taśmowych

Sporządzenia pasa ściernego do szlifierki taśmowej jest znacznie trudniejsze. W tym przypadku należy skleić ze sobą dwie końcówki taśmy. Należy przy tym uważać na powstawanie wybrzuszeń.

Dodatkowym utrudnieniem jest brak pewności, że papier ścierny nie ulegnie pęknięciu w trakcie pracy.

Lepszym rozwiązaniem jest zakup gotowych papierów ściernych do szlifierek taśmowych. Dobrej jakości papier ścierny daje gwarancję, że praca będzie bezproblemowa.

W niektórych przypadkach szlifierka może posiadać niekompatybilny z różnymi typami materiałów ściernych system odsysania pyłu.

W taki przypadku zakup papieru ściernego bez otworów i wycięcie ich samodzielnie jest jedynym wyjściem.

Należy też pamiętać, aby nie używać nośników z odmiennie umiejscowionymi otworami. Obrabiana powierzchnia może wówczas ulec uszkodzeniom i prace będzie trzeba zacząć od początku.

Siatki ścierne

Jednym z pochodnych nośników ściernych jest tzw. siatka ścierna.

Praktyczność siatki ściernej wynika z łatwości odpylania oraz sporej wytrzymałości.

Podobnie jak papier ścierny, siatkę ścierną nabyć można w postaci przyciętych do konkretnego rozmiaru arkuszy.

Siatka ścierna występuje również w formie pac i krążków.

Siatki ścierne z reguły produkowane są z materiałów syntetycznych, np. poliestru lub mieszanin poliestru z bawełną.

Nasyp wykonuje się natomiast ze szlachetniejszych odmian karborundu lub elektrokorundu.

W przeciwieństwie do papieru ściernego, cechą szczególną i wartą uwagi w przypadku siatki ściernej jest jej kolor. Wskazuje on bowiem na rodzaj zastosowanej technologii produkcyjnej.

Siatki czarne powstają z węglika krzemu, który w porównaniu z elektrokorundem jest ostrzejszy.

Praca z taką siatką zapewnia lepszą efektywność i przebiega szybciej.

Czarne siatki są jednak dość sztywne, przez co nadają się głównie do twardych gładzi.

W sprzedaży znaleźć można także siatki jaśniejsze, wykonane z białego elektrokorundu. Są bardziej elastyczne i miękkie, przez co nadają się do szlifowania wykończeniowego.

Można nimi pracować nawet na bardzo delikatnych gładziach, np. polimerowych.

Siatka ścierna różni się od papieru ściernego pod kilkoma względami. Cechą najbardziej charakterystyczną jest jej dwustronność, za wyjątkiem nośników montowanych na rzepy.

W zestawieniu z papierem ściernym, siatka mniej się zapycha. Jej oczyszczenie wymaga jedynie delikatnego przedmuchania.

Pod wieloma względami, siatka jest też od papieru ściernego bardziej ekonomiczna. Ostateczny wybór powinien zależeć od indywidualnych preferencji wykonawcy oraz jego wygody.

Papier ścierny wodny

Szlifowanie metodą na mokro wymaga zastosowania specjalnego papieru wodnego, będącego jedną z popularniejszych nośników ściernych.

Ten papier ścierny może posiadać różną gradację oraz szerokie spektrum parametrów użytkowych. W ogólnym rozrachunku, papier wodny nie różni się znacząco od tradycyjnego.

Znajduje zastosowanie w wielu metodach obróbczych, zwłaszcza polerowaniu.

Podobnie jak typowy papier ścierny, ten materiał ścierny sprzedawany jest w arkuszach o różnych rozmiarach.

Od modeli standardowych odróżnia się przede wszystkim całkowitą wodoodpornością. Można bez przeszkód moczyć go w wodzie lub nafcie, po czym wykorzystać do polerowania i szlifowania wykończeniowego różnych powierzchni – włącznie z elementami lakierowanymi.

Najpowszechniej dostępny jest wodny papier ścierny do użytku ręcznego. Niektóre produkty tego typu sprawdzają się jednak również w pracy z elektronarzędziami, w tym szlifierkami oscylacyjnymi i taśmowymi.

Papiery ścierne wodne posiadają specyficzne właściwości, które decydują o ich możliwościach i bezpośrednich metodach wykorzystania.

Papiery wodne występują w różnych wariantach pod względem granulacji. Najdrobniejsze nie przekraczają wartości 24.

Posiadają duże ziarna i pozwalają na szybkie usuwanie sporych płatów starych powłok, np. lakieru.

Przy pracach na mokro zaleca się używanie papierów o gradacji większej, niż w przypadku prac bez udziału wody. Papier wodny musi bowiem zachować giętkość po namoczeniu.

Na kartach produktowych tego rodzaju akcesoriów obróbczych często zamieszczane są informacje, dotyczące powierzchni do których się nadają. W sprzedaży dostępne są papiery wodne m.in. do:

• farb i lakierów,
• stali,
• szkła,
• szpachlówki,
• kamienia,
• tworzyw sztucznych,
• włókna szklanego.

Ziarno wodnego papieru ściernego powinno być wykonane z odpowiednio przystosowanych tworzyw sztucznych. Dobry papier ścierny powinien powstać na bazie węglika krzemu.

Znaczenie ma także rodzaj nośnika papieru ściernego. Najlepiej wybrać zaimpregnowany papier ścierny lateksowy, który nie utraci swej struktury pod wpływem użytkowania.

Gramatura nośnika papieru ściernego oznaczana jest symbolami liter:

• Wyroby o granulacji niskiej korzystają z bardzo grubego nośnika o gramaturze C.
• Produkty o drobnym ziarnie wymagają papieru bardziej miękkiego, który posiada gramaturę A.

Na uwagę zasługują modele wyposażone w antypoślizgową strukturę, znacząco zwiększającą wygodę użytkowana.

W przypadku papierów wodnych, znaczenie ma również lepiszcze łączące nośnik z ziarnem.

Zalecanym rozwiązaniem jest wybór produktu spojonego żywicami syntetycznymi. Dobrze chronią one ziarno przed wykruszaniem się podczas szlifowania lub polerowania.

W sprzedaży znajdują się papiery ścierne uniwersalne – do pracy zarówno na sucho, jak i na mokro. Jeżeli planowane jest wykonanie zróżnicowanych czynności, warto zwrócić na nie uwagę.

Papier ścierny na budowie domu

Przystępując do pracy z papierem ściernym, należy mieć na uwadze kilka podstawowych kwestii:

1. Pierwsza z nich dotyczy materiału, do którego przeznaczony jest dany nośnik.
2. Druga obejmuje gradację.
3. O trzeciej należy pamiętać w przypadku pracy z elektronarzędziem – chodzi o obroty, do jakich przystosowany jest papier ścierny.

W realizacji większości prac obróbczych, rzadko kiedy jedna gradacja okazuje się wystarczająca.

Przed przystąpieniem do jakichkolwiek działań najlepiej dysponować całym ich kompletem.

W przypadku papierów ściernych (zarówno ręcznych, jak i do szlifierek) reguła stopniowania granulacji ma bardzo duże znaczenie. Należy rozpoczynać od papierów o większych ziarnach (mniejszy numer), a na kolejnych etapach zamieniać je na nośniki o coraz mniejszej ziarnistości (większy numer).

Takie rozwiązanie pozwoli na uzyskanie powierzchni gładkiej i pozbawionej widocznych skaz.

Pozornie wygodną opcją wydaje się stosowanie tylko jednego papieru o średnim rozmiarze ziarna. Nie da się niestety uzyskać w ten sposób dobrych efektów.

Zły dobór papieru może doprowadzić do jego przedwczesnego zużycia. Osadzające się wówczas drobinki pyłu zarysowują powierzchnię, a w przypadku obróbki maszynowej mogą nawet ją przypalić.

Przez nieuwagę można zmarnować nie tylko czas, ale i pieniądze.

Fachowcy najczęściej polecają technikę, która polega na stopniowym przechodzeniu z papieru gruboziarnistego do drobnoziarnistego. W takim przypadku żaden dostępny rozmiar nie jest pomijany.

Rozpoczynając więc obróbkę od papieru o gradacji 120, należy płynnie przejść do gradacji 150 – ale nie wyższej.

Stopniowanie gradacji

Przy realizacji prac z papierem ściernym bardzo ważne jest staranne usuwanie pyłu, który zbiera się na szlifowanej powierzchni.

Należy pozbywać się go zwłaszcza przed rozpoczęciem obróbki z zastosowaniem drobniejszej granulacji.

Zalegające drobiny i pył pozostawiony z poprzedniego etapu prac mogą przyczynić się do powstawania zarysowań powierzchni. Stopniowanie gradacji jest najlepszym sposobem na usunięcie powstałych drobin.

Pozwala też na bardziej precyzyjne pozbycie się zarysowań z wcześniejszych etapów pracy. Stosowanie się do tej zasady jest bardzo korzystne.

Nie warto unikać używania kilku papierów ściernych, jeżeli są dostępne na miejscu.

Przeskoki w gradacji nie przyspieszają wbrew pozorom obróbki. Jeżeli materiał jest twardy, wykorzystanie zbyt drobnego papieru może nawet dwukrotnie wydłużyć czas pracy.

W przypadku braku możliwości płynnego przechodzenia między kolejnymi gradacjami, niektóre z nich można w ostateczności pominąć.

Możliwe jest zatem przejście np. z P100 bezpośrednio do P150, bez użycia P120.

W zależności od obrabianego materiału i rodzaju papieru ściernego, należy jednak liczyć się w takim przypadku z ryzykiem uzyskania gorszego rezultatu. Słabszy efekt końcowy często uwidocznia się dopiero po lakierowaniu.

Wybór gradacji papieru na początek i koniec prac

Dość problematyczna może się okazać kwestia wyboru, jaki papier ścierny wybrać na początek i koniec obróbki.

Wszystko zależy od oczekiwanych efektów oraz materiału, na którym realizowane są prace.

Przykładowo, w przypadku drewna surowego najczęściej rozpoczyna się obróbkę od ziarnistości 80-100.

Papier ścierny w takim zakresie ziarnistości pozwala na usunięcie uszkodzeń, wgłębień czy śladów pozostawionych po maszynach.

Jeżeli jednak materiału do zeszlifowania jest zbyt dużo, użyć można papieru grubszego – np P60 lub P40.

Na kolejnych etapach stosuje się drobniejsze ziarno, powyżej P100.

Celem jego zastosowania jest usunięcie rys i nierówności wykonanych podczas początkowego szlifowania.

Prace zwykle wystarczy zakończyć na gradacji 180 lub 220.

Powierzchnia obrobiona w ten sposób sprawi wrażenie gładkiej i gotowej do lakierowania.

Jeżeli jednak planowane jest zastosowanie lakierów wodnych, wskazane jest użycie nieco drobniejszego papieru – np. 240 lub 280.

W przypadku szlifowania drewna warto pamiętać, że to właśnie nałożona powłoka wpływa na efekt idealnej, pełnej gładkości.

Zastosowanie ziarna drobniejszego należy dokładnie rozważyć.

Wygładzenie powierzchni może utrudnić pokrycie jej farbami czy lakierami, które gorzej przywierają i łatwiej ulegają łuszczeniu.

Zastosowana granulacja wpływa też do pewnego stopnia na odcień, jaki drewno zyskuje po lakierowaniu lub barwieniu. Wynika to z zmiennej chłonności.

Papier ścierny może posłużyć do usuwania lakierów i farb z mebli. W takim przypadku należy uważać, aby przypadkiem nie uszkodzić wyposażenia.

Nierzadko lepiej pracować wolniej, ale za to staranniej. Najlepiej na początek wybrać papier ścierny o gradacji 150 i zakończyć prace na 220.

Trudno znaleźć w tym przypadku złoty środek. Sporo zależy od indywidualnych okoliczności.

Zwykle lepszym rozwiązaniem jest użycie grubszego papieru i pracowanie delikatnie, niż zastosowanie drobnej gradacji i nadmierne dociskanie do powierzchni.

Można też wziąć pod uwagę inne metody pozwalające na pozbycie się starych powłok. W zastępstwie papieru ściernego wykorzystać da się np. środki chemiczne, cykliny czy skrobaki.

Oczyszczanie powierzchni papierem ściernym krok po kroku

Większość standardowych papierów ściernych nie jest dostatecznie ostra, aby przeciąć najbardziej wytrzymałe materiały.

Przykładem może być drewno. Jego włókna w trakcie obróbki papierem ściernym nie są przecinane, tylko rozrywane.

W przypadku szlifowania poprzecznego do włókien, wystąpić może efekt chropowatej powierzchni.

Istnieje też ryzyko pozostawienia nieestetycznych i głębokich rys, które uwidoczniają się po lakierowaniu barwiącym lub olejowaniu drewna.

W przypadku gatunków najtwardszych, wyrywanie włókien papierem ściernym pozostawia po sobie głębokie wżery.

Wyjątkiem od tej reguły jest zastosowanie szlifierek oscylacyjnych, mimośrodowych i taśmowych z granulacjami grubymi, poniżej P60.

Pozwalają one na usuwanie uszkodzeń powierzchni oraz nadawanie jej kształtu.

Szlifując pod kątem ok 45 stopni do linii włókien, uzyskać można znacznie mniejsze zużycie powierzchni ściernej oraz przyspieszyć realizację prac.

Wynika to faktu, że szlifierka wyrywa włókna z duża siłą, zamiast szlifować je stopniowo.

Zastosowanie drobniejszych materiałów należy prowadzić wzdłuż włókien.

Często można spotkać się z opinią, że wzdłuż włókien prowadzi się jedynie ostatni etap szlifowania. Nie jest to jednak właściwe rozumowanie.

Nawet papiery ścierne o tej samej gradacji mogą posiadać odmienne rozmiary ziaren, których pozostawione ślady mają różną głębokość.

Nie zawsze da się je usunąć podczas finalnego szlifowania powierzchni.

W takim przypadku istnieje ryzyko, że prace trzeba będzie zacząć od początku.

Stosując szlifierkę mimośrodową, uzyskać można szlifowanie wzdłuż oraz w poprzek włókien drewna.

Wynika to z losowości ruchów krążka z papieru ściernego. Widoczność powstałych rys wynika z różnych czynników, np. finalnej granulacji, siły docisku, jakości papieru ściernego czy typu materiału.

Rysy te mają postać krótkich, delikatnie zakrzywionych linii.

Aby uzyskany efekt stosowania szlifierki mimośrodowej był zadowalający, na koniec warto delikatnie obrobić powierzchnię drewna ręcznie – szlifując wzdłuż włókien.

Należy przy tym użyć papieru o tej samej gradacji, na której zakończone zostały prace ze szlifierką.

Równomierne rozkładanie nacisku

Używając papieru ściernego ręcznie, należy uważać na równomierne rozłożenie docisku. Lepiej nie dociskać go palcami tylko w jednym miejscu.

W przypadku miękkich materiałów, nierównomierny nacisk prowadzi do powstawania głębiej zeszlifowanych miejsc. Wygląda to nieestetycznie, a przy tym jest trudne do usunięcia.

Najlepiej kontrolować powierzchnię, wykonując prace pod wyraźnym oświetleniem.

Jeżeli równomierny docisk sprawia problem, zastosować można klocek szlifierski. Należy owinąć nim papier ścierny.

W sprzedaży dostępne są również gotowe kostki, wykonane z pokrytej medium ściernym pianki.

Papier ścierny można ewentualnie złożyć kilka razy. Im sztywniejszą posiada powierzchnię, tym lepiej uda się rozłożyć nacisk.

Jeżeli jedna ze stron się zużyje, tak przygotowany papier ścierny można po prostu rozwinąć bez przerywania pracy. Po znalezieniu fragmentu niezużytego, wystarczy ponownie ponownie go złożyć.

Najdrobniejsze detale lub powierzchnie wypukłe można też oszlifować papierem ściernym na podłożu z gąbki. Znaleźć da się także gotowe gąbki ścierne, pokryte elastycznym i delikatnym ziarnem. Pozwalają one na uzyskanie równomiernego nacisku, a zarazem ułatwiają dotarcie do wszelkich zakamarków.

Regularne oczyszczanie powierzchni

Zabrudzenia gromadzone na obrabianej powierzchni mogą same działać niczym papier ścierny. Nierzadko trudno nad tym zapanować.

Najlepiej usuwać pył regularnie – zarówno z używanego papieru ściernego, jaki szlifowanej powierzchni.

Zabieg ten jest konieczny zwłaszcza podczas zmiany granulacji na drobniejszą.

Na pierwszy rzut oka, ścierniwo i resztki żywicy powstałe w trakcie pracy są niewidoczne.

Pozostawiają jednak rysy, których trudno się pozbyć.

Często uwidoczniają się dopiero po przetarciu odpylonej powierzchni suchą szmatką z bawełny.

Z zasady przyjmuje się, że obróbkę drewna papierem ściernym należy zakończyć na granulacji P150 lub P180.

Za błyszczącą i gładką powierzchnią odpowiada bowiem nie poziom wyszlifowania, a warstwa lakieru lub politury.

Ewentualne defekty można usunąć poprzez zastosowanie materiałów ściernych z gradacją do P80 włącznie.

Wyższe granulacje (od P100) usuwają jedynie najwidoczniejsze rysy, powstałe na skutek szlifowania powierzchni granulacjami wyższymi.

Szlifowanie drobniejszym papierem (P150 – P180) niewiele już zmieni w efekcie końcowym, ponieważ rysy przestają być widoczne.

Defekty szlifowania lub rysy mogą się ujawnić mocniej po olejowaniu, niż np. lakierowaniu.

Szlifowanie do granulacji choćby i P400 nie jest błędem, jeżeli wymaga tego dana obróbka.

Warto za każdym razem przeprowadzić próbę na niepotrzebnym kawałku materiału, ewentualnie w mniej widocznym miejscu obrabianego przedmiotu.

Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że wraz ze wzrostem gładkości powierzchni spada chłonność lakieru, oleju, politury czy bejcy.

Osłabienie przyczepności może w konsekwencji doprowadzić do złuszczania się warstwy ochronnej, co ma miejsce zwłaszcza w warunkach zewnętrznych. Zależność występuje również w przypadku przyciemniania lub zmiany koloru drewna.

Elementy barwione na ten sam odcień muszą być przeszlifowane z taką samą granulacją końcową.

W przeciwnym razie elementy potraktowane drobniejszym uziarnieniem będą jaśniejsze po olejowaniu lub lakierowaniu.

Po zakończeniu pracy z papierem ściernym, często występującym problemem jest podnoszenie się włókien drewna po nałożeniu początkowej warstwy lakieru.

Są one przyczyną chropowatości i nierzadko psują efekt finalny.

Rezultat ten może niestety wystąpić także bez lakierowania.

Wystarczy nieuważnie pozostawić przeszlifowane drewno na parę dni, a powierzchnia przestanie być idealnie gładka.

Niektóre włókna przecięte w trakcie obróbki ulegają wprasowaniu w drewno.

Częściową może to wystąpić także po obróbce maszynowej, np. heblowaniu.

Zmiana wilgotności doprowadza do chłonięcia wody przez komórki drewna, przez co zmienia się jego kształt i włókna ulegają wyprostowaniu. Mogą niestety wówczas wystawać ponad powierzchnię.

Istnieje kilka sposobów na uniknięcie tego zjawiska.

Jeżeli między szlifowaniem drewna a jego malowaniem lub lakierowaniem minie kilka godzin lub dni, należy unikać wszelkich zmian wilgotności.

Dotyczy to zarówno warunków pomieszczenia, jak i odpowiedniego wyrównania temperaturowego materiału.

Po zakończeniu obróbki papierem ściernym powierzchnię drewna warto zwilżyć za pomocą szmatki i wody destylowanej.

Można w tym celu zastosować wodę do żelazek, ale powinna być bezzapachowa.

Po wyschnięciu powierzchni, wystające włókna wystarczy delikatnie przeszlifować ostatnio używaną granulacją.

W razie konieczności można ewentualnie zastosować nieco drobniejszą gradację.

Kiedy pierwsza warstwa lakieru zostanie już nałożona, należy poczekać na jej wyschnięcie i delikatnie przeszlifować powierzchnię papierem ściernym o granulacji P320.

W ten sposób usunąć można nierówności, a także lepiej przygotować powierzchnie na nakładanie nowej powłoki.

Efekt finalny w dużym stopniu zależy od czynników indywidualnych.

Warto więc podejmować próby i popełniać błędy, a powtarzalność czynności z pewnością okaże się pomocna w opanowaniu wszystkich tajnik obsługi papieru ściernego.

Ile kosztuje papier ścierny?

Papiery ścierne nie należą do produktów szczególnie drogich.

Wręcz przeciwnie, arkusz o standardowych rozmiarach 230×280 mm kosztuje około dwóch złotych.

W sprzedaży znaleźć można także całe zestawy papierów ściernych o różnej gradacji.

Koszt takiego kompletu to zwykle kilka- kilkanaście złotych.

Ceny wyglądają podobnie również w przypadku papierów wodnych.

Warto przy tym pamiętać, że nośniki ścierne ulegają zużyciu. Powierzchnia może się dość łatwo zapchać, zależnie od rodzaju zastosowanego z nim elektronarzędzia czy intensywności prac ręcznych.

Ziarna ulegają sklejeniu z drobnym pyłem lub żywicą, przez co nie są w stanie dalej szlifować materiału.

Obniża to efektywność pracy.

Jeżeli mimo tego szlifierka wciąż pracuje i wprawia w ruch arkusz lub pas, może po pewnym czasie zacząć się nagrzewać.

Przedłużanie tego procesu prowadzi do stępienia ziarna, przez co produkt ścierny nadaje się do wyrzucenia.

Nagrzany papier ścierny lub pas oddaje też ciepło na materiał poddawany obróbce. Nierzadko pozostawia to trwały, niemożliwy do usunięcia ślad.

Zamiast marnować czas i niweczyć efekty całej pracy, lepiej po prostu zainwestować w nowe akcesorium – zwłaszcza, że kosztuje niewiele.