Sztukateria w domu: cena, rodzaje, montaż [krok po kroku]

Niedoceniane surowce, znalazły swoje zastosowanie w sztukaterii wewnętrznej i zewnętrznej. Gips, styropian, poliuretan i drewno. Czy ktoś zwróciłby na nie uwagę w surowej postaci? Poddane obróbce stają się niezastąpionym elementem dekoracji lub wykończenia domu jednorodzinnego. Oprócz walorów estetycznych, pełnią wiele funkcji praktycznych i podążają wraz za zmieniającą się modą.

Sztukateria wewnętrzna posiada liczną “rodzinę” wielu produktów, z który każdy może znaleźć swoje miejsce w domowych zakamarkach lub frontach, które mają być zauważane.

Sztukaterii trzeba doświadczyć, ale najpierw trzeba ją zauważyć. Gdzie? Niniejszy artykuł kierunkuje myślenie w stronę sztukaterii i wszystkiego, co warto o niej wiedzieć.

Co to jest sztukateria wewnętrzna i zewnętrzna, po co się ją stosuje?

Sztukateria przywodzi na myśl pałacowe ornamenty i kopuły, a także barokowy przepych i bogactwo.

Sztukateria to technika przyozdabiania wnętrz i fasad budynków, która początek ma w starożytności, ale dzięki swoim walorom i funkcjom podążała, za wyznaczanymi przez kolejne epoki, trendami w architekturze, aż dotarła do współczesnych czasów.

Za czym stoi jej ponadczasowy sukces?

Funkcjonalność i niezobowiązujące piękno. Czy istnieje lepszy zastaw cech?

Sztukateria od początku swojej świetności, wykonywana była z trwałych, ale nie drogich materiałów, dzięki czemu mogła być alternatywą rzeźbienia w drogim kamieniu. Kunsztu, bogactwa i ekskluzywności nadawała sztukaterii sprawna ręka mistrza rzeźbiarza.

Która epoka wypromowała sztukaterię?

Nie trudno zgadnąć, że barok był momentem, kiedy sztuka ozdabiania budowli i wnętrz, stała się “hitem” tamtejszych czasów. Zafascynowane możliwościami sztukaterii społeczeństwo “upychało” elementy dekoracyjne wszędzie, gdzie się dało, barwiąc je dodatkowo modnymi wówczas kolorami złota.

Motyw? Im więcej tym lepiej.

Czasy się zmieniły, a wraz z nimi sposób postrzegania piękna.

Współczesna sztukateria w domu jednorodzinnym nie jest już tak wyróżniająca się, chociaż nadal lubi zwracać na siebie uwagę. Po co się ją stosuje? Sztukateria udowadnia, że ma duży potencjał:

• Element dekoracyjny – niewątpliwie sztukateria wewnętrzna potrafi wzbogacić charakter każdego wnętrza. Zdarza się, że kunszt i elegancja aranżacji wnętrz sztukaterią jest tak bogata, że zbędne okazują się inne dodatki typu obrazy, wazony lub lustra;
• Wystrój wnętrz – gołe ściany? Niby nie można się do nich “przyczepić”, ale czy nie wyglądają zbyt smutno i mało wyraziście? Sztukateria wewnętrzna udowadnia, że nad efektownym wystrojem wnętrz nie trzeba się długo zastanawiać. Wystarczą sprytne rozwiązania, które dodadzą niepowtarzalnego efektu;
• Eleganckie wykończenie – kiedy jedni lubią praktyczność, dla innych eleganckie wnętrze jest przestrzenią w której dobrze się czują i którą chcą eksponować. Sztukateria wewnętrzna w domu jednorodzinnym może być zarówno namiastką pałacowych zdobień, jak również dyskretnym, luksusowym dodatkiem;
• Imitacja drogich rozwiązań – misterne płaskorzeźby, kolumny lub faktury można otrzymać, drążąc w kamieniu lub gipsie. Do tego niezbędny jest jednak drogi materiał, a przede wszystkim mistrz, który wykona misterną robotę. Można jednak zastąpić drogie wykonanie, tańszym, a łudząco podobnym rozwiązaniem;
• Aranżacja różnych stylów – przekrój epok spowodował, że każda z nich wypracowała sobie indywidualny wizerunek i niepowtarzalny charakter wnętrza, który jest inspiracją dla współczesnych ludzi. Sztukateria wewnętrzna pomaga odzwierciedlić nurty architektoniczne i wykreować pożądany styl;
• Renowacja zabytków – materiały używane do ozdabiania fasad i wnętrz budynków były bardzo trwałe, a na pewno efektowne, jednak trudy historii często odbijały się na ich wyglądzie. Aby odtworzyć dawną świetność rzeźb, warto zaangażować nowoczesne rozwiązania, jakie daje sztukateria;
• Ukrywanie nieestetycznych miejsc – sztukateria wewnętrzna nadaje się do maskowania niewielkich nierówności takich jak dziury w ścianie, na suficie; także ciągnące się po ziemi kable można ładnie “zamaskować” sztukateryjnymi listwami bądź innymi kształtami;
• Ozdoba elewacji budynku – sztukateria zewnętrzna nie jest zarezerwowana tylko dla stylu dworskiego. Nowoczesne rozwiązania potrafią wzbogacić efekt wizualny także modernistycznych budynków.

Rodzaje sztukaterii

Najprostszym podziałem sztukaterii jest wewnętrzna i zewnętrzna.

Łatwo się domyślić, że chodzi tu o aranżację wnętrz budynku (sztukateria wewnętrzna) oraz jego fasady (sztukateria zewnętrzna). Czym charakteryzują się dekoracje dedykowane dla poszczególnych grup?

Sztukateria zewnętrzna – można tu wyróżnić szerokie spektrum elementów, które mogą się znaleźć na elewacji budynku, między innymi:

• gzymsy;
• kolumny;
• rozety;
• fasety;
• pilastry.

Wszystkie te dekoracje kojarzą się raczej ze stylem dworskim, pałacowym i klasycznym, który przecież wciąż cieszy się dużą popularnością wśród indywidualnych realizacji.

Prawdę mówiąc, bez tych elementów dom, którego bryła została zaprojektowana w stylu dworskim, bez sztukaterii nie będzie pełnym odzwierciedleniem wizji inwestora.

Dawniej, do wykonania wszystkich, wskazanych elementów stosowało się gips lub tynk cementowo – wapienny. A jak jest dziś?

Popularnym materiałem wykończeniowym jest styropian lub poliuretan.

Dlaczego?

Są to tworzywa lekkie, a jednocześnie wytrzymałe, oraz proste w montażu.

W bogatej ofercie sklepów można znaleźć gotowe wzorniki, które wystarczy jedynie nakleić i stworzyć wyjątkowy efekt.

Nie tylko pałacowe posiadłości można ozdabiać sztukaterią zewnętrzną. Design tego elementu wykończeniowego ewoluował wraz z postępem architektury.

Współczesnym domom można dodać odrobinę dodatkowej geometrii dzięki gzymsom styropianowym i boniom elewacyjnym.

Sztukateria wewnętrzna służy głównie ozdabianiu wnętrz i tutaj wyróżnić należy następujący podział materiałów, z których elementy są wykonywane:

• Sztukateria poliuretanowa. Dzięki temu tworzywu, sztukaterię można położyć w każdym miejscu. Dlaczego? Przede wszystkim charakteryzuje się dużą wytrzymałością na czynniki zewnętrzne, czyli wilgoć lub promieniowanie UV. Dzięki temu, znajdzie swoje zastosowanie w łazience czy kuchni, czyli tam gdzie przepływ pary i wody jest największy. Poliuretan wyznacza nowe możliwości w wielu dziedzinach i coraz częściej wypiera pozostałe produkty.
• Sztukateria gipsowa. Jest pierwotnym materiałem do wykańczania wnętrz, od którego wszystko się zaczęło. Nie ma wątpliwości, że taki typ dekoracji jest najbardziej profesjonalny i oddaje charakter luksusu, ale czy każdy będzie w stanie to dostrzec? W dobie kiedy misterne rzeźbienie faktur jest drogo wyceniane, inwestorzy raczej decydują się na prostsze i tańsze rozwiązania, które potrafią do złudzenia przypominać pierwotny styl. Sztukateria wewnętrzna w domu jednorodzinnym coraz rzadziej robiona jest z ciężkich elementów sztukaterii gipsowej, także dlatego, że gips jest materiałem ciężkim i lubi się ukruszyć. Sztukateria gipsowa wciąż jednak cieszy się uznaniem w budynkach sakralnych, muzeach lub konserwacjach starych kamienic.
• Sztukateria styropianowa. Sztukateria styropianowa to najtańsze rozwiązanie, które można znaleźć w asortymencie wszystkich sklepów budowlanych. Współczesne listwy sufitowe lub sztukateria ścienna ze styropianu potrafią zaskoczyć eleganckim designem, którego nie trzeba się wstydzić, ponieważ styropian przechodzi obecnie renesans swojej funkcjonalności. Sztukateria styropianowa jest produktem lekkim, który można zamontować samodzielnie na kleju lub taśmach budowlanych. Ozdobne listwy styropianowe od dekad ładnie wypełniają przestrzeń pod sufitem. Dzięki nim, ściany nie wydają się “gołe”. Minusem tego rozwiązania jest fakt, że sztukateria wewnętrzna styropianowa z czasem może żółknąć, odkształcać się lub łamać, ale nic nie stoi na przeszkodzie aby pomalować listwy ozdobne styropianowe na dowolny kolor farbą ścienną.
• Sztukateria drewniana. Sztukateria drewniana to sztuka dla “smakoszy”. Każdy zwróci na nią uwagę, ale nie każdemu się spodoba. Dlaczego? Wyróżnia się przede wszystkim rzemieślniczą pracą twórczą. Produkty tej kategorii są najczęściej wykonywane na zamówienie. Kojarzy się raczej z ludowym stylem. Co to oznacza? Drewniana sztukateria w domu jednorodzinnym idealnie wpisze się w kulturę regionalną na przykład na Podhalu lub w Karkonoszach. Jeśli jednak nowoczesna aranżacja wnętrz opiera się na stylu skandynawskim, sztukateria drewniana idealnie wkomponuje się w ten trend.

Zastosowanie sztukaterii

Sztukateria może wyróżniać jeden styl, a może stanowić eklektyczny obraz różnych światów i być sprytnym łącznikiem. Sztukateria w domu jednorodzinnym udowadnia, że “diabeł tkwi w szczegółach”. W jaki sposób?

Można ją zamontować z myślą o udekorowaniu wnętrza. Można też z zupełną premedytacją położyć tam, gdzie będzie pełniła ważną funkcję.

Może być bohaterem drugoplanowym lub prowokatorem, zwracającym na siebie uwagę. Może być też towarzystwem dla innych, cennych dekoracji lub jedynym “wątkiem” rysującym opowieść danego wnętrza.

Dla sztukaterii zawsze znajdzie się miejsce, bez względu na styl, który towarzyszy przestrzeniom. Gdzie lubi pojawiać się najbardziej?

Sztukateria na ścianę

Ściana daje dużo możliwości. Może być ozdobiona tapetą, pomalowana farbą, zastawiona meblami lub – udekorowana sztukaterią.

Kij ma dwa końce, a ściana ma górę i dół, dzięki czemu łączy sufit i podłogę. Pomiędzy tymi dwoma przestrzeniami może się wiele dziać. Co na przykład?

Przede wszystkim trzeba zacząć od oddzielenia przestrzeni. Można sobie wyobrazić, że ściana jest płótnem, na którym powstanie obraz. Obraz musi mieć ramy.

Popularne produkty z kategorii sztukaterii na ścianę to dekoracyjne listwy ścienne (pod sufitem) i cokoły (przy podłodze). Utarło się, że te są zwykle białe, mogą być różnych wysokości, ale ogólnie niczym się nie wyróżniają. Na szczęście ta opinia się zmienia, a inwestorzy coraz większą uwagę przywiązują do detali.

Współczesna moda, która dotyczy też listew i cokołów, zwraca uwagę na to, żeby dekoracyjne listwy ścienne i cokoły były kolorystycznie dopasowane do drzwi wewnętrznych.

Zmiana? I to spora, ponieważ kiedyś krążyło przekonanie, że cokoły mają być dobrane do barwy podłogi, a dekoracyjne listwy ścienne klasycznie białe. Na szczęście obecny wybór tych produktów jest tak duży, że każdy może wybrać coś dla siebie.

Jeśli jest już rama, warto zadbać o środek.

Sztukateria na ścianę stwarza duże możliwości artystyczne każdego dekoratora. Jakie elementy cieszą się sławą?

• Symetryczne listwy sufitowe. Sztukateria lubi geometrię. Nie wiedzieć dlaczego, ale dobrze to wygląda i potrafi dopasować się do każdego stylu. Dzięki łatwo połączonym listwom (najlepiej w kształcie kwadratów i prostokątów) można stworzyć finezyjną, ścienną galerię. Nowoczesne aranżacje lubią minimalizm, dlatego w środek złożonych listew nie trzeba nic “wsadzać” i “upychać”. Można je za to pomalować pastelowymi kolorami. Stworzy to efekt harmonii i uporządkowania. Jeśli jednak ozdobne listwy będą “otoczką” dla luster, można się spodziewać, że aranżacja przestrzeni jest ukierunkowana w stronę stylu francuskiego lub glamour. Geometria na ścianie może mieć ważne zadanie – dzięki niej uda się optycznie powiększyć lub pomniejszyć pomieszczenie.
• Gzymsy, kolumny i konsole. Wydanie tylko pałacowe? Niekoniecznie. Chociaż misterne ornamenty, głowice i kopuły, faktycznie mogą się kojarzyć z klimatem dawnych arystokratów, to współczesna sztuka dekoracji wnętrz lubi wyzwania i takie też stawia przez realizatorami. Dzięki możliwościom sztukaterii ściennej można stworzyć nieoczywiste wnętrze, łącząc “koronkowe” detale z meblami w stylu nowoczesnym lub vintage. Można też pozostać przy schemacie i zaaranżować przestrzeń bogactwem i przepychem sztukaterii ściennej.
• Rozety i kasetony. Szczególnie te drugie kojarzą się trochę z latami 80. XX wieku, kiedy to, oklejano nimi sufit. Można to sobie wyobrazić i szybko dojść do wniosku, że efekt trochę kiczowaty. Kasetony jednak nie miały zamiaru ustąpić miejsca, dlatego znalazły sobie inny punkt – na ścianach. Tam czują się dobrze, a realizatorzy pomysłów takiej aranżacji wnętrz od nowa dostrzegają ich piękno. Rozety i kasetony sufitowe lubią styl nowoczesny. Dlaczego? Są minimalistyczne, a jednak wprowadzają we wnętrzu dynamikę. Nie muszą być jednakowych kształtów i rozmiarów. Wręcz nie powinny. Ciekawszy efekt można uzyskać, bawiąc się kształtami i wzornictwem.

Sztukateria elewacyjna

Można mieć nowy dom, nie zmieniając jego konstrukcji? Można! Wystarczy przeprowadzić metamorfozę elewacji za pomocą sztukaterii zewnętrznej. Co warto ozdobić i kiedy przyda się styropianowa sztukateria elewacyjna?

• Okna i drzwi. To stale obowiązujący trend, który nie staje się opatrzony i się nie nudzi. Oczywiście, można po prostu ramę wyróżnić innym kolorem tynku, ale czy nie warto wprowadzić trochę dynamiki? Sztukateria elewacyjna w postaci listew urozmaica przestrzeń wokół okien i drzwi. W branży dekoratorskiej wyróżnia się dwa style:
  • europejski (klasyczne ozdobne listwy z bogatymi wspornikami w stylu dworskim lub nowoczesne, minimalistyczne opaski),
  • amerykański (styropianowa sztukateria elewacyjna, która wyróżnia okiennice, opaski i gzymsy).
• Kolumny. Te są już typowo zarezerwowane dla stylu pałacowego, ale wciąż lubiane i popularne. Nie chodzi tu właściwie o samą kolumnę, ale o jej zdobnictwo, a raczej imitację. Kolumna, jako konstrukcja budowlana jest osobnym elementem, który zazwyczaj podtrzymuje balkon, jest częścią wykuszu lub dekoracją powitalną przy wejściu do budynku. Sztukateria elewacyjna to pilaster, który jest wypukłą bryłą, mocowaną na płasko, imitującą kolumnę.
• Bonie. Coś nowego, co przyjęło się z dużą aprobatą. Dlaczego? Ponieważ za pomocą boniowania, można starym budynkom nadać nowoczesnego charakteru. Styropianowe profile narożne wtapia się w warstwę cieplną zostawiając między sobą przestrzeń dekoracyjną (boniowanie). Efekt można by porównać do ułożenia na ścianach gigantycznych kafli, które tworzą bardzo estetyczny, trójwymiarowy efekt. Czy takie rozwiązanie pasuje do starego budownictwa? Jak się okazuje – tak. Wielu posiadaczy, znudzonych wizerunkiem swojego domu, decyduje się na metamorfozę elewacji za pomocą boniowania.

Sztukateria w salonie

Sztukateria w salonie cieszy się dużym zainteresowaniem. Decyduje o tym fakt, że salon to najczęściej największe pomieszczenie w domu, które lubi być ozdabiane i “dopieszczane”, bez względu na styl przewodni w jakim jest urządzony. Co można ozdobić sztukaterią w salonie?

• Przestrzeń kominkowa. Kominek w stylu klasycznym nie musi się wiązać z ogromnymi kosztami, które trzeba ponieść w związku z bogatym zdobnictwem. Rama obudowy kominka może być ozdobiona elementami polimerowych elementów sztukaterii lub sztukaterią gipsową. Oba materiały doskonale sprawdzają się w obecności wysokich temperatur, ale najważniejszą zaletą jest sam trik! Można stworzyć niesamowity efekt, misternej sztukaterii, gotowym elementem.
• Niechciane wady. W salonie z reguły znajduje się dużo sprzętów audio – telewizor, konsola, systemy stereo. Dużo sprzętów, czyli dużo kabli, które nie wyglądają zbyt estetycznie, kiedy ciągną się po podłodze lub po ścianach. Dzięki listwom poliuretanowym, styropianowym lub drewnianym możliwe jest estetyczne zakrycie defektów. Nie dość, że całość jest niewidoczna to jeszcze ładnie wygląda i komponuje się z całym stylem wnętrza.
• Gołe ściany. Nie mając pomysłu na ozdobienie ścian, warto postawić na sztukaterię. Dyskretne listwy przysufitowe, w kolorze farby ściennej mogą rozweselić wnętrze, powiększyć je lub po prostu urozmaicić. Szczególnie popularna jest geometryczna sztukateria ścienna, w środku tak stworzonej ramy można powiesić telewizor, lustro lub obraz.
• Sztukateria drewniana może podkreślić styl skandynawski lub ludowy. Ta, idealnie podkreśla charakter organicznego materiału i wprowadza ciepły, domowy klimat. Można się zdecydować na bogaty, etniczny ornament elementów, ale warto postawić też na prostotę. Modnemu stylowi skandynawskiemu często towarzyszą białe ściany, drewniane meble i pastelowe dodatki. Wszystko to można podkreślić dobierając efektowne dodatki takie jak laufry, pilastry, ozdobne nogi, tralki oraz gałki czy zaślepki.

Sztukateria w sypialni

Domownicy lubią zakładać w sypialni tapety. Tapety z kolei lubią towarzystwo sztukaterii, która estetycznie wykańcza brzegi okleiny. Te dwa elementy udowadniają, że ich wspólna symbioza przynosi nieoczekiwany efekt. Sypialnia jest miejscem intymnym, w którego wystrój, gospodarze wkładają emocje, oczekując strefy, odpowiadającej im potrzebom. Ważną rolę w sypialni ogrywa światło, które często zlokalizowane jest w 3 ważnych miejscach:

• Sufit, czyli światło nadrzędne. Używane najczęściej i mające za zadanie dostarczać jak największą jasność. Wisząca lampa lub plafon dobrze komponują się w towarzystwie kopuły lub rozety, która nie zasłania dopływu światła, a jednocześnie zdobi płaszczyznę sufitu.
• Ściana za łóżkiem. Wiszące kinkiety nad łóżkiem są ważnym elementem wyposażenia sypialni, szczególnie dla “moli książkowych”, którzy po zmroku zagłębiają się w treść lektury. Dla nich oświetlenie jest ważnym czynnikiem, wpływającym na komfort czynności. Ściana za łóżkiem jest cenną powierzchnią do umieszczenia sztukaterii. Można optycznie powiększyć przestrzeń za pomocą styropianowych listew lub dyskretnie ozdobić otoczkę wokół kinkietów, ornamentami sztukaterii.
• Listwa ledowa pod sufitem. Nieobligatoryjny, ale coraz częściej widywany punkt oświetleniowy, który wprowadza nastrój. Taśmę ledową można dyskretnie ukryć pod sztukaterią w postaci listwy. Ta sama listwa umiejętnie schowa też karnisz tworząc bardzo nowoczesny efekt tego, że zasłona i firana “wychodzą” spod sufitu. Bez względu na to, jaki styl towarzyszy sypialni, sztukateria potrafi umiejętnie podkreślić elegancję tego pomieszczenia.

Sztukateria w przedpokoju

Tutaj elementy sztukaterii mogą pokazać swój prawdziwy potencjał.

Dlaczego? Przedpokój jest zazwyczaj pomieszczeniem małym lub długim, ale wąskim, dlatego realizatorzy mają przed sobą nie lada wyzwanie, aby zaaranżować przestrzeń tak, żeby dobrze się prezentowała. Jakby nie patrzeć, przedpokój jest wizytówką domu – to on wita gości, przyjmuje płaszcze i żegna, zapraszając na kolejną wizytę.

Nie ma wątpliwości – przedpokój musi się prezentować, ale jednocześnie być spójny z resztą aranżacji wnętrz.

W długim, ale wąskim korytarzu warto zastosować ozdobne listwy wykończeniowe na ścianach i rozważyć użycie listew przypodłogowych.

W tym wypadku można pozwolić sobie na umieszczenie ich w położeniu poziomym.

Dzięki temu optycznie zmniejszy się pomieszczenie. Dobrze prezentują się z listwami, ułożonymi w geometryczne prostokąty do środka których można położyć lustra – bardzo ważny element przedpokoju.

W długim korytarzu dobrze wypada też światło przypodłogowe. Pełni ono raczej funkcję dekoracyjną, ale taśmy ledowe warto schować w systemach listw przypodłogowych, najlepiej poliuretanowych.

Aby optycznie obniżyć pomieszczenie warto zdecydować się na okrągłe rozety lub kopuły. Sufit nie będzie tylko gładką płaszczyzną, ale urozmaiceniem, zwracającym na siebie uwagę.

Mały przedpokój? Idealnie sprawdzą się lustra!

A jeśli lustra to sztukateria w postaci listew. W tym wypadku im cieńsze listwy przysufitowe tym lepsze – nie zabiorą cennego miejsca, ale dyskretnie obramują “narzędzie” do optycznego powiększenia przedpokoju.

Przedpokoju nie warto traktować “przechodnio”.

To miejsce w którym toczy się życie i komunikacja, szczególnie osób zapraszanych. Produkty ze sztukaterii na ścianach czy suficie mogą zapraszać już od progu.

Sztukateria sufitowa

Można we własnej sypialni lub salonie stworzyć kopułę na wzór sztuki Michała Anioła, dzięki sztukaterii sufitowej. Nie wszystkich ten styl uwodzi, ale każdy na pewno zwróci uwagę. Koronkowe rzeźbienia styropianu do złudzenia imitują bogate sklepienia, które wydawać by się mogło, że są zarezerwowane dla architektury sakralnej. Wśród produktów sztukaterii wyróżnić można przede wszystkim:

• Kopuły. Kopuły, czyli sklepienia o kształcie czaszy, które bogato zdobią płaszczyznę sufitu. Dzielą się na półkoliste, półeliptyczne, ostrołukowe lub cebulaste. Każda z nich może w inny sposób wyeksponować sufit i nadać mu innej geometryczności i dynamiki. Kopuły są idealnym dopełnieniem wnętrza o stylu glamour, pałacowym lub paryskim. Idealnie łączą sufit z żyrandolem dając efekt luksusu i bogactwa. Producenci wychodząc na przeciw właścicielom wnętrz nowoczesnych, oferują także minimalistyczne kopuły, pozbawione ornametnu. Te, doskonale spisują się w aranżacjach modernistycznych. Dzięki nim na suficie “coś się dzieje”.
• Rozety. Rozety są komponentami, które chylą jednocześnie chylą czoła dawnej sztuce architektonicznej, ale jednocześnie starają się przełamać bariery i “iść do przodu”. Pierwotną funkcją styropianowych rozet była efektowna dekoracja sufitu przez łączenie ich z wiszącym żyrandolem. Szybko jednak okazało, że potencjał elementów jest znacznie większy.
• Kasetony. Kasetony, które współcześnie przechodzą renesans swojej funkcjonalności. Są bardzo praktyczne, ponieważ dają możliwość obniżenia pokoju tanim kosztem. W jaki sposób? Do warstwy wiszącego stelażu przykręca się na jednej płaszczyźnie płyty OSB, przygotowuje się je pod klejenie kasetonów i układa się gotowe elementy sztukaterii wewnętrznej, tworząc estetyczny sufit o różnej fakturze.

Sztukateria okienna

Pomysł na stylowe okna nie musi być drogi w wykonaniu. Popularność sztukaterii elewacyjnej, przeznaczonej do dekoracji okien, z każdym sezonem rośnie coraz bardziej.

Łatwo można sobie wyobrazić zależność: przestronne okno pięknie komponujące się na tle elewacji budynku, a przestronne okno, oplecione ramą i wzbogacone gzymsem pod parapetem z śnieżno-białą firanką wewnątrz? Brzmi inaczej, a wygląda jeszcze lepiej.

Szereg elementów wchodzących w skład sztukaterii okiennej, potrafi zaaranżować budynek w pałac z misternie “rzeźbionymi” ornamentami. Jedyną różnicą jest to, że materiał budulcowy sztukaterii jest lekkim i tanim tworzywem, na które każdy może sobie pozwolić.

Okienna sztukateria w domu jednorodzinnym to przede wszystkim:

• listwy wokółokienne;
• gzymsy podparapetowe;
• gzymsy nadokienne;
• pilastry styropianowe;
• wsporniki ozdobne;
• zworniki nadokienne;
• łuki na wymiar.

Dzięki sztukaterii wokółokiennej, na prawdę można ożywić całą fasadę budynku i przekonać się, że detal ma znaczenie. W jaki sposób?

Proste listwy mogą być estetycznym obramowaniem wokół okna. Dzięki temu, ościeżnica nie będzie wyglądała “nago”, ale sprawi wrażenie kompletnej.

Klasyczne, minimalistyczne wzory pasują do stylu zarówno nowoczesnego jak i płacowego.

Listwy wokół okienne dostępne są w wielu kolorach i wariantach żłobień. Ponadto odznaczają się wykorzystaniem wysokogatunkowego styropianu, który jest odporny na uszkodzenia i warunki atmosferyczne.

Obudowa okna nie zamyka się na listwach. Podparapetowe gzymsy estetycznie wystają przed lico ściany, tworząc efekt dynamiki.

Dodatkowo produkty ze sztukaterii w postaci gzymsu chroni elewację przed deszczem. Podobnie jest z gzymsem nadokiennym.

Estetycznie wystaje przed lico ściany, dzięki czemu cała rama okna wydaje się być większa, dostojniejsza i jakby “pełna”. Takie rozwiązania szczególnie sprawdzają się w dużych bryłach budynków.

Kiedy oka wydają się być symetrycznie za małe do powierzchni ściany, ich objętość można poszerzyć sztukaterią wokółokienną.

Małe, ale mają duże znaczenie. Mowa zwornikach i wspornikach okiennych. Wsporniki tworzą imitację podtrzymywania wysuniętego ze ściany gzymsu.

Zwornik natomiast jest swoista “wisienką na torcie” całej, okiennej dekoracji. Jest jakby klamrą, zamykającą opaskę wokół okna, umieszczoną w centralnym miejscu sklepienia.

Maleńkie akcesoria mogą być minimalistyczną geometrią, pasującą do nowoczesnego stylu, lub wyszukanym ornamentem, idealnie prezentującym się na dworskich posiadłościach.

Nadal dużą popularnością cieszą się okna produkowane na wymiar, w tym o kształcie półkola. Najczęściej są one uzupełnieniem drzwi wejściowych lub usytuowane w symetrycznych zakamarkach budowli. Do ich kształtu mogą być dopasowane listwy przysufitowe, cięte na wymiar.

Sztukateria przysufitowa

Może się wydawać, że na część sufitową mało kto zwraca uwagę, ale jeśli wzbogaci się ją listwami dekoracyjnymi, można być pewnym, że uwaga zostanie zwrócona.

Sztukateria przysufitowa, taka jak na przykład listwy przysufitowe pozwala na płynne przejście między ścianą a sufitem, optycznie zwiększając jego wysokość.

Proste listwy przysufitowe pasują do każdego stylu. Nowoczesna sztukateria w domu jednorodzinnym jest minimalistyczna i bardzo zachowawcza, ale niezbędna.

Elementy sztukaterii wewnętrznej przeznaczone do aranżacji wnętrz barokowych, paryskich lub pałacowych to listwy sufitowe i dekory z elementami roślinnymi, koronkowymi lub bogatym ornamentem.

Sztukateria LED

Oświetlenie sufitowe jest bardzo popularnym rozwiązaniem, które głównie pełni rolę dekoracyjną.

Chcąc delikatnie rozproszyć światło po pomieszczeniu, można skorzystać z taśm ledowych, ukrytych pod listwami sztukaterii przysufitowej.

Zaawansowaną metodą umieszczenia światła ledowego jest montaż tzw. “sufitu podwieszanego“, gdzie do warstwy właściwego sufitu konstrukcyjnego, podwieszane są z odstępem płyty OSB lub z gipsokartonu, tworząc trójwymiarowy efekt dwóch, nachodzących na siebie sufitów.

Takie rozwiązanie jest jednak bardzo drogie, a wykonując je samodzielnie – także czasochłonne i wymagające dużej precyzji.

Efekt podwieszanego sufitu można osiągnąć dzięki sztukaterii przysufitowej, dzięki której taśmy ledowe mogą rozświetlić całą długość, elegancką wiązką światła.

Oświetleniowe listwy sufitowe są łatwe w montażu i można zrobić to samodzielnie

Ile kosztuje sztukateria?

Piękne wnętrze tanim kosztem?

Tak! Dzięki sztukaterii wewnętrznej jest to możliwe.

Wszystko uzależnione jest od pożądanej ilości materiału oraz surowca z którego produkt został wykonany. Jakich cen można się spodziewać?

• Cena sztukaterii montowanej na długość liczona jest w metrach bieżących.
• Sztukateria styropianowa i poliuretanowa są najtańszym rozwiązaniem.
• Sztukateria drewniana jest zazwyczaj wykonywana na zamówienie, a jej koszt jej uzależniony od wykonawcy.
• Sztukateria gipsowa jest najdroższym produktem.
• Sztukateria wewnętrzna cena jest uzależniona od bogactwa ornamentu wykonanego na produkcie.

Niska cena profili styropianowych nie przekłada się na ich jakość i estetykę.

Produkt wykonany z tego tworzywa może być ekspandowany lub ekstrudowany.

Co to znaczy? Pierwszy typ polecany jest do produkcji sztukaterii zdobionej. Jest twardszy, dzięki temu pozwala na wydrążenie skomplikowanych wzorów, drobnych elementów i ornamentów. Drugi typ jest gładki i pozbawiony zdobień dzięki czemu umożliwia łatwą docinkę.

Cena styropianowych listew przypodłogowych czy listew ściennych nie zawsze przekłada się na ich funkcjonalność.

Sztukateria styropianowa polecana jest do montażu pod sufitem, gdzie częstotliwość użytkowa jest znikoma.

W przypadku przyklejenia listew styropianowych przy podłodze istnieje duże prawdopodobieństwo, że wkrótce zostaną zniszczone i nie będą wyglądały estetycznie.

Do montażu profili przypodłogowych, producenci polecają listwy poliuretanowe lub drewniane.

Ich cena może być 3 lub 5 krotnie wyższa od listew styropianowych, ale dzięki właściwościom materiałów dają pewność, że będą służyć przez wiele lat.

Można w tani sposób przeprowadzić metamorfozę mieszkania, dzięki wielu elementom sztukaterii wewnętrznej.

Dekory ścienne okazują się elementami, które potrafią wprowadzić rewolucję wnętrza.

Drobne elementy dekoracyjne ze styropianu, które są łatwe w naklejeniu to koszt kilkudziesięciu złotych.

Duże ornamenty, kopuły lub kolumny to już inwestycja kilkuset złotych, ale jeden, naklejony element wystarcza, żeby przeprowadzić transformację pokoju, salonu lub sypialni.

Montaż sztukaterii krok po kroku

Montaż sztukaterii styropianowej jest łatwy i każdy powinien sobie z tym poradzić. Najtrudniejsze okazuje się docięcie, które przynosi na początku spore trudności.

Wszystko to jednak kwestia wprawy. Kilka nieudanych lub krzywych cięć wypracuje dokładność i sprawność ręki. Nie warto od razu się zrażać.

Aby samodzielnie zamontować sztukaterię wewnętrzną, warto zaopatrzyć się w następujące narzędzia i przedmioty:

• skrzynka uciosowa;
• ołówek;
• gąbka;
• nóż lub piłka z ząbkami;
• klej do styropianu;
• listwy.

Po przygotowaniu niezbędnych narzędzi, można przejść do właściwych czynności:

1. Przygotowanie powierzchni pod elementy dekoracyjne – ściana musi być czysta i równa. Jeśli na płaszczyźnie występują grudki lub fałdy – warto je wyszlifować, jeśli natomiast na powierzchni występują ubytki – należy jest zagipsować, wyszlifować i zagruntować;
2. Wymierzanie i docinanie listew. Pierwsze klejenie jest łatwe – prawdopodobnie na całej długości zmieści się listwa, która po prostu trzeba przykleić w całości. Z każdym kolejnym krokiem konieczne będzie dokładne zmierzenie odległości i docięcie listwy za pomocą piłki lub nożyka. Łączenia w narożnikach pokoju będą inne niż te, które można spotkać przy skosach, dlatego warto pomagać sobie skrzynką uciosową; końce listew należy przyciąć.
3. Klejenie za pomocą kleju, który należy położyć na krawędzi listwy i mocno docisnąć do powierzchni ściany. Zdarza się nadmiar kleju wycieknie. Wówczas niezwłocznie trzeba go usunąć gąbką lub papierem ściernym, zanim ten zdąży wyschnąć.

UWAGA! Jeśli listwy sztukaterii mają być pomalowane, warto to zrobić przed przystąpieniem do klejenia.

Takie rozwiązanie ujmie sporo dodatkowej pracy, ponieważ pomalowanie położonych już listew wiąże się z oklejaniem ich taśmą malarską.

Sztukateria wewnętrzna i elementy dekoracyjne stosowane na zewnątrz jako metoda zdobnicza w architekturze komercyjnej i indywidualnej udowadnia, że detal ma znaczenie i wpływa na wizerunek całej przestrzeni.

Głównym podziałem elementów zdobniczych jest sztukateria zewnętrzna (sztukateria elewacyjna) i sztukateria wewnętrzna.

W obu przypadkach materiałem, który służy do produkcji jest styropian, poliuretan, gips lub drzewo.

Ze względu na właściwości i koszty wytworzenia danych elementów, nowoczesna sztukateria wewnętrzna różni się między sobą cenami, dlatego można ją dopasować do możliwości własnego portfela lub oczekiwań.

Zewnętrzna sztukateria styropianowa z powodzeniem ozdabia elewację, a sztukateria wewnętrzna wnętrza budynków, nadaje im indywidualny charakter, zgodny z gustem gospodarzy.