Przy wyborze projektu domu, inwestorzy często zastanawiają się, czy wybrać taki, który posiada okap, czy jednak zrezygnować z jego wykonania.
Okap może być niewielki do kilkudziesięciu centymetrów lub wysunięty nawet ponad metr z dodatkowym podparciem np. w postaci słupów, czy ozdobnych lub prostych wsporników.
Może mieć także kilka centymetrów i wtedy zazwyczaj jest albo zlicowany z elewacją lub lekko wysunięty.
Czy wybrać zatem dach z okapem, czy bez?
Z tego artykułu dowiesz się jaką funkcję spełnia okap i kiedy można z niego zrezygnować.
Co to jest okap dachu?
Okap to dolna część dachu, którą wysuwa się poza obrys ścian zewnętrznych domu.
Służy do ochrony ścian i elewacji domu przed opadami i zawilgoceniem.
Latem, przy słonecznej pogodzie osłania wnętrza przed silnym nasłonecznieniem.
W domach tradycyjnych okap spełnia rolę dodatkowej osłony.
W domach energooszczędnych, czy budynkach pasywnych okap wykonuje się w minimalnych wymiarach, co pozwala na wykorzystanie energii słonecznej do dodatkowego dogrzania domu.
I właśnie tutaj inwestor musi zadać sobie pytanie, który wariant wykonania okapu będzie optymalnym i wygodnym rozwiązaniem.
Także bryła, styl, czy architektura domu poniekąd narzuca rodzaj zastosowanego wykończenia okapu.
Dopasowanie okapu do stylu domu
W domach o tradycyjnej, a wręcz rustykalnej, czy dworkowej architekturze duży i wystający okap jest zarówno osłoną, ale i także ozdobą domu.
W takich domach wystające krokwie, które tworzą okap zazwyczaj są misternie przycinane, z rzeźbionymi w wykończeniu detalami.
Wzory mogą być proste, geometryczne lub na zasadzie bogato wycinanych ornamentów z roślinnymi motywami, czy głów, łap lub całych postaci zwierząt.
W domach o bardziej klasycznym stylu, krokwie okapowe przycina się raczej na równo w poziomie i w pionie, czasami pod skosem, ewentualnie z dodatkowymi prostymi podcięciami.
Takie profilowanie krokwi podkreśli styl domu.
Przy okapie, krokwie należy odpowiednio zabezpieczyć i wtedy ich końcówki maskowane są zazwyczaj tak zwaną deską okapową.
Do deski okapowej na specjalnych wkrętach i śrubach, mocowana jest profilowana obróbka blacharska, jak również mocowane są rynhaki wraz z orynnowaniem.
Okap można od spodu zabudować podbitką np. z desek lub paneli systemowych, a także z wodoodpornej sklejki, czy płyty osb, na której przykleja się specjalnie do tego przeznaczonym klejem lub zaprawą do tynków na siatce.
Można też, ładnie pomalować od dołu krokwie wraz z deskowaniem.
To rozwiązanie z pomalowaniem sprawdza się właśnie przy ozdobnie profilowanych krokwiach okapu, gdzie nie montuje się podbitki.
Tutaj stosuje się odpowiednie bejce, lakierobejce lub farby przeznaczone do malowania drewna na zewnątrz.
Oprócz impregnacji, chronią one drewno przed wilgocią i przed szkodnikami.
Odpowiednio zaprojektowany okap, czy jego częściowe wydłużenie może stanowić dodatkowe zadaszenie nad tarasem, wejściem do domu, czy też nad wysuniętymi z bryły budynku elementami pomieszczeń.
Z okapu zawsze należy przewidzieć odprowadzenie wody po przez system rynnowy i odpowiednio dobrane rury spustowe na przykład do drenażu opaskowego, wybudowanego wokół domu lub do studzienek chłonnych, czy po prostu na teren działki.
Okap a wentylacja dachu
Oprócz funkcji ochronnej okap pozwala na wykonanie tak zwanej pustki wentylacyjnej.
Dzięki niej jest możliwość zwentylowania warstw dachowych oraz odprowadzenia gromadzącej się w przestrzeni dachowej wilgoci.
Na dole okapu pozostawia się szczeliny, których otwory wlotowe zazwyczaj mają przekrój przynajmniej 0.2-0.3% dla powierzchni wentylowanej dachu.
Przyjmuje się ogólnie, iż te przekroje otworów wlotowych, dla 1m szerokości dachu, powinny mieć wielkość około 200cm2.
Przez te szczeliny powietrze zostaje zassane do góry i przechodzi swobodnie do poziomu kalenicy, w której montuje się wyloty.
Otwory wylotowe znajdują się w systemowych dachówkach wentylacyjnych na kalenicy lub przy innym rodzaju pokrycia, kalenicę zakończa się specjalnymi elementami z gąsiorów ze szczotkami, czy grzebieniami dachowymi.
Szczeliny wentylacyjne pod okapem, dodatkowo zabezpiecza się przed ptakami, owadami i gryzoniami stalową siatką lub grzebieniami z kratkami wentylacyjnymi.
Przy standardowych, wysuniętych okapach w pasie nadrynnowym montuje się odpowiednio wyprofilowaną obróbkę z blachy, która zbiera wody opadowe z połaci dachowej i z membrany znajdującej się pod pokryciem.
Przy pasie podrynnowym wykonuje się tak zwane kapinosy, czyli właściwie uformowane profile, czy pasy z blachy ze specjalnym podcięciem lub zagięciem.
Kapinoski, chronią ściany elewacji przed zalewaniem oraz zawilgoceniem, zwłaszcza w ich górnej części.
W tym wariancie pas nadrynnowy powinien być tak zamocowany, aby wychodził poza linię okapu i wchodził do przekroju rynny.
Domy bez okapu
W domach, gdzie okap jest minimalny, bądź go nie ma, do odprowadzenia wód deszczowych stosuje się tak zwaną rynnę ukrytą.
Rynny takie mogą być ukryte w dachu i tutaj stosuje się do wykończeń specjalnie formowane profile, wykończone gzymsem, który zakańcza się obróbką blacharską.
Innym rozwiązaniem powszechniej stosowanym są ukryte rynny, które są wyprofilowane w zakończeniu warstwy dociepleniowej elewacji.
Można wtedy zastosować odpowiedni system zakończeń elewacji, wraz z systemową obróbka blacharską, gdzie ukryta rynna zostanie właściwie zamaskowana, profilami z wybranego systemu.
Najczęściej takie rozwiązanie stosowane są wówczas kiedy na przykład materiał pokryciowy z dachu przechodzi na elewację w całości lub częściowo.
Często jest to stosowane przy materiałach z gontu drewnianego, dachówek bitumicznych, ale przede wszystkim przy dachach krytych blachą płaską na rąbek lub z płytek cementowo-włóknowych.
W droższej wersji jest to spotykane przy płytkach z pięknego i naturalnego łupka.
Czy warto zdecydować się na okap?
Pamiętajmy, że prace przy okapach należy wykonać ze szczególną dokładnością i powinno się to zlecić specjalistycznej firmie, która specjalizuje się w wykonawstwie rynien ukrytych.
Przy okapach tradycyjnych posiadając odpowiednia wiedzę i doświadczenie, można prace częściowo wykonać we własnym zakresie.
Są to na przykład: podcięcie i malowanie krokiew, czy wykonanie podbitki, zaś prace przy obróbkach blacharskich zawsze trzeba przekazać odpowiednim fachowcom.
Może i domy bez okapu fajnie wyglądają, ale moim zdaniem to poroniony pomysł, bo woda leci po elewacji.
tekst świetnie podsumowuje problem i oferuje ciekawe rozwiązania