Parkiet w domu: rodzaje, wzory, ceny parkietów z ułożeniem

Parkiet znowu jest modny. Należy pamiętać, że wykończenie podłogi nadaje całemu pomieszczeniu określony charakter, więc wybór materiału jest niezwykle istotny. Osoby, którym szczególnie zależy na rozwiązaniu w pełni naturalnym i zarazem eleganckim najczęściej decydują się na parkiet wykonywany z drewna krajowego lub drewna egzotycznego. Parkiet w domu wymaga trochę większych nakładów finansowych w porównaniu z panelami, ale właściwie konserwowany będzie służył i pięknie się prezentował przez długie lata. Parkietowe podłogi, poza walorami estetycznymi, również znakomicie izoluje akustycznie i termicznie, a także reguluje poziom wilgotności w pomieszczeniach. Wybór dostępnych rodzajów parkietu jest na tyle szeroki, że każdy jest w stanie dobrać odpowiednią podłogę, zgodnie ze swoim gustem i możliwościami finansowymi.

Z tego artykułu dowiesz się jakie są zalety a jakie wady parkietu, oraz który parkiet wybrać na wymarzoną podłogę drewnianą w domu.

Parkiet w domu – zalety i wady

Parkiet w domu – rodzaje

1. Parkiet klasyczny, czyli tradycyjny. To zdecydowanie najbardziej znany i popularny rodzaj parkietu, który układa się z drewnianych deszczułek zwanych klepkami. Klepki te wyróżniają się największą grubością, zazwyczaj 22 mm, aczkolwiek deszczułki z drewna egzotycznego bywają trochę cieńsze i mają 15-20 mm. Jednocześnie charakteryzują się dużą grubością warstwy użytkowej, gdyż to 9-11 mm do łączenia na pióro i wpust, co pozwala na wielokrotne szlifowanie i odnawianie parkietu. Jak widać, jest to rozwiązanie na wiele lat, ale ze względu na ową grubość nie nadaje się do pomieszczeń z ogrzewaniem podłogowym. Parkiet klasyczny można układać na każdym rodzaju podłoża i w różne wzory. Kiedyś królowała jodełka, ale w ostatnim czasie równie popularne są inne wzory, jak cegiełka bądź kwadraty. Pióra i wpusty idealnie dopasowują się do siebie, więc powierzchnia podłogi jest bardzo jednolita i szczelna, co zapewnia świetną izolację akustyczną.
2. Parkiet lamelowy. Ten rodzaj sprawdza się nawet przy ogrzewaniu podłogowym, ponieważ deszczułki mają 10-14 mm grubości i zarazem są też krótsze i węższe. Układa się je na styk, a nie jak parkiet klasyczny na pióro i wpust. To dlatego zdecydowanie łatwiej je uszkodzić. Ich podstawowym walorem okazuje się jednak cena, niższa w porównaniu z parkietem tradycyjnym i to czasem nawet o 50%. Oszczędności wynikające z zakupu materiału to jedno, ale również koszty robocizny okazują się bardziej atrakcyjne. Trzeba jednak pamiętać o konieczności zastosowania dodatkowego kleju łączącego, ponadto parkiet lamelowy nie zapewnia tak dobrej izolacji akustycznej i niekiedy klepki się rozsychają.
3. Parkiet mozaikowy. To uproszczony rodzaj parkietu składający się z niewielkich elementów drewna litego o grubości 8, 10 lub 14 mm. Te tak zwane paluszki są naklejone na specjalną siatkę lub papier i tworzą określone wzory mozaikowe, np. szachownicę, cegiełkę albo jodełkę. Całe płyty mają najczęściej 320 mm szerokości i 640 mm długości. W ofercie rynkowej dostępne są mozaiki niekiedy bardzo zróżnicowane kolorystycznie, także łączące kilka gatunków drewna, co pozwala osiągnąć naprawdę niesamowite efekty wizualne. Mozaikę układa się na gładzi cementowej lub na betonie siatką albo papierem do góry i mocuje się ją do podłoża za pomocą kleju do parkietów. Materiał odrywa się, kiedy wyschnie. Potem wystarczy usunąć jego resztki na mokro. Układanie parkietu mozaikowego nie powinno sprawić dużych problemów.
4. Parkiet przemysłowy. Ten rodzaj podłóg wyróżnia się trwałością i łatwością montażu. Grubość deszczułek wynosi od 14 do 22 mm, natomiast ich szerokość 8-10 mm. Deszczułki są połączone ze sobą w płyty samoprzylepną taśmą odrywaną po ułożeniu. Parkiet przemysłowy idealnie sprawdza się w pomieszczeniach o dużym obciążeniu statycznym.
5. Parkiet warstwowy. Trochę przypomina parkiet klasyczny, ale jego elementy charakteryzują się konstrukcją dwu- lub trójwarstwową, a poza tym ich powierzchnia jest polakierowana fabrycznie. Warstwa górna, z drewna litego o grubości 3-7 mm, ma charakter dekoracyjny. Spodnie warstwy są natomiast wykonane z drewna bądź materiałów drewnopochodnych. Klepki łączy się na pióro i wpust. Co ważne, taki gotowy parkiet można również cyklinować. Ich uniwersalność i funkcjonalność podobna do paneli, a jednocześnie niewątpliwy urok drewna naturalnego sprawia, że parkiet warstwy cieszy się coraz większą popularnością.

Parkiet w domu – jakie drewno wybrać?

Tradycyjne parkiety zazwyczaj wykonuje się z krajowych gatunków drewna, jak:

• dąb,
• buk,
• jesion,
• brzoza.

Deszczułki takie mają długość 30 cm.

Należy jednak zauważyć rosnące zainteresowanie gatunkami egzotycznymi, głównie będzie to:

• merbau,
• jatoba,
• teak,
• doussie,
• iroko,
• ipe,
• kempas,
• sucupira.

W tym przypadku długość deszczułek najczęściej wynosi około 50 cm. Przy wyborze warto wcześniej ustalić określony wzór. To ważne, ponieważ z gatunków drewna reagujących większym skurczem na zmiany wilgotności powietrza nie można w bezpieczny sposób ułożyć np. wzoru cegiełki. Chyba, że nie będą nam przeszkadzać szpecące szczeliny w posadzce, ale raczej to wątpliwe. W każdym razie, warto pamiętać, że brzoza, buk, grab, wenge, kempas lub sucupire są mało stabilne i należy je układać w jodełkę bądź kwadraty, które po prostu znacznie minimalizują niekorzystne efekty skurczu albo rozkurczu drewna. Jeżeli zależy nam na innych wzorach, szczególnie cegiełce, to trzeba decydować się na gatunki o małym współczynniku skurczu, czyli na drewno dębowe, czereśnię, merbau, iroko, teak lub doussie. Warto pamiętać, że wygląd parkietu zależy również od klasy drewna.

Oznaczenie klasy w skali od I do V dotyczy usłojenia i jednolitości barwy, a nie jakości drewna:

Parkiet z drewna egzotycznego

Jest to niewątpliwie wyjątkowo luksusowe, a zarazem bardzo eleganckie rozwiązanie. Drewno egzotyczne wyróżnia się wyjątkową trwałością i odpornością na uszkodzenia mechaniczne. Raczej nie grozi mu ścieranie czy też pojawienie się nieestetycznych zarysowań. Charakteryzuje się również dobrą odpornością na działanie wilgoci i nie wypacza się. Takie gatunki, jak teak czy iroko sprawdzają się nawet w łazienkach. Drewno egzotyczne pozwala na ciekawe aranżacje wnętrza ze względu na ciekawą kolorystkę, szeroki wybór kolorów i bogate usłojenie. Z jednej strony można wybrać ciemny brąz, wpadający w czerń drewna ipe, z drugiej strony ciepłą, pomarańczową barwę doussie. Fantastycznie prezentuje się też brązowo-miodowy iroko albo wenge w odcieniach gorzkiej czekolady. Warto pamiętać, że gatunki egzotyczne pokryte lakierem rozpuszczalnikowym będą stopniowo ciemnieć pod wpływem działania promieni UV. Parkiet z drewna egzotycznego ma w zasadzie tylko jedną wadę, a jest nią wysoka cena.

Parkiet z drewna krajowego

Dąb zdecydowanie wyróżnia się pośród rodzimych gatunków drewna i parkiet dębowy stanowi podstawowy wybór dla wielu osób. Dębina jest nie tylko bardzo elegancka, ale także twarda i wytrzymała. Można wykorzystać ją zarówno w sypialni, jak i w salonie, gabinecie, a nawet przedpokoju. W ofercie sprzedażowej można znaleźć różne wzory i kolory deszczułek, a wyróżnikiem dębu jest także niebanalne usłojenie, które tak bardzo kojarzy się z naturą. Klepki dębowe można stosować przy ogrzewaniu podłogowym, o ile ich grubość nie przekracza 15 mm, nie mniej jednak drewniana podłoga nie jest szczególnie polecanym na podłogówkę rozwiązanie. Z kolei parkiet bukowy ma bardzo ciepły kolor, z delikatnym usłojeniem. Taki wygląd podłogi sprawdzi się w aranżacjach klasycznych, jak i nowoczesnych, szczególnie w salonie, pokoju gościnnym czy też na korytarzu. Inne gatunki są rzadziej wybierane, ale na pewno warto wyróżnić jesion ze względu na jego parametry wytrzymałościowe.

Parkiet w domu a podłogówka

Podłogi ogrzewane najczęściej wykańcza się gresem, kamieniem bądź terakotą i w obiegowej opinii drewniany parkiet zupełnie się nie sprawdza, ale w ostatnim czasie coraz więcej osób decyduje się na takie rozwiązanie. Okazuje się, że istnieje możliwość zastosowanie parkietu przy ogrzewaniu podłogowym, o ile zachowa się wyjątkowy reżim technologiczny i wszelkie prace powierzy się doświadczonym i wyspecjalizowanym osobom. To klucz do sukcesu ze względu na specyficzne higroskopijne właściwości drewna, a także jego dużą wrażliwość na zmiany temperatury.

Jakie kwestie są szczególnie ważne?

Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na gatunek drewna na wymarzoną podłogę drewnianą. Na ogrzewanie podłogowe należy wykorzystywać jedynie surowiec o stosunkowo niskim współczynniku skurczu i długim czasie osiągania równowagi higroskopijnej. Dlatego nie powinno się stosować buku, klonu czy grabu. Także akacja niekoniecznie będzie dobrym wyborem, gdyż jest wrażliwa na wysokie temperatury.

Fachowcy polecają zwłaszcza gatunki egzotyczne, jak:

• merbau,
• iroko,
• doussie,
• teak,
• jatoba.

Sprawdza się również nasz rodzimy dąb. Rodzaj drewna to jedno, ale trzeba również zwrócić uwagę na grubość i szerokość deszczułek. Tradycyjne deski parkietowe, deski podłogowe z litego drewna mają zazwyczaj ponad 15 mm, a to stwarza zbyt duży opór cieplny, więc skuteczność ogrzewania byłaby bardzo niska. Ponadto są za szerokie i przy niskiej wilgotności względnej powietrza mogłoby dochodzić do niezbyt estetycznych szczelin pomiędzy poszczególnymi elementami. Zdecydowanie lepszy jest parkiet sztorcowy, odpowiedni parkiet mozaika lub cienki parkiet o węższych deszczułkach w porównaniu z tradycyjną klepką mającą 7-8 cm szerokości. Istotna jest także sama budowa parkietu. Rozsądnym rozwiązaniem są parkiety gotowe z budową warstwową i prostopadłym ułożeniem słojów w każdej warstwie. Warto podkreślić, że deski podłogowe warstwowe charakteryzują się też wysoką stabilnością. Wszystko to znacznie eliminuje ryzyko powstawania szczelin i to nawet przy szerszych deskach. Można zastosować zarówno parkiet dwuwarstwowy, jak i parkiet trójwarstwowy. Trzeba również zwrócić uwagę na sposób wykończenia powierzchni, ponieważ nie nadają się lakiery wodne, a jedynie lakiery na bazie żywic syntetycznych. Jednak najlepsze okazuje się olejowanie bądź woskowanie.

Parkiet układanie krok po kroku

Oczywiście niezwykle istotny jest sam projekt uwzględniający specyfikę parkietu, sposób ułożenia oraz wybór ekipy wykonawczej. W tym aspekcie nie ma mowy o jakichkolwiek oszczędnościach, jeżeli zależy nam na odpowiednim efekcie.

Druga kwestia jest związana z przygotowaniem podłoża, a w zasadzie jego dokładnym wysuszeniem i wygrzaniem. To zresztą dotyczy nie tylko układania parkietu przy podłodze ogrzewanej, ale również standardowo. Zupełnie niedopuszczalne będzie układanie deszczułek, kiedy wilgotność jastrychu cementowego przekracza wartości 1,5-1,7%, a anhydrytowego 0,3%. Czas wygrzewania trwa 18-21 dni i następuje bezpośrednio przed rozpoczęciem układania podłogi. Polega na włączeniu ogrzewania podłogowego i stopniowego podnoszenia temperatury o 5°C dziennie, aby osiągnąć temperaturę maksymalną 26°C. Przez mniej więcej dwa tygodnie należy utrzymać wartość temperatury na poziomie 24°C, a następnie stopniowo ją redukować do 15-18°C. Trzeba pamiętać, że przy układaniu podłogi temperatura podłoża nie może mieć mniej niż 15°C, ale też nie więcej niż 20°C, a w pomieszczeniu musi być minimum 18°C. Należy też zwrócić uwagę na względną wilgotność powietrza, która powinna wynosi około 60%. Parkiet układa się w identyczny sposób, jak w przypadku podłogi bez ogrzewania podłogowego. Deszczułki rozpakowuje się z folii i około 48 godzin muszą one poleżeć w pomieszczeniu, w którym zostaną zamontowane. Służy to aklimatyzacji drewna. Po tym czasie przykleja się deszczułki do jastrychu, z tym że należy zwrócić uwagę na rodzaj kleju i zastosować specjalny klej przeznaczony do ogrzewania podłogowego, który wytrzymuje temperaturę do 28°C. Można również układać bez kleju, jako podłogę pływającą, z tym że ten drugi sposób przyczynia się do zmniejszenia wydajności ogrzewania z powodu warstwy powietrza utrudniającej swobodny przepływ ciepła do pomieszczenia. W ten sposób układa się zazwyczaj trójwarstwową podłogę drewnianą. Oczywiście podłoże musi zostać wcześniej zagruntowane i być nie tylko suche, ale także stabilne i równe. Płyta grzejna powinna zostać oddzielona od ścian przy pomocy taśmy brzegowej. Warto pamiętać, że parkiet w domu położony na podłodze ogrzewanej charakteryzuje się większą wrażliwością na działanie wilgoci w porównaniu z parkietem na podłożu nieogrzewanym. To skutkuje powstawaniem szczelin w okresie grzewczym, przede wszystkim na czołach deszczułek. Dlatego lepiej unikać drewna jasnego, gdyż wtedy szczeliny są bardziej widoczne. Ogrzewanie podłogowe najlepiej rozmieścić równomiernie pod całym parkietem. Bezwzględnie należy kontrolować temperaturę na powierzchni. Nie można przekraczać wartości 26°C i to nawet pod meblami. W całym pomieszczeniu temperatura powinna wynosić 20-22°C, a wilgotność względna powietrza 45-50%. Takie wartości minimalizują skutki kurczliwości naturalnego drewna i zarazem stwarzają optymalny klimat dla domowników.

Ile kosztuje parkiet?

Całościowe koszty inwestycji zależą od kilku czynników. Przede wszystkim należy wziąć pod uwagę fakt, że oprócz ceny samego materiału trzeba uwzględnić wydatki związane z ułożeniem parkietu. Pomysł, aby drewniana podłoga była układana samodzielnie nie wydaje się dobry. Układanie parkietu nie jest tak proste jak paneli podłogowych i bez odpowiedniej wiedzy i doświadczenia naprawdę łatwo o błędy, które nie tylko mogą utrudnić późniejsze użytkowanie parkietu, jak i popsuć wizualny efekt. Jednak pierwszą kwestią są oczywiście wydatki na materiał. Jeżeli komuś zależy na jakichkolwiek oszczędnościach w tym zakresie, to powinien rozważyć zakup drewna krajowego, np. buk albo jawor. Ceny są też zależne od klasy naturalnego drewna z jakiego powstanie drewniana podłoga.

Fachowcy polecają, aby drewniana podłoga była wykonana z materiału przynajmniej klasy II. Tej klasy parkiety lite, np z prawdziwego drewna dębowego będą droższe w porównaniu z drewnem klasy III, ale wygląd podłogi będzie zdecydowanie bardziej naturalny i estetyczny. Drewno jaworowe bądź bukowe można dostać w granicach 40-80 zł/m2. Ceny za lepszej jakości jesion lub dąb kształtują się na poziomie 90-150 zł/m2. Jednak zdecydowanie najdrożej wychodzi parkiet z prawdziwego drewna egzotycznego.

Niekiedy w promocji można dostać drewno egzotyczne w cenie poniżej 150 zł/m2, ale raczej należy liczyć się z większym kosztem takiej pięknej podłogi. Za niektóre rodzaje takiego drewna przyjdzie zapłacić nawet 250-300 zł/m2. Gatunek badi jest najbardziej zbliżone cenowo do gatunków krajowych. W kosztorysie trzeba też uwzględnić wydatki na dodatkowe materiały, jak grunt poliuretanowy, klej do parkietu oraz listwy przypodłogowe. Te ostatnie kosztują 20-30 zł/mb. Mowa oczywiście o dobrej jakości profilowanych listwach, ale do parkietu raczej nie powinno się stosować listew gorszej jakości, aby nie burzyć efektu estetycznego. Ostatnia kwestia jest związana z ceną montażu. Montaż parkietu lamelowego kosztuje 25-40 zł/m2, natomiast za parkiet na pióro i wpust oznacza wydatek rzędu 60-80 zł/m2.

Jak zabezpieczyć parkiet drewniany? Olej czy lakier?

Powierzchnię parkietu można zabezpieczyć na dwa sposoby, a wybór lakieru bądź oleju zależy od indywidualnych preferencji, a także efektu końcowego, który pragnie się otrzymać. Lakier do parkietu tworzy dodatkową warstwę na powierzchni, która może być błyszcząca, półmatowa albo matowa. Ta warstwa zabezpiecza drewniane podłogi przed powierzchniowym zarysowaniem i uszkodzeniami. Łatwo też utrzymać drewniane podłogi w czystości, ponieważ lakier uniemożliwia wnikanie brudu. Natomiast trudno o jakieś miejscowe naprawy w razie zarysowania. Co kilka lat powinno się poddać podłogi drewniane całkowitej renowacji, a więc cyklinowaniu i ponownym polakierowaniu. Warto przy tym zaznaczyć, że cyklinowanie parkietu polakierowanego kosztuje 20-25 zł/m2, a ponowne lakierowanie ok. 4 zł/m2. Olej do parkietu wnika w podłoże, więc nie tworzy powłoki dodatkowej, natomiast idealnie podkreśla naturalny charakter jaki mają parkiety lite. Olejowanie daje powierzchni piękny i szlachetny charakter i świetnie sprawdza się w dobrze oświetlonych wnętrzach. Taki parkiet trzeba częściej odświeżać, przynajmniej raz na rok. Dużym plusem jest natomiast możliwość miejscowej naprawy kiedy podłogi drewniane doznają uszkodzenia.