Wapno gaszone i wapno palone: parametry, cena, zastosowanie

Ze względu na swoje wszechstronne właściwości, największą rozpoznawalnością spośród spoiw mineralnych cieszą się spoiwa wapienne, występujące pod postacią wapna palonego oraz wapna gaszonego. Spoiwa mineralne to materiały wiążące, znajdujące powszechne zastosowanie w wielu dziedzinach przemysłu. W poniższym artykule przedstawimy sposoby produkcji obu materiałów, ich właściwości oraz zastosowania.

Spoiwami mineralnymi nazywamy materiały o właściwościach wiążących, otrzymywane w procesach wypalania i rozdrabniania (proszkowania) surowców skalnych. W wyniku wymieszania z wodą oraz towarzyszącym temu reakcjom chemicznym i przemianom fizykochemicznym, spoiwa wiążą się i twardnieją. Zazwyczaj proces ten jest nieodwracalny. Wszystkie spoiwa mineralne produkowane są w podobny sposób: po wydobyciu i odpowiednim przygotowaniu surowca mineralnego, zostaje on wypalony w wysokiej temperaturze, a następnie wychłodzony, rozdrobniony, etc.

Ze względu na warunki twardnienia, wyróżniamy:

Do najstarszych i najpowszechniej używanych spoiw mineralnych należą spoiwa wapienne, powstające w wyniku wypalania skał wapiennych (wapno palone) oraz gaszenia uzyskanego wcześniej wapna palonego (wapno gaszone).

Czym jest wapno palone

Wapnem palonym nazywamy tlenek wapnia (CaO), otrzymywany w procesie wypalania skał wapiennych w temperaturze około 1000°C. Proces ten odbywa się w specjalnych piecach – wapiennikach.

Wapno palone (niegaszone) występuje w dwóch postaciach:

• brył,
• proszku.

Wapno palone w bryłach stanowi nieprzerobiony produkt wypalania. Wapno palone mielone uzyskuje się natomiast poprzez kruszenie i mielenie uzyskanych brył wapnia palonego. Gaszenie wapna mielonego przebiega znacznie szybciej niż lasowanie nieprzetworzonych brył.

Ze względu na zawartość tlenku magnezu (MgO), możemy wyróżnić:

CaO jest także różnicowane ze względu na szybkość gaszenia.

I tak, wyróżniamy:

Czym jest wapno gaszone

Wapno gaszone to wodorotlenek wapnia (Ca OH 2), otrzymywany w procesie lasowania (gaszenia) wapna palonego. Proces gaszenia wapna polega na wytworzeniu reakcji tlenku wapnia (CaO) z wodą.

Ze względu na sposób otrzymywania, wyróżniamy:

• wapno gaszone na sucho,
• wapno gaszone na mokro.

W wyniku gaszenia na sucho (przy minimalnym udziale wody) otrzymujemy tak zwane wapno hydratyzowane, występujące jako:

• wapno gaszone w postaci brył,
• wapno gaszone w postaci drobnego proszku,
• wapno gaszone w formie granulatu.

W wyniku gaszenia na mokro, w zależności od ilości wykorzystanej do procesu wody, otrzymujemy:

• wapno gaszone w postaci ciasta,
• wapno gaszone w formie mleka wapiennego.

Metoda gaszenia na mokro stosowana jest głównie w samodzielnej produkcji wapna lasowanego. Należy pamiętać, że korzystanie z wapna palonego w formie brył (zamiast proszku) może znacząco wydłużyć proces gaszenia. W wapnie gaszonym wodorotlenek wapnia Ca OH 2 przyjmuje postać niewielkich płytek, których rozmiary świadczą o jakości produktu jako spoiwa. Im mniejsze płytki wodorotlenku wapnia, tym materiał jest tłustszy (im większa tłustość, tym wyższą jakość ma wodorotlenek wapnia jako spoiwa). Z mieszaniny mleka wapiennego i piasku powstaje powszechnie stosowana zaprawa wapienna.

Wiązanie i twardnienie zaprawy wapiennej zachodzi w wyniku trzech procesów. Są to:

• Krystalizacja – proces polegający na stopniowej utracie wody, zachodzącej w wyniku parowania lub wsiąkania wody w ściany. W ten sposób zaprawa krystalizuje się, tworząc kryształki wodzianu wapnia. Powstałe kryształki zrastają się ze sobą oraz z ziarnami piasku, prowadząc do powstania sztucznego kamienia. Warto pamiętać, że krystalizacja zaprawy jest procesem odwracalnym. Dzięki temu, zaprawa może być przechowywana przez dłuższy czas bez szkody dla swoich właściwości, a częściowo zaschnięta – może zostać ponownie uplastyczniona.
• Karbonatyzacja – proces polegający na łączeniu się wapna i dwutlenku węgla w obecności wody. Zachodzi on niezwykle powoli (szczególnie w przypadku głębokich warstw zaprawy).
  Karbonatyzacja jest procesem nieodwracalnym.
• Tworzenie się krzemianów wapnia – proces występujący w wyniku reakcji wodorotlenku wapnia i dwutlenku krzemu (pochodzącego ze znajdującego się w zaprawie piasku) w obecności wody. Proces ten wymaga również temperatury powyżej 100°C.

Wiązanie i twardnienie pod wpływem tworzenia się krzemianów wapnia wykorzystywane jest przy produkcji betonu komórkowego oraz cegieł silikatowych.

Wapno palone otrzymywanie

Do produkcji wapna palonego (niegaszonego) wykorzystywane są najczystsze odmiany wapieni, w których zawartość węglanu wapnia (CaCO3) wynosi powyżej 95%, a domieszki w postaci minerałów ilastych (wapieni marglistych oraz margli) występują w bardzo niewielkich ilościach. Skały węglanowe o wyższym udziale minerałów ilastych pozwalają uzyskać produkty o właściwościach hydraulicznych. Wapno palone otrzymywane jest w reakcji termicznego rozkładu węglanu wapnia. Proces ten prowadzony jest zwykle w temperaturze około 1000°C (maksymalnie 1100°C). Dzięki tak wysokiej temperaturze, możliwe jest uzyskanie tak zwanego wapna aktywnego, wykorzystywanego, w dalszej kolejności, do produkcji wapna gaszonego.

Aktywność wapna palonego zależy w dużej mierze od domieszek (zanieczyszczeń) zawartych w kamieniu wapiennym. Obecność krzemionki, tlenków gliny czy żelaza w wyższych temperaturach doprowadzić może do pojawienia się płynnej masy, która, zastygając, obniża aktywność wapna palonego. Obniżeniem aktywności gotowego produktu grozi również stosowanie temperatur powyżej 1100°C.

W procesie wypalania wapienia duże znaczenie mają także właściwości fizyczne pozyskanych wapieni.

Skały młodych formacji geologicznych charakteryzują się zwykle ograniczoną twardością i wytrzymałością. Podczas wypalania ulegać mogą rozkruszaniu.

Najczęściej spotykana odmiana wapieni (tak zwane wapienie zbite) posiadają jednak doskonałe parametry wytrzymałości i twardości.

Wapienie odznaczają się zróżnicowaną odpornością na ściskanie – jej wartość waha się w granicach 300-1800 kg/cm2.

W procesie produkcji wapna palonego najlepiej sprawdzają się odmiany o wytrzymałości 300-900 kg/cm2 oraz gęstości 2,5-2,6 g/cm3.

Czas niezbędny do przeprowadzenia procesu wypalania wapieni zależy od właściwości kamienia (w szczególności jego ciężaru właściwego oraz twardości) i zastosowanej temperatury.

W temperaturze 900°C czas wypalania mieści się zwykle w granicach 5-9 godzin.

Do wypalania wapieni służą wapienniki – specjalne piece wapienne.

Wśród nich wyróżnić możemy dwa podstawowe rodzaje, związane z charakterem ich pracy. I tak, wapienniki okresowe pracują w trybie cyklicznym obejmującym załadunek pieca surowcem wapiennym, proces wypalania załadowanego kamienia, ochłodzenie pieca oraz znajdującego się w nim produktu, wyładunek uzyskanego wapna palonego.

W piecach pracujących w sposób ciągły, kolejne etapy produkcji wapna palonego – załadunek, właściwy proces wypalania surowca oraz wyładunek gotowego produktu – odbywają się w trybie ciągłym.

W przemyśle wykorzystuje się wiele rodzajów specjalistycznych pieców wapiennych. Wybór odpowiedniego wapiennika uzależniony jest od rodzaju wypalanego surowca (jego właściwości fizycznych oraz składu chemicznego), a także pożądanych właściwości uzyskanego produktu końcowego.

Wyróżniamy więc piece:

• szybowe,
• kręgowe,
• obrotowe,
• tunelowe,
• fluidyzacyjne.

Piece szybowe o zmechanizowanej konstrukcji umożliwiają efektywną pracę ciągłą przy optymalnym wykorzystaniu ciepła.

Posiadają one charakterystyczny kształt dwóch złożonych podstawami stożków cylindrycznych o łącznej wysokości 14-18 m.

Buduje się je z wykorzystaniem wytrzymałej cegły ogniotrwałej, pokrytej z zewnątrz powłoką z blachy stalowej.

Szerokość pieca może wynosić nawet 5-6 m.

Kluczowym elementem pieców tego rodzaju jest, jak sama nazwa wskazuje, szyb, w którym odbywa się proces wypalania wapieni.

W czasie wypalania, uzyskane wapno palone przesuwa się w dół w kierunku zbiornika podpiecowego.

W piecach szybowych wypala się skały o uziarnieniu 50-150 mm.

Drobniejsze wapienie (odrzucone w procesie kruszenia i przesiewania) mogą zostać wypalone w piecach obrotowych.

W piecach szybowych stosuje się zazwyczaj paliwa stałe (takie jak koks czy antracyt).

Wadą takiego rozwiązania jest jednak zanieczyszczenie powstałego tlenku wapna popiołem lub żużlem.

Piece obrotowe są droższe i mniej ekonomiczne pod względem wykorzystania ciepła od pieców szybowych. Ich niezaprzeczalną zaletą jest jednak możliwość wypalania skał o małym uziarnieniu (poniżej 50 mm).

Na konstrukcję pieca obrotowego składa się pozioma komora spalania w postaci metalowego cylindra wyłożonego wytrzymałą cegłą ogniotrwałą. Piec obrotowy osiąga wymiary 40 m długości i 2,5 m średnicy.

Podczas wypalania, materiał swobodnie przesuwa się w komorze. W piecach obrotowych stosuje się gazy spalinowe powstałe w wyniku spalania miału węglowego.

Najbardziej nowoczesną metodą produkcji wapna niegaszonego jest wypalanie skał wapiennych w piecach fluidyzacyjnych.

Załadowany surowiec zostaje w tym procesie w gorących gazach spalinowych.

Dzieje się tak w wyniku wprowadzenia do pieca gazowego, ciekłego lub stałego paliwa oraz przetłaczania powietrza przez warstwę rozdrobnionej skały. Metoda ta zapewnia doskonałą wydajność procesu uzyskaną przy stosunkowo prostej budowie pieca.

Otrzymywanie wapna gaszonego

Wapno gaszone (wodorotlenek wapnia – Ca(OH)2) należy do grupy najbardziej powszechnych powietrznych materiałów wiążących.

Materiały powietrzne takie jak wapno gaszone, w odróżnieniu od hydraulicznych, po zarobieniu wodą wiążą i twardnieją tylko na powietrzu.

Wapno gaszone otrzymywane jest na skalę przemysłową w reakcji wapna palonego CaO z wodą. Reakcję tą nazywamy gaszeniem wapna. Gaszenie wapna może być przeprowadzane ręcznie lub mechanicznie.

W zależności od rodzaju wykorzystanego do reakcji wapna palonego, lasowanie przebiega szybko (w czasie do 10 minut), umiarkowanie szybko (w czasie 10-30 minut) lub wolno (w czasie powyżej 30 minut).

Jeśli podczas reakcji gaszenia wapna uzyskany zostanie produkt o maksymalnie 5% zawartości wilgoci, takie wapno gaszone przyjmuje postać proszku nazywanego wapnem hydratyzowanym.

Większa zawartość wody powoduje uzyskanie zawiesiny wodorotlenku wapnia, określanej mianem mleka wapiennego.

Po zmieszaniu z piaskiem, z mleka wapiennego otrzymujemy, wykorzystywaną powszechnie w przemyśle budowlanym, zaprawę wapienną.

Zaprawa wapienna twardnieje na powietrzu w procesach wysychania i karbonizacji.

Jako że niezbędny do tych reakcji dwutlenek węgla (CO2) pochodzi z powietrza, twardnienie zaprawy jest dość czasochłonne.

Na długość procesu wpływają trudności z odprowadzaniem wody oraz przenikaniem dwutlenku węgla do głębszych warstw zaprawy.

Pod wpływem wody zawierającej CO2, zaprawa wapienna ulega stopniowemu rozpuszczeniu do wodorowęglanu wapnia – Ca(HCO3)2.

Ze względu na brak odporności wodorowęglanu wapnia na działanie wody, zaprawa ulega dalszej degradacji.

Istotnym aspektem procesu gaszenia wapna jest obecność domieszek w wapnie palonym, przede wszystkim krzemianów oraz glinianów wapniowych.

Związki te prowadzą bowiem do niepożądanego pęcznienia powstałego materiału, ograniczając tym samym możliwości jego stosowania w budownictwie.

Czas gaszenia wapna zależy z kolei w dużym stopniu od zawartości tlenku wapnia (CaO) w wapnie palonym.

Wapno palone charakteryzujące się dużą zawartością CaO lasuje się szybko, wapno o niższej zawartości tlenku wapnia gasi się wolniej.

Na wydłużenie czasu gaszenia oraz zwiększenie koniecznej do tego procesu temperatury wpływ ma także tlenek magnezu (MgO)

Dla uzyskania wysokiej jakości wapna gaszonego należy zadbać o prawidłowy przebieg procesu, zwracając szczególną uwagę na stosowanie odpowiednich ilości wody.

Oprócz działania uwodniającego, posiada ona także znaczący wpływ na regulację temperatury gaszenia. Woda pobiera bowiem ciepło i usuwa je z reakcji w procesie parowania.

Utrzymanie prawidłowej temperatury reakcji jest warunkiem koniecznym dla uzyskania produktu o wysokiej wydajności.

Przyjmuje się, że do 1 kg wapna palonego należy dodać 2,5 kg wody. Zbyt mała jej ilość skutkuje tak zwanym spalaniem się wapna. Wapno gaszone przyjmuje wówczas żółtą barwę, zyskuje nadmierną gęstość i traci swoje właściwości wiążące.

Zbyt duży udział wody przyczynia się natomiast do uzyskania produktu wilgotnego – takie wapno gaszone jest trudne do dalszej przeróbki.

W zależności od ilości wody wykorzystanej do gaszenia wapna palonego, uzyskujemy następujące rodzaje wapna gaszonego:

Wapno hydratyzowane

Wapno hydratyzowane nazywane także wapnem sucho gaszonym uzyskiwane jest w procesie lasowania wapna palonego z udziałem niewielkiej, ograniczonej do minimum ilości wody.

Wapno hydratyzowane to wapno gaszone, które występuje w postaci proszku, składającego się w około 100% z wodorotlenku wapnia.

Przyjmuje się, że zawartość Ca(OH)2 powinna w tym przypadku wynosić co najmniej 95%.

Do produkcji wapna hydratyzowanego wykorzystywane jest wapno palone podczas wypalania nie wapieni wysokoprocentowych, wapieni zdolomityzowanych, a nawet dolomitów.

Wapno sucho gaszone występuje w dwóch rodzajach (gatunkach), spełniających odmienne wymagania jakościowe.

1. Gatunek 1:
   • zawartość tlenku wapna (CaO): co najmniej 70%;
   • zawartość tlenku magnezu (MgO): nie więcej niż 3%;
   • zawartość aktywnego CaO + MgO: co najmniej 64%;
   • zawartość wilgoci: nie więcej niż 2%.
2. Gatunek 2:
   • zawartość tlenku wapna (CaO): co najmniej 68%;
   • zawartość tlenku magnezu (MgO): brak wymagań;
   • zawartość aktywnego CaO + MgO: brak wymagań;
   • zawartość wilgoci: nie więcej niż 2%.

Ciasto wapienne

Ciasto wapienne składa się zwykle w 50% z wodorotlenku wapnia i w 50% z wody.

Takie wapno gaszone przyjmuje postać plastycznej zawiesiny o białej lub kremowej barwie, wykorzystywanej do zapraw murarskich i tynkarskich.

Otrzymuje się je w procesie gaszenia wapna palonego przy udziale większej ilości wody.

W przypadku gaszenia ręcznego, wykonuje się je w specjalnie do tego przygotowanej drewnianej skrzyni.

Grudki palonego wapna należy ostrożnie mieszać z wodą (najlepiej podgrzaną do temperatury 60°C-80°C do uzyskania jednolitej masy o konsystencji śmietany.

Tak przygotowane wapno gaszone przepuszcza się następnie przez siatkę, odrzucając niezgaszone bryły materiału i dołuje w specjalnie przygotowanym i zabezpieczonym dole ziemnym. Okres dołowania zależy przede wszystkim od pożądanych właściwości ciasta oraz jego późniejszych zastosowań.

Należy pamiętać, że przemarznięte wapno gaszone nie nadaje się do wykorzystania w robotach tynkarskich.

Wapno gaszone do tynków szlachetnych i robót specjalnych powinno leżeć w ziemi co najmniej 6 miesięcy. Dla wapna stosowanego w robotach tynkarskich czas dołowania wynosi minimum 3 miesiące. W przypadku wapna o zastosowaniu w robotach murowych, czas dołowania wynosi z kolei około 3 tygodnie.

Mleko wapienne

Ten produkt zawdzięcza swoją nazwę wizualnemu podobieństwu do… mleka.

Przyjmuje ono postać zawiesiny koloidalnej, składającej się w więcej niż 50% z wody. Otrzymywane jest w procesie gaszenia wapna palonego przy udziale nadmiaru wody lub poprzez mieszanie z wodą hydratyzowanego wapna gaszonego.

Wapno gaszone w formie mleka wapiennego wykorzystywane jest do:

• produkcji farb elewacyjnych,
• jako środek wzmacniający tynki,
• do odkażania dużych powierzchni,
• do zmiękczania wody,
• do oczyszczania gazów spalinowych
• do wiosennego bielenia drzew w sadach.

Właściwości wapna palonego

Wapno palone to bezzapachowe, białe lub beżowobiałe ciało stałe występujące w postaci brył lub drobnego proszku.

Wykazuje ono silne właściwości higroskopijne, reaguje z wodą w procesie gaszenia wapna, prowadząc do powstania wodorotlenku wapnia.

Procesowi temu towarzyszy wydzielanie dużych ilości ciepła.

Temperatura topnienia tlenku wapnia wynosi aż 2613°C. Wartość temperatury wrzenia to -2850°C.

W zależności od wykorzystanego do jego produkcji surowca skalnego, wyróżnić możemy:

• wapno palone wapniowe (powstałe z wapieni),
• wapno palone dolomitowe (powstałe z wapieni dolomitycznych),
• wapno palone hydrauliczne (powstałe z wapieni ilastych).

Wapno palone wykazuje silne właściwości drażniące. Dlatego też, w trakcie jego stosowania korzystać należy z odzieży i akcesoriów ochronnych, zabezpieczających skórę, układ oddechowy oraz oczy.

Właściwości wapna gaszonego

W odmianie hydratyzowanej, wapno gaszone występuje w postaci bezzapachowego, białego lub beżowobiałego drobnego proszku.

Wodorotlenek wapnia charakteryzuje się słabą rozpuszczalnością w wodzie (na poziomie 1,3g/l w temperaturze 20°C).

Wartość pH nasyconego roztworu wodorowęglanu wapnia (wody wapiennej) wynosi około 12. Wodorotlenek wapnia to związek o silnych właściwościach zasadowych.

Wapno gaszone posiada działanie drażniące. Stosując wodorotlenek wapnia należy więc minimalizować ryzyko bezpośredniego kontaktu produktu ze skórą czy oczami. Wdychanie pyłu wodorotlenku wapnia może spowodować silne podrażnienie dróg oddechowych, objawiające się kaszlem i trudnościami z oddychaniem.

Zastosowania wapna palonego

Wapno niezgaszone (CaO) wykorzystywane jest w wielu dziedzinach przemysłu.

Przede wszystkim, znajduje ono szerokie zastosowanie w budownictwie, jako półprodukt niezbędny do przygotowania zapraw:

• murarskich,
• tynkarskich,
• sztukatorskich.

Wykorzystuje się je także do produkcji betonu komórkowego, cegły silikatowej (wapienno-piaskowej), oraz do wypełniania drewnianych konstrukcji szkieletowych.

W przemyśle chemicznym tlenek wapnia służy jako katalizator, neutralizator oraz czynnik regulujący pH.

W hutnictwie stosuje się go w roli topnika odsiarczającego metale łączone podczas lutowania.

Zmielone wapno niegaszone to także znakomity środek higienizujący. Pozwala ono bowiem zahamować rozwój mikroorganizmów, między innymi w osadach pościekowych.

Tlenek wapnia stanowi również rodzaj nawozu sztucznego, który odżywia glebę oraz podwyższa jej pH.

Odkwaszanie gleby (wapniowanie) wpływa niezwykle pozytywnie na późniejsze plony.

CaO wykorzystywany jest jako insektycyd do zwalczania uciążliwych owadów.

Wapno palone pozwala także zmniejszyć wilgotność gruntów oraz zwiększyć ich stabilność.

Zastosowania wapna gaszonego

Stężony roztwór wodorotlenku wapnia nazywany jest wodą wapienną.

Dzięki swoim silnie zasadowym właściwościom (wodorotlenek wapnia ma pH równe około 12), woda wapienna wykorzystywana jest do wykrywania dwutlenku węgla w laboratoriach.

Wodorotlenek wapnia Ca(OH)2 znajduje zastosowanie w cukrownictwie, energetyce, a także w produkcji nawozów sztucznych.

Hydratyzowane, występujące w stanie suchym wapno stosowane jest do:

• zmiękczania wody,
• odkwaszania gleby,
• bielenia różnego rodzaju powierzchni w celu ich dezynfekcji.

Wapno gaszone wykorzystywane jest także do odsiarczania spalin.

Wodorotlenek wapnia ma właściwości dezynfekujące. Wapno stosowane do bielenia ścian czy pni ma za zadanie hamować rozwój potencjalnie szkodliwych mikroorganizmów.

Wapno lasowane wykorzystywane jest w celu uzyskania sody bezwodnej (węglanu sodu) – podstawowego surowca używanego podczas produkcji mydła.

Wapno lasowane w postaci mleka wapiennego używane jest przede wszystkim do malowania oraz w budownictwie – jako spoiwo zapraw murarskich i tynkarskich.

Wapno lasowane wykorzystywane jest także w stomatologii. Wodorotlenek wapnia stanowi składnik cementu – podkładu pod wypełnienie ubytku (plomby) oraz rodzaj opatrunku zakładanego w kanale zębowym w razie wystąpienia stanu zapalnego tkanek okołowierzchołkowych.

W przemyśle spożywczym wodorotlenek wapnia występuje pod oznaczeniem E526.

Wapno lasowane wykorzystywane jest też w roli regulatora kwasowości – dodatku mającego za zadanie nadać produktowi odpowiedni odczyn.

Ponadto wodorotlenek wapnia, jako tak zwany czynnik tekstotwórczy, wodorotlenek wapnia scala poszczególne składniki żywności.

Wodorotlenek wapnia wykorzystuje się, między innymi w wyrobach czekoladowych, przetworach owocowych. wapno gaszone wykorzystywane jest również w wyrobach piwnych.

Bezpieczeństwo stosowania wapna palonego

Ze względu na jego właściwości drażniące, stosowanie wapna niegaszonego powinno się odbywać z zachowaniem podstawowych zasad bezpieczeństwa określonych w karcie produktu.

Należy unikać wdychania pyłu oraz ekspozycji skóry i oczu.

W tym celu, zaleca się stosowanie pełnej odzieży ochronnej, rękawic, dobrze przylegających gogli oraz półmasek filtrujących.

Produkt musi być bezwzględnie chroniony przed dziećmi.

Na czas pracy z wapnem palonym warto także zrezygnować z soczewek kontaktowych.

Sposoby postępowania w przypadku kontaktu tlenku wapnia ze skórą, drogami oddechowymi lub oczami:

1. Bezpośredni kontakt ze skórą grozi wystąpieniem objawów podrażnienia, takich jak zaczerwienienie, ból oraz pieczenie. W takim przypadku należy zdjąć zanieczyszczoną odzież i na sucho usunąć z powierzchni skóry pozostałości produktu. Następnie należy dokładnie umyć ciało przy użyciu dużych ilości chłodnej wody. W razie wystąpienia objawów o dużym nasileniu, wymagany jest kontakt z lekarzem.
2. Wdychanie pyłu grozi wystąpieniem objawów podrażnienia dróg oddechowych, takich jak kaszel, uczucie pieczenia oraz spłycenie oddechu. W takim przypadku, należy jak najszybciej wyprowadzić lub wynieść osobę poszkodowaną na świeże powietrze, zapewniając jej możliwość swobodnego oddychania, a następnie wezwać pomoc lekarską.
3. Dostanie się produktu do oczu grozi wystąpieniem objawów podrażnienia (ból, zaczerwienienie, zaburzenia widzenia), a nawet poważnym uszkodzeniem wzroku. W takim przypadku należy przez kilka minut płukać oczy dużą ilością wody lub soli fizjologicznej. Osoby korzystające z soczewek kontaktowych powinny natychmiast je usunąć (o ile będzie to możliwe). Podrażnienie oczu tlenkiem wapnia wymaga jak najszybszego kontaktu z okulistą.

Kontakt tlenku wapnia z fluorem, fluorowodorem, trójfluorkiem chloru, pięciofluorkiem bromu i pięciotlenkiem fosforu prowadzi do wystąpienia niebezpiecznych reakcji. Należy mieć to na względzie podczas składowania produktu. Wapno niegaszone to ciało niepalne, niepodtrzymujące palenia. W reakcji z wodą prowadzi jednak do wydzielenia dużych ilości ciepła, stanowiących zagrożenie dla znajdujących się w pobliżu materiałów łatwopalnych.

W razie wystąpienia pożaru, w okolicach wapna palonego stosować należy gaśnice proszkowe lub śniegowe (unikać wody i środków pochodnych).

W razie rozsypania wapna palonego na wolnym powietrzu, produkt należy przykryć, uniemożliwiając kontakt z wodą oraz minimalizując ryzyko jego pylenia.

Następnie produkt powinien zostać ostrożnie zebrany przy użyciu specjalnych odkurzaczy przemysłowych lub narzędzi ręcznych.

Pozostałości należy usuwać do zamykanych pojemników lub worków pyłoszczelnych.

Usuwając odpady tlenku wapnia, należy postępować zgodnie z obowiązującymi przepisami miejscowymi.

Bezpieczeństwo stosowania wapna gaszonego

Wodorotlenek wapnia należy stosować z zachowaniem podstawowych zasad bezpieczeństwa.

Przed zastosowaniem, warto zapoznać się z kartą konkretnego produktu, zawierającą dokładne zalecenia producenta.

Przede wszystkim, wodorotlenek wapnia należy bezwzględnie chronić przed dziećmi.

Podczas stosowania, należy unikać wdychania pyłu oraz stosować odpowiednie zabezpieczenia w postaci odzieży ochronnej, rękawic, mocno przylegających gogli, półmasek filtrujących, etc.

Ponadto, w czasie pracy z wodorotlenkiem wapnia, nie zaleca się używać soczewek kontaktowych.

Sposoby postępowania w przypadku kontaktu wodorotlenku wapnia ze skórą, drogami oddechowymi lub oczami:

1. W przypadku kontaktu produktu ze skórą, wystąpić mogą zaczerwienienie, ból i pieczenie. Należy wówczas jak najszybciej zdjąć zanieczyszczoną odzież i delikatnie usunąć z powierzchni skóry wodorotlenek wapnia – najpierw na sucho, następnie przy użyciu dużych ilości chłodnej wody. W razie wystąpienia objawów o dużym nasileniu, należy skontaktować się z lekarzem.
2. W przypadku kiedy wodorotlenek wapnia dostanie się do dróg oddechowych, wystąpić mogą objawy podrażnienia – kaszel, uczucie pieczenia oraz spłycenie oddechu. Poszkodowany powinien zostać jak najszybciej wyprowadzony lub wyniesiony na świeże powietrze. Niezbędna jest natychmiastowa pomoc lekarska.
3. W przypadku dostania się produktu do oczu, wystąpić mogą ból, zaczerwienienie oraz zaburzenia widzenia. Należy płukać oczy dużą ilością wody lub soli fizjologicznej. Osoby korzystające z soczewek kontaktowych powinny natychmiast je usunąć (o ile będzie to możliwe). Narażenie oczu na kontakt z wapnem gaszonym wymaga zawsze kontaktu z okulistą.

Korzystając z wapna gaszonego na wolnym powietrzu, staramy się go nie rozsypywać. W razie rozsypania, produkt należy przykryć, uniemożliwiając kontakt z wodą oraz minimalizując ryzyko jego pylenia.

Następnie zbieramy wapno przy użyciu specjalnych odkurzaczy przemysłowych lub narzędzi ręcznych, uważając, by nie wzbijać obłoków pyłu. Pozostałości powinny być usuwane do zamykanego pojemnika lub worka pyłoszczelnego. Usuwając odpady wodorotlenku wapnia, należy postępować zgodnie z obowiązującymi przepisami miejscowymi.

Wodorotlenek wapnia wywołuje duże zmiany pH. W niewielkich ilościach może on być wykorzystany do poprawy kwasowości wody, jednak powyżej 1g/l wykazuje szkodliwość dla życia wodnego.

Wapno hydratyzowane jest ciałem niepalnym, niepodtrzymującym palenia.

W razie podgrzania powyżej 580°C, produkt ulega rozkładowi do tlenku wapnia oraz wody.

Reakcja tlenku wapnia z wodą prowadzi do wydzielenia dużych ilości ciepła, które mogą okazać się wystarczające do zapalenia znajdujących się w pobliżu materiałów łatwopalnych.

W razie wystąpienia pożaru, w okolicach wapna hydratyzowanego stosować należy gaśnice proszkowe lub śniegowe (unikać wody i środków pochodnych).

Wapno palone i wapno gaszone – ceny

Wapno palone dostępne jest w sprzedaży w postaci proszku lub brył. Cena sproszkowanego wapna palonego bezpośrednio od producenta wynosi około 5zł/kg. Czystego CaO nie kupimy raczej w sklepach detalicznych. Powszechną dostępnością charakteryzuje się natomiast wapno gaszone hydratyzowane w postaci proszku lub drobnego granulatu (bardzo rzadko – w formie bryły). Znajdziemy je w każdym markecie budowlanym, często pod nazwą wapna gaszonego budowlanego lub wapna nawozowego (najczęściej z dodatkiem magnezu). Koszt 10 kg wapna budowlanego to ok. 6-7 zł.