W jednym budynku, domu czy mieszkaniu, może znaleźć się od kilku do nawet kilkunastu kratek wentylacyjnych. Są one nieodłącznymi i niezbędnymi elementami wentylacji domu. Aby kratka wentylacyjna mogła spełniać swoją rolę we właściwy sposób, trzeba ją prawidłowo dobrać, a także zamontować. Warto więc zapoznać się z rodzajami kratek, ich możliwymi parametrami oraz cenami.
Do czego służą kratki wentylacyjne?
Mówiąc najkrócej, kratka wentylacyjna to ważny element każdego układu wentylacyjnego – stanowiąc jego wykończenie, ponieważ jest najbardziej widoczna w budynku. Kratki wentylacyjne stosowane są zarówno przy wentylacji naturalnej, jak i wentylacji mechanicznej. Główną funkcją kratki jest nawiewanie albo wyciąganie powietrza wentylacyjnego z pomieszczenia.
W zależności od przeznaczenia i budowy, konkretny model kratki wentylacyjnej może nadawać kierunek nawiewanego powietrza lub nie. Do zadań kratek wentylacyjnych należy również maskowanie „dziur” w ścianie – jakie powstają podczas podczas wykonywania systemu wentylacji. Zapobiegają one również wpadaniu przez komin zanieczyszczeń do domowych pomieszczeń. Jednak kratki wentylacyjne mogą pełnić nie tylko funkcje użytkowe, ale także estetyczne (a nawet dekoracyjne).
Z racji tego, że są one bardzo widoczne, na rynku dostępnych jest wiele różnych kratek wentylacyjnych: różniących się od siebie kolorami, kształtami czy nawet materiałem i sposobem wykonania. Niektóre modele posiadają np. ruchome żaluzje, dzięki czemu umożliwiają regulację przepływu powietrza.
Wyróżnić można kratki wentylacyjne zewnętrzne i wewnętrzne. Kratki wentylacyjne wewnętrzne powinny znaleźć się we wszystkich pomieszczeniach (przede wszystkim w kuchni, łazience, pralni i suszarni). Wentylację należy też doprowadzić – i zamknąć przy użyciu kratek – do wszystkich pomieszczeń które są pozbawione okien. Co ciekawe, w nieco innym wydaniu, kratki wentylacyjne pojawić się mogą (a nawet powinny) w drzwiach. Umieszcza się je tam, by zamaskować otwory, które umożliwiają przepływ powietrza między pomieszczeniami.
Kratki wentylacyjne są zaprojektowane tak, by wyglądały dyskretnie i zarazem nie utrudniały przepływu powietrza. Otwory wentylacyjne i kratki wentylacyjne stają się potrzebne w drzwiach wewnętrznych do łazienek, WC i pomieszczeń bez okien (w których znajdują się otwory wywiewne). Natomiast jeśli chodzi o zewnętrzne kratki wentylacyjne, to jak wskazuje sama nazwa – stanowią one zabezpieczenie dla wyjścia instalacji wentylacyjnej na zewnątrz budynków. Sprawia to, że muszą być one bardzo trwałe i zbudowane nieco inaczej niż kratki wentylacyjne stosowane w przypadku aranżacji wnętrza. Powinny być bowiem na tyle wytrzymałe, by uniemożliwić przedostanie się do układu wentylacyjnego zwierząt, przede wszystkim ptaków. Stabilny powinien być także montaż kratek – by nie zerwał ich bardziej porywisty wiatr.
Wentylacja naturalna i mechaniczna
Warto wiedzieć, że w systemie wentylacji naturalnej kratki wentylacyjne montowane są na wlotach do przewodów kominowych – łącząc pomieszczenie i kanał wywiewny. Kratka ma wtedy umożliwiać swobodny przepływ powietrza. Kiedy wybrany model kratki nie jest wyposażony w elementy ruchome, to służy ona przede wszystkim utrzymaniu estetyki, ponieważ maskuje dziurę w ścianie. Kiedy jednak wybierze się kratkę z ruchomymi żaluzjami, to pozwoli ona na regulację przepływu powietrza. Dzięki temu w sytuacjach, kiedy silny wiatr powoduje napływ (a nie wypływ) powietrza przez otwór, można go wtedy chwilowo przesłonić. Takiej opcji lepiej jednak nie nadużywać, a tzw. problemowi odwróconego ciągu lepiej zaradzić w inny sposób (np. montując nasadę kominową).
Jeśli chodzi o instalację wentylacji mechanicznej, to w niej elementy nawiewne i wywiewne mają ważniejsze zadania niż w wentylacji naturalnej. Ich rola nie ogranicza się bowiem jedynie do względów wizualnych. Kratki służą tutaj również do regulacji oporów przepływu powietrza, by zapewnić jego właściwy rozdział i kierowanie w założoną stronę. Przy wentylacji mechanicznej kratki są instalowane na zakończeniu przewodów albo w ich ściankach. Czasami montuje się je też w przegrodach budowlanych. W systemie tym kratki mają za zadanie zarówno wyciągać powietrze z pomieszczeń (kratki wyciągowe) albo je nawiewać (nawiewniki).
Kratki wentylacyjne przez które powietrze jest nawiewane, kształtują właściwie jego strumień – tak, aby nie przyczyniał się on do dyskomfortu osób przebywających w pobliżu otworu wentylacyjnego. Sprawia to też, że budowa kratek nawiewnych jest nieco bardziej skomplikowana od budowy kratek wywiewnych (te mogą być prostsze, bo nie muszą kształtować strumienia powietrza). Kratki wentylacyjne można montować w ścianie, bezpośrednio w przewodzie wentylacyjnym lub w suficie. Te drugie służą do usuwania powietrza).
Najczęściej spotkać można kratki wentylacyjne w kształcie prostokąta, w domach można też jednak spotkać anemostaty talerzowe (wywiewne i nawiewne), które niektórzy uważają za bardziej estetyczny zamiennik kratek.
Rodzaje kratek wentylacyjnych
Kratki wentylacyjne można podzielić na rodzaje biorąc pod uwagę miejsce ich montażu. Dzieli się je wtedy na kratki:
Kratka wentylacyjna ścienna | Kratki wentylacyjne ścienne zazwyczaj montuje się przy pomocy kołków rozporowych, czasami przykleja. Kratka wentylacyjna ścienna jest zwykle produkowana z tworzywa sztucznego i ma kształt prostokąta. |
Kratka wentylacyjna sufitowa | Tak jak ścienne, kratki wentylacyjne sufitowe instaluje się najczęściej przy użyciu kołków rozporowych. Niekoniecznie muszą być one prostokątne czy kwadratowe, można też spotkać kratki sufitowe owalne albo okrągłe. |
Kratka wentylacyjna drzwiowa | Kratki wentylacyjne drzwiowe nie wchodzą w skład instalacji wentylacyjnej. Montuje się je w drzwiach pomieszczeń gdzie łatwo gromadzi się wilgoć (kuchni, łazienek, toalet czy suszarni). Ich zastosowanie sprawia, że między pomieszczeniami występuje lepsza cyrkulacja powietrza. |
Kratka wentylacyjna meblowa | Również kratki wentylacyjne meblowe są elementem niezależnym, to znaczy nie wchodzą w skład standardowej instalacji wentylacyjnej. Pełną jednak niemal taką samą rolę, gdyż zamontowane do różnego rodzaju mebli dbają o ich właściwą wentylację. Meblowe kratki wentylacyjne stosuje się w szafach, meblach biurowych oraz kuchennych. Kratki wentylacyjne meblowe ułatwiają cyrkulację powietrza, co zapewnia zawartości mebli ochronę przed wilgocią i niemiłym zapachem. |
Kratka wentylacyjna podłogowa | Występują one częściej w budynkach o charakterze użytkowym niż w domach jednorodzinnych. Obecność w podłodze naraża je na uszkodzenia mechaniczne, dlatego takie kratki muszą być wykonywane z naprawdę trwałego materiału, bardzo często są to produkty ze stali nierdzewnej. |
Ze względu na miejsce montażu kratki wentylacyjne dzieli się także na kratki wewnętrzne (czyli wszystkie te stosowane wewnątrz budynków) i kratki wentylacyjne zewnętrzne (mocowane u wyjścia instalacji wentylacyjnej na zewnątrz budynku). Kratki zewnętrzne powinny być odporne na działanie czynników atmosferycznych i uszkodzenia powodowane przez zwierzęta. Wśród innych typów kratek wentylacyjnych, można wymienić:
Kratka wentylacyjna z żaluzją | Zamykana przy pomocy ruchomej żaluzji, jest bardzo popularna bo łatwo się ją otwiera i zamyka (żaluzją manipuluje się najczęściej przy pomocy sznureczka). Kratki zamykanie przydają się szczególnie w czasie zimy, gdy na zewnątrz panują ujemne temperatury. Trzeba jednak zwracać uwagę na to, by żaluzja w kratce nie była była zamknięta przez cały czas, gdyż bardzo ważne jest zachowanie prawidłowej cyrkulacji powietrza. |
Kratka wentylacyjna otwarta cały czas | Tutaj cyrkulacja powietrza odbywa się przez cały czas, a elementy kratki wentylacyjnej są nieruchome. |
Kratka wentylacyjna autoaktywna | To nieco bardziej nowoczesna alternatywa dla tradycyjnych kratek wentylacyjnych. Umożliwiają one w pełni prawidłową i równomierną cyrkulację powietrza, pozwalają także na wychładzanie pomieszczeń w których jest zainstalowana wentylacja grawitacyjna. |
Kratka wentylacyjna kominkowa | To taki typ kratek wentylacyjnych, który jest zazwyczaj częścią budowy kominka i pozwala na wymianę powietrza w pomieszczeniach gdzie gromadzone jest powietrze ogrzane. W wielu schematach przy kominku wykorzystuje się dwie kratki: do odprowadzania nagrzanego powietrza i do odpływu zimnego. |
Kratka wentylacyjna okapowa | Montowana w kuchniach. Składają się one z dwóch części: pierwsza montowana jest w rurze prowadzącej do okapu i służy do cyrkulacji powietrza tylko po uruchomieniu urządzenia; druga z kratek pozwala na przepływ powietrza przez cały czas. |
Kratka wentylacyjna z wentylatorem | Wybierana najczęściej do toalet i łazienek (choć można je zamontować w każdym pomieszczeniu o podwyższonym poziomie wilgotności). Mają one wbudowany wentylator, który zapewnia jeszcze bardziej efektywne odprowadzanie powietrza. |
Kratka wentylacyjna higrosterowana | Idealna do kuchni, łazienki czy WC. To bardzo nowoczesne produkty, które samodzielnie regulują przepływ powietrza i dzięki temu wytwarzają w pomieszczeniach optymalne warunki. |
Parametry kratek wentylacyjnych
Jak widać, na rynku można obecnie znaleźć naprawdę wiele rodzajów kratek, które różnią się miejscem w jakim można je zamontować, a także poszczególnymi funkcjami. Jeśli zaś chodzi o parametry tych elementów instalacji wentylacyjnych, to do najbardziej standardowych kratek zalicza się te o następujących wymiarach:
- kwadratowe: 14 x 14 cm,
- prostokątne: 14 x 21 cm,
- okrągłe: o średnicy 15 albo 18 cm.
Planując w swoim domu otwory wentylacyjne w ścianie czy w suficie, warto uwzględnić te standardowe wymiary kratek, które można zakupić bez żadnego problemu. Oczywiście producenci proponują klientom niezwykle bogatą ofertę kratek wentylacyjnych, dzięki czemu można dostać też takie o innych wymiarach. Istnieje także możliwość zamówienia kratek wentylacyjnych na wymiar, w przypadku gdy dostępne na rynku produkty nie spełniają oczekiwań inwestora. Indywidualne zamówienia pozwalają też na wybór tworzywa z jakiego zostaną wykonane kratki. Trzeba tutaj zaznaczyć, że oprócz zewnętrznego kształtu, kratki mogą różnić się w środku. Oznacza to, że do wyboru są kratki typowe: prostokątne z prostokątnym środkiem, ale też na przykład kratki kwadratowe z okrągłym środkiem.
Kratki wentylacyjne różnić się mogą od siebie tworzywem, z jakiego zostały wykonane, występują w różnych kolorach. Dzięki temu pełnią one nie tylko funkcję praktyczną, ale również estetyczną. Najpopularniejsze są kratki wentylacyjne produkowane z tworzyw sztucznych (najczęściej z plastiku). Na rynku znaleźć można także kratki wentylacyjne wykonane z takich materiałów jak: ceramika, metal malowany, mosiądz czy stal nierdzewna. Są to modele, które często mają oryginalny wygląd dzięki czemu pełnią w pomieszczeniach funkcję dekoracyjną. Szczególnie wtedy, gdy na względzie będzie miało się także sposób wykończenia kratki. Metalowa kratka wentylacyjna może być szlifowana, polerowana albo malowana, a dostępne kratki mosiężne są szlifowane, polerowane lub występują w patynie.
Kratki wentylacyjne ceny
Cena kratki wentylacyjnej będzie często zależna od materiału jej wykonania. Za kratkę plastikową, o standardowych wymiarach (produkowaną masowo) zapłacić można zaledwie kilka złotych. Za kratki z innych materiałów, tak np. jak mosiądz czy ceramika, trzeba już będzie zapłacić nieco więcej.
Metalowa kratka wentylacyjna z żaluzją kosztuje kilkanaście złotych, a za zamykaną kratkę z PCV ok. 22 złotych. W podobnej cenie kupi się zewnętrzną kratkę chromowaną.
Za wentylacyjną kratkę żaluzjową, od bardziej znanego producenta, można zapłacić nawet 90 złotych, a kratki metalowe z zaworem zwrotnym i kołnierzem są wyceniane na około 60 złotych.
Jeśli zaś chodzi o ceny kratek wentylacyjnych stosowanych na komin, to je także można dostać już za mniej niż 10 złotych. Nieco droższy modelem są kratki kominkowe ochronne z wkładką, za które zapłaci się kilkanaście złotych.
W cenie 30 złotych kupi się natomiast kratkę kominkową z siatką, ze stali nierdzewnej (kratka ze stali nierdzewnej o wymiarach 20×20 cm).
Jak więc widać, kratki wentylacyjne nie są drogie. Najtańsze kratki wentylacyjne można dostać już za około 10 złotych, ceny najdroższych będą oscylować w granicach 100 zł. Taka rozbieżność cenowa sprawia, że każdy może wybrać kratki z wybranej półki i wyposażyć nimi otwory wentylacyjne w całym domu.
Kratka wentylacyjna montaż krok po kroku
Najczęściej mocowanymi w domu kratkami są oczywiście kratki ścienne. Ich instalacja nie jest trudna i przebiega w kilku łatwych etapach.
- Przed rozpoczęciem prac należy wiedzieć, że otwór, a co za tym idzie – także kratkę wentylacyjną – najlepiej ulokować w odległości maksymalnie 15 cm od sufitu. To właśnie na takiej wysokości skupiają się bowiem zanieczyszczenia i gaz ziemny (przy ewentualnej nieszczelności instalacji). Kratka zamocowana niżej mogłaby przyczynić się do nieprawidłowej cyrkulacji.
- Ustawiając kratkę trzeba pamiętać, że jej listewki mają być skierowane do góry, a nie do dołu. Jest to bardzo ważne, mimo tego, że bardziej będzie widać zbierające się w przewodzie zabrudzenia. Jednak tylko w takim układzie działanie wentylacji nie zostanie zaburzone, ponieważ opór przepływu powietrza będzie mniejszy, a zużyte powietrze będzie usuwane bardziej efektywnie.
- Lekkie kratki wentylacyjne z tworzywa sztucznego montuje się niekiedy metodą na wcisk. Natomiast cięższa metalowa kratka wentylacyjna powinna być zamocowana przy pomocy wkrętów. Przy pierwszej instalacji kratki wentylacyjnej (a nie np. przy wymianie), najważniejsze jest jej stabilne osadzenie w wymierzonym wcześniej otworze. Wielkość takiego otworu musi być taka sama jak wymiary kratki (w przeciwnym razie niezbędne jest poszerzenie albo zmniejszenie dziury).
- Kolejnym krokiem jest przymocowania ramki kratki za pomocą wkrętów do ściany. Później musi nastąpić uszczelnienie. Najpierw gipsem budowlanym, na koniec można użyć silikonu. Najważniejsze jest to, by wokół kratki ściana pozostała gładka i bez żadnych ubytków.
- Kiedy zaprawa wyschnie, należy pozbyć się wszelkich nierówności, a przestrzeń wokół ramki dobrze jest pomalować farbą, która będzie docelowo znajdować się na ścianie.
- Montaż kratki wentylacyjnej można uznać za zakończony wtedy, gdy wszystkie elementy będą już ze sobą dobrze scalone. Wtedy ostatni raz dociska się boki i usuwa blaszki rozporowe.
W trakcie eksploatacji kratek wentylacyjnych należy pamiętać o ich systematycznym czyszczeniu. Co jakiś czas trzeba usuwać osiadający na nich pył, tłuszcz oraz kurz. Wpłynie to na estetykę, a przede wszystkim sprawi, że w domu zawsze będzie świeże powietrze.
Czy wentylacyjne kratki są niezbędne w domu, mieszkaniu, pracy?
Wentylacyjne kratki pozwalają usunąć zużyte powietrze przez kanały wentylacyjne. Dzięki nim w pomieszczeniach następują ciągła wymiana powietrza co wpływa korzystnie na jakość przebywania w nich.
Jakie są rodzaje kratek wentylacyjnych?
Ze względu na miejsce ich montażu wyróżnia się: ścienne, sufitowe, podłogowe. Wysokiej jakości kratki wentylacyjne produkowane są ze stali nierdzewnej, blachy ocynkowanej, mosiądzu, ceramiki czy tworzywa sztucznego.
Z czego produkowane są kratki elewacyjne?
Do produkcji kratek najczęściej używana jest stal nierdzewna oraz różne rodzaje tworzywa sztucznego.
Fascynujące, jak portal budowlany potrafi uprościć nawet najbardziej zaawansowane tematy budowlane.
Czy taka wentylacja jest głośna?