Możliwości aranżacji ogrodu jest wiele, a jednym z podstawowych dylematów bywa wybór odpowiedniego materiału, z którego zostaną wykonane poszczególne elementy architektury oraz meble ogrodowe.
Od zawsze idealnie sprawdza się drewno, które łatwo wkomponować w przestrzeń ogrodu, a ponadto można je wykorzystać na tarasie lub balkonie.
Warto jednak pamiętać, że nie każdy gatunek drewna ma dobrą wytrzymałość i odporność na wilgoć lub promienie UV.
Jeżeli decydujemy się na drewno, to trzeba dokładnie przemyśleć jego wybór.
Drewno w ogrodzie – rodzaje
Drewno, jako materiał naturalny, świetnie pasuje do każdego ogrodu, bez względu na styl aranżacji.
Ma też niezwykle szerokie zastosowanie, gdyż nadaje się zarówno do budowy tarasów, jak i altanek, ogrodzeń, ławeczek, huśtawek czy też ozdób.
Wybór drewna jest obecnie naprawdę duży, a do dyspozycji mamy drewno krajowe i egzotyczne.
Krajowe gatunki drewna
Jednym z najtańszych wyborów będzie sosna i świerk.
Właśnie ze względów finansowych te dwa gatunki cieszą się dużą popularnością.
Ich zaletą, poza ceną, są też:
- dobra dostępność,
- lekkość,
- łatwość w obróbce.
Nadają się w zasadzie do wszystkich budowli i konstrukcji ogrodowych oprócz tych umieszczonych przy wodzie, jak pomosty i kładki.
Niestety, mają też swoje wady.
Przede wszystkim to drewno miękkie, a więc bardzo podatne na zarysowania lub wgniecenia.
Nie jest też zbyt odporne na wilgoć, a po nasiąknięciu wodą i późniejszym wyschnięciu następuje jego odkształcenie i pękanie.
Sosna i świerk często są atakowane przez grzyby, glony i mchy.
Wymagają bardzo starannych zabiegów impregnacyjnych.
Lepszą jakością, ale i wyższą ceną, charakteryzuje się modrzew, który jednak szybko szarzeje.
Natomiast nie wykazuje tendencji do paczenia i pękania, a poza tym szybko się suszy.
Drewno modrzewiowe najkorzystniej olejować.
Można je stosować nie tylko do wszelakich konstrukcji ogrodowych, ale i do pokryć dachowych.
Jeszcze bardziej wytrzymałe i odporne na ścierane oraz korozję biologiczną jest drewno akacjowe i dębowe.
Szczególnie akacja ma wyjątkową odporność na warunki atmosferyczne, a jest twardsza od dębu.
Ma też odpowiednią wytrzymałość na rozciąganie, nacisk i gięcie.
Nie można także pominąć walorów estetycznych tego drewna.
Problem z dębem i akacją jest jeden, czyli wysoka cena.
Inne gatunki drewna krajowego rzadziej są stosowane.
Brzoza ma stosunkowo małą wytrzymałość, z kolei olcha łatwo się deformuje pod wpływem wilgoci.
Drewno bukowe jest ciężkie i twarde, ale charakteryzuje się dużą łupliwością.
Natomiast jesion trudno dostać, co ma przełożenie na wysoką cenę.
Egzotyczne gatunki drewna
Jeżeli zależy nam na tym, aby drewno w ogrodzie służyło w dobrym stanie przez wiele lat, to warto zastanowić się nad drewnem egzotycznym.
Konstrukcje ogrodowe szczególnie narażone na działanie niekorzystnych warunków atmosferycznych, jak tarasy czy pomosty wręcz wymagają zastosowania drewna o wyśmienitych parametrach odpornościowych.
Drewno egzotyczne zazwyczaj jest twardsze od dębu i akacji, odporne na uszkodzenia mechaniczne, wilgoć i promienie UV.
Ponadto wyróżnia je niski współczynnik skurczu i pęcznienia, więc nie są tak narażone na pękanie, odkształcanie i wyginanie, jak ma to miejsce w przypadku większości gatunków krajowych.
Charakteryzuje się również wyjątkową odpornością na korozję biologiczną, a to dzięki zawartości garbników, żywic i innych związków wykazujących właściwości przeciwgrzybicze i antybakteryjne.
Nie można także pominąć walorów estetycznych.
Drewno egzotyczne zadziwia ułożeniem słojów oraz niezwykle szeroką paletą kolorystyczną.
Jedyny problem z tym drewnem dotyczy ceny, nawet kilkadziesiąt procent wyższej w porównaniu z cenami drewna krajowego.
Pamiętajmy jednak, że w perspektywie czasu ta inwestycja może się zwrócić, ponieważ gatunki egzotyczne mają zdecydowanie dłuższy czas eksploatacji.
Stosunkowo niedrogą opcją na budowę tarasów, altan czy pergoli będzie piękny modrzew syberyjski świetnie radzący sobie ze zmiennymi warunkami atmosferycznymi, a poza tym odporny na owady i gnicie.
Z kolei bangkirai jest droższy, ale niesamowicie wytrzymały. Zaleca się olejowanie tego drewna w celu zachowania jego naturalnej kolorystyki i zapobiegnięcia procesowi patynowania powierzchni.
Bardzo popularny jest teak czy merbau o pięknej barwie.
Messaranduba nie wymaga nawet konserwacji.
Keruing wyróżnia się wyjątkowym efektem estetycznym ze względu na dwukolorowość. Twardziel ma czerwonobrązową, a biel jasnoszarą.
Przy tym wykazuje dużą odporność na wilgoć, więc można go stosować do budowy pomostów nad stawem czy obrzeża basenu.
Zastosowanie drewna w ogrodzie
Drewno w przydomowym ogrodzie ma bardzo szerokie zastosowanie.
Rozmaite pergole i trejaże najczęściej wykonuje się z zaimpregnowanego drewna sosnowego, świerkowego lub modrzewiowego.
Pergole nie tylko ładnie dzielą przestrzeń ogrodu, ale także służą do wyeksponowania okazałych pnączy.
Niezbędnym elementem w dużych ogrodach będzie altana chroniąca przed słońcem i deszczem.
Ładnie prezentują się również drewniane parkany i płoty, a uroku każdemu ogrodowi dodaje oczko wodne bądź staw z malowniczym mostkiem zawieszonym nad lustrem wody.
Pamiętajmy, żeby wybrać odpowiednie drewno na elementy mające bezpośredni kontakt z wodą.
Trzeba też wspomnieć o urządzeniach do zabawy.
Drewniane huśtawki, piaskownice i drewniane domki dla dzieci nie tylko je ucieszą, ale będą także stanowiły ciekawy detal estetyczny.
Meble ogrodowe z palet
Historia palet sięga połowy XX wieku, kiedy to szwedzki koncern BT Industries wykonał pierwsze palety, które miały służyć do przewozu towarów.
Takie rozwiązanie szybko znalazło uznanie w firmach transportowych i magazynowych ze względu na dopasowanie do wszystkich rodzajów wózków widłowych.
Od jakiegoś czasu widać wyraźne zainteresowanie paletami osób, które chciałaby samodzielnie, oryginalnie i przede wszystkim niedrogo urządzić sobie ogród, taras bądź balkon.
Jednym z hitów w ostatnich latach są właśnie meble ogrodowe z palet drewnianych, które możemy samodzielnie wykonać.
Oznacza to nie tylko spore oszczędności, ale także ogromną satysfakcję i przede wszystkim idealne dopasowanie do naszych potrzeb oraz praktycznie każdej aranżacji ogrodu, tarasu czy balkonu.
W ten sposób również przyczyniamy się do dbałości o środowisko naturalne, co w kontekście niezbyt przemyślanych rozwiązań systemowych wydaje się szczególnie istotne.
Co ważne, nie potrzeba jakichś wyjątkowych zdolności stolarskich, aby zrobić stół z palet, czy ławkę z palet. Wystarczy dobry pomysł i odrobina cierpliwości.
Meble z palet mogą mieć rozmaite kształty, a efekt końcowy zależy od naszych zdolności manualnych i dobrego pomysłu.
Jakie palety nadają się do samodzielnego wykonania mebli?
Na rynku dostępne są różne rozmiary palet, z tym że najbardziej optymalne do wykonania zarówno eleganckich, jak i trwałych mebli będą europalety, które wytrzymują obciążenie dochodzące do 1000 kg.
Standardowe wymiary europalet wynoszą 120 x 80 x 14 cm, ale dostępne są też znacznie większe 120 x 120 x 14 cm lub mniejsze 80 x 60 x 14 cm, co daje nam możliwość ścisłego dopasowania do konkretnego mebla.
Wiadomo, że na mały stolik kawowy bardziej nadają się mniejsze palety.
Pamiętajmy też, że jedna europaleta waży prawie 25 kg.
Gdzie nabyć europalety?
Jest to materiał, który nie musi być nowy, ponieważ wszelkie niedoskonałości bardzo prosto daje się usunąć.
Jeżeli komuś zależy na wyjątkowej okazji, to warto podjechać na jakąkolwiek budowę, gdzie z pewnością można znaleźć palety za darmo.
Oczywiście w wielu miejscach są skupy europalet, a cena jednej oscyluje w granicach 10-35 zł, więc meble z palet są wyjątkowo tanią alternatywą dla mebli drewnianych osiągających niekiedy dość wysokie ceny.
Jak widać, drewno w ogrodzie nie musi oznaczać kosztów przewyższających możliwości finansowe przeciętnego Polaka.
Jak przygotować palety?
Palety używane zazwyczaj nie prezentują się ładnie, ale to nic nie szkodzi.
Trzeba je po prostu wyczyścić, dobrze osuszyć oraz usunąć wszelkie nierówności czy też drzazgi.
Najlepiej uczynić to szlifierką, ewentualnie papierem ściernym.
Oczyszczoną paletę należy dokładnie wytrzeć z pyłu, a następnie ją zagruntować i pomalować bejcą lub lakierem do drewna, chyba że zależy nam na określonym kolorze, to w takiej sytuacji trzeba wybrać farbę do drewna.
W każdym razie, wybór zależy od tego, na jakim efekcie nam zależy i czy chcemy uwidocznić naturalną fakturę drewna.
Trzeba jedynie pamiętać, aby preparat był przeznaczony na zewnątrz, ponieważ tylko w ten sposób zabezpieczymy drewno przed atakiem szkodników, wilgocią, niekorzystnym wpływem zmiennych temperatur oraz działaniem promieni słonecznych.
Jakie meble z palet możemy wykonać?
Najczęściej wybieramy stół z palet, który łatwo zrobić z dwóch lub trzech palet ustawionych na sobie.
Jeżeli zależy nam na dodatkowym, gładkim blacie, to świetnie w tej roli sprawdza się płyta MDF.
Istnieje nawet opcja wygospodarowania dodatkowej przestrzeni, jeżeli wytniemy deski w środkowej palecie. Taki schowek na pewno przyda się na jakieś drobiazgi.
Niewątpliwie warto też wykonać przynajmniej jedną ławkę. W tym celu należy dwie palety ułożyć, jedna na drugiej, po czym w szczelinę górnej włożyć przyciętą płytę MDF, a całość umocnić kątownikami i wkrętami do drewna.
Drugi sposób polega na połączeniu jednej palety z połówką kolejnej, która posłuży za oparcie. Jeżeli na ławce położymy ozdobne poduchy, to nie będzie żadnego problemu z siedzeniem, bo one zamortyzują twardość drewna.
Podobnie można zrobić leżak, czyli jakby mniejszą wersję ławki.
Meble z palet idealnie nadają się do ogrodu, na taras lub balkon.
Oczywiście, aby podnieść komfort użytkowania, na ławkę, fotel lub leżak trzeba dać miękkie poduchy, ale dzięki takim dodatkom jeszcze bardziej podkreślamy charakter miejsca wypoczynku i nadajemy mu wyjątkowy design.
Ciekawym pomysłem będzie także uzupełnienie aranżacji o płot z palet bądź huśtawkę ogrodową wykonaną z drewna.
Ochrona i pielęgnacja drewna
Zabezpieczenie przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, grzybami, pleśnią i owadami
Drewno w ogrodzie wymaga stałej pielęgnacji, aby nie uległo szybkiemu zniszczeniu.
Kluczowy w tym przypadku będzie wybór odpowiedniego produktu dopasowanego zarówno do rodzaju powierzchni, jak i naszych potrzeb.
Jeżeli drewno nie ma fabrycznego zaimpregnowania ciśnieniowego, to musimy je samodzielnie zabezpieczyć przed niekorzystnym wpływem promieni słonecznych, wilgocią, rozwojem grzybów i pleśni.
W tym celu możemy zastosować impregnat bądź olej do drewna, po czym dodatkowo pokryć transparentnym lakierem, ewentualnie farbą kryjącą.
Ta druga opcja wydaje się jednak gorszym rozwiązaniem, gdyż warstwa farby nie tylko ogranicza odprowadzanie nadmiaru wilgoci na zewnątrz, ale także uniemożliwia drewnu oddychanie.
W efekcie drewno staje się podatne na zniszczenie i znacznie skraca się jego trwałość.
Ponadto, trochę żal pokrywać naturalny rysunek słojów jednorodną farbą.
Warto jeszcze zaznaczyć, że niektóre środki impregnujące zawierają domieszki wosku, co jest bardzo wskazane dla drewna, ponieważ wosk tworzy wodoodporną powłokę niwelującą wszelkie nierówności.
Oferta rynkowa obejmuje impregnaty, wodne bądź rozpuszczalnikowe lakiery i lakierobejce, a także oleje.
Przy zakupie należy zwrócić uwagę na to, aby dany preparat był przeznaczony do stosowania zewnętrznego i miał atest PZH.
Środki uniwersalne niekoniecznie sprawdzą się na konkretnej powierzchni zewnętrznej.
Zwróćmy też uwagę na skład, np. obecność biocydów oznacza dobre zabezpieczenie przed:
- grzybami,
- pleśniami,
- owadami.
Natomiast produkty bezbarwne nie mają, jak wersje barwne, pigmentów zapewniających ochronę przed promieniowaniem UV, więc trzeba wczytać się w etykietę, czy producent deklaruje takową ochronę.
Impregnat do drewna
Przede wszystkim dobrze chronią drewno przed wchłanianiem wilgoci, zapobiegają też rozwojowi grzybów i pleśni.
Niektóre preparaty mogą być nawet używane do leczenia zainfekowanego przez insekty drewna.
Impregnat nadaje się wyłącznie do drewna surowego, chyba że mamy do czynienia z drewnem impregnowanym ciśnieniowo.
Ciekawą opcją jest zastopowanie impregnatu koloryzującego, który zawiera barwniki pochłaniające promieniowanie UV oraz przeciwdziałające szarzeniu drewna.
Tego typu impregnat zabarwia drewno na wybrany kolor drewnopodobny, jednak pozostawia widoczny rysunek słojów.
Można go stosować na surowe drewno, ale również na nasączone wcześniej impregnatem oraz po impregnacji ciśnieniowej.
Bardzo dobrym impregnatem będzie pokost lniany.
Lakier do drewna
Do wyboru mamy lakiery bezbarwne i w barwach drewnopodobnych.
Zastosowanie lakieru bardzo dobrze zabezpiecza drewno przed wilgocią, a niektóre preparaty zawierają filtry chroniące przed działaniem promieni UV.
Bezbarwne lakiery ładnie podkreślają naturalny rysunek słojów.
Lakierobejca do drewna
Charakteryzują się świetnymi walorami ochronnymi przed wilgocią i promieniami słonecznymi, natomiast gorzej sobie radzą z chorobami drewna i szkodnikami.
Na powierzchni drewna tworzą transparentną i mocną powłokę z połyskiem.
Olej do drewna
Wytwarzane są na bazie oleju roślinnego, więc szczególnie cenione przez osoby zwracające uwagę na ekologię i bezpieczeństwo stosowanych produktów.
Ich wadą jest konieczność corocznego odświeżania warstwy ochronnej na wiosnę, więc niektórzy rezygnują z nich właśnie z tego powodu.
Lakierem czy lakierobejcą nie trzeba malować drewna co roku.
Oleje przeciwdziałają pękaniu drewna i zabezpieczają przed promieniami UV.
Nadają się idealnie do drewna egzotycznego.
Jak zabezpieczać drewno?
Pamiętajmy, że drewno w ogrodzie musi być zupełnie suche i czyste, aby je impregnować.
Mokry materiał gorzej wchłania preparat impregnujący i tym samym łatwiej o szybsze zniszczenie drewna.
Jeżeli chcemy usunąć jakieś zabrudzenia, to najlepiej uczynić to szczotką ryżową zamoczoną w letniej wodzie z szarym mydłem lub octem.
Z kolei wszelkie pęknięcia i ubytki należy wypełnić szpachlówką, a następnie oszlifować powierzchnię drewna. Nie wolno szlifować po wcześniejszym nałożeniu impregnatu.
Do tłustych plam stosujemy wodę z dodatkiem detergentu w przypadku impregnatów wodnych bądź rozcieńczalnik ftalowy przy impregnatach rozpuszczalnikowych.
Najskuteczniejszym sposobem nanoszenia preparatu jest użycie pędzla lub wałka.
Niektórzy decydują się na metodę natryskową, ale ona wykazuje się mniejszą skutecznością. Z kolei zanurzanie drewna w impregnacie sprawdza się jedynie w przypadku małych elementów.
Prace powinniśmy wykonywać przy ciepłej i suchej pogodzie. Optymalna będzie temperatura rzędu 15-25°C. Zbyt niska temperatura oraz duża wilgotność znacznie przedłużają czas schnięcia preparatu.
Zwróćmy uwagę na to, aby każda nakładana powłoka mogła schnąć minimum sześć godzin.
Nie nakładajmy też zbyt grubej warstwy, ponieważ skutkuje to większą podatnością na łuszczenie i pękanie powierzchni. Najlepiej ściśle trzymać się instrukcji użycia zamieszczonej na etykiecie opakowania.
Dla naszego bezpieczeństwa pamiętajmy również o ubraniu ochronnym i gumowych rękawicach.
Bieżące zabiegi pielęgnacyjne
Drewno w ogrodzie wymaga także pielęgnacji na co dzień, o ile ma nam służyć przez wiele lat.
Jeżeli pojawią się jakieś plamy lub zatłuszczenia, to najlepiej od razu je usunąć – wystarczy nawet woda z dodatkiem łagodnego detergentu lub octu.
Taki zabieg na pewno warto przeprowadzić po sezonie.
Jeżeli mamy meble ogrodowe z drewna krajowego, to najlepiej przenieść je do pomieszczenia.
Drewno egzotyczne albo wytrzymałe gatunki rodzime, jak dąb i akacja można wstawić pod wiatę, która uchroni przed opadami, ale jednocześnie zapewni odpowiednią cyrkulację powietrza.
Można je również zostawić na zewnątrz, ale w takiej sytuacji lepiej je osłonić pokrowcem.
Bardzo ciekawy artykuł, wyjaśnił mi wiele kwestii dot. drewna 🙂