Okna do domu: jakie wybrać, najważniejsze parametry okien

Okna do domu to wyjątkowo ważna kwestia. Pomimo tego, że bez światła dziennego ciężko sobie wyobrazić nasze codzienne funkcjonowanie, to budując dom rzadko kiedy przywiązujemy należytą uwagę do kwestii okien.

Czy ich wygląd oraz wielkość to jedyne parametry, którymi powinniśmy się kierować przy zakupie?

Czy większe okna zawsze są lepszym wyborem i rozwiązaniem?

Wreszcie jakie okna wybrać: okna plastikowe czy może okna drewniane?

Jak wybrać okna do domu?

Już na samym początku rozważań na temat wyboru okien i parametrów charakteryzujących ich właściwości trzeba wyraźnie wskazać, że w dobre okna warto zainwestować już na samym początku naszej przygody z daną nieruchomością.

Każdy Inwestor powinien zwrócić uwagę jakie okna przewiduje projekt domu, który chce zrealizować na swojej działce.

Co prawda porządna stolarka okienna to być może spory wydatek, jednak warto wziąć pod uwagę to, że jest to przeważnie zakup na długie lata – wymienia się je przeważnie jedynie wtedy, gdy ulegną uszkodzeniu.

Dobre okna zapewniają nam nie tylko właściwą estetykę w pomieszczeniach oraz na zewnątrz budynku, ale również mogą przyczynić się do obniżenia kosztów związanych z ogrzewaniem wszystkich pomieszczeń!

Rodzaje okien

Na rynku dostępne są różne rodzaje stolarki okiennej, jednak w zakresie budownictwa mieszkaniowego wykorzystuje się obecnie w większości okna plastikowe oraz okna drewniane.

Pomimo tego, że jeszcze kilkanaście lat temu rynek okienny przeżywał boom i wszyscy wymieniali stare okna drewniane na okna plastikowe, to dzisiaj okna drewniane przeżywają swój renesans i są stosowane w najbardziej prestiżowych inwestycjach. Okna drewniane idealnie pasują do starego domu.

Już w tym miejscu warto wyraźnie podkreślić, że okna drewniane dostępne obecnie na rynku są produktami znacznie bardziej nowoczesnymi i tym samym oferują one podobne parametry, jak ma to miejsce w przypadku okien z PCV.

Stolarka drewniana wprowadza jednak znacznie ciekawszą estetykę.

Okna z aluminium

Warto zwrócić uwagę, że niejako na marginesie oferty okiennej znajdują się okna aluminiowe, które stosowane były przeważnie w obiektach przemysłowych i biurowcach – obecnie wykorzystuje się je również z powodzeniem w budownictwie jednorodzinnym.

Podstawową zaletą tego typu okien jest ich niska waga oraz znacznie wyższa sztywność i wytrzymałość w porównaniu do innych typów okien, co przekłada się na odporność na niesprzyjające warunki atmosferyczne.

Również estetyka stolarki z aluminium wydaje się stać na wyższym poziomie według wielu projektantów wnętrz.

Wadą okien aluminiowych jest ich znacznie wyższa cena…

Okna dachowe

Na szczególną uwagę zasługują okna dachowe, zwane często również oknami połaciowymi.

Decydując się na takie okna możemy brać pod uwagę okna:

• obrotowe,
• uchylno-obrotowe,
• rozwierane na boki.

Warto mieć jednak na względzie, że tego typu okna uniemożliwiają nam w większości przypadków ich otworzenie podczas jakichkolwiek opadów deszczu.

W przypadku okien dachowych istotne jest również umiejscowienie uchwytu lub klamki do ich otwierania oraz zamykania.

Jeżeli ma to być okno w pokoju dziecięcym to znacznie lepszym rozwiązaniem jest klamka przy dolnej jego krawędzi.

Dzięki temu dziecko będzie mogło samodzielnie otwierać i zamykać okno w pokoju.

Co wpływa na cenę okna?

Z jakim wydatkiem musimy się liczyć decydując się na zakup nowych okien bądź wymianę starych?

Tutaj wiele zależy nie tylko od wybranego rodzaju stolarki, ale też:

• sposób otwierania okna,
• wielkość okna,
• materiał z którego skrzydło okienne zostało wykonane (drewno czy plastik),
• ilości komór,
• izolacja termiczna.

Należy wziąć też pod uwagę, że „standardowe rozmiary” okien są zawsze tańsze od tych, robionych na specjalne zamówienie.

Dla porównania poziomów cen (nie jest to oferta) można przyjąć orientacyjnie następujące wartości:

• okno dachowe drewniane o wymiarach 78x98cm ~ 500,-zł
• okno dachowe drewniane o wymiarach 78x140cm ~650,-zł
• okno dachowe plastikowe (PCV) o wymiarach 78x140cm ~800,-zł
• okno tradycyjne, plastikowe, uchylno-rozwierne o wymiarach 80x100cm ~400,-zł
• okno tradycyjne, plastikowe, uchylne o wymiarach 50x50cm ~130,-zł
• okno aluminiowe uchylne o wymiarach 90x90cm ~900,-zł

Współczynnik przenikania ciepła U i przepuszczalność energii cieplnej G

W przypadku wyboru okien do domu lub mieszkania powinniśmy się kierować również ich izolacyjnością definiowaną przez dwa współczynniki – współczynnik przenikania ciepła U oraz przepuszczalność energii cieplnej g.

Współczynnik przenikania ciepła U

Powyższy współczynnik definiuje się jako ilość ciepła przenikająca w ciągu 1 godziny przez 1m2 płaskiej przegrody przy różnicy temperatury powietrza po obu stronach na poziomie 1 stopnia Celsjusza (1K).

Z tego też względu współczynnik ten można wykorzystywać do określenia przenikania ciepła każdej przegrody – zarówno okien, drzwi, jak i chociażby ścian oraz połaci dachowej.

Współczynnik wyraża się jednostką W/m2K.

Im wartość współczynnika U jest mniejsza, tym mamy do czynienia z większa izolacyjnością termiczną okna, gdyż wtedy w ciągu jednej godziny przenika mniejsza ilość ciepła.

Standardowo przyjmuje się, że wartość graniczna współczynnika przenikania ciepła dla okien obecnie stosowanych w budownictwie mieszkaniowym nie może być wyższa niż 1,6 W/m2K.

Jest to wartość wyznaczana przez polskie normy, jednak w żaden sposób nie zbliża się ona do wartości izolacji cieplnej oferowanej przez najlepszą stolarkę okienną na rynku!

Przepuszczalność energii cieplnej g

Drugim z parametrów charakteryzujących okna pod względem przepuszczalności energii cieplnej jest współczynnik g, odpowiadający za stosunek całkowitej przepuszczalności energii do padającej na szybę energii słonecznej.

Ujmując to najprostszym językiem – jest to parametr mówiący o przepuszczalności energii słonecznej padającej na zewnętrzną część szyby i przechodzącej do wnętrza domu.

O ile w przypadku współczynnika przenikania ciepła U możemy mówić o samych zaletach w przypadku zastosowania okien z niższym współczynnikiem U, o tyle w przypadku przepuszczalności energii cieplnej g nie jest to już takie jednoznaczne.

Im wyższy współczynnik g tym więcej energii „przechodzi” przez szyby do pomieszczeń ogrzewając je, co może być przydatne zimą, a jednocześnie latem stwarzać wyraźne problemy z przegrzewaniem się wnętrza domu i wzrastającą temperaturą.

Parametry okien w projektach budowlanych

W przypadku niemal wszystkich projektów budowlanych warto mieć na uwadze, że architekci i projektanci uwzględniają przeważnie okna w średniej klasie przenikania ciepła oraz przepuszczalności energii cieplnej, które jednocześnie mieszczą się w normach prawnych.

Wynika to z prostego faktu, że obok samego projektu budowlanego przedstawiany jest również dokładny kosztorys realizacji inwestycji, który zawiera też koszty zakupu oraz montażu okien.

Okna o lepszych parametrach są po prostu droższe w zakupie, a nie każdy chce (lub może) inwestować w najlepszą dostępną stolarkę.

Czy opłaca się wydać więcej na okna?

Na tak postawione pytanie każdy z nas musi odpowiedzieć sobie samodzielnie.

Co prawda okna do domu z niskim współczynnikiem przenikania ciepła są droższe w zakupie, jednak mogą przynieść nam wymierne oszczędności związane z ogrzewaniem bądź energią potrzebną do schłodzenia danego pomieszczenia przy użyciu klimatyzatora.

W kwestii oszczędności warto jednak patrzeć w dłuższej perspektywie, a nie wyliczeń dotyczących najbliższego roku.

O ile zawsze można dołożyć kolejna izolacje na ściany, tak w przypadku okien możliwa jest wyłącznie ich wymiana na nowe.

Co wpływa na parametry szyby okiennej?

Wbrew pozorom największe znacznie ma tutaj ilość tafli (szyb) oddzielających powierzchnie, między którymi wpuszczony jest jeden z gazów szlachetnych – najczęściej jest to argon, krypton lub ksenon.

Jeszcze kilkanaście lat temu przy plastikowych oknach z PCV standardem były dwie szyby z jedną komora w środku, zaś obecnie standardem są okna dwukomorowe.

Najlepszą izolację cieplną zapewniają nam jednak profile trójkomorowe.

Co z przestrzenią między szybami?

Decydując się na wybór konkretnej stolarki warto dopytać sprzedawcę nie tylko o to, który z gazów szlachetnych wypełnia przestrzeń między szybami, ale również o samą szerokość tych przestrzeni.

Przeważnie waha się ona w granicach od 10 do 16 milimetrów na jedną komorę przy czym nie może być ona szersza.

Powyżej 16 milimetrów szerokości komory gaz zacząłby krążyć co przyczyniłoby się do spadku właściwości izolacyjnych całej szyby.

Dobre okno, niezależnie czy byłoby to okno drewniane, plastikowe czy z aluminium, powinno być pokryte również warstwą niskoemisyjną na szybie wewnętrznej – w ten sposób przez okno będzie uciekała mniejsza ilość ciepła (mniejsze straty w ogrzewaniu pomieszczenia).

Profile okienne – istotne ze względu na izolację

Decydując się na nowe okna w domu najczęściej zwracamy uwagę na ich wygląd oraz wspomniane i opisane powyżej parametry związane z izolacyjnością szyby i jej przepuszczalnością cieplną.

Rzadko kiedy zdajemy sobie sprawę z tego, że na jakość okien, tj. ich parametry, wpływa nie tylko budowa szyby i przestrzeni pomiędzy kolejnymi taflami szkła, ale również budowa profilu okiennego.

O ile w przypadku dużych okien jest to wartość pomijalna ze względu na to, że profil okienny stanowi zaledwie ułamek powierzchni całego okna, tak w przypadku niewielkich okien (np. w piwnicach czy łazienkach), profil okienny może zajmować nawet 30-40 procent powierzchni całego okna.

Specjaliści od okien podkreślają jednoznacznie, że lepszą izolacyjność cieplną posiadają w tym względzie okna plastikowe, w których można na etapie projektowania niemal dowolnie ustawiać izolacyjność profili np. poprzez zmianę ilości komór powietrznych lub ich wielkości.

W przypadku okien drewnianych takie możliwości są znacznie ograniczone.

Ciepły montaż okna

Nawet najlepsze jakościowo i izolacyjnie okna do domu mogą nie zapewnić nam właściwej izolacji termicznej, jeżeli nie zadbamy o ich prawidłowy i fachowy montaż.

Co prawda każdy fachowiec ma swój indywidualny sposób pracy, to jednak wielu producentów wyraźnie wskazuje określone metody montażu stolarki, które mają zapewnić nie tylko jej odpowiednią izolację termiczną, ale również sprawić, że będzie stabilnie zamocowana i pracowała w optymalnej dla siebie pozycji.

Nawet odrobinę „krzywy” montaż może sprawić, że znacznie szybciej zużyciu ulegną zawiasy okna, a to przełoży się na dodatkowe koszty związane z eksploatacją.

Obecnie wiodącą technologią ciepłego montażu okien jest wysunięcie okien na grubość ściany w warstwę ocieplenia budynku, co eliminuje możliwy mostek termiczny wzdłuż całego obwodu ramy okiennej.

Co prawda przekłada się to na wyższe koszty związane z montażem ze względu na konieczność stosowania specjalnych uchwytów montażowych, to jednak w przeciągu kilku-kilkunastu lat z pewnością zaprocentuje zmniejszając nasze koszty ogrzewania.

Warto mieć na uwadze, że wysunięcie okien w kierunku warstwy ocieplenia budynku powiększa nam jednocześnie parapet wewnętrzny, a przez to zyskujemy dodatkową przestrzeń w domu.

Montując stolarkę warto sprawdzić czy producent danych okien nie przewidział do nich specjalnych pakietów izolacyjnych – ma to miejsce przede wszystkim w przypadku okien dachowych (okien połaciowych).

Coraz częściej producenci chcąc ułatwić montaż swoich produktów i ograniczyć późniejszą liczbę reklamacji będących faktycznie błędami popełnionymi przy montażu, oferują je również do tradycyjnych okien.

Okna energooszczędne

Pomimo tego, że dzisiaj niemal wszystkie okna plastikowe są nazywane potocznie oknami energooszczędnymi, to jednak jest to prawdą jedynie przy porównaniu ich do okien drewnianych sprzed 20 lat.

Jak wspomnieliśmy już powyżej, standardowe okna plastikowe dostępne obecnie na rynku oferują nam współczynnik przenikania ciepła U na poziomie 1,6W/m2K.

Okna energooszczędne maja współczynnik przenikania ciepła ponad 3 razy mniejszy – na poziomie nawet 0,5W/m2K.

Patrząc na współczynniki okien i ich parametry warto osobno spoglądać na parametry dotyczące szyby oraz profilu.

Porównanie parametrów okien

Podejmując decyzję o zakupie nowych okien nie zawsze warto kierować się wyłącznie estetyką.

Co prawda okna aluminiowe są najbardziej nowoczesne, to jednak zarazem najdroższe w zakupie i często ich przepuszczalność cieplna jest zbyt mała, aby zgodnie z prawem mogły być one wykorzystane w przypadku nowego budownictwa jednorodzinnego.

Jeżeli mamy jakieś wątpliwości dotyczące możliwego wykorzystania danego modelu, jego parametrów oraz właściwości, nie bójmy się pytać sprzedawcy – każde okno powinno mieć dostępną pełną specyfikację, w której będą określone jego parametry.

Co prawda nie mamy tutaj standaryzacji jak ma to miejsce w przypadku chociażby oceny i możliwości porównywania opon samochodowych czy pralek i lodówek (energooszczędność), to nawet suche liczby powinny dać nam do myślenia.

Okna są ważne

Już na etapie wybierania projektu nowego domu warto uważnie przyjrzeć się zastosowanym materiałom – najczęściej zwracamy uwagę na rodzaj tynków elewacyjnych czy ocieplenie dachu.

Jest to błąd, który w długoletnim okresie eksploatacji całego budynku może być bardzo kosztowny.

Ekolodzy na każdym kroku informują nas o ociepleniu klimatu, to jednak nie są to tak szybkie i duże zmiany, aby mogły one wpłynąć na zmniejszenie kosztów ogrzewania naszych domostw.

O dobrych oknach warto myśleć już na samym początku, gdyż późniejsza ich wymiana to wyłącznie dodatkowe koszty, których można uniknąć przy myśleniu perspektywicznym.

Co prawda skrzydła okienne o przepuszczalności cieplnej U=1,6W/m2K są obecnie standardem, ale nie trudno się domyślić, że w ciągu kilku lat ulegnie to zmianie i w nowym budownictwie stosowane będą wyłącznie cieplejsze okna do domu.

Może już teraz warto wyjść naprzeciw tym trendom i zainwestować w lepsze drzwi i okna do wnętrza domu?

Statystyki wyraźnie pokazują, że stolarkę okienną pomieszczeń wymienia się średnio raz na 30-40 lat!

Czy warto zatem przez blisko pół wieku żyć w domu, który jest zimny zimą, a gorący latem, jednocześnie ponosząc z tego tytułu dodatkowe koszty ogrzewania bądź działającego klimatyzatora?

Inwestycja w dobre okna do domu to inwestycja na długie lata i warto zainwestować więcej w momencie zakupu, aby móc cieszyć się mieszkaniem w komfortowych warunkach termicznych.