Przyłącze elektryczne w domu [formalności krok po kroku]

Ciężko wyobrazić sobie życie we współczesnym świecie bez prądu. Uzyskanie dostępu do sieci energetycznej będzie więc kluczowe przy budowie domu. Wykonanie przyłącza energetycznego nie tylko umożliwia korzystanie z prądu podczas prac budowlanych, ale w trakcie użytkowania budynku.

Warto więc wiedzieć, czym dokładnie jest przyłącze elektryczne, jakie są jego rodzaje oraz jak wyglądają formalności związane z podłączeniem prądu do działki.

W dalszej części artykułu znajdziesz najważniejsze informacje związane z wykonaniem przyłącza energetycznego w domu jednorodzinnym.

Na rynku istnieją dwa rodzaje przyłączy energetycznych:

Przyłącze energetyczne – charakterystyka

Przyłącze elektryczne jest określane jako urządzenie lub zespół urządzeń mających na celu połączenie sieci energetycznej niskiego napięcia z instalacją odbiorczą.

W przyłączu znajdują się zabezpieczenia głównego obiektu budowlanego oraz układ pomiarowy, służący do rozliczeń z Zakładem Energetycznym za długotrwałe dostarczanie energii elektrycznej.

Chcąc dokładnie wyjaśnić, czym jest przyłącze energetyczne, warto zaznaczyć, że stanowi on pewien element instalacji elektrycznej łączącej sieć z wewnętrzną instalacją domu. Pozostałymi jej składowymi są:

• złącze – miejsce podłączenia przyłącza do instalacji odbiorczej w budynku, gdzie znajdują się bezpieczniki główne, a samo złącze jest umieszczane w specjalnej skrzynce – umiejscowionej zwykle w granicach działki, coraz rzadziej na ścianie budynku lub w jego wnętrzu;
• licznik energii elektrycznej znajdujący się we wnętrzu wspomnianej skrzynki złącza;
• wewnętrzna linia zasilająca – przewód odprowadzający prąd ze złącza do tablicy rozdzielczej;
• tablica rozdzielcza (rozdzielnica) – w trakcie budowy montowana jest tymczasowa tablica, zaś po jej zakończeniu stawiana jest tablica rozdzielcza wewnątrz budynku, będąca tak naprawdę skrzynką rozpoczynającą domową instalację elektryczną; są w niej montowane zarówno urządzenia zabezpieczające, jak i sterujące domową instalacją elektryczną.

Wniosek o przyłącze elektryczne – jak go wypełnić i gdzie złożyć?

Przyłącze energii elektrycznej w domu jednorodzinnym wymaga odpowiedniej dokumentacji. Wniosek o jego wykonanie składa właściciel lub dzierżawca nieruchomości.

W pierwszej kolejności należy u lokalnego dostawcy prądu złożyć wniosek o określenie warunków technicznych przyłącza do sieci elektroenergetycznej, który jest zwykle dostępny na stronie internetowej lokalnego dystrybutora bądź w jego biurach obsługi klientów.

Wniosek o wydanie warunków technicznych przyłączenia do sieci energii elektrycznej będzie wymagał podania informacji takich, jak:

• nr działki, do której prąd ma zostać doprowadzony;
• charakter obiektu, który ma zostać przyłączony do sieci energetycznej – np. budynek mieszkalny jednorodzinny;
• zapotrzebowanie na energię (moc przyłączeniową) – określenie mocy przyłączeniowej mając na uwadze ilość i rodzaj odbiorników pobierających energię elektryczną, mających znaleźć się w domu (takich, jak np. kuchenka elektryczna, elektryczna instalacja grzewcza, elektryczne podgrzewacze wody, sprzęt RTV i AGD, itp.); aby uniknąć awarii w czasie zwiększonego poboru prądu przez urządzenia domowe, warto w warunkach przyłącza zamieścić zawyżoną moc przyłączeniową;
• przewidywany termin rozpoczęcia dostaw energii.

Ponadto do wniosku o wydanie warunków technicznych przyłączenia do sieci należy dołączyć następujące dokumenty:

• plan zabudowy lub szkic sytuacyjny, który będzie określał usytuowanie przyłączanego obiektu względem istniejącej sieci energetycznej oraz usytuowanie sąsiednich obiektów (decydując się na szkic, nie trzeba ponosić dodatkowych kosztów związanych z wykonaniem przez geodetę mapki);
• dokument stwierdzający tytuł prawny do dysponowania nieruchomością, na której ma być wykonane przyłącze energii elektrycznej w domu jednorodzinnym.

Zakład Energetyczny ma obowiązek w ciągu 30 dni udzielić odpowiedzi i określić (lub odmówić określenia) warunki przyłączenia do sieci energii elektrycznej. Jeśli wniosek będzie pozytywnie rozpatrzony, to Zakład Energetyczny wydaje warunki techniczne przyłączenia do sieci elektrycznej wraz z szacowaną opłatą za przyłączenie (która może zmienić się wraz z postępem prac) oraz umowę o przyłączenie, a także rozpiskę prac.

Warunki techniczne przyłącza określają również:

• rodzaj przyłącza (kablowe czy napowietrzne),
• moc przyłączeniową;
• miejsce, w którym będzie znajdował się licznik prądu;
• zakres niezbędnych zmian w sieci energetycznej związanych z przyłączeniem;
• dane znamionowe urządzeń, instalacji i sieci oraz dopuszczalne graniczne parametry ich pracy;
• miejsce zainstalowania układu pomiarowo-rozliczeniowego;
• dopuszczalny poziom zmienności parametrów technicznych energii elektrycznej;
• rodzaj, a także usytuowanie zabezpieczenia głównego, dane znamionowe oraz wszelkie niezbędne wymagania w zakresie elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej i systemowej;
• wymagany stopień skompensowania mocy biernej;
• dane pozwalające określić w miejscu przyłączenia do sieci wartości prądów (zwarć wielofazowych i czasów ich wyłączenia, zwarcia doziemnego i czasów ich wyłączenia lub trwania);
• wymagania w zakresie dostosowania przyłączanych urządzeń, instalacji lub sieci do systemów sterowania dyspozytorskiego czy też przystosowania układu pomiarowego;
• przystosowania układu pomiarowo-rozliczeniowego do systemów zdalnego odczytu danych pomiarowych;
• dane i wszelkie informacje odnoszące się do sieci energetycznej, które są niezbędne do właściwego doboru systemu ochrony przed porażeniami w instalacji lub sieci podmiotu, którego instalacje lub sieci będą przyłączane;
• niezbędne wyposażenie urządzeń, instalacji lub sieci do współpracy z siecią, do której ma nastąpić przyłączenie.

Grupy przyłączeniowe a wniosek o przyłącze energii elektrycznej

Składając wniosek o wykonie przyłącza energetycznego, powinno się wiedzieć, do jakiej grupy przyłączeniowej będą nas zaliczały przepisy prawa Energetycznego,ponieważ podmioty ubiegające się o przyłączenie do sieci dzieli się na grupy, zwane „grupami przyłączeniowymi” (I-VI).

Odbiorcy energii elektrycznej wiejskich i miejskich gospodarstw domowych są zaliczani do jednej z trzech grup:

Grupa IV

Urządzenia, instalacje i sieci są przyłączane do sieci o napięciu nie wyższym niż 1 kV oraz mocy przyłączeniowej większej niż 40 kW lub prądzie znamionowym zabezpieczenia przedlicznikowego w torze prądowym większym niż 63 A.

Grupa V

Podmioty są przyłączane bezpośrednio do sieci rozdzielczej, o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kV oraz mocy przyłączeniowej nie większej niż 40 kW i prądzie znamionowym zabezpieczenia przedlicznikowego nie większym niż 63 A.

Grupa VI

Podmioty, których urządzenia, instalacje i sieci są przyłączane do sieci poprzez tymczasowe przyłącze elektryczne, które ma zostać zastąpione przyłączem docelowym lub podmioty, których urządzenia, instalacje i sieci są przyłączane na czas określony (nie dłużej niż rok).

Ile kosztuje przyłącze prądu w domu jednorodzinnym?

Koszty związane z przyłączeniem do sieci energetycznej są określane ryczałtowo oraz proporcjonalnie do planowanej mocy przyłączeniowej zgodnie z cennikiem danego operatora (zazwyczaj jest to około 10-12 kW).

Dodatkowo na ich wysokość ma wpływ rodzaj zamontowanego przyłącza (kablowe, napowietrzne), długość przewodów (a więc odległość budynku od sieci elektroenergetycznej) oraz kosztów prac związanych z montażem przyłącza. Poza tym każdy dostawca ma swój cennik.

W związku z czym koszt wykonania przyłącza prądu może mieścić się w przedziale 1200-2400 zł, ale może także przekraczać 5000 zł. Warto też zauważyć, że montaż ponadstandardowej długości, a więc powyżej 200 m, będzie wiązał się z dodatkowymi kosztami – średnio 50-80 zł za każdy kolejny metr bieżący przyłącza kablowego czy napowietrznego.

W ramach opłaty przyłączeniowej Zakład Energetyczny wykonuje projekt i budowę przyłącza, montaż skrzynki złącznej i licznikowej z wyposażeniem oraz dokumentację geodezyjną przyłącza.

Czy przyłącze energetyczne w domu jednorodzinnym wymaga pozwolenia na budowę?

Zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 1186) w przypadku budowy przyłączy, inwestor ma prawo wyboru procedury pozwalającej na realizację inwestycji i może skorzystać z jednej z dwóch możliwości:

• na podstawie zgłoszenia (art. 30 ust. 1 pkt 1a, w zw. z art. 29 ust. 1 pkt 20),
• bez zgłoszenia (art. 29a).

Decydując się na pierwszą możliwość, a więc wykonanie przyłącza na podstawie zgłoszenia wówczas inwestor (na podstawie art. 30 ust. 1 pkt 1a) może dokonać zgłoszenia budowy przyłączy do właściwego miejscowo organu administracji architektoniczno-budowlanej (starosty), a w zgłoszeniu musi określić rodzaj, zakres i sposób wykonywania robót budowlanych oraz termin ich rozpoczęcia.

Ponadto do zgłoszenia należy dołączyć następujące dokumenty:

• oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane;
• odpowiednie szkice lub rysunki, a także pozwolenia, uzgodnienia i opinie wymagane odrębnymi przepisami (determinowane indywidualnymi potrzebami);
• projekt zagospodarowania działki lub terenu wraz z opisem technicznym instalacji, wykonany przez projektanta posiadającego odpowiednie uprawnienia budowlane.

Natomiast w sytuacji, kiedy przyłącze elektryczne ma zostać zrealizowane bez zgłoszenia, to inwestor jest zobowiązany do wykonania na odpowiedniej mapie planu sytuacyjnego przyłącza. Trzeba jednak podkreślić, że do planu sytuacyjnego przyłącza mają zastosowanie odpowiednie przepisy Prawa geodezyjnego i kartograficznego, z kolei do wykonywania przyłącza (w zależności od jego rodzaju) – Prawa energetycznego bądź ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków.

Przyłącze energetyczne a zgoda sąsiadów

Ubiegając się o wykonanie przyłącza prądu w domu jednorodzinnym, może się zdarzyć, że inwestycja ta będzie wymagała zgody od sąsiada, ponieważ będzie obejmowała również prace na jego gruntach. Poza tym owa zgoda będzie musiała być zawarta na piśmie, a jej treść powinna zawierać nasypujące informacje:

• dane osoby wyrażającej zgodę (imię, nazwisko, adres, numer PESEL);
• dane nieruchomości, która ma być obciążona pracami związanymi z wykonaniem przyłącza (położenie, powierzchnia, numer KW);
• dane określające prawo do nieruchomości (własność, dzierżawa, najem, użyczenie, użytkowanie wieczyste).

W treści oświadczenia powinna również zostać zawarta klauzula o wyrażeniu zgody na nieodpłatne i trwałe posadowienie przyłącza, jak również zrzeczeniu się z tego tytułu wszelkich roszczeń i zagwarantowaniu nieodpłatnego dostępu do przyłącza celem przeprowadzenia konserwacji, napraw i eksploatacji.

A co w sytuacji, kiedy sąsiad nie będzie chciał zgodzić się na wykonanie przyłącza? Wówczas należy złożyć do sądu wniosek o ustanowienie służebności gruntowej, która daje ograniczone prawo rzeczowe i możliwość ingerencji w cudzą własność, a więc na doprowadzenie linii energetycznej przez cudzą działkę.

Służebność jest wytyczana z jak najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które przechodzi w taki sposób, aby uniknąć zbędnych kosztów czy utrudnień dla właścicieli sąsiednich działek. Warto też wiedzieć, że ustalenie służebności gruntowej może nastąpić w dwojaki sposób:

• dobrowolnie i zgodnie pomiędzy sąsiadami; poza tym oświadczenie woli właściciela nieruchomości obciążonej powinno być złożone w formie aktu notarialnego (art. 245 Kodeksu cywilnego), w którym to strony określają przebieg służebności i wysokość wynagrodzenia płatnego jednorazowo lub okresowo;
• na drodze postępowania sądowego, kiedy nie ma zgody między sąsiadami – wówczas sąd rejonowy wydział cywilny, w którego okręgu położona jest nieruchomość pozbawiona dostępu do mediów, wydaje orzeczenie ustanawiające służebność, orzekając o wynagrodzeniu (chyba, że zrzekł się go właściciel działki obciążonej).

Kto jest właścicielem przyłącza energetycznego?

Otóż przyłącze elektryczne wykonuje ZE i to on jest jego właścicielem. Niemniej jednak urządzenie mocujące tę sieć do budynku jest już własnością jego właściciela.

W związku z tym, że to ZE jest właścicielem przyłącza, to też jego obowiązkiem jest konserwacja i wszelkie naprawy. Natomiast właściciel działki, na której znajduje się przyłącze elektryczne powinien zadbać o utrzymanie go w dobrym stanie.

Jak długo czeka się na przyłącze elektryczne?

Aby przyłącze elektryczne w domu jednorodzinnym zostało wykonane przez Zakład Energetyczny, trzeba najpierw podpisać z nim umowę o przyłączenie do sieci, która będzie zawierała między innymi:

• termin wykonania przyłącza;
• wysokość opłaty za wykonanie przyłącza;
• terminy przeprowadzenia prób i odbiorów;
• miejsce rozgraniczenia własności sieci i instalacji pomiędzy zakładem energetycznym a odbiorcą.

Czas realizacji tej umowy może wynosić od kliku do kilkunastu miesięcy. Zwykle budowa przyłącza trwa od 1 do 5 miesięcy. Warto jednak dodać, że samo wykonanie przyłącza nie jest równoznaczne z jego uruchomieniem. Następuje to dopiero po podpisaniu umowy z Zakładem Energetycznym o świadczenie usług dystrybucji energii lub umowy kompleksowej i zamontowaniu układu pomiarowo-rozliczeniowego (licznik energii elektrycznej).

Podłączenie prądu – wewnętrzna linia zasilająca prowadząca od skrzynki złącznej do odbiorników

W momencie kiedy Zakład Energetyczny wykona przyłącze energetyczne i zamontuje skrzynkę przyłączową (ZK), to właściciel nieruchomości musi już we własnym zakresie doprowadzić prąd do budynku, wykonując tzw. Wewnętrzną Linię Zasilającą (WLZ) za pośrednictwem niezależnej firmy (specjalizującej się w tego typu inwestycjach), którą sam wybiera.

Zakład Energetyczny nie jest zobowiązany do wykonania WLZ, ale będzie kontrolował wykonanie przyłącza. Może się jednak zdarzyć, że wybrany przez nas dystrybutor świadczy także usługi wykonania WLZ.

Po doprowadzeniu i wykonaniu przyłączy należ wykonać geodezyjną inwentaryzację powykonawczą, bo będzie ona niezbędną do uzyskania zgody na użytkowanie budynku (oddania go do użytku). Poza tym projekt przyłącza zewnętrznego musi być uzgodniony w Zespole Uzgadniania Dokumentacji, działającego na terenie Starostwa Powiatowego.

Podpisanie umowy sprzedaży energii elektrycznej z Zakładem Energetycznym

Dopiero po zakończeniu robót, a także przeprowadzeniu odbioru technicznego instalacji i przyłącza, jest podpisywana z Zakładem Energetycznym umowa sprzedaży energii elektrycznej. Po podpisaniu umowy sprzedaży energii elektrycznej montowany jest licznik i można korzystać z prądu.

Popisując umowę o sprzedaży energii elektrycznej, należy wybrać odpowiednią taryfę, ponieważ to według niej będą naliczane koszty zużycia energii elektrycznej.

Zazwyczaj przy podpisywaniu umowy sprzedaży energii elektrycznej do wybory są następujące taryfy:

Rodzaje przyłączy energetycznych – przyłącze elektryczne tymczasowe a przyłącze elektryczne stałe

Nie ulega wątpliwości, że budowa domu nie będzie możliwa bez dostępu do sieci elektrycznej. Jeśli wniosek o wykonanie przyłącza zostanie wysłany na czas, a więc z odpowiednim wyprzedzeniem, to przyłącze elektryczne zostanie wykonane zanim rozpoczną się prace budowlane. Powstanie wówczas przyłącze stałe elektryczne (docelowe przyłącze elektryczne), za które będzie pobrana jednorazowa opłata.

Niemniej jednak do czasu kiedy budowa domu nie zostanie zakończona, a sam budynek nie zostanie zgłoszony do użytku, to Zakład Energetyczny będzie naliczał koszty energii w tzw. taryfie budowlanej (C11). Kiedy dom będzie odebrany, taryfa zostanie zmieniona według indywidualnych preferencji, określonych w umowie sprzedaży energii elektrycznej.

W sytuacji, kiedy wniosek o wykonanie przyłącza prądu nie zostanie złożony w odpowiednim czasie, a zechce się rozpocząć prace budowlane bez istniejącego przyłącza docelowego, to może zostać wykonane tak zwane tymczasowe przyłącze elektryczne. Będzie ono służyło w zastępstwie, a więc do czasu wykonania przyłącza stałego.

Niestety trzeba mieć na uwadze fakt, że inwestycja związania z podłączeniem prądu do domu będzie droższa, ponieważ będzie konieczne przejście procedury i uzyskać warunki przyłączenia do sieci dwa razy. Pierwszy raz na dostawę energii elektrycznej do przyłącza tymczasowego, a drugi na przyłącze stałe.