Nawilżacz powietrza do domu: rodzaje, funkcje i eksploatacja

Suche domowe powietrze, może być przyczyną niespokojnego snu, ale też pojawiania się kaszlu i kataru w ciągu dnia. Niedobór wody w postaci gazowej we wdychanym powietrzu jest więc dość problematyczny.

Można mu jednak przeciwdziałać – stosując nawilżacz powietrza.

Na rynku można obecnie znaleźć różne rodzaje takich urządzeń. Trzema głównymi grupami są zaś nawilżacze:

• parowe,
• ultradźwiękowe,
• ewaporacyjne.

Aby wybrać nawilżacz powietrza do swojego domu, warto poznać cechy charakterystyczne i zasadę działania poszczególnych jego typów, a także dodatkowe funkcje, jakie może posiadać taki sprzęt.

Istotne mogą stać się także zalety nawilżaczy, koszty z jakimi wiąże się zakup każdego takiego urządzenia, a także sposób jego eksploatacji.

Co to jest i jak działa nawilżacz powietrza?

W czasie tzw. okresu grzewczego, wilgotność powietrza w wielu domach może zmniejszyć się nawet o połowę. Taka sytuacja może prowadzić m.in. do problemów związanych z górnymi drogami oddechowymi.

Warto też wspomnieć, że kłopotliwa stać może się także nadmierna wilgotność powietrza (np. latem).

Tak więc, aby w domu/mieszkaniu utrzymywała się właściwa wilgotność, warto zakupić profesjonalny nawilżacz powietrza, który będzie dbał o utrzymanie odpowiedniej wilgotności. Nawilżacz powietrza pozwoli osiągnąć i utrzymać prawidłową wilgotność powietrza w każdym pomieszczeniu.

Do najprostszych nawilżaczy zalicza się takie wykonane ze szkła albo ceramiki, które zawiesza się na grzejnikach i wypełnia wodą. Zwykle mają one charakter ozdobny.

O wiele bardziej wydajne są jednak nowoczesne nawilżacze elektryczne, które mogą posiadać wiele przydatnych funkcji, np. czujniki wilgotności, które same regulują jej poziom w pomieszczeniu.

Takie sprzęty wyłączają się też automatycznie, gdy w ich wnętrzu zabraknie wody.

Wszystkie z nawilżaczy powietrza do swojego działania wykorzystują wodę i warto tutaj zaznaczyć, że kiedy urządzenie ma zamontowany filtr wapienny, to można wlewać do niego wodę z kranu.

Kiedy nawilżacz takiego filtra nie posiada, to powinno się używać w min wody destylowanej lub przynajmniej przegotowanej.

Zazwyczaj nawilżacz składa się z pojemnika na wodę, filtra, dyszy wylotowej i w wielu przypadkach z układu zasilającego. Reszta elementów zależna jest zaś od modelu urządzenia.

Pojemność zbiornika na wodę to najczęściej od 2 do 10 litrów płynu, sam pojemnik może być wyjmowany albo może stanowić z nawilżaczem całość. Wydajność nawilżaczy powietrza zależna jest od ich od mocy (wahającej się w różnych modelach od 20 do 400 W), a pośrednio także od tego jaka jest pojemność zbiornika na wodę.

I tak na przykład nawilżacz o mocy 40W z (pojemność zbiornika 5l), będzie pracował (bez przerwy) przez około 16 godzin.

Działanie nawilżacza jest dość proste – opiera się na tym, że w zbiorniku znajduje się odpowiednia ilość wody, która to jest uwalniana do pomieszczenia na różne sposoby, w zależności od rodzaju urządzenia.

W sklepach można obecnie znaleźć nawilżacze, które w takcie pracy będą pod ciśnieniem wyrzucać ciepłą parę wodną albo np. modele ultradźwiękowe, w których woda jest rozpylana w postaci delikatnej mgiełki.

Warto też wiedzieć, że nawilżacz powietrza może być wyposażony w różne rodzaje filtrów. Będzie to wspomniany już wcześniej filtr odwapniający wodę (który trzeba co kilka miesięcy wymieniać) lub na przykład filtr cyrkulacyjny, który odpowiada za efektywne rozprowadzanie cząsteczek wody w pomieszczeniu.

Niektóre z takich sprzętów posiadać mogą też filtr oczyszczający powietrze, który usuwa z powietrza zanieczyszczenia (takie jak: kurz, pyłki roślin, a nawet zarodniki grzybów i pleśni).

Ten ostatni jest szczególnie przydatny w domach alergików.

Nawilżacz powietrza do domu – rodzaje

Na rynku znaleźć można obecnie dość bogatą ofertę nawilżaczy powietrza: od modeli małych i najprostszych, aż do takich sterowanych elektronicznie, z wieloma nowoczesnymi usprawnieniami.

Dostępne nawilżacze działają na różnej zasadzie – znajdująca się w nich woda w postaci pary wodnej, albo drobnych kropelek może być emitowana ultradźwiękami, dzięki podgrzaniu lub ewaporacji (wspomaganej wentylatorem), albo dzięki rozbiciu mechanicznemu.

W czasie wyboru nawilżacza powietrza sprawdzić trzeba też jego wydajność, to znaczy wśród danych od producenta należy wyszukać informacje dotyczące tego, ile wody urządzenie emituje w ciągu jednej godziny i w jakiej wielkości pomieszczeniu będzie w stanie nawilżyć powietrze.

Modele najmniejsze (z 2-3 litrowym pojemnikiem na wodę) obsłużą wnętrza o powierzchni około 25 m2, emitując w czasie godziny 0,25 l wody.

Największe nawilżacze, do dużych i otwartych przestrzeni, mają 5-litrowe zbiorniki i obsługują nawet 80 m2 powierzchni (emitując ponad 0,5 l wody w ciągu godziny).

Warto zwrócić uwagę także na dodatkowe funkcje nawilżaczy powietrza, takie jak na przykład:

• kolorowe podświetlenie,
• higrometr (badający poziom wilgotności powietrza),
• humidistat (który pozwala na utrzymywanie poziomu wilgotności na zaprogramowanym poziomie).

Jednak aby jak najlepiej zrozumieć różnice pomiędzy nawilżaczami powietrza, warto poznać ich cztery najpowszechniejsze rodzaje, tj. nawilżacze tradycyjne, parowe, ultradźwiękowe i ewaporacyjne.

Tradycyjny nawilżacz ceramiczny na grzejnik

Jest to nawilżacz klasyczny, najczęściej ceramiczny (czasem także ze szkła), który dzięki specjalnym uchwytom przywiesza się do grzejnika.

To najprostsza forma tego rodzaju przedmiotów, a co za tym idzie – nie zawsze są one wystarczające, ponieważ ich powierzchnia oddziaływania jest po prostu niewielka.

Sposób użytkowania nawilżaczy ceramicznych opiera się na tym, że woda w pojemniku znajdującym się na kaloryferze paruje pod wpływem wydzielanego w czasie ogrzewania domu ciepła.

Jest to rozwiązanie bardzo ekologiczne, bo woda paruje w sposób naturalny, bez zużycia energii elektrycznej.

Łączy się to również z tym, że koszty użytkowania nawilżacza tradycyjnego są praktycznie zerowe. Jest to przedmiot niedrogi, nie zajmuje wiele miejsca, a jedyną czynnością do rozpoczęcia nawilżania pomieszczenia jest dolanie wody do niewielkiego zbiornika.

Minusem jest tu jednak to, że klasyczny nawilżacz powietrza jest bardzo mało wydajny i w bardzo niskim stopniu zaspokaja on potrzebę podniesienia poziomu wilgoci w danym wnętrzu.

Parowe nawilżacze powietrza

Nawilżacz parowy działa na podobnej zasadzie co nawilżacze tradycyjne, jednak do jego uruchomienia niezbędny jest prąd.

Wlana do urządzenia woda jest dzięki niemu podgrzewana.

Nawilżacze parowe (nazywane też grzewczymi albo termicznymi) posiadają grzałkę – dzięki której para wodna wydobywa się na zewnątrz.

Nawilżacz parowy nie jest sprzętem drogim, ale w czasie eksploatacji pobiera dość dużo energii elektrycznej (więcej od innych typów nawilżaczy).

Na uwadze trzeba mieć również to, że w przypadku nawilżaczy parowych wydobywająca się z niech para wodna jest ciepła, a to może podwyższać temperaturę panującą w pomieszczeniu.

Do zalet tego typu nawilżaczy można zaliczyć to, że wyrzucana z nich para jest sterylna. Jest tak dlatego, że bardzo wysoka temperatura niszczy znajdujące się w wodzie zanieczyszczenia (a niektóre z modeli posiadają także filtr wody), co dla wielu osób jest cechą najważniejszą.

Często dzięki temu można stosować w nich olejki do inhalacji czy olejki zapachowe.

Są to też sprzęty z dużą wydajnością nawilżania, trzeba jednak pamiętać o ich regularnym czyszczeniu.

Wygodne jest jednak to, że nie wymagają one dokupowania żadnych dodatkowych akcesoriów i nie trzeba w nich cyklicznie wymieniać części (co jest obowiązkowe w przypadku innych nawilżaczy).

Nawilżacze powietrza ewaporacyjne

Nawilżacz ewaporacyjny wytwarza i wypuszcza na pomieszczenie chłodną, w zasadzie niewidoczną mgiełkę.

Jego działanie przebiega zaś w ten sposób, że w środku urządzenia umieszczona jest mata, przez którą przepuszczane jest suche powietrze zasysane przez urządzenie.

Na zewnątrz nawilżacz ewaporacyjny wypuszcza zaś już tylko powietrze wilgotne.

Działanie samego nawilżacza jest dość naturalne, opiera się bowiem na zjawisku ewaporacji, to znaczy na naturalnym odparowywaniu wody ze specjalnego wkładu nawilżającego.

Do tego działanie nawilżacza zupełnie nie jest uciążliwie dla zwierząt (w porównaniu np. do nawilżacza ultradźwiękowego), choć nawilżacz ewaporacyjny działa dosyć głośno (chyba, że został wyposażony w tzw. tryb pracy nocnej).

Warto dodać, że nawilżacz ewaporacyjny zużywa niewiele energii elektrycznej.

W nawilżaczu ewaporacyjnym – poza pojemnikiem na wodę – znajdują się także wkłady, które trzeba systematycznie wymieniać (co kilka miesięcy).

Takie wkłady są filtrem wykonanym z higroskopijnego materiału, który to oczyszcza powietrze zasysane z otoczenia z drobinek brudu i kurzu. Po przejściu przez filtr czyste powietrze się nawilża i dopiero wtedy powraca do pomieszczenia.

Aby cały ten proces był możliwy, każdy nawilżacz ewaporacyjny musi posiadać także turbinkę tłoczącą powietrze. Tego rodzaju sprzęt nigdy nie nawilży pomieszczenia nadmierne (czasem jednak nawet niewystarczająco, co jest jego wadą), może za to skutecznie rozpylać w domu środki zapachowe.

Kiedy jednak wybierze się urządzenie o nieco wyższej mocy, wzrośnie także jego wydajność nawilżania, a oczyszczanie powietrza będzie dodatkową zaletą urządzenia.

Nawilżacze powietrza ultradźwiękowe

Nawilżacz ultradźwiękowy w swoim wnętrzu ma zamontowane urządzenie, które wytwarza ultradźwięki (fale o wysokiej częstotliwości). Te zaś oddziałują na wlaną do nawilżacza wodę, skutecznie rozbijając jej cząsteczki.

W taki sposób nawilżacze ultradźwiękowe wytwarzają drobną, chłodną mgiełkę, która (za pomocą wentylatora) wydostaje się do pomieszczenia i nawilża w nim powietrze.

Co ważne, droższe modele nawilżaczy ultradźwiękowych mają także filtr do wody.

Mgiełka wydostająca się z nawilżacza ultradźwiękowego zazwyczaj jest chłodna, choć na rynku dostępne są już i modele z opcją jej podgrzewania.

Mgiełka ta jest też bardziej widoczna gołym okiem niż w przypadku nawilżaczy ewaporacyjnych.

Zaletą nawilżaczy ultradźwiękowych jest ich duża wydajność, bardzo precyzyjne sterowniki (higrostaty i higrometry, które decydują o włączaniu i wyłączaniu urządzenia w zależności od wilgotności powietrza) oraz małe zużycie energii.

Ultradźwiękowy nawilżacz charakteryzuje także niezwykle cicha praca (dla ucha człowieka), jednak ze względu na ultradźwięki mogą być one uciążliwe dla zwierząt domowych (psów, kotów, gryzoni).

Do wad nawilżacza ultradźwiękowego można zaliczyć konieczność wymiany filtra (chyba że nawilżacz jest bezfiltrowy, ale wtedy zanieczyszczenia z wody przedostają się do powietrza), a także to, że ultradźwiękowy nawilżacz wymaga dość częstego czyszczenia i najlepiej używać w nim wody demineralizowanej.

Do nawilżaczy ultradźwiękowych nie można dodawać środków zapachowych i trzeba mieć na uwadze to, że czasem mogą one powodować nadmierne nawilżenie pomieszczenia (jednak najczęściej można regulować ich moc).

Funkcje dodatkowe nawilżaczy powietrza

Kupując nawilżacz powietrza do swojego domu, warto zwrócić uwagę na to, że może on posiadać wiele udogodnień. Niektóre z nich posiadają bowiem:

• możliwość regulacji intensywności mgiełki wodnej,
• obrotową dyszę do wypuszczania mgiełki,
• świetlny bądź dźwiękowy sygnał informujący o braku wody w pojemniku,
• tryb nocny – w którym nawilżacz działa wolniej i ciszej, ma też zmniejszoną intensywność podświetlenia,
• timer (pozwalający na zaprogramowanie czasu pracy urządzenia).

Bardzo ważny stać się może także regulator stopnia pracy i higrometr – to znaczy specjalne urządzenie mierzące wilgotność powietrza w pomieszczeniu i automatycznie dostosowujące do niej swoją pracę.

Wiele nawilżaczy wyposaża się obecnie także w jonizator powietrza.

Pomaga on w pozbywamy się z niego dodatnich ładunków elektrostatycznych, które niekorzystnie wpływają na ludzki organizm (a wytwarzane są w czasie korzystania z komputera i telewizora).

Jonizator oczyszcza też powietrze z:

• kurzu,
• dymu papierosowego,
• pyłków roślin,
• roztoczy,
• bakterii,
• pleśni.

Dzięki temu powietrze staje się ono świeże i rześkie, oraz w efekcie bardziej zdrowe.

Korzystanie z nawilżacza z jonizatorem będzie więc korzystne dla osób ze schorzeniami dróg oddechowych, alergików i astmatyków.

Jeszcze inną opcją jest nawilżacz z oczyszczaczem powietrza (który jest już nieco droższy).

Wyposażone są one w mechanizmy pozwalające oczyszczać powietrze z:

• kurzu,
• pyłów,
• a nawet sierści zwierząt.

Działają najczęściej na zasadzie przemywania zanieczyszczeń w wodzie, ponieważ stosuje się w nich niezwykle wydajne filtry HEPA, EPA albo ULPA.

Bardzo ciekawym rodzajem nawilżaczy są też te, które posiadają funkcje aromaterapii, to znaczy pozwalają na rozpylanie po wnętrzu olejków o przyjemnych zapachach.

W sklepach znaleźć można obecnie także nawilżacze powietrza bardziej nietypowe, bo z funkcją osuszania.

Sprawdzają się one wtedy, gdy w pomieszczeniach (np. w trakcie suszenia prania lub gotowania) poziom wilgotności przekracza optymalny poziom 60%.

Nawilżacze powietrza dla dzieci

Tego rodzaju urządzenie sprawdza się w wielu domowych pomieszczeniach, jednak szczególnie przydatne będzie w pokoju dziecka – będąc jednocześnie dla niego zupełnie bezpiecznym.

Co więcej, nawilżacz przyczyni się do do poprawy samopoczucia malucha i utrzymania dobrego stanu jego zdrowia (gdyż suche i zanieczyszczone powietrze mogłoby powodować kaszel czy katar).

Taki nawilżacz w pokoju dziecka będzie szczególnie ważny w sezonie grzewczym, kiedy powietrze wysusza się bardzo szybko, a wilgotność spada poniżej 30% (prawidłowa wilgotność to 50-60%).

Wielu rodziców poleca ustawianie w pokoju malucha nawilżacza ewaporacyjnego albo (częściej) ultradźwiękowego nawilżacza powietrza z jonizatorem.

Zadbają one o prawidłowy klimat we wnętrzu, a jeszcze lepiej kiedy będą wyposażone w funkcje oczyszczania powietrza (np. z alergenów), nawet wtedy kiedy dziecko nie jest alergikiem.

Wybierając nawilżacz powietrza do pokoju dziecka warto także zwrócić uwagę na:

• jego wydajność i wielkość zbiornika na wodę,
• funkcję podgrzewania wody (likwidującą bakterie),
• poziom hałasu wydawanego przez sprzęt,
• możliwość monitorowania poziomu wilgoci,
• to, czy posiada higrostat (czujnik do ustawiania pożądanego poziomu wilgoci),
• czujnik informujący o braku wody w zbiorniku,
• występowanie: filtra odkamieniającego wodę, filtra HEPA (oczyszczającego powietrze z różnego rodzaju zanieczyszczeń),
• obecność jonizatora (który będzie przyczyniał się do w prawidłowego dotlenienia organizmu dziecka).

Mile widzianą opcją w nawilżaczu ustawionym w pokoju malucha będzie na pewno ta, gdy będzie on posiadał funkcje aromaterapii i inhalacji.

Jest to możliwe w przypadku sprzętów wytwarzających parę wodną, do których można wlewać olejki eteryczne.

Zalety i wady nawilżaczy powietrza

Niska wilgotność powietrza w domu, szczególnie w sezonie grzewczym, może wiązać się z wieloma problemami.

Powoduje ona infekcje górnych dróg oddechowych (wywołując m.in. “drapanie w gardle”, kaszel czy nawet kłopoty z oddychaniem), a także wysusza oczy (szczególnie w połączeniu z pracą przed komputerem).

Wszystkim tym problemom zapobiec może zaś odpowiedni poziom nawilżenia powietrza – który można osiągnąć dzięki opisywanym tutaj urządzeniom.

Warto też wspomnieć, że suche powietrze jest niekorzystne również dla wyposażenia domu.

Może ono bowiem prowadzić do nadmiernego wysychania drewnianych podłóg, drzwi i mebli. Jest ono niekorzystne także dla roślin doniczkowych i oczywiście dla zwierząt (u których efektem zbyt suchego powietrza jest nadmierne gubienie sierści, czy nawet łuszczenie się wysuszonego naskórka).

Stosowany regularnie nawilżacz powietrza pozwoli jednak na utrzymywanie w domu odpowiedniego klimatu.

Warto też poznać wady i zalety poszczególnych typów nawilżaczy, tak więc – po kolei:

Nawilżacze parowe

Nawilżacze ewaporacyjne

Nawilżacze ultradźwiękowe

Jak widać, można spotkać się z różnymi opiniami na temat poszczególnych rodzajów nawilżaczy. Często zależą one od indywidualnych potrzeb konkretnych użytkowników tego rodzaju sprzętów.

Bez przeszkód można jednak stwierdzić, że plusy użytkowania nawilżaczy znacznie przeważają minusy.

Do tych ostatnich zalicza się wzrost kosztów za energię elektryczną i potrzebę dokupowania filtrów. Czasem za wadę uważa się również doprowadzenie do zbyt wysokiej wilgotności powietrza (przy nawilżaczach bez dobrej jakości sterowników i higrostatu).

Jednak za posiadaniem nawilżacza powietrza przemawiają: jego dobroczynny wpływ na kondycję skóry, zdrowie i jakość snu, a także zapobieganie infekcjom bakteryjnym lub wirusowym.

Do zalet nawilżaczy można zaliczyć także to, że usuwać mogą one z powietrza zanieczyszczenia, a urządzenia z jonizatorem będą mogły zauważalnie zmniejszyć zmęczenie wywołane długotrwałym użytkowaniem komputera czy telewizora.

Dobry nawilżacz powietrza ustawiony w domu stanie się najlepszą inwestycją w dobre zdrowie i samopoczucie domowników.

Ceny nawilżaczy

W większości przypadków zakup nawilżacza powietrza nie jest zbyt kosztowny (szczególnie, że można używać go latami).

Nawilżacze ceramiczne – wieszane na kaloryferach można kupić już za kilkanaście złotych.

Parowy nawilżacz powietrza w wersji najprostszej można kupić już za zaledwie 30 zł.

Nieco droższy, bo z bardziej rozbudowanymi funkcjami kosztował będzie od 100 do 300 zł.

W podobnej cenie zakupić można nawilżacz ultradźwiękowy, którego ceny zaczynają się od około 50 złotych.

Za tego rodzaju nawilżacz, ale z dodatkowymi opcjami (np. z jonizatorem, higrostatem itd.) zapłaci się nawet 200-400 zł (choć można spotkać oczywiście opcje tańsze).

Ceny nawilżaczy ewaporacyjnych zaczynają się natomiast od ok. 80 zł, a kończą nawet na 800 zł.

Trzeba więc pamiętać, że cena każdego nawilżacza powietrza zależeć będzie od: jego pojemności, powierzchni nawilżania oraz jego wyposażenia w dodatkowe funkcje (jak aromaterapia, higrostat czy jonizacja).

Warto też zaznaczyć, że na rynku znaleźć można nawilżacze przeznaczone specjalnie do pokojów dziecięcych, które mają różne kolory i specjalne, często animowane kształty.

Ich cena mieści się jednak w granicach cen zwykłych nawilżaczy.

Jak wyczyścić i dbać o nawilżacz powietrza?

Wszyscy użytkownicy nawilżaczy powietrza powinni zdawać sobie sprawę z tego, że ich wykorzystywanie nieodłącznie musi się wiązać z dbałością o czystość urządzenia i jego bezawaryjną pracę.

Wszystkie najważniejsze informacje na ten temat (łącznie z tym co i jak często należy wymieniać), można zawsze przeczytać w instrukcji dołączonej do wybranego nawilżacza.

W eksploatacji takiego sprzętu najczęściej wymagana jest wymiana:

• wkładów odwapniających albo wkładów nawilżających,
• czasem też (jeśli występuje) srebrnej bakteriobójczej kostki.

Filtry trzeba wymieniać co kilka miesięcy, a przynajmniej raz w roku.

Przy wkładaniu nowego, nawilżacz powietrza zawsze trzeba odłączyć od źródła zasilania.

Podczas wymiany należy też upewnić się, że nowy filtr jest produktem oryginalnym, przeznaczonym do konkretnego modelu nawilżacza.

Równie istotną sprawą jest zadbanie o czystość nawilżacza. Przed rozpoczęciem jego mycia zawsze trzeba dowiedzieć się, które części sprzętu są zdejmowane/możliwe do rozkręcenia.

Ważne jest też wybranie odpowiednich środków czyszczących. Mogą być to między innymi: woda z mydłem albo z płynem do mycia naczyń, ocet, spirytus, czasem też wybielacz (tutaj jednak czynność płukania trzeba wtedy powtórzyć przynajmniej kilka razy).

Usuwanie zanieczyszczeń (szczególnie tych z pojemnika na wodę), może odbywać się przy pomocy zużytej szczoteczki do zębów, która dotrze nawet do trudno dostępnych miejsc.

Kiedy wewnątrz nawilżacza powietrza zauważy się pierwsze oznaki pleśni, to po jego wysuszeniu należy przetrzeć go ściereczką nasączoną wodą z dodatkiem soku z cytryny (który ma działanie bakteriobójcze).

Z pleśnią może poradzić sobie także ocet, ale on nie będzie już tak przyjemnie pachniał.

Jeśli zaś chodzi o czyszczenie nawilżacza powietrza z zewnątrz, to zbierający się na nim kurz wystarczy przetrzeć wilgotną szmatką i na koniec nawilżacz dokładnie wytrzeć suchą, bawełnianą ściereczką.

Raz na jakiś czas sprzęt warto też odkamienić, do czego sprawdzą się np. produkty z jonami srebra. Może posłużyć do tego także ocet.

Trzeba tutaj od razu zaznaczyć, że do nawilżacza lepiej nie wlewać wody prosto z kranu, bo to zmniejszy żywotność sprzętu. Dużo lepsza będzie woda przefiltrowana, którą i tak trzeba jednak dość często wymieniać.

W związku z tym, że nawilżaczy nie używa się najczęściej przez cały rok, a jedynie w okresie grzewczym, to przed schowaniem sprzętu do pudełka należy zadbać o to by: z pojemnika pozbyć się resztek wody, kurzu i zanieczyszczeń, a cały nawilżacz dokładnie osuszyć. Wtedy można też wymienić filtry.

Po odpowiedniej konserwacji nawilżacz powietrza przetrwa w dobrym stanie do następnego okresu jego użytkowania.