Jak doświetlić poddasze, czyli lukarna kontra okno połaciowe

Bardzo często Inwestorzy stają przed dylematem, czy na poddaszu, zwłaszcza użytkowym wykonać tradycyjną lukarnę, czy okna połaciowe jako doświetlenie. Zdarza się, że rezygnuje się z obu rozwiązań i doświetla się poddasze oknami w ścianach szczytowych domu z dachem dwuspadowym.

W przypadku domów z dachem wielopołaciowym, aby doświetlić pomieszczenia poddasza, trzeba zdecydować się na lukarny, lub okna połaciowe. Oba warianty posiadają swoje zalety, ale też i wady.

Lukarny przede wszystkim mają duży wpływ na wygląd, estetykę, styl i ogólną formę zewnętrzną domu. Okna połaciowe w przeciwieństwie do lukarn nie mają wpływu na wygląd, czy bryłę domu, oraz nie zakłócają konstrukcji i powierzchni połaci dachowych.

Lukarny – zalety i wady

Przy projektowaniu lukarn trzeba dobrze rozplanować ich lokalizację, oraz dobrać odpowiednie proporcje do dachu. Bardzo istotna w stosunku do całej architektury domu jest również liczba lukarn. Całość należy tak skomponować, by budynek nie został “przytłoczony” zbyt ciężko prezentującym się dachem.

Lukarny to dość trudne wyzwanie, gdyż wymagają odpowiedniej konstrukcji, dodatkowego docieplenia, dokładnych izolacji, oraz właściwego wykonania i wykończenia. Montaż i budowa lukarny jest czasochłonna, oraz kosztowna i musi być fachowo wykonana. Lukarny posiadają zazwyczaj trzy ściany, gdzie frontowa jest najczęściej przedłużeniem ściany elewacji, gdzie wstawia się okna, lub drzwi balkonowe.

Wyjątek stanowi lukarna w formie tak zwanego “wolego oka“, posiadająca jedną ścianę w dachu z okrągłym, lub półokrągłym, czy łukowym oknem.

Lukarny mogą mieć różne kształty i często spotykane są w formie trójkątnej z prostymi, lub trójkątnymi oknami. Mogą być w formie trapezu z jednym, lub dwoma, czy nawet trzema oknami w ścianie, lub wpisane w połać dachu.

W tradycyjnych domach stosuje się często lukarny pulpitowe zwłaszcza przy dachach stromych (od 40 stopni), które ładnie wpisują się w charakter i styl domu.

W domach nowoczesnych najczęściej wykonuje się lukarny z prostym daszkiem, o niewielkim kącie nachylenia połaci, lub lukarny przekryte stropodachem, czyli lukarny z płaskim dachem.

Lukarny mogą doświetlać jedno pomieszczenie, lub dwa przy zastosowaniu podziału ściankami wewnętrznymi. Duże i obszerne lukarny mogą być dobrym rozwiązaniem dla doświetlenia kilku pomieszczeń.

Pamiętajmy, że warunkiem dobrego wyglądu lukarn na dachu są odpowiednie ich proporcje, oraz właściwa skala. Nie mogą być za małe, ani za duże, ale przede wszystkim musi być ich odpowiednia liczba.

Zazwyczaj lepszym rozwiązaniem jest jedna większa, lub dwie, ewentualnie trzy mniejsze lukarny oddalone od siebie.

Jeśli lukarny będą zlokalizowane zbyt blisko siebie, to wówczas ich wykonanie i wykończenie będzie znacznie utrudnione, a i koszty takiego rozwiązania znacząco wzrosną.

Dodatkowo pomiędzy zbudowanymi w bliskiej odległości lukarnami, zimą zalegać będzie śnieg, co może wpłynąć na utrudnione jego usuwanie, jak również w tych miejscach może dojść do przecieków w dachu.

Utrudnieniem może być również w takim przypadku, prawidłowe wykonanie obróbek blacharskich, oraz montaż rynien. Dlatego też przy wyborze lukarn najlepiej jest zdać się na projektanta, który w optymalny sposób zaprojektuje taki wariant doświetlenia.

Zaletą takiego rozwiązania jest to, że na poddaszu w miejscu lukarn powstaje dodatkowa powierzchnia, a pomieszczenie jest wtedy bardziej przestronne, niż w przypadku miejsc pod samym dachem.

Uzyskuje się również pełną wysokość pomieszczenia w obrębie lukarny. Niestety wadą przy takim rozwiązaniu jest mniejszy procent doświetlenia całego pomieszczenia, gdyż światło skupia się tylko w przestrzeni lukarny.

Pozostałe miejsca pod dachem są mocno zaciemnione.

Okna połaciowe – zalety i wady

Alternatywą dla lukarn są okna połaciowe, które w dużo większym stopniu doświetlają zacienione miejsca pod dachem. Jeśli jest tylko miejsce na połaci dachowej, to warto takie okna zamontować.

W dachu, w którym są tylko okna dachowe, pomieszczenia będą lepiej doświetlone niż w przypadku zastosowania lukarn.

Dodatkowo okna połaciowe są tańszym i prostszym wariantem, w stosunku do lukarn.

W łatwy sposób montuje się je w dachu przy wykorzystaniu konstrukcji więźby.

Wymiary dostępnych na naszym rynku okien dachowych, standardowo pasują do rozstawu krokiew, pomiędzy którymi bez problemu można je montować, pojedynczo, podwójnie, czy potrójnie, lub w większych zestawach.

Czasami zdarza się, że rozstaw więźby jest niestandardowy, ale wówczas stosuje się tak zwane wymiany na więźbie.

Dużą zaletą jest również szczelność okien połaciowych, które zakłada się wraz ze szczelnym kołnierzem, odpowiednio dobranym do typu przekrycia dachowego.

Minusem okien połaciowych jest to, iż w pomieszczeniu mogą wystąpić pewne ograniczenia dotyczące wysokości, czy przestronności.

Zbyt wysoko montowane okna dachowe również nie będą komfortowym rozwiązaniem, ponieważ w takim pomieszczeniu nie widać otoczenia co dla domowników może być wręcz przytłaczające.

Dlatego też bardzo ważnym jest odpowiedni dobór zarówno wielkości okien połaciowych, jak również lokalizacja i wysokość ich montażu.

Szczegóły takiego rozwiązania podawane są przez producentów okien dachowych i należy się bezwzględnie stosować do wytycznych i zaleceń, oraz instrukcji, a montaż zlecić specjalistycznej firmie.

Dzięki temu Inwestor otrzymuje także gwarancje dotyczące szczelności i prawidłowego wykonania, oraz montażu okien dachowych.

Innym problemem przy wyborze okien połaciowych jest brak możliwości wykonania balkonu na poddaszu, co w przypadku lukarn nie stanowi większego problemu.

Alternatywą mogą tu być tak zwane okna dachowe balkonowe, ale jest to dość drogie i mało funkcjonalne rozwiązanie, bo takie okno jest po prostu małe i nie spełnia właściwych funkcji tradycyjnego balkonu.

Taki wariant można stosować tylko w przypadku dachów bez ścianki kolankowej i przy kącie nachylenia połaci dachowej od 35 do 55 stopni.