Środki ochrony roślin: cena, rodzaje, stosowanie [krok po kroku]

Środki ochrony roślin przeznaczone do ogrodu są przez jednych ogrodników przeklinane, dla innych stanowią zaś niezastąpione substancje pomagające w walce z chwastami, szkodnikami, czy chorobami powodowanymi przez grzyby.

Środki ochrony roślin
Środki ochrony roślin

Przez to, że substancje chemiczne mają złą sławę, wiele osób je krytykuje, a niestety, czasami tylko one pomogą uporać się z nieproszonymi gośćmi na roślinach, dlatego ich stosowanie w wielu przypadkach jest zasadne i nie warto zdawać się jedynie na naturę.

Przede wszystkim należy pamiętać, że środki ochrony roślin służą rozwojowi ogrodu, ale z drugiej strony szkodzą środowisku naturalnemu i człowiekowi.

Preparaty należy wybierać z dużą dbałością o ich skład, stosować jedynie w razie konieczności.

W poniższym tekście zostanie przedstawiona definicja i rodzaje środków ochrony roślin, a także wszystkie regulacje normujące zasady ich użytkowania. Jest to niewielkie kompendium wiedzy na temat chemicznej ochrony roślin w ogrodzie.

Co to są środki ochrony roślin?

Co to są środki ochrony roślin i kiedy się je stosuje?
Co to są środki ochrony roślin i kiedy się je stosuje?

Środki ochrony roślin są to substancje, mieszaniny chemiczne, jak i żywe organizmy posiadające w swoim składzie środki zwalczające i chroniące rośliny przed niepożądanymi szkodnikami, w zależności od składu mogą również wpływać na wzrost roślin, regulacje procesów biologicznych, jednak nie mają tak silnego wpływu na roślinność, jak nawozy.

Przyjęło się, że na wszystkie tego typu substancje mówi się pestycydy, jednak substancje do ochrony roślin stanowią dużo węższą grupę.

W skład środków ochrony roślin wchodzą te, które zabijają chwasty, ale są też takie, które w inny sposób oddziałują na nie, neutralizując ich negatywne działanie, pozwalając żyć osobnikom, ale hamując ich destrukcyjny wpływ na ogród.

Jest to najnowsza generacja środków ochrony roślin, która nie jest bardzo rozpowszechniona, jak inne produkty chemiczne. Do środków ochrony roślin neutralizujących działanie organizmów żywych bez ingerencji w ich trwanie, zalicza się:

  • repelenty,
  • atraktany,
  • antyfidanty,
  • różne feromony.

Powyżej wymieniono jedynie środki neutralizujące działanie szkodników, jednak najbardziej powszechny podział chemicznych środków ochrony roślin stanowią:

  • herbicydy – środki wpływające na niepożądane rośliny w ogrodzie,
  • zoocydy – substancje zwalczające żywe zwierzęta i owady, w zależności od zastosowania, wyróżnia się:
    • insektycydy (na owady),
    • akarocydy (na roztocza),
    • nematocydy (nicienie),
    • moluskocydy (ślimaki muszlowe),
    • limacydy (ślimaki nagie).
  • fungicydy – środki zwalczające grzyby, które głównie odpowiadają za rozwój chorób u roślin,
  • regulatory wzrostu i synergetyki – pierwsze wpływają na wzrost roślin, a drugie wzmacniają działanie innych preparatów stosowanych w ogrodzie.

Środki ochrony roślin cechują się również różnymi stopniami trwałości i z tego względu dzielą się one na cztery główne klasy. Podział wygląda następująco:

  • bardzo trwałe – po użyciu rozkładają się w ziemi przez okres dłuższy niż 18 miesięcy,
  • trwałe – ich czas półtrwania wynosi maksymalnie 18 miesięcy,
  • nietrwałe – rozkładają się w mniej niż 6 miesięcy,
  • bardzo szybko rozkładające się – ich czas rozkładu nie wynosi więcej niż 3 miesiące.

Powyżej przedstawiono dwa najczęstsze podziały środków ochrony roślin, które będą przytaczane w kolejnych częściach artykułu.

Popularnym pytaniem również jest:

Jak stosować środki ochrony roślin? Przede wszystkim z rozsądkiem i umiarem.

Szczególnie gdy zamierzamy stosować środki ochrony roślin w przydomowym ogrodzie, a problem ze szkodnikami pojawia się nagminnie.

Należy pamiętać, że pestycydy, choć niekiedy potrzebne, stanowią zagrożenie dla ludzi i środowiska naturalnego, a tym samym dla potrzebnych organizmów. Należy pamiętać o karencji, czyli o czasie, który musi upłynąć od zastosowania substancji chemicznych do zbiorów plonów oraz prewencji, czyli o minimalnym okresie, gdy ludzie i zwierzęta nie mogą przebywać na tym terenie.

Ponadto ważne jest kilka zasad, jakimi należy się kierować, a mianowicie jest to:

  1. Dokładna identyfikacja problemu i kupno odpowiednich środków ochrony roślin, tym samym zredukowana zostanie liczba użytych chemicznych środków oraz pieniędzy wydanych, na nowe substancje.
  2. Dokładne czytanie etykiet – preparaty szkodzące owadom zapylającym w czasie kwitnienia roślin powinny być bezwzględnie odstawione na półkę.
  3. Zapoznanie się z instrukcją obsługi i postępowanie według jej zasad. Jest tam zawarta minimalna i maksymalna temperatura stosowania, dawka i sposób rozrobienia środku oraz termin stosowania. Przede wszystkim nie należy stosować większej ilości środka, niż podane jest na etykiecie. Do jego odmierzenia, poleca się zastosować odpowiednie miarki.
  4. W przypadku oprysków poleca się ich stosowanie podczas słonecznej i bezwietrznej pogodzie. Brak wiatru zredukuje ilość zużytego środka, a słońce jego skuteczność, bowiem podczas deszczu większość chemikaliów dostanie się do gleby, tym samym zanieczyszczając środowisko i zmniejszając skuteczność środka. Chcąc zastosować środki na roślinach domowych, preparat należy używać tylko i wyłącznie na zewnątrz. Nie można stosować substancji w zamkniętych pomieszczeniach.
  5. Podczas wykonywania zabiegu należy stosować odzież ochronną – rękawice, kalosze i okulary winny być podstawą. Należy unikać za wszelką cenę kontaktu skóry z preparatem, a po jego bezpośrednim zastosowaniu nie wolno jeść, pić i palić papierosów. Całe ciało należy dokładnie umyć, szczególnie ręce oraz twarz.
  6. Niezużyte substancje należy trzymać w miejscu niedostępnym dla dzieci i w oryginalnym opakowaniu. Pojemniki po zużytych środkach należy oddać do punktu sprzedaży chemikaliów, bowiem są to opakowania po substancjach niebezpiecznych. Nie wolno resztek środka wylewać na ziemię lub do odpadów komunalnych.
  7. Należy zmieniać stosowany środek i jego skład co jakiś okres. Inaczej pasożyty przyzwyczają się do substancji, uodpornią na nią, a preparat przestanie być skuteczny.

Odnosząc się do Polski, nasz kraj cechuje się niewielkim zużyciem pestycydów w skali roku, nowoczesne środki są używane jedynie na wielkich uprawach, gdzie dostęp do preparatów zza granicy jest dużo większy.

Zastosowane środki powinny przede wszystkim działać szybko, wybiórczo, a także cechować się niską toksycznością, niezagrażającą środowisku naturalnemu oraz ludziom, być łatwe w utrzymaniu i przechowywaniu, oraz posiadać możliwość łączenia się z innymi agrosubstancjami.

Należy również zwracać uwagę na etykietę, każda buteleczka musi być nią opatrzona, gdyż to świadczy o tym, że preparat był zarejestrowany i jest dopuszczony do użytku.

Zarejestrowanie środka wiąże się z tym, że jego skuteczność była sprawdzona w klimacie i rolnictwie polskim, oraz że cechuje się dopuszczalnym poziomem toksyczności.

Mocne oddziaływanie kancerogenne, mutagenne i teratogenne wykluczają możliwość wprowadzenia na rynek danego środka ochrony roślin.

Rodzaje środków ochrony roślin

Rodzaje preparatów
Rodzaje preparatów

Zoocydy, herbicydy i fungicydy to najczęściej występujący podział środków ochrony roślin pod kątem ich stosowania.

Poniżej przedstawiono dokładny opis każdej z tych kategorii, a także formy, w jakich najczęściej można spotkać pestycydy służące ochronie roślin.

Zoocydy

Zoocydy to ogólna nazwa dla środków ochrony roślin zwalczających organizmy żywe, tj.:

  • ślimaki,
  • nicienie,
  • owady,
  • roztocza.

W ogrodach najczęściej wykorzystywane są insektycydy, czyli preparaty do zwalczania owadów.

Ta kategoria ma największe zastosowanie w działaniach ogrodniczych i to na niej postanowiono się skupić.

Insektycydy działają zarówno na dorosłe osobniki, jak i na ich larwy.

Środki te znajdują duże zastosowanie w leśnictwie, rolnictwie, a nawet w magazynach z roślinami. Szeroko używane są również w ogrodnictwie.

Zalicza się do nich zarówno substancje chemiczne, jak i mikrobiologiczne.

Insektycydy pochodzenia naturalnego to przede wszystkim ekstrakty z korzeni roślin, łodyg, liści, korzeni, a insektycydy mikrobiologiczne to te, które w swoim składzie mają składniki wpływające chorobotwórczo na pasożyty.

Insektycydy wywierają wpływ na owady zapylające, dlatego powinny być stosowane zgodnie z porami roku i dobrymi praktykami rolniczymi.

Dzielą się one ze względu na sposób działania na kilka podgrup, tj.:

  • żołądkowe,
  • kontaktowe,
  • duszące,
  • układowe.

Insektycydy żołądkowe działają trująco poprzez dostanie się do układu pokarmowego pasożyta, które następuje, gdy owad zje zatrutą roślinę.

Insektycydy kontaktowe wnikają przez skórę owada do jego wnętrza, powodując śmierć, duszące z kolei porażają układ oddechowy owadów, tym samym odcinając dostęp tlenu do organizmu.

Ze względu na sposób działania wyróżnia się również insektycydy powierzchniowe i układowe. Te pierwsze pozostają na zewnętrznej stronie rośliny, tworząc na jej liściach i owocach trującą powłokę, a układowe wnikają przez korzenie i liście do wnętrza rośliny, przemieszczając się po niej wraz z sokami. Taka roślina staje się trująca dla szkodników.

Insektycydy dzieli się na wiele różnych sposobów, także ze względu na ich skład. Ważne jest, aby wybierać te, które mają działanie wybiórcze, nie oddziałujące mocno na owady zapylające. Ich stosowanie należy ograniczyć jedynie do pasożytujących owadów, na choroby spowodowane grzybami i chwasty nie wywierają większego wpływu.

Fungicydy

Fungicydy to środki chemiczne, które zwalczają działanie chorobotwórczych grzybów na roślinach.

Zalicza się do nich zarówno syntetyczne środki ochrony roślin, jak i organiczne środki ochrony roślin i biochemiczne środki ochrony roślin.

Fungicydy charakteryzują się różnymi mechanizmami działania, poczynając od hamowania procesu oddychania, przez zahamowanie syntezy białek i kwasów nukleinowych, po polepszanie procesów odpornościowych w zagrożonych roślinach.

W zależności od składu preparatu ochrona roślin polega na:

  • całkowitym zwalczaniu rozwój grzybów,
  • hamowaniu jego wzrostu.

Duży wpływ na szkodliwe grzyby ma skład substancji czynnej w preparacie.

Fungicydy w zależności od sposobu działania i wpływu na rośliny są podzielone na podkategorie. Poniżej przedstawiono trzy główne, które najczęściej są spotykane.

Fungicydy ochronneSubstancje stosowane najczęściej zapobiegawczo, służące do ochrony roślin przed grzybami. Oznacza to, że stosuje się je w ochronie przed potencjalną chorobą wywołaną przez grzyby oraz w sytuacji, gdy zarodniki grzybów nie zdążą się jeszcze rozwinąć na roślinach. Aby ochrona roślin była skuteczna wymagana jest częsta obserwacja roślin, aby jak najwcześniej zastosować preparat.
Fungicydy kontaktoweZastosowane środki ochrony roślin pozostają na powierzchni rośliny i działają drażniąco na grzyby mające bezpośredni kontakt z uprawą. To skuteczna ochrona roślin, ale ich dużym minusem jest brak możliwości wniknięcia do wnętrza rośliny, przez co te środki ochrony roślin nie dają 100% ochrony. Substancja czynna spłukiwana jest z roślinności podczas deszczów oraz w momencie, gdy uprawa się rozrasta, jej młode części pozbawione są ochrony.
Fungicydy systemoweBez wątpienia najbardziej skuteczne środki ochrony roślin. Substancja aktywna wnika do wnętrza rośliny i jest roznoszona razem z sokami do każdej jej części. W ostatnich latach powstało wiele rodzajów fungicydów, więc ich wybór na polskim rynku jest dzisiaj bardzo szeroki.

Herbicydy

Herbicydy to substancje chemiczne działające negatywnie w stosunku do wrogich roślin w ogrodzie, czyli do tzw. chwastów.

Rośliny potrzebują własnej przestrzeni do wzrostu, tj. wody z gleby, tlenu, substancji odżywczych, a niepożądane rośliny w ogrodzie mogą skutecznie zakłócić etapy ich wzrostu.

Herbicydy charakteryzują się specjalnym składem, który działa wybiórczo, powodując, że jedynie uporczywe chwasty ulegają eliminacji, dzięki zastosowaniu tych środków ochrony roślin nie trzeba ich wyrywać ręcznie.

Herbicydy, jak poprzednie środki ochrony roślin posiadają swoje podkategorie uzależnione od sposobu działania danych substancji.

Herbicydy dogleboweStosowane są przed rozwinięciem się chwastów w ogrodzie, a kolejno przyjmowane przez drobne korzenie lub rozwijające się kiełki niepożądanych roślin. Te środki ochrony roślin muszą zostać zastosowane w czasie przed rozwojem roślin, a najpóźniej wtedy, gdy chwasty są na początkowym etapie wzrostu. Są to środki chemiczne długookresowe, co oznacza, że pozostają w glebie na więcej niż 18 miesięcy, często stosowane są w połączeniu z herbicydami kontaktowymi.
Herbicydy nalistneTe środki ochrony roślin dwojakie działanie, ponieważ może być ono systemowe i powierzchniowe, w zależności od zastosowanych w preparacie substancji czynnych. Herbicydy powierzchniowe działają drażniąco na części roślin, które miały kontakt z substancją czynną, po upływie określonego czasu, roślina obumiera. Działanie substancji wzmaga słoneczna i bezwietrzna pogoda. Wówczas można mieć pewność, że ochrona roślin zadziała prawidłowo.
Herbicydy systemoweHerbicydy systemowe działają na zasadzie wnikania substancji czynnej do chwastów, jako środki ochrony roślin mają bardzo szeroki zakres działania. Wpływają zarówno na rośliny nasienne, jak i korzeniowe. Trująca substancja wnika do korzeni chwastów, neutralizując je od środka, a same preparaty są bardzo silne i radzą sobie nawet z najbardziej opornymi roślinami. Ich działanie wzmaga wilgotna i gorąca pogoda.
Herbicydy kombinowaneHerbicydy, które mają za zadanie działać zarówno doglebowo, jak i nalistnie. Charakteryzują się bardzo długim okresem działania.

Większość herbicydów to produkty przeznaczone do działania selektywnego, niszczące tylko wybrane rodzaje roślin. Do tej pory do końca nie wyjaśniono, dlaczego tak się dzieje.

Na rynku istnieją nieselektywne herbicydy, które w swoim składzie zawierają glifosat, który zwalcza wszystkie rośliny, jednak stosuje się go na etapie planowania ogrodu, gdy zachodzi potrzeba oczyszczenia terenu z chwastów.

Warto zwracać uwagę na dawki herbicydów, fazę rozwoju roślin i warunki atmosferyczne, bowiem przez te błędy może dojść do uszkodzenia herbicydowego roślin, które miały być chronione.

Formy środków ochrony roślin

Środki ochrony roślin występują w kilku stanach skupienia, a tym samym przyjmują różne formy. Poniżej przedstawiono najczęściej występujące środki ochrony roślin.

AerozoleSą to produkty płynne zamknięte w opakowaniach pod ciśnieniem, przez co bardzo łatwo się je rozprowadza. Minusem zaś jest to, że można je używać jedynie na małych powierzchniach, dlatego środki ochrony roślin w formie aerozoli stosowane są jedynie na rośliny doniczkowe i w przydomowych ogrodach. Najczęściej w takiej formie występują insektycydy i fungicydy powierzchniowe, które działają doraźnie na zewnątrz rośliny.
OpryskiŚrodki ochrony roślin są najczęściej stosowane w formie oprysków, gdyż są najbardziej wydajne. W zależności od zastosowanego urządzenia, ich zasięg może sięgać nawet kilkadziesiąt metrów. To najczęściej stosowane środki ochrony roślin na dużych uprawach. Opryski rozrabiane są w wodzie, a sprzedawane w formie granulatu albo koncentratów.
Kryształy i granulatySą to środki ochrony roślin tzw. suche, które największe zastosowanie mają do zwalczania szkodników glebowych. Ich odpowiednią ilość należy rozsypać na glebie, wokół roślin, kolejno rozkładając się, uwalniając do niej środki aktywne i destrukcyjnie działają na szkodliwe organizmy.
FumigantyŚrodki ochrony roślin zamknięte w pojemnikach pod ciśnieniem, ale dodatkowo łatwopalne w kontakcie z powietrzem. Te środki ochrony roślin można stosować jedynie na terenach zamkniętych, bowiem poprzez kontakt z powietrzem i kolejno zachodzącą reakcję spalania uwalniają do środowiska składniki aktywne.
PrzynętyTrujące drobne pyłki oraz proszki, które miesza się z substancją wabiącą. Ich zadaniem jest przywołać szkodniki, a następnie je unieszkodliwić.
ZaprawyJak stosować środki ochrony roślin w formie zapraw? Zaprawy to proszki, pyłki, gęste ciecze lub pasty zawierające substancje aktywne, z którymi miesza się ziarna przed ich zasianiem. Dzięki “zaprawieniu” nasion za pomocą środków ochrony roślin zyskują one większą odporność na szkodniki, kolejno mikroelementy wpływają na ich wzrost.

Etykiety środków ochrony roślin

Środki ochrony roślin w obecnych latach są bardzo często podrabiane, dlatego koncerny chemiczne coraz mocniej zabezpieczają swoje produkty.

Jednym z takich zabezpieczeń są etykiety na środkach chemicznych, które dodatkowo zawierają wiele cennych informacji dla użytkownika oraz są dowodem, że dany produkt jest oryginalny, zarejestrowany i dopuszczony do obrotu w Polsce.

Na etykiecie jako forma zabezpieczenia znajduje się hologram, który ma średnicę około 2 cm.

Jest to zastrzeżony dla danego produktu znak zmienno-optyczny, umieszczony w centralnej części etykiety.

Chcąc go zerwać, jedynie dojdzie do uszkodzenia i rozwarstwienia hologramu i etykiety. Poniżej wyszczególniono inne, ważne informacje znajdujące się na opakowaniach środków ochrony roślin.

Rodzaj środka ochrony roślinStanowi on nazwę zastosowanej w preparacie substancji czynnej w formie standardowej oraz skróconej. Zawartość ta zazwyczaj wyrażana jest w procentach lub liczbie gramów na litr. Najczęściej nazwa środka pisana jest wielką literą lub drukowanymi literami, a substancja czynna zapisana jest poniżej małymi literami. Ponadto w tym miejscu znajduje się główne zastosowanie preparatu, czyli czy jest on stymulatorem wzrostu, herbicydem, etc.
Przepisy prawneWszystkie środki stosowane w Polsce muszą być dopuszczone do użytku przez ministerstwo rolnictwa i rozwoju wsi. Etykieta w dużej mierze jest tego dowodem. Na niej znajdują się najważniejsze informacje dotyczące dozwolonego stosowania środka, numer jego zatwierdzenia oraz data ważności.
Bezpieczeństwo człowieka i środowiskaNa etykiecie znajduje się szereg ostrzegawczych piktogramów związanych z zagrożeniami, jakie niesie nierozsądne korzystanie z preparatu. Ponadto znajdują się tam podstawowe zasady bezpieczeństwa, które określają środki ochrony indywidualnej, które winne być stosowane przez człowieka podczas użytkowania preparatu, a także określony czas prewencji i sposób postępowania z pustymi opakowaniami i niewykorzystanymi resztkami środka.
Instrukcja użyciaJedna z najważniejszych informacji zawartych na etykiecie dotyczy tego jak stosować środki ochrony roślin. W tej rubryce określone zostało, jak powinno użytkować się środek w bezpieczny sposób, a także wyszczególnione zostało jego zastosowanie, czyli choroby, rośliny i pasożyty, jakie zwalcza oraz do jakich upraw jest przeznaczony. To tam znajduje się rubryka mówiąca o dawkowaniu i sposobie roztwarzania preparatu.

Regulacje jakim podlegają środki ochrony roślin

Agrochemikalia, obok leków to jedne z najbardziej uregulowanych substancji chemicznych pod kątem prawnym w Polsce. W tym zakresie obowiązują nie tylko krajowe, ale także europejskie ustawy i dyrektywy.

Regulacje Unii Europejskiej

Jej przepisy odnoszą się głównie do bezpieczeństwa i zdrowia konsumentów oraz użytkowników środków ochrony roślin. Dwiema głównymi dyrektywami są:

Przepisy te dotyczą głównie producentów agrochemikaliów.

Znajdują się tam zapisy i procedury zatwierdzania substancji czynnych w preparatach, opis wprowadzania na rynek środków ochrony roślin, a także reguły, na podstawie których ustalane są zasady dotyczące odpowiedniego przechowywani środków ochrony roślin.

Produkty o przekroczonych dawkach substancji czynnych są niedopuszczane lub natychmiast usuwane z rynku. W Polsce nadzór nad tym sprawuje Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Sanepid.

Regulacje krajowe

Główną ustawą regulującą użytkowanie środków ochrony roślin w Polsce jest Ustawa o środkach ochrony roślin z 8 marca 2013 r. (Dz. U. 2013 poz. 455).

Zapisy w niej zawarte odnoszą się głównie do profesjonalnych rolników, zobowiązują ich do ewidencjonowania zabiegów oraz podnoszenia kwalifikacji w zakresie używania środków ochrony roślin.

Osoby sporadycznie używające tego typu preparatów powinny przede wszystkim przestrzegać Kodeksu Dobrej Praktyki Rolniczej i zapisów Dobrej Praktyki Ochrony Roślin.

Wymagają one przede wszystkim racjonalnego gospodarowania agrochemikaliami i uprawami, z poszanowaniem wód oraz gleby, a także biorąc pod uwagę obecność cennych siedlisk i walorów krajobrazowych na danych terenach.

Zasady Dobrej Praktyki Ochrony Roślin mówią głównie o kontrolach organów państwowych i dokładnego zdefiniowania problemu na wielohektarowych uprawach.

Mieszanie środków ochrony roślin z nawozami

Mieszanie z nawozami
Mieszanie z nawozami

Mieszać środki oczywiście można i jest to bardzo popularna metoda wśród rolników nosząca nazwę “tank-mix”.

Ogranicza znacząco koszty, paliwo oraz czas spędzony na dbaniu o ogród.

Ma ona bardzo wiele zalet, ale niestety cechuje się też kilkoma negatywnymi właściwościami.

Odpowiedzialność za sporządzanie substancji zawsze leży po stronie wykonującego, dlatego należy korzystać tylko ze sprawdzonych przepisów, polecanych przez specjalistów i doradców.

Co więcej, podczas stosowania metody należy pamiętać o wielu istotnych zasadach, o których laik może nie mieć pojęcia. Poniżej przedstawiono, co należy mieć na uwadze podczas tego procesu.

Dokładne czytanie etykiet

Należy preparat rozcieńczać zgodnie z zapisami oraz pamiętać, że tworzenie mieszanin wykonuje się na własną odpowiedzialność, dlatego zaleca się przy tym precyzję, gdyż inaczej można spowodować tym więcej szkody niż pożytku.

Jeśli na etykiecie jest informacja o niemieszaniu środka, należy tego nie robić.

Bardzo ważne są właściwości stosowanej wody. Musi mieć temperaturę około 15-20 stC i niewielką twardość.

Warto zapatrzeć się w środki neutralizujące pH wody.

Wybór odpowiedniego terminu

Kolejną kluczową kwestią jest, aby wybrać odpowiedni termin stosowania. Ważne, aby termin zwalczania agrofagów był korzystny także dla nawożenia.

Kolejność mieszania środków ochrony roślin

Należy pamiętać o kolejności mieszania środków ochrony roślin według rodzaju form użytkowych. Zabieg musi być wykonywany przy umiarkowanej temperaturze i wysokiej wilgotności.

Stosując mieszaniny środków ochrony roślin z nawozami, kluczowym jest stosowanie odpowiedniej kolejności mieszania.

W innym przypadku, w najlepszym razie mieszanina nie przyniesie oczekiwanego efektu, a w najgorszym, spowoduje straty w roślinach.

  1. Mieszanie rozpoczyna się od preparatów mających formę stałą, tj. mikroelementy sypkie, proszki i granule do sporządzania zawiesiny wodnej.
  2. Kolejno dodaje się koncentraty, zawiesiny i emulsje, czyli produkty mające w zawiesinie cząstki stałe.
  3. Na koniec miesza się wszelakie emulsje wodne, koncentraty przeznaczone do mieszania z wodą, i kolejno preparaty w formie wodnej. Są to przede wszystkim mikroelementy oraz regulatory i stymulatory wzrostu.

Dla ułatwienia, każdy kupiony preparat ma na swoim opakowaniu skrót odpowiadający jego formie. Są to dwuliterowe oznaczenia, napisane drukowanymi literami.

Dla bezpieczeństwa swojego i roślin warto je znać. Skróty podano poniżej:

  • WG – proszek do sporządzenia w zawiesinie wodnej,
  • WP – granule do rozpuszczenia w zawiesinie wodnej,
  • SC – koncentrat o charakterze stężonej zawiesiny,
  • CS – Zawiesina kapsuł,
  • SE – Zawiesina w formie emulsji,
  • SL – Koncentrat rozpuszczalny w zawiesinie wodnej,
  • OD – Koncentrat o formie zawiesiny olejowej do rozcieńczenia z wodą,
  • EW – Emulsja lub olej w roztworze wodnym,
  • EC – Koncentrat do rozpuszczenia w wodzie.

Po wymieszaniu całej mieszaniny, można dodać do niej adiuwanta, jednak dozwolone jest to tylko w sytuacji, gdy na etykiecie, któregoś z środków ochrony roślin jest umieszczona informacja o jego zastosowaniu.

Po przygotowaniu preparatu należy pamiętać o przestrzeganiu okresu karencji i prewencji, a ograniczenia i środki bezpieczeństwa przyjmować zawsze do najbardziej toksycznego preparatu, a czynności wykonywać zgodnie z zasadami dobrej praktyki rolniczej.

Jak stosować środki ochrony roślin?

Dawkowanie środków ochrony roślin
Dawkowanie środków ochrony roślin

Dawki środków ochrony roślin wyszczególnione na etykietach preparatów reguluje norma europejska, zatwierdzona po raz pierwszy w 2008 roku.

W oparciu o nią producenci określają jednostki oraz ilości środków aktywnych, na których podstawie użytkownicy przygotowują gotowy preparat, mieszając go zazwyczaj z wodą.

Zawsze na etykietach produktów podawane są ilości w jednostkach metrycznych, czyli kg lub l, a jeśli środek wykorzystywany jest w niewielkich ilościach, wtedy stosowaną jednostką jest g lub ml, substancja czynna stanowi mniejszy odsetek preparatu, dlatego jej proporcje wyraża się w g lub mg.

To tyle w temacie samej teorii.

Liczenie wymaganej dawki preparatu samo w sobie jest bardzo łatwe.

Roztwór zawsze ma podane stężenie, jakie finalnie należy otrzymać, a zadaniem użytkownika jest określenie ilości cieczy, jakiej potrzebuje.

Zastosowanie ma tu bardzo prosty wzór: P=G*V*10. P-jest to ilość preparatu wyrażana w mg lub ml, G-wymagane stężenie, V-objętość cieczy.

I tak przykładowo wiemy, że aby przygotować roztwór o stężeniu 0,04% w 1 litrze wody należy dodać 0,4 ml lub mg preparatu.

Zasada ta ma zastosowanie do każdego środka ochrony roślin, jest prosta w użyciu i może pomóc przygotować odpowiedni roztwór.

Ważne jest, aby środek aktywny odmierzać dokładnie, najlepiej za pomocą miarki (w przypadku emulsji, roztworów na bazie wody) lub wagi (proszki, pyłki).

Używając środków ochrony roślin w przydomowym ogródku, te wielkości nie są duże, ponieważ zazwyczaj nie są to tereny o wielkich obszarach i bardzo łatwo przesadzić z ilością zastosowanego preparatu.

Co więcej, rośliny ogrodnicze są delikatne, dlatego warto zadbać o to, aby zastosowane agrochemikalia przyniosły same zyski, a nie dodatkowe osłabienie roślinności.

Ekologiczne środki ochrony roślin

Ekologiczne środki ochrony roślin
Ekologiczne środki ochrony roślin

Na rynku nie występują jedynie chemiczne środki ochrony roślin, ale także są te naturalne i ekologiczne.

Część z nich nazywana jest ekologicznymi, bowiem nie oddziałują trująco na organizmy żywe i o nich napisano już na samym początku, a drugą część stanowią opryski, które można przygotować samodzielnie w domowym zaciszu z łatwo dostępnych roślin, np. pokrzywy oraz skrzypu.

Środki te warto wziąć pod uwagę, gdy chce się dbać o środowisko naturalne, ponieważ niestety, ale substancje chemiczne, choć ratują rośliny przed chorobami, to zanieczyszczają powietrze, glebę wokół oraz co silniejsze, przedostają się do wód gruntowych.

Przede wszystkim ekologicznie jest dbać o rośliny cały rok, chronić przed zimnem i mrozem, nawadniać i dobrze odżywiać, wówczas stają się one dużo bardziej odporne na wszelakie choroby.

Niestety, czasami jest za późno i trzeba posiłkować się innymi sposobami.

Ekologiczną grupę środków ochrony roślin stanowią preparaty nowej generacji, które wymieniono już wcześniej. Są to:

  • repelenty,
  • atraktanty,
  • antyfidanty,
  • feromony.

Repelenty to inaczej odstraszacze stanowiące grupę organizmów żywych, czy urządzeń generujących światło lub dźwięki.

Ich zadaniem jest niezabijanie szkodników, a jedyne ich odstraszanie.

Działaniem odstraszającym może być również wydzielanie nieprzyjemnego zapachu przez zwierzęta.

Przykładem takiego zastosowania jest sadzenie wśród kapusty pomidorów, bowiem chronią one przed bielinkiem lub cebuli pośród marchwi, jej składniki chronią warzywa przed połyśnicą marchwianką.

Atraktanty to naturalne czynniki o działaniu wabiącym, które znalazły bardzo duże zastosowanie w walce ze szkodnikami.

Schemat oddziaływania jest bardzo prosty:

mając w ogrodzie szkodniki, należy nieopodal zasadzić rośliny, które są dla nich atrakcyjniejsze, np. wśród drzew iglastych zaatakowanych przez larwy żuków zasadzić marchew i sałatę, a dla wielu pasożytów glebowych atrakcyjne są pokrojone ziemniaki wsadzone w niedalekiej odległości od wartościowych roślin.

Przed wykorzystaniem tej metody należy przede wszystkim sprawdzić jakie rośliny będą w tym celu miały największe zastosowanie.

Antyfidanty z kolei stanowią grupę związków chemicznych hamujących żerowanie fitofagów na roślinach.

Związki te nie zabijają pasożytów, a jedynie je odstraszają, a substancje chemiczne wytwarzane są z roślin.

Od zawsze tak było w naturze, że niektóre rośliny posiadały mechanizmy obronne w postaci wydzielanych związków chemicznych, lecz kolejno szkodniki uodporniały się na dane substancje.

Teraz, środki te są izolowane i stosowane nie do całkowitej eliminacji szkodników, a jedynie do ograniczenia ich ilości poniżej progu szkodliwości gospodarczej.

Spełniają one swoją funkcję idealnie, ponieważ nie szkodzą żadnym innym organizmom wokół.

Pierwszymi wyizolowanymi substancjami były glikozydy, wykorzystane w walce ze stonką ziemniaczaną.

Innymi ekologicznymi sposobami są te preparaty, które można przygotować samodzielnie w domu. Mogą one nie tylko chronić rośliny przed chorobami, ale także poprawiać strukturę gleby, służyć do zaprawiania nasion, cebul, czy je wzmacniać.

Przykładowo, aby zaprawić nasiona, należy je moczyć w naparze z rumianku przez cztery godziny, korzenie roślin w wyciągu z czosnku lub wywarze aksamitka przez osiem.

Aksamitek użyteczny też jest przy bulwach i cebulkach.

Chcąc zapobiec chorobom roślin w ogrodzie, należy je spryskiwać co dwa tygodnie wywarem z czosnku rozcieńczonym w proporcji 1:1 z wodą, wykorzystać w tym celu możemy również napar z rumianku (proporcje 1:9), a przed chorobami grzybowymi skutecznie chroni wywar ze skrzypu, jego 0,75 l należy połączyć z 10 l wody.

Na gryzonie niszczące ogród również znajdują się proste i łatwe rozwiązania.

Na mszyce skutecznie działa taki sam sposób jak na choroby, czyli wywar z czosnku utworzony w tych samych proporcjach.

Na przędziorki również skuteczny jest czosnek rozcieńczony w stosunku 1:1.

Ciekawym sposobem jest zastosowanie pułapek na robaki, zrobionych z ziemniaków, marchwi lub buraków, działają one w szczególności na drutowce.

Pokrojone warzywa zakopuje się na 7 dni w pobliżu ogrodu, a kolejno odkopuje i niszczy zgromadzone na nich szkodniki. Dużą zaletą ekologicznych preparatów jest to, że można je stosować przez cały okres wegetacji roślin, nie martwiąc się o ich szkodliwość.

Ile kosztują środki ochrony roślin?

Ile kosztują środki ochrony roślin?
Ile kosztują środki ochrony roślin?

Ceny środków ochrony roślin kształtują się na różnym poziomie, ale najmniej to kilkadziesiąt złotych.

Uzależnione jest to od wielkości preparatu, jego jakości, skuteczności oraz przeznaczenia.

Są aerozole działające powierzchniowo, które kosztują 14,99 zł/500 ml, ale spotyka się również koncentraty, gdzie średnia cena to 150 zł/litr.

Ilość potrzebnego środka ochrony roślin uzależniona jest od wielkości ogrodu oraz liczby roślin z problemami.

Jeżeli jeden środek wystarczy na sezon, wówczas ochrona roślin będzie dużo tańsza.

Przede wszystkim należy pamiętać, aby chronić rośliny środkami ochrony roślin ze sprawdzonego i legalnego źródła, z długą datą przydatności, o odpowiednim przeznaczeniu i wysokiej jakości. Te środki ochrony roslin powinny zostać zaaprobowane przez ministerstwo rolnictwa i rozwoju wsi.

2 komentarz(e/y)
Inline Feedbacks
Zobacz wszystkie komentarze
Dom

Zdecydowanie ten post przyda mi się na przyszłość. Będę wiedziała, jakie preparaty mam stosować na dane szkodniki. Niestety nie orientuje się wgl w tym temacie, a tutaj opisane jest wszystko szczegółowo. Bardzo przydatny artykuł, dla osób które walczą ze szkodnikami, myślę, że po przeczytaniu bez problemu sobie z nimi poradzą

Yana

Ciekawy artykuł, ale autor mógłby w większym stopniu odwołać się do międzynarodowego kontekstu, który jest niezwykle istotny w tej dyskusji.