Jednym z najstarszych, a zarazem najbardziej niezwykłych typów dachówek ceramicznych jest tak zwana karpiówka.
Jej nazwa wzięła się z tego, że ułożona na dachu, swoją strukturą przypomina rybią łuskę.
Dzięki oryginalnemu ułożeniu wygląda więc naprawdę efektownie.
Do tego jej budowa pozwala na to, by układać ją na stromych połaciach dachowych.
Do jakiego stylu pasuje dachówka karpiówka?
Dachówka ceramiczna karpiówka jest znana i lubiana już od setek lat (jej powstanie sięga średniowiecza).
Wyróżnia ją klasyczny i prosty kształt, który jest jednak w stanie podkreślić charakter oraz naturalne piękno każdego budynku.
Tego rodzaju pokrycie dachowe, ze względu na niewielki format każdej z dachówek ceramicznych (a więc ich plastyczność), stanowi idealne rozwiązanie dla dachów skomplikowanych w swoim kształcie albo dla dachów strzelistych.
Warto też dodać, że dachówki karpiówki są jednym z najstarszych typów ceramicznych pokryć dachowych.
Jak wspomniane było już na początku, pochodzenie nazwy tego rodzaju dachówki można zrozumieć patrząc na jej układ: na dachu do złudzenia przypomina ona bowiem rybią łuskę. Symetria jej układu po ułożeniu sprawia, że pokryty karpiówką budynek zawsze wygląda schludnie, a zarazem niezwykle elegancko.
Niezmienny od wielu lat sposób układania karpiówki tworzy wzór (ale też klimat), odróżniający to pokrycie od wszelkich innych rodzajów dachówek ceramicznych.
Wszystko to sprawia zaś, że dachówka karpiówka bardzo dobrze sprawdza się na pokryciach dachowych budynków zabytkowych, ale też oczywiście we współczesnym budownictwie indywidualnym.
Mogą to być budynki z dachami o skomplikowanej, wymyślnej konstrukcji np. w kształcie stożka, bo karpiówka doskonale wypełni wszystkie urozmaicone kształty dachów. Będzie więc ona pasować przede wszystkim do domów o stylistyce tradycyjnej, klasycznej – takich, które nawiązują swoim wyglądem do dworów lub pałacyków.
Tego rodzaju dachówka będzie też jednak wyglądać bardzo ciekawie na budynkach w stylu nowoczesnym. W zależności od sposobu układania, na dachu stworzy ona dekoracyjne linie karpiej łuski albo koronki.
Warto tutaj zaznaczyć, że jeśli domy w stylu pałacyków posiadają wieżyczki, to aby wykonać z karpiówek dach w kształcie stożka, każda z dachówek ceramicznych musi być lekko zwężona z obu stron.
Dachówka karpiówka wymiary i dane techniczne
Karpiówka to dachówka wykonywana z ceramiki albo cementu (wybór tych pierwszych jest znacznie większy niż dachówek betonowych).
Zawsze jest ona podłużna, płaska i posiada bardzo charakterystyczny kształt:
jej górna część zakończona jest prostą krawędzią, a dół (tzw. nosek) może być zakończony na kilka sposobów:
- owalnie,
- półowalnie,
- trójkątnie (ostro),
- lub prosto.
Zależne jest to oczywiście od modelu dachówki.
Oprócz różnych kształtów, producenci karpiówek swoim klientom oferują także różnorodne kolory dachówek.
Najpopularniejsze są jednak karpiówki w ich kolorze naturalnym, czyli czerwonym albo w odcieniach brązu.
Większość dachówek ceramicznych typu karpiówka ma dwa, wykonane fabrycznie, niewielkie otwory w górnej części, które ułatwiają montaż pokrycia na dachu.
Powierzchnia licowa tego rodzaju dachówek może być albo gładka albo karbowana. Karpiówki są czasem pokrywane także powłokami dekoracyjnymi i dekoracyjno-ochronnymi, a ich wykończenie może być zarówno matowe jak i połyskliwe.
Dachówka karpiówka wymiary
Jeśli chodzi o wymiary dachówki karpiówki, to najczęściej spotykane obecnie na rynku przedstawiają się następująco:
- szerokość: 15,5 lub 18 cm,
- długość: 38-40 cm.
Dachówki karpiówki na budynkach zabytkowych lub na dachach o nietypowych kształtach mają często mniejsze rozmiary.
I tak na przykład dachy kryte karpiówką wieżową mogą mieć:
- dachówki 14×28 cm,
- dachówki kalenicowe i okapowe 14×26 cm.
Dachówka karpiówka ciężar
Kolejną sprawą jest ciężar oraz wydajność dachówek karpiówek.
Pojedyncza dachówka jest stosunkowo lekka waży 1-2 kg, jednak z racji tego, że układa się je w dwóch warstwach, ostateczny ciężar pokrycia dachu jest dość duży.
Dachówka karpiówka wydajność
Zużycie dachówki karpiówki jest dość wysokie. Pokrywając jeden metr kwadratowy, dachówki:
- cementowe będą ważyć 40-55 kg,
- ceramiczne od 50 do nawet 75 kg.
Na 1 m2 zużywa się najczęściej około 36 sztuk dachówek.
W przypadku karpiówki wieżowej nawet około 60 sztuk.
Z racji tego, że ciężar pokrycia z karpiówek jest znaczny, to wymaga on mocnej więźby dachowej i odpowiednio przygotowanego łacenia.
Do zalet dachówek karpiówek można zaliczyć ich mały format, który umożliwia wykonanie różnego rodzaj detali pokrycia, takich jak: lukarny wole oko, rozłożyste kosze (na dachach, które nie są zbyt strome), a nawet pokryć stromych i okrągłych dachów-wież.
Co więcej, dachówka typu karpiówka jest niezwykle trwała i odporna na różnorodne czynniki atmosferyczne.
Dachówka karpiówka cena
Ceny dachówek typu karpiówka są zależne od kilku czynników:
- od materiału ich wykonania (beton, ceramika),
- rozmiaru,
- kształtu.
Wpływ na nią mają również konkretne kolory dachówki.
Najtańsza będzie ceramiczna karpiówka naturalna, a najdroższa glazura.
Pośrednią ceną odznaczać się będzie natomiast dachówka angoba.
Różnice cenowe pojawiają się także przy podobnych produktach, ale w ofercie różnych producentów.
Ceny za najpopularniejsze modele kształtują się obecnie następująco: za metr kwadratowy zapłaci się średnio od 70 do 100 zł, gdzie jedna sztuka wyniesie ok. 2,00- 2,70 zł (chodzi tu o karpiówkę naturalną czy angoba).
Tańsze opcje sprawią zaś, że karpiówkę można nabyć (w cenie za metr kwadratowy) za 45- 85 zł.
Z racji tego, że najwyższa jakość jest w cenie, za karpiówkę glazurowaną zapłaci się około 4 zł za sztukę.
Do kosztów tego rodzaju pokrycia dachowego, niezależnie od modelu samej karpiówki, należy doliczyć także akcesoria dachowe – niezbędne uzupełnienie dachówek ceramicznych, które stanowią ważny element kompletnego i dobrze wykonanego dachu.
Dachówka karpiówka montaż krok po kroku
Karpiówki układa się na dachach, których minimalny kąt nachylenia wynosi 30 stopni.
Wielu producentów dachówek przy swoich produktach podaje zalecany i dopuszczalny kąt nachylenia dachu, który będzie porywać się danym sposobem. Dla pokrycia w łuskę jest to 31-50 stopni, a w koronkę 35-45 stopni.
Kąt ten może być mniejszy o ok. 15%, ale w takim wypadku pod pokryciem trzeba wykonać wodoszczelne poszycie dachu.
Dachówkę karpiówkę zawsze układa się w dwóch warstwach, we wspomniany powyżej wzór łuski albo koronki. Dwie warstwy są niezbędne dlatego, że karpiówki nie mają zamków, czyli tzw. zakładek.
Układa się je z przesunięciem, to znaczy w ten sposób, że górna dachówka osłania styk dwóch dolnych. Każdy z dwóch rodzajów wzorów wymaga innej metody układania (montowania) dachówek:
- Karpiówka w łuskę:
- na każdej łacie układa się jeden rząd karpiówki (to znaczy każdy rząd dachówek jest zamocowany do osobnej łaty), a każdy następny rząd montuje się tak, by dachówki znajdujące się wyżej, zachodziły na mniej więcej połowę rzędu niższego,
- przy kryciu w łuskę łacenie (czyli długość pokrycia) wynosi od 14,5 do 16,5 cm,
- układanie dachówki karpiówki na tak zwaną łuskę, stwarza konieczność dwa razy większej liczby łat niż w przypadku drugiej prezentowanej metody.
- Karpiówka w koronkę:
- kładając pokrycie w koronkę, rozstaw łat wynosi około 30 cm, a na jednej łacie umieszcza się dwie warstwy dachówek,
- ich zakład (nachodzenie na siebie) będzie wynosić tyle, ile odstęp od zaczepu na spodzie do brzegu dachówki, to znaczy 3-4 cm,
- przy tej metodzie mocuje się jedynie dachówki z warstwy spodniej, a dachówki z warstwy górnej przywiesza się do nich na zaczepach,
- każdy rząd powinien być przesunięty względem wyższego o połowę szerokości dachówki, a kolejne rzędy mają na siebie zachodzić na długość ok. 1/3 dachówki.
Chociaż na jeden metr kwadratowy potrzeba dość dużo dachówek (średnio 36-38 sztuk), to dzięki ich niewielkiemu formatowi, przy pracy występuje mało docięć i pojawia się niewiele odpadów.
Warto wiedzieć, że karpiówka świetnie prezentuje się na mniejszych połaciach dachowych, albo tam, gdzie duża powierzchnia dachu podzielona jest na oddzielne fragmenty (np. przy pokryciu domów w stylu dworkowym).
Choć układanie dwuwarstwowe jest obecnie najpopularniejsze i wykorzystywane najczęściej, to należy tutaj wspomnieć, że karpiówkę można układać także w jednej warstwie.
Wtedy dachówki w kolejnych rzędach zachodzą na siebie jedynie na około 4-6 cm. Taka metoda jest najbardziej oszczędna – pod względem wykorzystanych materiałów. Stosuje się ją jednak stosunkowo rzadko i nie na domach, ale raczej na altanach i budynkach gospodarczych.
Wszystko dlatego, że wykonane w ten sposób pokrycie nie jest szczelne, ponieważ poszczególne dachówki jedynie się do siebie dosuwa.
W związku z tym, ich styki nie są idealnie równe, a to wymaga wykonania szczelnej warstwy pod spodem (zazwyczaj jest to podwójna papa na deskowaniu).
Na koniec trzeba dodać, że układanie karpiówki na takim detalu architektonicznym dachu jak “wole oko” przebiegać powinno od środka połaci.
W miejscu przenikania się kolejnych rzędów, trzeba zamocować dachówki klinowe, 3/4 albo też przyciąć dachówki podstawowe.
Z płaskich albo lekko zaokrąglonych karpiówek można wtedy zbudować jednorodną płaszczyznę o naprawdę płynnym, a zarazem niezwykle efektownym kształcie.
Kiedy warto wybrać dachówki karpiówki?
Już od wielu lat dachówka karpiówka – szczególnie ceramiczna – jest bardzo cenionym materiałem wykorzystywanym do pokrywania połaci dachowych.
Dachówka karpiówka jest trwała, wytrzymała i świetnie się prezentuje – układanie dachówki karpiówki jest szczególnie polecane na budynkach stylu w tradycyjnym i stylu dworkowym.
Dachówki karpiówki dają do wyboru więcej niż jedną możliwość ułożenia, co jest opcją bardzo wygodną dla Inwestorów.
Wśród licznych zalet tego materiałów pojawia się jedna wada – a mianowicie spory ciężar kompletnego pokrycia dachowego. Jednak istnieje łatwe rozwiązanie tego problemu – aby uniknąć nadmiernego obciążenia, jeszcze przed położeniem karpiówki należy po prostu wzmocnić więźbę dachową, lub zastosować wiązary dachowe.
Tym, co przemawia za wybraniem karpiówki jest bardzo szeroki wybór tego rodzaju produktów: pod względem ich wykończenia, ale też bogatej kolorystyki.
Karpiówka wygląda ładnie i wszędzie będzie pasować. Jest po prostu tradycyjna w każdym wymiarze. Tylko czy to najlepsze rozwiązanie? Nie wychodzi to ani tanio ani lekko. Ciężka dachówka to też ciężka konstrukcja wieźby. A przy takim ułożeniu dachówki ilość łat i kontrłat też jest spora. Jeżeli dach ma być tradycyjny to osobiście poszedłbym w jakąś esówkę. Nawet cementową jak np. Goteborg Creatona. Błyszczące wykończenie w pewien sposób ukrywa to, ze to tylko cement a nie ceramika. No i jest bardzo gładka, bardziej odporna na zarastanie niż inne, cementowe powierzchnie.
Ten blog budowlany jest prawdziwym przewodnikiem dla każdego, kto buduj swój dom